ΡΕΘΥΜΝΟ : Η ΜΙΚΡΗ ΜΑΣ ΠΟΛΗ , ΠΟΥ ΟΜΩΣ ΜΕΓΑΛΩΣΕ !
Η πόλη μας έως και τη δεκαετία του ΄70 , ήταν μια μικρή επαρχιακή πόλη των 15 χιλιάδων κατοίκων . Σίγουρα η δεκαετία αυτή , αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του Ρεθύμνου αλλά και ολόκληρης της Κρήτης .Υπήρξε η δεκαετία που συνέβησαν σημαντικές εξελίξεις στο νησί μας και τη χώρα μας . Κατά πρώτον ολοκληρώθηκε και δόθηκε στη κυκλοφορία ο Βόρειος οδικός άξονας ο οποίος θεωρήθηκε το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο που έγινε ποτέ στη Κρήτη. Κατά δεύτερον επανήλθε η Δημοκρατία στη χώρα μας τον Ιούλιο του ΄74 μετά την 7χρονη δικτατορία και άρχισε ξανά να λειτουργεί το κράτος με Δημοκρατικούς θεσμούς . Κατά τρίτον ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο Κρήτης με έδρα το Ρέθυμνο , και μάλιστα το 1977 ξεκίνησε τη λειτουργία του με τους πρώτους του φοιτητές . Και τέλος στο Ρέθυμνο τη περίοδο αυτή άρχισαν να κτίζονται τα πρώτα μεγάλα ξενοδοχεία , που θα αποτέλεσαν το πρώτο μεγάλο βήμα για τη μετέπειτα μεγάλη ανάπτυξη της πόλης μας . Το Ρέθυμνο λοιπόν , τέλη της 10ετίας του ΄70 αρχίζει να μπαίνει στη τροχιά της ανάπτυξης , η οποία συνεχίζεται έως και σήμερα συμπληρώνοντας ήδη 40 χρόνια ανοδικής πορείας. Έτσι λοιπόν φτάνουμε στο σήμερα που η πόλη μας από τον πληθυσμό των 15 χιλιάδων εκείνων των χρόνων , μετράει σήμερα τουλάχιστον 40 χιλιάδες ψυχές .
ΟΙ ΥΔΡΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
Οι σημερινές υποδομές της πόλης μας φυσικά δεν μοιάζουν καθόλου , με εκείνες των αρχών της δεκαετίας του ΄70 . Μιά από τις βασικότερες υποδομές τής κάθε πόλης και φυσικά και τής δικής μας είναι το σύστημα ύδρευσής της .Η ύδρευση του Ρεθύμνου κατορθώθηκε με την μεταφορά νερού από τις πηγές της Αργυρούπολης . Σήμερα όμως που η πόλη μας έχει υπερδιπλασιαστεί ,σίγουρα υπάρχει η ανάγκη για μια γενναία παρέμβαση ! Με αφορμή και τη χρονιά του 2018, όπου λόγω ανομβρίας οι ποσότητες νερού για την ύδρευση της πόλης βρέθηκαν σε οριακό σημείο ως προς την επάρκεια , μπορούμε να διατυπώσουμε κάποιες σκέψεις για το πώς θα ενισχυθούν οι ποσότητες του υδρευτικού νερού της πόλης μας . Με βάση τα διεθνή standards , η ημερήσια κατανάλωση νερού σε μια αναπτυγμένη χώρα , είναι 200 λίτρα νερού ανά άτομο την ημέρα . Δηλαδή η πόλη μας των 40.000 κατοίκων χρειάζεται 8.000 κυβικά μέτρα ( 8.000.000 λίτρα ) νερού ημερησίως ή 3 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό περίπου , τον χρόνο . Οι σημερινές ποσότητες τροφοδοσίας , είναι τα νερά της Αργυρούπολης εμπλουτισμένα και από ποσότητες των πηγών της λίμνης του Κουρνά , καθώς και από ένα σημαντικό αριθμό γεωτρήσεων . Έτσι , εξασφαλίζονται οι απαιτούμενες ποσότητες νερού , εφόσον οι βροχομετρικές συνθήκες της χρονιάς αποβούν ικανοποιητικές . Δηλαδή εφόσον οι βροχοπτώσεις του χειμώνα είναι σημαντικές. Προβλήματα επάρκειας αρχίζουν να εμφανίζονται όταν υπάρξουν περίοδοι ανομβρίας όπως ήταν και η χρονιά του 2018. Από ότι φαίνεται βέβαια , λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ελαχιστοποίησης των βροχοπτώσεων σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου , τέτοιες περίοδοι και ίσως και χειρότερες είναι πιθανόν να υπάρξουν και τα αμέσως επόμενα χρόνια.
