Τους επιφανείς προγόνους μας δεν πρέπει να τους λησμονούμε αλλά να τους γνωρίζουμε και ειδικά οι νέοι, για να εμπνεόμαστε απ’ αυτούς.
Αν και είναι πολλοί άξιοι και σε πολλούς τομείς, στους επιφανέστερους μπορούμε να κατατάξουμε κατά τη γνώμη μας τους εξής:
Κρήτες:
1.Ιερωμένοι Αγωνιστές της ελευθερίας:
Οι σφαγιασθέντες το 1821 Ιεράρχες Κρήτης Άγιοι, Γεράσιμος Κρήτης, Νεόφυτος Κνωσσού, Ιωακείμ Χερσονήσου, Ιερόθεος Λάμπης, Ζαχαρίας Σητείας, Ιωακείμ Πέτρας, Γεράσιμος Ρεθύμνης, Καλλίνικος Κυδωνίας, Μελχισεδέκ Κισάμου. Σε καμία άλλη ελλαδική περιφέρεια δεν έγινε τέτοια ομαδική σφαγή Ιεραρχών. Όλων όσοι μαρτύρησαν στην Κρήτη κατά τα έτη 1821-22 εορτάζεται η μνήμη τους στις 23 Ιουνίου μαζί με τη μνήμη του Γεράσιμου Αρχιεπισκόπου Κρήτης.
Του Γεράσιμου Ρεθύμνης πήραν το αίμα του και έβαψαν τις Τουρκικές σημαίες, με παρότρυνση των Εβραίων για να νικήσουν.
Ο Θρυλικός Ξωπατέρας ή Ξέπαπας,(που σημαίνει αυτόν που δεν είναι πλέον παπάς), κατά κόσμον Ιωάννης Μαρκάκης. Σκότωσε ένα γενίτσαρο και καθαιρέθηκε από την επισκοπή, κατόπιν τουρκικών πιέσεων. Σκοτώθηκε το 1828 μετά από τριήμερη σκληρή πολιορκία στη Μονή Οδηγήτριας Αστερουσίων. Αποκεφαλίσθηκε και το κεφάλι του το φόρτωσαν στην πλάτη της αδελφής του και το πήγαν στο Τυμπάκι
Ο Καπετάν Μητροφάνης Καλογεράκης, (Μοναχός) Αρχηγός το 1821-29 στο Αμάρι, με την μοναδική ιστορία του. Μετά την επιστροφή του από Πελοπόννησο, που πολέμησε με τους άνδρες του τον Ιμπραήμ, τραυματίσθηκε σε ενέδρα, αποκεφαλίσθηκε και το κεφάλι του το πήγαν στη μάνα του στον Άϊ-Γιάννη Αμαρίου και στη συνέχεια στο Μ. Κάστρο, όπου γιόρτασαν το κατόρθωμά τους, το 1829.
Γαβριήλ Μαρινάκης, Ηγούμενος του Αρκαδίου το 1866, σκοτώθηκε στο ολοκαύτωμα Αρκαδίου, ένας εκ των πυρπολητών.
Ο Μελχισεδέκ Τσουδερός Ηγούμενος της Ι.Μ. Πρέβελη, το 1821 σκοτώθηκε στην επανάσταση
Διακεκριμένοι ιεράρχες:
Κύριλλος Λούκαρις, Ηρακλειώτης Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνστ/λις 1620.
Φιλάργης Πέτρος, Πάπας Ρώμης ο μοναδικός Κρης Πάπας Ρώμης στην ιστορία, ως Πάπας Αλέξανδρος ο Ε΄ (1409-1410). Ευεργέτησε την Κρήτη με προσφορές και θεωρείται ότι η άλωση της Κωνσταντινούπολης θα είχε άλλη εξέλιξη αν ήταν το 1453 Πάπας.
Μελέτιος Μεταξάκης, 1930 (Λασίθι) Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, Οικουμενικός Πατριάρχης.
