Η επιβολή δασμών από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, έχει ήδη ξεκινήσει έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο, που αναμένεται να επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία αλλά τις εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων. Σημαντικό είναι το πλήγμα και για προϊόντα της Κρήτης.  

Για το θέμα αυτό, μίλησε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Κρήτης και πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, εξηγώντας τις συνέπειες για τις εξαγωγές της Κρήτης και τα τοπικά μας προϊόντα. Κλείνοντας, ο ίδιος υπογράμμισε ότι πρέπει: «Να αρθεί η απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων τη στιγμή που είναι οριζόντια επιβολή και να δοθούν μέτρα ενίσχυσης στις επιχειρήσεις.»

Συνέντευξη: Σταύρος Ρακιντζής

Θα μας εξηγήσετε πρόεδρε τι σημαίνει η επιβολή δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, για τις εξαγωγές των προϊόντων του αγροδιατροφικού τομέα;

«Θα ξεκινήσω λέγοντας τι εξάγει η Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά η Ελλάδα και μετά η Κρήτη.Η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της εξάγει 531 δισεκατομμύρια ευρώ και εισάγει 333. Άρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ένα πλεόνασμα 198 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό λοιπόν είναι το πρώτο κόκκινο πανί για την κυβέρνηση Τραμπ, που σου λέει αγοράζω περισσότερα από αυτά που σου πουλάω. Λοιπόν, 200 δις έλλειμμα έχει η Αμερική. Η Ελλάδα το 2024 έκανε εξαγωγές 2,411 δισεκατομμύρια ευρώ και εισαγωγές 2,143 δισεκατομμύρια ευρώ. Έχοντας ένα πλεόνασμα 268 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτά, το 31% είναι προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα. Πρώτος κλάδος 214 εκατομμύρια ευρώ οι ελιές μας, 90 εκατομμύρια ευρώ τα ροδάκινα, 73 εκατομμύρια ευρώ τα γαλακτοκομικά, 68 εκατομμύρια ευρώ το ελαιόλαδο, το κρασί 19 εκατομμύρια ευρώ προϊόντα. Η Κρήτη το 2024 έκανε 30 εκατομμύρια ευρώ εξαγωγές στην Αμερική. Εκ των οποίων τα 13,5 είναι λάδι. Δηλαδή από τα 68 εκατομμύρια ευρώ που έκανε όλη η χώρα στην Αμερική το 2024, τα 13,5 προήλθαν από την Κρήτη. Από τα 30 εκατομμύρια ευρώ λοιπόν το 46,3% των εξαγωγών μας στην Αμερική της περιφέρειας Κρήτης είναι προϊόντα ελαιόλαδου. Άρα αντιλαμβάνεστε ότι ο αγροδιατροφικός τομέας είναι ο πρώτος εκείνος τομέας ο οποίος πλήττεται. Οι ελιές είναι το πρώτο, 214 εκατομμύρια οι βρώσιμες ελιές. Δεν είναι από την Κρήτη αυτές. Τα 214 σε ένα σύνολο 2,411 δισεκατομμυρίων είναι περίπου το 10%. Τα ροδάκινα είπαμε 90 εκατομμύρια και το λάδι το οποίο είναι 68 εκατομμύρια ευρώ.»

Αυτό βέβαια σημαίνει αυτομάτως ότι αυξάνονται οι τιμές και για τον καταναλωτή, τον Αμερικάνο ή τον ομογενή, που αναζητά ελληνικά, κρητικά προϊόντα.

«Ως άμεσο αντίκτυπο για οποιαδήποτε επιβολή δασμών έχει την αλλαγή των τιμών προς τα πάνω, 20-23%, επειδή ήδη υπάρχουν εκεί οι δασμοί 3 με 4% άρα 24%. Τώρα από εκεί και πέρα γίνεται μια προσπάθεια από τους εισαγωγείς να απορροφήσουν ένα κόστος, πιέζουν τους εισαγωγείς να απορροφήσουν ένα κόστος, κάτι το οποίο ο εξαγωγέας πόσο θα μπορέσει να απορροφήσει και τι να πρωτοκάνει στα 15 χρόνια που παλεύει με την οικονομική κρίση, τους πολέμους, το εμπορικό πρόβλημα άλλων χωρών.Που παλεύει με το μεταφορικό έργο που είναι δύσκολο λόγω των πολέμων, με την κρίση του κορωνοϊού και τώρα την κρίση των δασμών. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δημιουργεί μια σειρά προβλημάτων στα οποία δεν μπορεί να ανταπεξέλθει ο εξαγωγέας άμεσα και ήδη έχει πληγεί.»