ΠΗΓΕΣ ΚΟΥΡΤΑΛΙΩΤΗ : ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΗΓΕΣ ΜΕ ΤΟ ΑΣΤΕΙΡΕΥΤΟ ΝΕΡΟ!
Είναι λοιπόν απαραίτητο , να υπάρξει ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός για την εξασφάλιση σημαντικών ποσοτήτων νερού για τα επόμενα χρόνια ώστε να μην βρεθεί η πόλη σε κατάσταση λειψυδρίας . Κατά τη γνώμη μας , υπάρχουν μεγάλες ποσότητες νερών στην ευρύτερη περιοχή της πόλης μας , που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την επάρκεια αυτή. Είναι τα νερά των πηγών του Κουρταλιώτη , που σήμερα χρησιμοποιούνται για ύδρευση κάποιων οικισμών του Δήμου Αγίου Βασιλείου και κυρίως για την άρδευση των περιοχών του Ασώματου , των Λευκωγείων , του Μαριού και του Πλακιά. Η απόσταση των πηγών από την πόλη μας είναι περίπου 25 χιλιόμετρα . Ωστόσο θα πρέπει να λάβουμε υπ΄όψιν μας ότι η κύρια ύδρευση του Ηρακλείου γίνεται από ένα πλέγμα γεωτρήσεων που βρίσκονται στην περιοχή του Καστελλίου Πεδιάδος και απέχουν 35 χιλιόμετρα τουλάχιστον από το Ηράκλειο , και μάλιστα τα νερά αντλούνται και από πολύ μεγάλο βάθος. Σε αρκετά μεγάλη επίσης απόσταση από το Ηράκλειο , βρίσκεται και το φράγμα του Αποσελέμη , από όπου συμπληρώνονται οι απαιτούμενες ποσότητες για την ύδρευσή του. Οι πηγές του Κουρταλιώτη θεωρούνται από τις μεγαλύτερες της Κρήτης με γλυκό νερό το οποίο μάλιστα είναι άριστης ποιότητας . Ακριβώς το σημείο που αναβλύζουν οι πηγές είναι στην έξοδο του Κουρταλιώτικου φαραγγιού , στα ανατολικά του χωριού Ασώματος Αγίου Βασιλείου .Η μέση ετήσια ποσότητα των νερών αυτών είναι περίπου 38 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ( σύμφωνα με τις μετρήσεις του Ι.Γ.Μ.Ε.) , ποσότητα υπερδιπλάσια από την ετήσια απολήψιμη ποσότητα του φράγματος των Ποταμών Αμαρίου , που είναι 15 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το χρόνο.