Θεόδωρος ο Β΄ Χορευτάκης, (Ηρακλειώτης) νυν Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής
2.Πρωθυπουργοί:
Ελευθ. Βενιζέλος,
Σοφοκλής Βενιζέλος,
Εμμανουήλ Τσουδερός,
Μητσοτάκης Κωνστ/νος
Μητσοτάκης Κυριάκος.
3.Αντιπρόεδροι Κυβέρνησης:
Παττακός Στ.,
Χατζηδάκης Κωνστ/νος
4.Αρχηγοί κομμάτων
Μεϊμαράκης Βαγγ., νομικός, τ. Υπουργός, τ. Αρχηγός Ν.Δ.
Ανδρουλάκης Ν., Πολιτικός Μηχανικός, Αρχηγός ΠΑΣΟΚ.
5.Υπουργοί
Παπαδογιάννης Μ., νομικός, τ. Υπουργός
Βιργινία Τσουδερού, Οικονομολόγος, τ. Υπουργός
Μπαντουβάς Κ., νομικός, τ. Υπουργός
Περάκης Γιώργης, νομικά, πολιτικές επιστήμες.
Μπακογιάννη Ντόρα, πολιτικές επιστήμες-νομικός, τ. Υπουργός
Μαρκογιαννάκης, νομικός τ. Υπουργός
Πλακιωτάκης Γιάννης, βιοχημικός, τ. Υπουργός
Δρετάκης Μ., Οικονομολόγος τ. Υπουργός
Παύλος Βαρδινογιάννης, πολιτικές επιστήμες-Νομικός, τ. Υπουργός
Κεφαλογιάννης Γιάννης, Ιατρός, τ. Υπουργός
Κεφαλογιάννη Όλγα, Νομικός, Υπουργός
Κεφαλογιάννης Μαν.,Οικονομολόγος, τ. Υπουργός
Κεφαλογιάννης Αχιλ Γιάννης, νομικός, τ. Υπουργός
Λαμπίρης Ηλίας, Καθηγητής Ιατρικής τ. Υπουργός
Ξανθός Ανδρέας Ιατρός, τ. Υπουργός
Βαλυράκης Σήφης,Πολ.Μηχανικός,τ.Υπουργός
Αυγενάκης, Ελευθ., Τοπογράφος, τ. Υπουργός
Σκουλάς Ν., Οικονομολόγος,τ.Υπουργός
Πολάκης Παύλος, Ιατρός, τ.Υπουργός
Χριστοδουλάκης Ν., ηλεκτρολόγος μηχανικός, τ. Υπουργός
Αρναουτάκης Σταύρος, οικονομολόγος, Περιφερειάρχης Κρήτης, τ. Υφυπουργός
7. Στρατιωτικοί:
Μίνωας, Βασιλιάς της Κνωσσού και ιδρυτής του Μινωϊκού πολιτισμού 3.000-1450 π.Χ
Νέαρχος, Ναύαρχος του στόλου του Μ. Αλεξάνδρου, 4ος π.Χ. αιώνας, που μας διέσωσε πολλές πληροφορίες για την εκστρατεία του . Αλεξάνδρου.
Ιδομενέας (Ίδη+μένος δηλαδή η δύναμη του Ψηλορείτη): Βασιλιάς της Κρήτης στον Τρωϊκό πόλεμο 13ος π.Χ. αιώνας. Ορκίσθηκε στους θεούς να επιστρέψει στην Κρήτη και θα τους θυσιάσει το πρώτο ζωντανό που θα συναντήσει και δυστυχώς ήταν ο γιός του. Δεν τον θυσίασε, προκάλεσε την οργή των θεών, ξέσπασε λοιμός (ασθένεια),θεωρήθηκε υπεύθυνος, γι’ αυτό τον εξόρισαν.
Παραγιουδάκης Μανούσος, Στρατηγός, Αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α.
