Η ζωή και το έργο του Ηγουμένου της Ιεράς Μονής Αρκαδίου
Γράφει η Μαρία Ιερωνυμάκη
Η Μονή Αρκαδίου είναι ένα από τα Μοναστήρια της Ορθοδοξίας που έχει καταγράψει μεγάλη ιστορία και υπογραμμίζει την καθολικότητα και την οικουμενικότητα της Εκκλησίας. Η συνεχής και ακατάπαυστη παρουσία οκτώ αιώνων της Μονής στη ζωή της Κρήτης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της. Το ανώτατο σημείο στην πυραμίδα της προσφοράς της Μονής είναι όταν ανεβαίνει το σκαλοπάτι της αυτοθυσίας, του ηρωισμού και του θεάρεστου αλτρουισμού, με το Ολοκαύτωμα της 8ης Νοεμβρίου 1866. Η Μονή έδωσε το δικό της παρόν στον αγώνα ενάντια στη σκλαβιά. Πέτυχε να αποτινάξει τα δεσμά που λυσσωδώς οι εχθροί ζητούσαν να της περάσουν και έκτοτε η Μονή φέρει το βάρος της ιστορίας στους ώμους της, συνεχίζοντας να λαμβάνει μέρος στους αγώνες που ακολούθησαν σε όλες τις εκφάνσεις στο πολύπαθο νησί και προσπαθεί με κάθε τρόπο να ανταποκριθεί επάξια στο λαμπρό παρελθόν της.
Σε αυτό το Μοναστήρι ζει ο Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου Ηγούμενος Άνθιμος Καλπάκης, ο οποίος την π. Κυριακή γιόρτασε τα 70 χρόνια που υπηρετεί με θέρμη τα χριστιανικά του καθήκοντα, επιβλέποντας ταυτόχρονα εργασίες και δραστηριότητες που σχετίζονται με τη Μονή. Ως «Ρ» επισκεφθήκαμε στο κελί του τον γέροντα Άνθιμο, ο οποίος μας μίλησε για τη σημερινή κατάσταση του Μοναστηριού και τα όσα έχει ο ίδιος προσφέρει.
Ο Ηγούμενος Άνθιμος, γεννημένος το 1921, ήρθε για πρώτη φορά στην Ιερά Μονή Αρκαδίου στις 12 Ιανουαρίου 1947 και χειροτονήθηκε ιερομόναχος στις 10 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Σήμερα, είναι η τρίτη φορά που είναι Ηγούμενος της Μονής και την ημέρα της εορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης θα κλείσει δύο χρόνια σε αυτό το αξίωμα.
Ο γέροντας Άνθιμος μας δέχτηκε στο κελί του, όπως κάνει με όλους όσους έρχονται να τον επισκεφθούν, και μας διηγήθηκε ιστορίες από τα 70 χρόνια που είναι ιερομόναχος. Είναι ένας άνθρωπος απλός που δεν το βάζει κάτω και εξακολουθεί να εργάζεται για το καλό της Μονής όπως παλιά. Έχει το αμπέλι του και απολαμβάνει τα αγαθά που του προσφέρει η μάνα γη. Το κελί του, μάλιστα, είναι γεμάτο με πράγματα όχι για τον ίδιο, αλλά για να κερνάει τους φιλοξενούμενους του.
Κατά το παρελθόν, ο ίδιος δοκιμάστηκε αρκετές φορές, εργάστηκε σκληρά και έζησε στο σπουδαίο αυτό Μοναστήρι σε μια άλλη εποχή, η οποία έχει σημαδέψει και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Ωστόσο, τα πράγματα από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει και προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες και στις απαιτήσεις της Μονής, μέσα στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, καθώς τα σημερινά προβλήματα είναι πολλά. Όπως μας είπε ο ίδιος, «Ο προηγούμενος Ηγούμενος άφησε πολλά χρέη και προσπαθώ τώρα να ξεχρεώσω. Δυστυχώς δεν έκανε αναστήλωση του Μοναστηριού και δεν παρουσίασε κάτι θετικό».
