Σε “αγκάθι” εξελίσσεται η απροθυμία της κυπριακής πλευράς να αναλάβει οικονομικό μερίδιο ευθύνης για το λεγόμενο γεωπολιτικό ρίσκο
Σε εξίσωση για γερούς λύτες αναδεικνύεται η προσπάθεια απαγκίστρωσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου (στο πλαίσιο του ευρύτερου πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου- Ελλάδας), από τα “αγκάθια” και τις εμπλοκές στα οποία μοιάζει να έχει μπλέξει για τα καλά το τελευταίο διάστημα.
Το κουβάρι συνεχίζει να παραμένει το ίδιο μπερδεμένο με τον Ιούλιο, καθώς οι διαδοχικές συσκέψεις, τηλεδιασκέψεις και διαβουλεύσεις δεν έχουν αποδώσει καρπούς, με τις τελικές αποφάσεις να πηγαίνουν απλώς πιο πίσω, ενώ την ίδια ώρα αποκαλύπτεται πως πίσω από τη διαφαινόμενη εμπλοκή με την κυπριακή πλευρά υπάρχει μεγαλύτερο βάθος και άλλες παράμετροι.
Μέχρι τώρα υπήρχε η εντύπωση πως το βασικό “αγκάθι” είναι το ζήτημα της λεγόμενης ανάκτησης κόστους.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου, σε συνεννόηση προφανώς με την κυπριακή κυβέρνηση, επιθυμεί η ανάκτηση εξόδων από την εταιρεία ειδικού σκοπού “Great Sea Interconnector”, που έχει συστήσει ο ΑΔΜΗΕ ως φορέας υλοποίησης της διασύνδεσης, να ξεκινήσει με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου και όχι από τη φάση κατασκευής, όπως ζητά ο ΑΔΜΗΕ, επικαλούμενος από τη μεριά του και τη συνήθη πρακτική που ακολουθείται σε τέτοιες περιπτώσεις...
Ωστόσο, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δείχνουν κάτι άλλο. Πως, αν και είναι υπαρκτό και σημαντικό, το “αγκάθι” αυτό δεν είναι το κύριο... Το κύριο πρόβλημα φαίνεται ότι είναι η απροθυμία της κυπριακής πλευράς να αναλάβει το γεωπολιτικό ρίσκο που της αναλογεί.
Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από την προχθεσινή, 3η κατά σειρά, τηλεδιάσκεψη όλων των εμπλεκόμενων φορέων με τους εκπροσώπους της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν, μια τηλεδιάσκεψη όπου, σημειωτέον, δεν έβγαλε καμιά είδηση η θετική εξέλιξη, με τις εξελίξεις να παραπέμπονται στα τέλη του μήνα και συγκεκριμένα σε νέα τηλεδιάσκεψη που προγραμματίζεται για τις 26 Αυγούστου.
Το γεωπολιτικό ρίσκο και η οικονομική ευθύνη
Με βάση τα όσα έγιναν γνωστά, κατά την τελευταία αυτή, επίσης άκαρπη τηλεδιάσκεψη με την Ε.Ε., η κυπριακή πλευρά δεν έχει άρει τις επιφυλάξεις της σχετικά µε την ωφελιμότητα του έργου, δεσμεύτηκε ωστόσο να λάβει οριστικές αποφάσεις το αργότερο έως και τις 31 Αυγούστου.
Εκεί που “κλωτσά” ίσως περισσότερο απ’ όλα η κυπριακή πλευρά είναι η ανάληψη μεριδίου της ευθύνης του γεωπολιτικού ρίσκου και ειδικότερα του γεωπολιτικού κινδύνου που μπορεί να επηρεάσει την υλοποίηση της διασύνδεσης, παράγοντας που ενισχύθηκε μετά τη στάση της Τουρκίας κατά τη διάρκεια των ερευνών βυθού για την πόντιση του καλωδίου από το ιταλικό πλοίο “Ievoli Relume” για λογαριασμό της Nexans.