Άρα η αύξηση δηλαδή πόσο υπολογίζεται τώρα και με τους δασμούς που έχει επιβάλλει η κυβέρνηση Τραμπ;

«Κοιτάξτε, είναι νωρίς για να το δούμε. Αυτή τη στιγμή γίνονται διαπραγματεύσεις μεταξύ των εισαγωγέων και των εξαγωγέων προκειμένου να απορροφήσουν αν μπορούν ένα κόστος, αλλά να το πω απλά, το εικοσαρικάκι το βλέπω να κάθεται πάνω στα προϊόντα. Μην ξεχνάτε ότι είναι πολλές οι αλλαγές που έχουν έρθει τα τελευταία χρόνια στο εξαγωγικό εμπόριο. Οι μεταφορές έχουν ακριβύνει πάρα πολύ. Τα προϊόντα ούτως ή άλλως είναι ακριβότερα διότι έχουν επιβαρυνθεί με τον ενεργειακό κόστος, με το μεταφορικό κόστος. Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Δεν μπορούμε να απεμπολήσουμε αγορές που τα τελευταία χρόνια έχουμε κάνει πολύ μεγάλο αγώνα και κόπο για να τις κατακτήσουμε. Άρα τα πράγματα έχουν ένα βαθμό δυσκολίας.»

Υπάρχουν μεγάλες αλυσίδες που διαθέτουν αυτά τα προϊόντα, που έχουν μια πολιτική τέτοια, ούτως ώστε να μη μειωθεί η ζήτηση και την ίδια στιγμή να πωλούνται τα προϊόντα;

«Αυτό θεωρώ ότι είναι μία στο εκατομμύριο αυτή η πιθανότητα. Οι μεγάλες αλυσίδες που έχουν ήδη συμφωνία με τις εταιρείες να αγοράσουν ένα προϊόν πχ ένα δολάριο και τώρα με το δασμό γίνεται ένα είκοσι, δεν υπάρχει περίπτωση να κρατήσουν την τιμή κάτω από το ράφι. Παρά το γεγονός ότι το προϊόν αυτό να είναι απαραίτητο. Οι μεγάλες αλυσίδες είτε είναι στην Αμερική είτε είναι στην Ευρώπη δεν μπαίνουν σε τέτοιες λογικές διαπραγματεύσεων. Ούτε η Ομογένεια είναι ικανή να απορροφήσει τη μη απορροφηθείσα ποσότητα που θα χαθεί από τις μεγάλες αλυσίδες. Είναι μία λογική τώρα διαπραγματεύσεων, για αυτό σας είπα είναι νωρίς να δούμε αν τελικά αυτό το είκοσι καθίσει απάνω. Είναι νωρίς να το δούμε. Είναι το θέμα των διαπραγματεύσεων που θα γίνει από πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Αμερικανική Κυβέρνηση προκειμένου να υπάρχει μια εξαίρεση, όπως είχε γίνει στην προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ, που είχαν εξαιρεθεί οι ελιές και το ελαιόλαδο και τα ιταλικά αντίστοιχα. Όχι όμως στα ισπανικά.

Άρα, αυτό προσπαθούμε τώρα, διότι είναι προϊόντα τα οποία τα ζητά ο Αμερικάνος καταναλωτής. Έχει γίνει μεγάλη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια προκειμένου να καταφέρουμε να διεισδύσουμε σε αυτές τις αγορές και τα σούπερ μάρκετ.

Οι επόμενες μέρες είναι κάθε μέρα και διαφορετικές και καθοριστικές, διότι όπως βλέπετε 50 χώρες όπως λέει ο πρόεδρος έχουν ζητήσει ήδη διαπραγματεύσεις με την Αμερικάνικη Πολιτεία προκειμένου να δουν κατά πόσο θα ελαφρυνθούν οι δασμοί, το Βιετνάμ έκανε πίσω. Αυτό που έχει κερδίσει ο Τραμπ σε αυτή τη φάση αν μην τι άλλο είναι ότι πολλές χώρες θα διαπραγματευτούν πράγματα μαζί του. Δηλαδή αυτό το βλέπω ότι το κερδίζει.Οι διαπραγματεύσεις, η πιθανότητα αυξήσεων επενδύσεων στην Αμερική είναι πράγματα τα οποία θεωρώ ότι θα γίνουν.»

Άρα λοιπόν μιλάμε και για ένα τοπίο το οποίο είναι ακόμα ρευστό.

