Ο ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΤΗ ΚΡΗΤΗ
Ο ΒΟΑΚ (Βόρειος οδικός άξονας Κρήτης) ,αποτέλεσε , το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο που έγινε ποτέ στη Κρήτη ! Αποφασίστηκε από την κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου , αρχές της δεκαετίας του ΄60 , ξεκίνησε να υλοποιείται το 1968 και το 1971 άρχισαν να παραδίδονται για κυκλοφορία τα πρώτα τμήματά του .Ο πρώτος λόγος που αποφασίστηκε και σχεδιάσθηκε το έργο , ήταν το ότι τότε ξεκινούσε να αναπτύσσεται στη Κρήτη ο τουρισμός και η ύπαρξη ενός τέτοιου συγκοινωνιακού έργου ήταν το άκρως απαραίτητο. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει η οποιαδήποτε τουριστική ανάπτυξη του νησιού χωρίς ένα καλό οδικό άξονα Ευρωπαϊκών προδιαγραφών εκείνης της εποχής , που να μπορεί να συνδέει τα δύο μεγάλα λιμάνια και τα δύο επίσης αεροδρόμια του νησιού, με τις πρώτες υποψήφιες περιοχές όπου θα μπορούσαν να κτιστούν μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Κατασκευάστηκε λοιπόν ο ΒΟΑΚ , και από τα οφέλη που προέκυψαν , επιβεβαιώθηκαν επακριβώς οι λόγοι για τους οποίους αυτός σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε! Πραγματικά η Κρήτη άλλαξε σελίδα , τόσο στο οικονομικό όσο και στο κοινωνικό αλλά και στο πολιτιστικό της επίπεδο ! Η Κρήτη της εποχής μετά τον ΒΟΑΚ δεν έχει καμιά ομοιότητα με τη πριν τον ΒΟΑΚ εποχή. Η ανάπτυξη ήταν ραγδαία και σταθερή και βέβαια δεν περιορίστηκε μόνο στον τουριστικό τομέα αλλά επηρέασε και όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας του νησιού.Επί πλέον η κατασκευή του ΒΟΑΚ συνετέλεσε και στην κοινωνική και πολιτιστική αναβάθμιση της Κρήτης.
ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ !
Σήμερα 50 χρόνια μετά την ολοκλήρωση του Οδικού άξονα , η χρήση του πιά έχει γίνει η απόλυτα απαραίτητη για τους κατοίκους του νησιού μας.Μάλιστα καθότι η Κρήτη έχει επιμήκη μορφή , αποτελεί το μοναδικό άξονα για την οδική διασύνδεση των περιοχών της, χωρίς να υπάρχουν δευτερεύουσες συνδέσεις , και σε περίπτωση διακοπής του δρόμου λόγω φυσικής καταστροφής , η Κρήτη θα κοπεί στα δύο . Από το Μπαλί και έως το Ηράκλειο σε οποιοδήποτε σημείο κι αν κοπεί ο δρόμος αποκλείεται η πρόσβαση από και προς την Ανατολική Κρήτη.Κατανοούμε λοιπόν πόσο απαραίτητος είναι πιά ο ΒΟΑΚ για τους κατοίκους του νησιού μας , μα και πιο πολύ για το Νομό Ρεθύμνης μιας και δεν διαθέτουμε ούτε αεροδρόμιο , ούτε λιμάνι για σύνδεση με τον Πειραιά ή άλλα νησιά αλλά και για την σύνδεσή μας με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο που τόσο απαραίτητη αποδεικνύεται πολλές φορές.Ωστόσο ο ΒΟΑΚ , σήμερα, μετά από τόσα χρόνια από την κατασκευή του καταλαβαίνουμε πως είναι πλέον αδύνατο να μπορεί να εξυπηρετεί τους κατοίκους της Κρήτης στη μορφή που είναι . Σχεδιάστηκε για τις ανάγκες της Κρήτης που υπήρχαν πριν 50 χρόνια .Από τότε όμως το νησί μας έχει αλλάξει εντελώς !
ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ Ή ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΧΑΡΑΞΗ
Οι λόγοι που υπαγορεύουν την πλήρη αναβάθμιση ή και την επαναχάραξή του παρατίθενται παρακάτω :
- Ο δρόμος όταν σχεδιάστηκε ίσχυαν τεχνικές προδιαγραφές που έχουν ξεπεραστεί πιά σε μεγάλο βαθμό λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας και στα οδικά έργα.
- Σχεδιάστηκε για οχήματα που ανέπτυσσαν πολύ μικρότερες ταχύτητες από ότι σήμερα.
- Ο αριθμός των αυτοκινήτων που κυκλοφορούσαν τότε στη Κρήτη δεν ήταν ούτε το 1/30 από αυτά που υπάρχουν σήμερα.
- Το μέγεθος των αυτοκινήτων που υπάρχουν σήμερα ,κυρίως των φορτηγών και των λεωφορείων δεν συγκρίνονται με εκείνα της εποχής του ΄70.
- Η κυκλοφορία στους παράπλευρους δρόμους , και στις παράνομες διαβάσεις που έχουν δημιουργηθεί και που στην πλειοψηφία τους είναι παράνομες, δεν υπήρχε τότε καθόλου.
- Ο δρόμος θα πρέπει να διαπλατυνθεί σε πολλά σημεία ,ώστε να υπάρχουν σ΄όλη του τη διαδρομή δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση .
- Θα πρέπει να τοποθετηθούν ενδιάμεσα στηθαία που να χωρίζουν τις δύο κατευθύνσεις . Έτσι θα αποφεύγονται οι κατά μέτωπο συγκρούσεις , καθώς και η επιτόπια αλλαγή κατεύθυνσης , που σήμερα μάλιστα είναι η αιτία πολλών δυστυχημάτων.
Κατανοούμε λοιπόν τη μεγάλη αναγκαιότητα για την πολύ ισχυρή βελτίωση , ή και την επαναχάραξη του οδικού άξονα.
ΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΩΦΕΛΗ
Με αυτό το τρόπο θα λυθούν αρκετά θέματα όπως:
- Η ελαχιστοποίηση των τροχαίων ατυχημάτων και δή των θανατηφόρων.
- Η βελτίωση της εξυπηρέτησης των κατοίκων.
- Η απελευθέρωση χιλιάδων στρεμμάτων γης κατάλληλων για γεωργική εκμετάλευση ή για τουριστική εκμετάλευση ή και άλλη οικονομική δραστηριότητα με την επαναχάραξη και μεταφορά του άξονα σε ορισμένα σημεία νοτιότερα προς την ενδοχώρα.
- Η κατάλληλη χάραξη των συνδετικών κόμβων , εισόδου και εξόδου ,ώστε να εξαλειφθούν οι τόσες παράνομες συνδέσεις, που πολύ συχνά είναι και οι αιτίες σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων.
ΓΙΑΤΙ ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΔΡΑΝΕΙΑ !
Όμως η πραγματικότητα σήμερα για την βελτίωση του οδικού άξονα , είναι πολύ απογοητευτική .Η εξαγγελία για δήθεν αναβάθμιση, επαναχάραξη ή ότι άλλο σχετίζεται με μεγάλες παρεμβάσεις στο ΒΟΑΚ , έχει γίνει πολλές φορές κατά το παρελθόν και μάλιστα δύο φορές τουλάχιστον είχε ανακοινωθεί και το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα πορείας του έργου. Ωστόσο τίποτε το σημαντικό δεν αποτολμήθηκε. Σ΄όλες αυτές τις υποτιθέμενες εξαγγελίες κάποιο σοβαρό γραφειοκρατικό πρόβλημα παρουσιαζόταν με αόρατους υπαίτιους και το έργο γύριζε πάλι στην αρχή , στο μηδέν ! Το ανάλογο όμως ,δεν μάθαμε ότι συνέβη στο πολύ μεγαλύτερο έργο του άξονα Αθήνα – Τρίπολη – Σπάρτη – Καλαμάτα ,ούτε στο επίσης πολύ μεγαλύτερο έργο Ρίο – Αντίρριο – Πρέβεζα – Ιωάννινα ή στην Ολυμπία οδό , ή και σε κάποια από τα πολύ μεγάλα οδικά έργα της χώρας μας !Γιατί πολύ απλά , όταν σχεδιάζεις ένα τόσο μεγάλο έργο , που σημαίνει ότι αφού το αποφασίζεις , είναι μεγάλης σπουδαιότητας , όλα τα εμπόδια που παρουσιάζονται πρέπει να ξεπεραστούν , και όπως βλέπομε στις προαναφερόμενες περιπτώσεις ξεπερνιόταν ! Στη περίπτωση του ΒΟΑΚ , ο λόγος της αδράνειας είναι ένας και μοναδικός . Το έργο είναι δαπάνη πολύ μεγάλης κλίμακας , και καμία κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει την ευθύνη μιας τέτοιας χρηματοδότησης.
Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ
Ωστόσο θα επιχειρήσουμε και κάποιες επισημάνσεις.
Α. Όσον αφορά τη τουριστική βιομηχανία:
Σήμερα πιά , η αναβάθμιση του ΒΟΑΚ δευτερευόντως ενδιαφέρει πλέον τη τουριστική βιομηχανία της Κρήτης ,αφού η δραστηριοποίησή της ,έχει περιοριστεί σε συγκεκριμένες πια περιοχές. Η πρώτη αυτή περιοχή είναι Ανατολικά του Ηρακλείου και έως τον Άγιο Νικόλαο όπου όμως εκεί οι παρεμβάσεις των τελευταίων χρόνων (όπως οι παρακάμψεις Χερσονήσου και Μαλίων με τις δύο σήραγγες ) έχουν βελτιώσει αρκετά τον οδικό άξονα. Επιπλέον κατασκευάζεται η σύνδεση του οδικού άξονα με το υπό κατασκευή αεροδρόμιο Καστελλίου , και βεβαίως είναι υψηλών προδιαγραφών. Η άλλη περιοχή που επίσης συγκεντρώνει σήμερα μεγάλο τουριστικό αναπτυξιακό ενδιαφέρον , είναι η περιοχή από τον Άγιο Νικόλαο και προς την Ελούντα ,που όμως καλύπτεται πλήρως από τις υπάρχουσες υποδομές του ΒΟΑΚ. Η τρίτη περιοχή όπου τις τελευταίες δεκαετίες η τουριστική βιομηχανία της Κρήτης παρουσιάζει μεγάλη δραστηριοποίηση , είναι η περιοχή δυτικά της πόλης των Χανίων και έως το Κολυμπάρι. Και στην περιοχή όμως αυτή , η χάραξη του ΒΟΑΚ είναι σύγχρονη , μόλις των τελευταίων 20-25 χρόνων και επομένως με κάποιες παρεμβάσεις κρίνεται ικανοποιητική. Συμπεραίνουμε λοιπόν πως για τη τουριστική βιομηχανία η αναβάθμιση του ΒΟΑΚ δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές της !
ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ - ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Β. Όσον αφορά τις βιομηχανικές-βιοτεχνικές δραστηριότητες του νησιού :
Όσες βιομηχανικές-βιοτεχνικές δραστηριότητες αναφέρονται στις δύο μεγαλύτερες πόλεις , το Ηράκλειο και τα Χανιά , αυτές εξαντλούνται στο μεγαλύτερο τους ποσοστό σε ένα κύκλο διαδρομών , λιμάνι , αεροδρόμιο , βιομηχανική περιοχή, πόλη . Αυτός ο κύκλος διαδρομών τόσο για το Ηράκλειο όσο και για τα Χανιά , εξυπηρετούνται άριστα από τις υπάρχουσες υποδομές του ΒΟΑΚ. Η άλλη επίσης σπουδαία οικονομική δραστηριότητα της μεταφοράς κηπευτικών από την περιοχή της Μεσσαράς στο λιμάνι Ηρακλείου τακτοποιήθηκε με την ολοκλήρωση του άξονα Τυμπάκι - Μοίρες - Ηράκλειο και δεν σχετίζεται πια με τον ΒΟΑΚ. Η όμοια δραστηριότητα του νομού Χανίων με τη μεταφορά κηπευτικών από τη Παλιόχωρα - Κουντούρα στο λιμάνι της Σούδας , εξυπηρετείται επίσης από τις υπάρχουσες υποδομές του ΒΟΑΚ. Και στην περίπτωση λοιπόν της βιομηχανικής-βιοτεχνικής δραστηριότητας των δύο όμορων νομών ,ο ΒΟΑΚ δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές τους !
ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΩΝ
Συνοψίζοντας λοιπόν όλα τα παραπάνω , καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η αναβάθμιση ή καλύτερα η επαναχάραξη του ΒΟΑΚ ενδιαφέρει πολύ περισσότερο το Ρέθυμνο.Τολμούμε μάλιστα να ισχυριστούμεε ότι σήμερα οι προτεραιότητες των δύο όμορων Νομών είναι άλλες και όχι η εκ βάθρων αναβάθμιση του ΒΟΑΚ. Όμως ο Νομός Ρεθύμνης είναι εκείνος που βρίσκεται εγκλωβισμένος ανάμεσα σε δύο μεγάλα λιμάνια και σε δύο επίσης μεγάλα αεροδρόμια με μόνη του πρόσβαση σε αυτά μέσω του ΒΟΑΚ σε μια διαδρομή 140 περίπου χιλιομέτρων ! Εξ άλλου είναι διαπιστωμένα τα σημεία που χρειάζονται τις μεγάλες παρεμβάσεις , που είναι οι περιοχές: Tων Σισσών , του Μπαλίου, της περιοχής από τη Σκαλέτα και έως τη πόλη του Ρεθύμνου,καθώς και ολόκληρη η περιοχή από το Γεράνι, τη παραλία Επισκοπής και έως τις Βρύσες Αποκορώνου . Εδώ θέλουμε να σημειώσουμε ότι δυστυχώς στη χώρα μας τις περισσότερες φορές τα μεγάλα έργα δεν αποφασίζονται και σχεδιάζονται με βάση τον ορθολογικό και το δημοκρατικό προγραμματισμό αλλά κυρίως ανάλογα με τις κοινωνικές πιέσεις , και τα ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ : ΄΄Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ΄΄ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Λαμβάνοντας υπ΄όψιν όλες τις παραπάνω διαπιστώσεις και χωρίς να θέλουμε να εμφανιστούμε απαισιόδοξοι εκτιμούμε ότι δυστυχώς η υπόθεση του ΒΟΑΚ θα συνεχίζει να συζητείται για πολύ-πολύ καιρό ακόμη , χωρίς να μπορέσει κάποια κυβέρνηση να βρεί το θάρρος να χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο έργο! Δυστυχώς η ολοκληρωμένη παρέμβαση στον ΒΟΑΚ , με όρους πολιτικούς , δεν μπορεί να αποκτήσει την απαιτούμενη΄΄ δυναμική΄΄ που σαν έργο θα του δώσει την ευκαιρία να αποκτήσει την αναγκαία χρηματοδότηση. Αντ΄αυτής όμως της ολοκληρωμένης παρέμβασης , εκτιμούμε ότι θα αποφασιστούν κάποιες βελτιώσεις , οι οποίες όμως δεν θα μπορέσουν να δώσουν τις λύσεις που είναι απαραίτητες και πρέπει να γίνουν.
ΟΙ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ ΚΑΙ Η ΕΥΧΗ ΜΑΣ !
Δυστυχώς τις ισχυρές χρηματοδοτήσεις για τα μεγάλα οδικά έργα , οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα μας , τις κατεύθυναν σε άλλες γεωγραφικές περιοχές όπως κυρίως στη Πελοπόνησσο ,αλλά και στη Κεντρική και στη Δυτική Ελλάδα αποκλείοντας τη Κρήτη από αυτές τις ευκαιρίες ! Ωστόσο ευχή μας είναι να διαψευστούμε σε αυτές μας τις εκτιμήσεις , εφόσον θα προέκυπτε όφελος για το νησί μας . Εξ άλλου το άρθρο μας ,δεν έχει σκοπό την αυτοεπιβεβαίωσή της θέσης μας , αλλά το να συμβάλλει στην επαρκή πληροφόρηση των συμπολιτών μας και την επαγρύπνηση όλων μας , στο κορυφαίο αυτό θέμα του νησιού μας !