Ο γέροντας Άνθιμος μας μίλησε και για τους Ηγουμένους που γνώρισε και τα χρόνια που πέρασε στο Μοναστήρι: «Ο πρώτος Ηγούμενος που γνώρισα ήταν ο Διονύσιος Ψαρουδάκης, που ήταν στην Εθνική Αντίσταση και πέθανε σε ηλικία 93 ετών. Ύστερα από αυτόν παρέλαβε ο Θεόκλητος Βολανάκης, μετά ο Τίτος Μαρκίδης και μετά ο Αμβρόσιος. Από όλους όσους γνώρισα, θεωρώ πως όλοι ήταν εξίσου καλοί και ο Διονύσιος Ψαρουδάκης ήταν ο πιο “αντάρτης”.
Στην Ιερά Μονή του Κουμπέ έκανα πέντε χρόνια και από εκεί με έφεραν Ηγούμενο σε αυτό το Μοναστήρι τη δεύτερη φορά. Τότε οι καλόγεροι με ψήφισαν παμψηφεί και έτσι ήρθα και πάλι στο Μοναστήρι».
Η δράση του ως Ηγούμενος της Μονής
Ο ίδιος σχετικά με τα όσα έζησε αφηγείται…
Παρέλαβα Ηγούμενος της Μονής Αρκαδίου την 1η Ιουλίου 1978 και ήμουν για 11 συνεχόμενα χρόνια. Τότε είχα συμβούλους μου τον Τίτο και τον Γαβριήλ. Το 1978 είχα παραλάβει 728 δρχ., 600 κιλά λάδι, μια νταμιτζάνα τσικουδιά και 150 κιλά κρασί και μου έλεγαν οι σύμβουλοί μου “Κακομοίρη Ηγούμενε και πώς θα περάσεις”, αλλά εγώ πίστευα ότι θα τα καταφέρω.
Ήμουν, λοιπόν, πέντε μήνες Ηγούμενος, πλησίαζαν Χριστούγεννα και δεν είχα τα χρήματα για να καλύψω τις ανάγκες του Μοναστηριού. Στις 3 το βράδυ έφτιαξα τα ζωντανά μου, πήγα στο Ρέθυμνο και μετά πέταξα στις 7.15 από τα Χανιά για Αθήνα και πήγα στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, χωρίς να ξέρει κανείς τίποτα. Τον είδα στο γραφείο του, εκείνος με αγκάλιασε και με ρώτησε τι θέλω. Και εγώ του απάντησα ότι παρέλαβα Ηγούμενος εδώ και 5 μήνες, ότι δεν έχω ούτε καρέκλα για να κάτσω και χρειάζομαι χρήματα. Στις 4 το απόγευμα ήμουν εδώ πίσω, στο Αρκάδι και έφερα 6 εκατ. που μου έδωσε ο Πρωθυπουργός στο όνομά μου για το Μοναστήρι. Ο Τίτος μου είχε πει τότε “Μπράβο Ηγούμενε γιατί υποστηρίζεις το Μοναστήρι”. Και με τα χρήματα αυτά έφτιαξα το Μοναστήρι.
Στη συνέχεια, πήγα στο Γιοχάνεσμπουργκ και από εκεί έβγαλα 250 εκατ. και από το ταξίδι μου στα Ιεροσόλυμα έβγαλα άλλα 75 εκατ. στο όνομά μου για τις ανάγκες της Μονής. Ο Μανώλης Λίτινας μου έδωσε30 εκατ. δρχ., τα οποία έδωσα στον Τίτο και από εκείνον τα πήρε ο Δεσπότης και με αυτά τα χρήματα έγινε η κατασκήνωση του Μοναστηριού.