«Είναι σε εξέλιξη. Γιατί όπως βλέπετε η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβάλλει δασμούς όπως συζητιέται σε προϊόντα 28 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα 28 δισεκατομμύρια ευρώ μπροστά στα 500 δις, το μισό τρις που κάνει εξαγωγές η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολο της στις ΗΠΑ είναι ένα αμελητέο ποσό, απλά είναι ένα διαπραγματευτικό όπλο προκειμένου να πάνε σε συζητήσεις να δούνε τι θα γίνει.»

Λένε κάποιοι να δούμε άλλες αγορές εκτός από τις ΗΠΑ για εξαγωγές.

«Όποιος θεωρεί ότι μπορεί να αλλάξει μια αγορά και να πάει σε μια άλλη εύκολα πλανάται πλάνηνοικτράν. Για να καταφέρουμε να μείνουμε στην Αμερική έχουνε ξοδευτεί ώρες ατελείωτες, επενδύσεις οι οποίες δεν μπορούν να παραγνωριστούν από τη μια στιγμή στην άλλη. Προφανώς και θέλουμε να ανοίξουμε νέες αγορές, αλλά ξέρετε τι προβλήματα υπάρχουν στην Ινδία και στην Κίνα γραφειοκρατικά, τελωνειακά και πόσο διαφορετικό πρότυπο διατροφικό έχουν, προκειμένου εμείς να τους πείσουμε να αγοράζουν φέτα, ειδικά στη Κίνα που έχουν προβλήματα δυσανεξίας και λακτόζης, δεν είναι τα πράγματα απλά. Την αγορά δεν τη χάνουμε, θα κάνουμε αυτά που πρέπει να κάνουμε, έχουμε ζητήσει ήδη από την κυβέρνηση αυτά που πρέπει να γίνουν και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να παρθεί μια οριζόντια πολιτική, προκειμένου να αποφευχθούν τα οποιαδήποτε προβλήματα που θα προκαλέσει αυτή η επιβολή των δασμών.

Δεν μπορεί να πείσεις έναν καταναλωτή μιας άλλης χώρας, έναν αγοραστή να ξεφύγει από τη μια αγορά και να πάει στην άλλη. Αν ήταν τόσο απλά θα το είχαμε κάνει και πριν. Δεν σημαίνει ότι αύριο το πρωί αφήνουμε τις ΗΠΑ και πάμε στα Εμιράτα ή πάμε στην Σαουδική Αραβία. Αλλά και στα Εμιράτα πρέπει να πάμε και στη Σαουδική Αραβία, αλλά δεν αφήνουμε αγορές που έχουμε κατακτήσει.»

Αυτή η επιβολή των δασμών τι σημαίνει και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις;

«Υπάρχει προβληματισμός. Υπάρχει σκεπτικισμός. Υπάρχουν συζητήσεις με τους εισαγωγείς. Είναι μία περίοδος αυτή τη στιγμή που ακόμη δεν έχει το τοπίο 

διαλευκανθεί εντελώς. Είμαστε σε μία περίοδο συζητήσεων, αλλά θα το δούμε μέρα με τη μέρα πώς εξελίσσεται όλο το έργο. Δεν μπορεί κανείς να προβλέψει ότι όλα αυτά που μιλάμε σήμερα, αύριο θα είναι τα ίδια. Έχει μία διαφοροποίηση, την οποία θα τη δούμε σιγά σιγά.»

Οι εξαγωγείς, η ελληνική κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Ένωση, τι θα πρέπει να κάνουν. Με ποια ατζέντα, δηλαδή, θα πρέπει να προχωρήσουν τις συζητήσεις αυτές;

«Λοιπόν, εμείς έχουμε καταθέσει μία σειρά ζητημάτων που πρέπει να λυθούν, που αποτελούν χρόνια αιτήματα επίλυσης προβλημάτων του κλάδου. Τα θέματα είναι αρκετά.Είναι προγράμματα ΕΣΠΑ που πρέπει να ισχύσουν με εξωστρέφεια, καταργήσεις υπερβολικών φόρων, μηδενισμό φόρου εισοδήματος στα κέρδη που προκύπτουν από εξαγωγές στις ΗΠΑ. Είναι πολλά τα θέματα τα οποία πρέπει να δούμε και το κυριότερο σε επίπεδο ΕΕ, τη στιγμή που υπάρχει οριζόντια επιβολή δασμών 20% θα πρέπει να πάμε σε παύση του μέτρου της απαγόρευσης των κρατικών ενισχύσεων. Όπως δόθηκε ένα ξεχωριστό κίνητρο την περίοδο του κορωνοϊού το ίδιο πρέπει να γίνει και τώρα. Να αρθεί η απαγόρευση των κρατικών ενισχύσεων τη στιγμή που είναι οριζόντια επιβολή και να δοθούν μέτρα ενίσχυσης στις επιχειρήσεις.»