ΓΙΑ ΜΙΑ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΩΝ ΠΗΓΩΝ ΤΟΥ ΚΟΥΡΤΑΛΙΩΤΗ
Σήμερα τα νερά των πηγών του Κουρταλιώτη φεύγουν από τις πηγές με ένα τσιμεντένιο αύλακα ανοικτό ,αρκετά φαρδύ και βαθύ , σαν τσιμεντένιο ποτάμι .Το έργο αυτό έχει κατασκευαστεί τώρα και 55 τουλάχιστον χρόνια από τη δεκαετία του ΄60. Εκτείνεται σε μια περιοχή μήκους τουλάχιστον 4 χιλιομέτρων και πλάτους 3 χιλιομέτρων , αρδεύοντας όλη την εύφορη λεκάνη που αρχίζει από τον Ασώματο , τα Λευκώγεια και φτάνει και έως τον Πλακιά. Έχοντας λοιπόν τα παραπάνω υπ όψιν μας ,προτείνουμε την εκτέλεση ενός νέου τεχνικού έργου , ως εξής : Το αρδευτικό αυτό έργο , να ανακατασκευαστεί εξ αρχής ,με κλειστούς σύγχρονους αγωγούς ώστε να αποφευχθούν οι τρομερές απώλειες νερού που υπάρχουν σήμερα. Επίσης με το σύστημα των κλειστών αγωγών θα κερδηθεί μεγάλο ποσοστό υδραυλικής πίεσης , με αποτέλεσμα το νερό να μπορεί να φτάσει με φυσική ροή , σε πολύ μεγαλύτερα υψόμετρα , και έτσι θα αρδεύονται πολύ περισσότερες εκτάσεις . Η σημερινή κατάσταση του αγωγού είναι πολύ ατυχής λόγω του ότι υπάρχουν εκατοντάδες σπασίματα και πολλές και μεγάλες διαρροές . Οι διαρροές αυτές προκύπτουν , άλλες από ανθρώπινη υπαιτιότητα και άλλες από φυσική υπαιτιότητα ,όπως είναι οι μικροσεισμοί και οι εδαφικές ολισθήσεις που θραύουν τον τσιμεντένιο αύλακα. Η σύγχρονη ανακατασκευή του έργου θα εξασφαλίσει τουλάχιστον υπερδιπλάσιες ποσότητες νερού για χρησιμοποίηση . Εκτιμούμε ότι οι σημερινές απώλειες του νερού ανέρχονται στο 40% τουλάχιστον των παραγόμενων ποσοτήτων .Οι απώλειες δηλαδή εκτιμούνται σε 15 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού περίπου κατ΄έτος , ανάλογα με τη βροχομετρική περίοδο. Με το νέο έργο οι απώλειες αυτές θα μηδενιστούν και φυσικά τα αρδευτικά δίκτυα θα καλύψουν πολύ μεγαλύτερες εκτάσεις αυξάνοντας κατά πολύ την παραγωγικότητα της περιοχής . Στο τέλος δηλαδή θα προκύψουν 15 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού επιπλέον , για χρησιμοποίηση.
Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕ ΤΟ ΡΕΘΥΜΝΟ
Με την εκπληκτική αυτή εξοικονόμηση νερού , λόγω της κατασκευής των κλειστών αγωγών , θα υπάρξουν μεγάλες ποσότητες , οι οποίες με ένα αρχικό υπολογισμό εκτιμούμε ότι θα είναι της τάξης των 8 -9 εκατ. κυβικών μέτρων κατ΄έτος . Οι ποσότητες αυτές θα περισσεύουν από τις ανάγκες του υδροαρδευτικού συστήματος της περιοχής . Αυτό λοιπόν το πλεόνασμα του νερού, εκτιμούμε ότι θα μπορούσε να μεταφερθεί για την ύδρευση της πόλης του Ρεθύμνου ! Οι ποσότητες αυτές σίγουρα θα αποτελέσουν την εξασφάλιση της πόλης σε υδρευτικό νερό άριστης ποιότητας για τα επόμενα τουλάχιστον 50 χρόνια κι αν ακόμη , η πόλη μας αριθμεί τότε, 100.000 κατοίκους ! Η διαδρομή που θα ακολουθήσει το νερό , που είναι περίπου 25 χιλιόμετρα , είναι περίπου η ίδια με εκείνη του νερού των πηγών της Αργυρούπολης που ήδη έρχεται στο Ρέθυμνο .Από τα 25 αυτά χιλιόμετρα της διαδρομής , στα 13 χιλιόμετρα περίπου η πορεία του νερού θα είναι με φυσική ροή , από το πρόβγαρμα , δυτικά από το χωριό Αμπελάκι , έως τις δεξαμενές του Γάλλου. Επίσης η ανύψωση του νερού θα είναι 320 μέτρα , από τα 140 μέτρα υψόμετρο στις πηγές του Κουρταλιώτη έως τα 460 μ. υψόμετρο στο πρόβγαρμα στο χωριό Αμπελάκι , όπου θα πρέπει να κατασκευαστεί και η κεντρική δεξαμενή . Εδώ σημειώνουμε ότι η δεξαμενή αυτή , θα μπορεί να κατασκευαστεί στο λόφο ,στη δυτική πλευρά αυτής της περιοχής , στη τοποθεσία ΄΄νησί΄΄ όπου ο Δήμος Ρεθύμνης διαθέτει μία πολύ μεγάλη οικοπεδική έκταση .Επιπλέον προτείνουμε στο οικόπεδο αυτό ,το οποίο έχει και το συγκριτικό πλεονέκτημα της πολύ μεγάλης ηλιοφάνειας , να κατασκευαστεί από το Δήμο Ρεθύμνης ένα μεγάλο πάρκο φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας . Η παραγόμενη αυτή ηλεκτρική ενέργεια , θα χρησιμοποιείται για την άντληση του νερού από τις πηγές και τη μεταφορά του στη δεξαμενή .Έτσι με αυτό το τρόπο , το κόστος άντλησης του νερού θα είναι ελάχιστο ή και σχεδόν μηδενικό.