Περί τίνος πρόκειται ακριβώς;
Ο ΑΔΜΗΕ, ως φορέας υλοποίησης του ευρύτερου έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου- Ελλάδος μέσω Κρήτης έχει καταθέσει αίτημα ότι, εφόσον το έργο τυχόν διακοπεί λόγω σοβαρού κινδύνου ή άλλης εμπλοκής, για την οποία αποδεδειγμένα δε θα ευθύνεται ο διαχειριστής, υπονοώντας προφανώς τη στάση της Τουρκίας, να μπορεί να ανακτήσει όλες τις δαπάνες που θα έχουν μέχρι τότε γίνει.
Το αίτημα έχει γίνει αποδεκτό από την ελληνική πλευρά. Εν προκειμένω από την ελληνική ΡΑΑΕΥ, μετά από δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης ότι, λόγω της γεωστρατηγικής σημασίας του έργου, αυτό πρέπει να προχωρήσει, χωρίς τον κίνδυνο να επιβαρυνθεί ο φορέας υλοποίησης σε περίπτωση γεωπολιτικού κωλύματος. Αντιθέτως, το αίτημα παραμένει σε εκκρεμότητα από την κυπριακή πλευρά.
Η κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή δεν έχει κάνει αποδεκτό επισήμως το αίτημα αυτό του ΑΔΜΗΕ, παραπέμποντας επί της ουσίας στο ότι δεν έχει δοθεί τέτοια εντολή ή κατεύθυνση πολιτικά από την κυπριακή κυβέρνηση.
Εδώ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Αν η κυπριακή κυβέρνηση δεν ανάψει “πράσινο” στη ρυθμιστική Αρχή της μεγαλονήσου, η ΡΑΕΚ δε θα δεχτεί να επωμιστεί το ρίσκο, δηλαδή να μετακυλίσει στους κύριους καταναλωτές το γεωπολιτικό ρίσκο, και προφανώς δεν είναι κάτι που μπορεί να αποδεχτεί ο ΑΔΜΗΕ, άρα θα μιλάμε για “ναυάγιο” του φιλόδοξου πρότζεκτ, με την υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Κρήτης να τινάσσεται στον αέρα, αν και είναι ένα έργο που έχει μπει και πρακτικά στις ράγες.
Ένα λεπτό σημείο- “κλειδί”
Εδώ έχουμε και ένα λεπτό σημείο, που είναι ωστόσο σημείο- “κλειδί”. Σε παλαιότερη απόφαση της κυπριακής Ρυθμιστικής Αρχής, όταν ακόμα φορέας υλοποίησης και promoter του έργου ήταν ο Euroasia Interconnector, και όχι ο ΑΔΜΗΕ όπως ισχύει εδώ και μήνες, άφηνε ανοικτό ένα παράθυρο. Ανέφερε ότι “ενδέχεται” να επιτραπεί να ανακτηθούν από τον φορέα υλοποίησης οι δαπάνες του στο σενάριο εμπλοκής του έργου, λόγω κάποιου σοβαρού κινδύνου και χωρίς δική του ευθύνη.
Ο ΑΔΜΗΕ ασκεί πιέσεις το “ενδέχεται” να μετατραπεί σε κάτι ρητό και δεσμευτικό, αίτημα στο οποίο φέρεται να έχει και τη στήριξη της Κομισιόν.
Η ΡΑΕΚ δεν έχει απαντήσει προσώρας σε αυτό με σαφήνεια, δεσμευόμενη να το κάνει μονάχα μετά από σχετικό “ναι” σε πολιτικό επίπεδο, από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη.
Η μόνη δέσμευση που δόθηκε είναι πως το τοπίο θα ξεκαθαρίσει σύντομα και πως οι τελικές αποφάσεις της κυπριακής πλευράς θα ανακοινωθούν ως τα τέλη Αυγούστου.
Με αυτά και με αυτά, στην παρούσα φάση η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου (στο πλαίσιο του ευρύτερου πρότζεκτ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ- Κύπρου- Ελλάδας), μετά την αλλαγή στάσης της Κύπρου δείχνει να παραμένει “εγκλωβισμένη” σε... Συμπληγάδες, από τις οποίες είναι άγνωστο αν τελικά θα βγει...
neakriti.gr
