Στο ρεπορτάζ του Politico με τίτλο «Είναι θέμα χρόνου: Τα ελληνικά κέντρα μεταναστών ετοιμάζονται για ξέσπασμα του κορονοϊού» σημειώνεται ότι στα υπερπλήρη Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης των ελληνικών νησιών, η τήρηση κοινωνικών αποστάσεων και η αυτο-απομόνωση, μέτρα που ισχύουν για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού, αποτελούν μία μη εφαρμόσιμη πολυτέλεια.
Στα Κέντρα αυτά είναι ουσιαστικά αδύνατον να εφαρμοστούν οι αρχές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στη Μόρια της Λέσβου εκατοντάδες άνθρωποι χρησιμοποιούν την ίδια πηγή νερού και οι περισσότεροι περιμένουν κάθε μέρα ώρες στην ουρά για να πάρουν τρόφιμα και αναγκαία είδη. Οι υγειονομικές συνθήκες είναι διαβόητα κακές.
Ο Τάσος Μπαλής, σύμβουλος του Δημάρχου Μυτιλήνης, λέει ότι «είναι απλώς θέμα χρόνου να προκληθεί χαμός από το ξέσπασμα του κορoνοϊού στα κέντα μεταναστών στα νησιά».
ΜΚΟ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ήδη από τις 10 Μαρτίου, όταν επιβεβαιώθηκε το πρώτο κρούσμα στη Λέσβο, καλώντας την ελληνική κυβέρνηση να λάβει επειγόντως δράση και να εκκενώσει τα κέντρα προκειμένου να αποτραπεί το ενδεχόμενο μαζικών μολύνσεων. Δράση προς αυτή την κατεύθυνση δεν έχει ακόμη αναληφθεί, αλλά ούτε έχει παρουσιαστεί κρούσμα εντός των κέντρων.
«Τα περιοριστικά μέτρα είναι το μόνο σχέδιο που υπάρχει», λέει ο Peter Casaer, εκπρόσωπος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο νησί της Λέσβου, προσθέτοντας «Ο ιός είναι στο κατώφλι μας και τίποτα δεν γίνεται. Είναι σαν να έχουν ξεχαστεί, να έχουν εγκαταλειφθεί, να έχουν θυσιαστεί για την Ευρώπη-φρούριο».
Στο νησί υπάρχουν μόλις 6 θέσεις εντατικής θεραπείας και μία πιθανότητα απομόνωσης ή τήρησης κοινωνικών αποστάσεων, αναφέρεται σε επιστολή του Προέδρου της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Μέχρι στιγμής το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχει απαντήσει στον κίνδυνο εξάπλωσης του κορoνοϊού στα ΚΥΤ των νησιών με την υιοθέτηση μέτρων που περιορίζουν την κίνηση των αιτούντων άσυλο στα νησιά. Η κυβέρνηση επιταχύνει, επίσης, την κατασκευή νέου κλειστού κέντρου κράτησης στη Σάμο, ενώ θα επεκτείνει τα ήδη υπάρχοντα σε Κω και Λέρο. Σημειώνεται ότι το Υπουργείο αρνήθηκε να προβεί σε σχετικό σχόλιο.
Ο Jason Straziuso, εκπρόσωπος της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού, επισημαίνει ότι είναι απείρως πιο δύσκολη η παρακολούθηση της εξάπλωσης μίας ασθένειας σε κέντρα, όπως είναι η Μόρια, απ’ ό,τι σε κλειστές δομές. Πολλές οργανώσεις φοβούνται, επίσης, ότι ο περιορισμός της κινητικότητας θα μπορούσε να βλάψει ιδιαίτερα τα ανθρώπινα δικαιώματα των διαμενόντων στα κέντρα αυτά. Εκφράζεται και ο φόβος ότι οι περιορισμοί θα μπορούσαν να προκαλέσουν πανικό. Το θέμα είναι πώς είναι δυνατή η διατήρηση της ψυχραιμίας ταυτόχρονα με την προσπάθεια αποτροπής της μόλυνσης. «Δε διαθέτουμε μαγικές λύσεις. Η αλήθεια είναι ότι φοβόμαστε πως θα μπορούσε να αποδειχθεί αδύνατη η αποτροπή της εξάπλωσης του ιού», παραδέχεται ο Straziuso.
Ελλείψει συνολικού σχεδίου δράση, εθελοντές και ΜΚΟ προσπαθούν να προετοιμαστούν για το ενδεχόμενο που προκληθεί χάος από την εξάπλωση του κορονοϊού με την ελπίδα ότι κάποια μικρά μέτρα ευαισθητοποίησης και βελτίωσης της υγιεινής θα έχουν αποτέλεσμα. Οργανώσεις , όπως η Kitrinos Healthcare, αναμένουν από τις τοπικές Αρχές έγκριση του αιτήματός τους για δημιουργία δύο νοσοκομείων δίπλα στη δομή του κέντρου, ένα για απομόνωση και το άλλο για θεραπεία ασθενών. Πρόσθετη πηγή ανησυχίας αποτελεί η υγεία των τοπικών γιατρών, των αξιωματούχων και του προσωπικού των ΜΚΟ.
Για όσους διαμένουν στα ΚΥΤ των νησιών, κλείνει το δημοσίευμα, η σημερινή κατάσταση δυσκολεύει ακόμη περισσότερο τα πράγματα, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία κρίση δημόσιας υγείας και τα κράτη – μέλη εγείρουν τείχη για τον περιορισμό του κορoνοϊού με αποτέλεσμα οι πιθανότητες να τους χορηγηθεί άσυλο ή να τύχουν γρήγορης επεξεργασίας οι αιτήσεις τους να φαίνονται αχνές.