ΕΝΑ ΕΝΙΑΙΟ ΕΡΓΟ ΜΕ ΔΥΟ ΣΚΕΛΗ
Εκτιμούμε λοιπόν ότι τόσον οι τοπικοί φορείς της περιοχής , με πρωτεργάτη τον Δήμο Αγίου Βασιλείου, όσον και ο Δήμος Ρεθύμνου συντεταγμένοι σε ένα κοινό μέτωπο θα πρέπει να διεκδικήσουν ένα τέτοιο ενιαίο και ολοκληρωμένο έργο , το οποίο θα έχει δύο σκέλη . Το Αρδευτικό του σκέλος , για τη περιοχή της ΄΄πίσω γυαλιάς΄΄και το Υδρευτικό του σκέλος για τη πόλη του Ρεθύμνου. Στο σύνολό του, το έργο αυτό , θα είναι προϋπολογισμού της τάξης των αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων , οπότε κατανοούμε ότι θα πρέπει να καταβληθεί τεράστια προσπάθεια για να πειστεί η κυβέρνηση να το χρηματοδοτήσει .
Η ΜΕΘΟΔΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ
Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί μία λεπτομέρεια που ωστόσο είναι και η πεμπτουσία της επιτυχίας της πρότασης . Αναγνωρίζοντας τους ιδιαίτερα δυσκίνητους ρυθμούς του Ελληνικού δημόσιου τομέα , εκτιμούμε ότι ένα τέτοιο έργο θα έχει περισσότερες πιθανότητες να χρηματοδοτηθεί , εφόσον θα αφορά μια ευρύτερη περιοχή. Η ευρύτερη λοιπόν αυτή περιοχή είναι εκείνη που συνίσταται από ένα μεγάλο μέρος των δύο μεγαλύτερων σε έκταση Δήμων του Νομού μας . Του Δήμου Αγίου Βασιλείου και του Δήμου Ρεθύμνου . Το έργο λοιπόν μπορεί να αποκτήσει μια μεγάλη δυναμική ,ώστε να γίνει κατορθωτή η χρηματοδότησή του , γιατί συγχρόνως θα αφορά ένα τόσο μεγάλο θέμα υποδομής όσο είναι η ύδρευση της πόλης του Ρεθύμνου , της πρωτεύουσας Νομού , όσον επίσης και την άρδευση μιας από τις πιο παραγωγικές περιοχές του Δήμου Αγίου Βασιλείου , της΄΄ πίσω γυαλιάς΄΄ . Είναι λοιπόν μια μεγάλη πρόκληση να διεκδικηθεί από κοινού από τους Δήμους Ρεθύμνου και Αγίου Βασιλείου ομού , ένα έργο , που θα δώσει και μεγάλη αναπτυξιακή ώθηση στη περιοχή της ΄΄πίσω γυαλιάς΄΄ αλλά συγχρόνως , θα εξασφαλίσει και τις αναγκαίες ποσότητες νερού για την ύδρευση της πόλης του Ρεθύμνου με νερό άριστης ποιότητας , για τα επόμενα 50 τουλάχιστον χρόνια !