Αποστολάκης, Ναύαρχος, Αρχηγός Γ.Ε.ΕΘ.Α., τ. Υπουργός, Βουλευτής.
Σπαντιδάκης Γρηγ., Αντιστράτηγος, αρχηγός Γ.Ε.Σ.
Μπριλάκης Στυλ., Αντιστράτηγος, Αρχηγός Χωροφυλακής.
Μ. Καραμαλάκης, Αντιστράτηγος, Αρχηγός Ε.Αστ.
8.Ονομαστοί Οπλαρχηγοί επαναστάσεων 1821-1900
Κόρακας, Κουρμούληδες, Δεληγιαννάκηδες, Τσουδεροί, Βουρδουμπάς, Καλλέργης, Καζάνης, Χάλης, Μανουσογιαννάκης, Κριάρης, Μαλικούτης, Μαστραχάς, Λόγιος, Μελιδόνης, Μάντακας Αναγν., Γιάνναρης Χτζημιχάλης
Καλογεράκης Ιωάννης (Καλογερογιάννης) Ο γενναίος Σφακιανός ήρωας από τη Σαμαριά, ο οποίος σκότωσε τον Γενίτσαρο Βέργερη που βασάνιζε τους Χριστιανούς, τον φόρτωσε στο άλογό του, το έδιωξε και επέστρεψε μόνο του στον Πύργο του. Στη συνέχεια σε ενέδρα τον σκότωσαν. Βλ. Βασ. Ψιλάκης(1829-1918), Ιστορία της Κρήτης τ. Γ΄ και Ι. Μουρέλος (1886-1963), Ιστορία της Κρήτης σελ. 289.
9.Πυρπολητές Αρκαδίου:
Γιαμπουδάκης,
Σκουλάς
Γαβριήλ Ηγούμενος
Δράκος Ντελής
10.Μακεδονομάχοι
Γενικοί Αρχηγοί:
Γεώργιος Τσόντος – Βάρδας: Ανθυπολοχαγός (ΠΒ), Γενικός Αρχηγός Μακεδονικού Αγώνα 1903-1908. Από τα Ασκύφου Σφακίων Χανίων.
Γεώργιος Κατεχάκης ή Ρούβας: Ανθυπολοχαγός (ΠΖ), Γενικός Αρχηγός Μακεδονικού Αγώνα. Από την Πόμπια Καινουρίου Ηρακλείου.
Αρχηγοί
Στους 3.000 Κρητικούς Μακεδονομάχους, Οπλαρχηγοί τους ήταν:
Ευθύμιος Καούδης, Ιωάννης Καλογεράκης, Γεώργιος Βολάνης, Ιωάννης Πούλακας, Παύλος Γύπαρης, Ευστράτιος Βολάνης, Παναγιώτης Φιωτάκης, Ιωάννης Καραβίτης, Θεόδωρος Κουκουλάκης, Εμμανουήλ Σκουντρής, Εμμανουήλ Νικολούδης, Νικόλαος Ανδριανάκης, Ευάγγελος Φραγκιαδάκης- Γαλλιανός, Ιωάννης Δοξάκης – Δοξογιάννης, Ηλίας Δεληγιαννάκης , Νικόστρατος Καλομενόπουλος – Νίδας, Γεώργιος Δικώνυμος – Μακρής, Εμμανουήλ Κατσίγαρης- Καραμανώλης, Γρηγόρης Παπαδάκης, Ιωάννης Νταφώτης , Αριστείδης Κιτράκης – Νύσταρης, Λαμπρινός Βρανάς, Γεώργιος Μηναδάκης- Λιάπης, Πέτρος Μάνος- Βέργας, Ευάγγελος Νικολούδης, Γεώργιος Καμηλάκης, Γεώργιος Λιαπάκης, Ιωάννης Μαυρογέννης, Γεώργιος Σκαλίδης, Στυλιανός Κλειδής, Παναγιώτης Γερογιάννης, Στυλιανός Κοκκινάκης, Εμμανουήλ Μπενής κ.ά.