Αργότερα, ήρθαν φίλοι μου από τις Βρυξέλλες, τους φιλοξένησα εδώ και μου έδωσαν 12 εκατ. στο όνομά μου. Δεν τα έδωσα στον Τίτο και το είπε στον Άνθιμο, ο οποίος με κάλεσε και μου είπε να δώσω τα λεφτά, θέλω δε θέλω. Εγώ, όμως, του είπα ότι τα λεφτά δεν τα δίνω, ότι δε θα τα φάω, αλλά θα τα κρατήσω για το Μοναστήρι και όποτε τα έχει ανάγκη η Μονή, θα τα παραδώσω. Έκανα εξουσιοδότηση στον Άνθιμο να πάρει τα λεφτά και δεν ξέρω τι ακριβώς έγινε, έστειλαν κάποια χαρτιά στις Βρυξέλλες και εκείνοι γύρισαν τα χαρτιά πίσω και διέταξαν να γυρίσουν τα 12 εκατ. πίσω και τιμώρησαν και το Μοναστήρι 1 εκατ., τα οποία πήγε και τα πλήρωσε ο Τίτος.
Το 1991 ήμουν Ηγούμενος του Μοναστηριού και δεν είχαμε σταλιά νερό. Ο κόσμος δεν είχε νερό να πιει. Τότε είχαμε φτώχεια, δυστυχία και κακομοιριά. Για να γίνει γεώτρηση και να έχουμε νερό να πιούμε, πήγα στο σπίτι του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στα Χανιά και εκείνος μου έδωσε 20 εκατ. για να γίνει η γεώτρηση και άλλα 20 εκατ. για το Μοναστήρι στο όνομά μου. Ο τότε Νομάρχης Παναγιώτης Κλάδος πήρε τα 20 εκατ. και έδωσε για το έργο της γεώτρησης 4,5 εκατ. δρχ. στη συνέχεια, πήγα στο νέο Νομάρχη Σέργιο Τσίφτη, για να δω τι είχαν γίνει τα υπόλοιπα 20 εκατ. και μου είπε ότι είναι στην τράπεζα και έπρεπε να πάω εγώ ο ίδιος να τα πάρω. Στην τράπεζα διαπίστωσα ότι με τους τόκους τα χρήματα αυτά είχαν γίνει 26 εκατ. και με αυτά έφτιαξα διάφορα πράγματα στο Μοναστήρι.
Να σημειώσουμε πως, εκτός από τα όσα έχει προσφέρει ο 93χρονος Ηγούμενος Άνθιμος στη Μονή Αρκαδίου, κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα και το Πάσχα κάνει διανομή τσάντες με φαγητά και διάφορα άλλα πράγματα σε όσους τα έχουν ανάγκη.
70 χρόνια ως ιερομόναχος
Την π. Κυριακή 12 Ιανουαρίου ο Ηγούμενος Άνθιμος συμπλήρωσε 70 χρόνια αφιερωμένα στο Θεό, υπηρετώντας με ευλάβεια τη Μονή Αρκαδίου. Οι κοντινοί του άνθρωποι, μάλιστα, του επεφύλασσαν μία έκπληξη, καθώς του έφεραν μία τούρτα και εκείνος έσβησε τα κεράκια των χρόνων που ζει υπηρετώντας το Θεό. Όλα αυτά τα χρόνια έχει καταφέρει με δύναμη ψυχής να επιτελεί το δύσκολο έργο του, έχοντας ως βασική αρχή στη ζωή του την προσήλωση, την προσευχή και την αφοσίωση στον Ουράνιο Πατέρα. Στην ψυχή του επικρατεί ηρεμία, γαλήνη, απλότητα και αληθινή αγάπη για όλο τον κόσμο, πράγματα τα οποία οφείλουν όλοι οι πιστοί να τα έχουν στην καρδιά τους.
Η υπάρχουσα αναστήλωση του Μοναστηριού έγινε και με χρήματα που δίνονταν στον ίδιο γιατί του είχαν εμπιστοσύνη