11.Οπλαρχηγοί Αντίστασης:
Μπαντουβάς Μ.,
Πετρακογιώργης.
Ποδιάς, ΕΑΜ Ηρακλείου.
Τζιφάκης, Ταγματάρχης, Αρχηγός της ΕΟΚ Ρεθύμνου το 1943,
Στεφανογιάννης
Λεμονιάς, ΕΑΜ Ρεθύμνης.
Σατανάς
Μάντακας, ΕΑΜ Χανίων
Παπά Σπύρος Αποστολάκης, ΕΑΜ Κισάμου. Ο μοναδικός Παπάς- Οπλαρχηγός της αντίστασης πανελλαδικά, αλλά και ο μόνος που μπορούσε να συγκεντρώσει 400-500 άνδρες στην Κρήτη. Οι άνδρες του τραγουδούσαν «Το χομε γράψει στο σκούφο του παπά μας, λαοκρατία και όχι βασιλιά». Δυστυχώς στον εμφύλιο δολοφονήθηκε. Βλ. Ψυχουντάκη Γιώργου, Ο κρητικός μαντατοφόρος»
12. Διανοούμενοι:
Ν. Καζαντζάκης, λογοτέχνης διεθνούς φήμης.
Πρεβελάκης, λογοτέχνης.
Κορνάρος Β.,16ος μ.Χ. αιώνας.), ποιητής-λογοτέχνης.
Χορτάτζης, (1550-1610 μ.Χ.) ποιητής-λογοτέχνης.
Γραμματικάκης Γ. τ. Πρύτανης
Αναγνωστάκης Μαν., ποιητής
Άγ. Ανδρέας Κρήτης, ποιητής, υμνογράφος
Γεώργιος Ανδρεαδάκης ή Ανδρεδής (1860 -1933), Λόγιος, Ιατρός, τ. Βουλευτής.
Παύλος Βλαστός, λόγιος τ. Βουλευτής της Κρητικής Βουλής.
Επιμενίδης 600 π.Χ. Ο πιο φημισμένος σοφός της αρχαίας Κρήτης. Για πολλούς δική του θεωρείται η φράση «Κρήτες αεί ψεύσται, κακά θηρία, γαστέρες αργαί», που επαναλαμβάνεται στην Κ. Διαθήκη από τον Απόστολο Παύλο. Η φράση αυτή μπορεί με ένα σοφιστικό λογισμό να έχει διπλή ερμηνεία γιατί:
Ο Επιμενίδης είπε ότι οι Κρήτες είναι ψεύτες
Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός
Άρα ο Επιμενίδης λέει ψέματα
Άρα οι Κρήτες είναι αληθείς
Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός
άρα λέει αλήθεια
άρα οι Κρήτες είναι ψεύτες
13. Καλλιτέχνες:
Δομίνικος Θεοτοκόπουλος ( Ελ Γκρέκο), ζωγράφος- αγιογράφος 16ος μ.Χ. αιώνας
Χατζηδάκης Μάνος, συνθέτης, ποιητής
14.Λυράρηδες:
Ξυλούρης Ν., Σκορδαλός, Μουντάκης, Ζωϊδάκης, Μαρτσάκης, Γαργανουράκης, Σκουλάς, Σηφογιωργάκης, Κακλής, Μανιάς, Κονταρός, Κλάδος κ.ά.
15.Επιχειρηματίες:
Βαρδής και Γεώργιος Βαρδινογιάννης(ναυτιλιακά-πετρέλαια)
Μαρινάκης Ε. (ναυτιλιακά)
Λεμπιδάκης (Πλαστικά),
Αφοί Καλογεράκη (γαλακτοκομικά)
Είναι μια πρώτη αρχική, ενδεικτική, κατάταξη, η οποία μπορεί να συμπεριλάβει και πολλούς άλλους-ες ισάξιους που δεν είναι τόσο γνωστοί.
