Ως γνωστόν το ‘Λύκειον Ελληνίδων Ρεθύμνης’ κάθε χρόνο τέτοια εποχή παρουσιάζει το έθιμο του Κλήδονα, που έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, καθιστώντας το πλέον θεσμό, για την πρωτοπόρο στα γράμματα και την παράδοση πολιτεία μας.
Φέτος μάλιστα και συγκεκριμένα, τη Δευτέρα 20 Ιουνίου το Λύκειο παρουσίασε το καθιερωμένο έθιμο συμπράττοντας με τον δραστήριο ‘Σύλλογο Ρεθυμνίων Μικρασιατών’ με αφορμή την έλευση 100 χρόνων από την αποφράδα χρονολογία 1922, της Μικρασιατικής Καταστροφής, που κατέστησε τη χώρα μας ανάπηρη, δεδομένου ότι υπήρξε η μεγαλύτερη συμφορά που έπληξε ποτέ τον ελληνισμό, ξεριζώνοντας την ανατολική του πλευρά και περιορίζοντάς τον στη δύση, με αποτέλεσμα από τότε να μην μπορεί να ορθοποδήσει.
Στην μεγαλόπρεπη εκδήλωση της Δευτέρας με τίτλο «Στο Γλυκασμό τση Πίκρας» που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Μικρασιατών, παρουσιάστηκε ο κρητικός κλήδονας όπου τις Μαρίες με το αμίλητο νερό παρουσίασαν η Αμαρυλλίς - Μαρία –Χρυσηίς Τσουπάκη και Στέλλα Αλεξανδράκη και ο μικρασιάτικος κλήδονας όπου την αντίστοιχη Μαρία έκανε η Μαριλένα Μαυρουλοσηφάκη. Στα δρώμενα συμμετείχαν ηθοποιοί καθοδηγούμενοι από την κορυφαία σκηνοθέτη Μαρία Σακαράκη Σακαδάκη. Οι συμμετέχοντες άναψαν φωτιά στους Μάηδες και στις δάφνες, τις οποίες πήδηξαν για εξαγνισμό, προκειμένου να φύγει το κακό, ενώ η στάμνα του κλήδονα έμεινε στο δώμα για να αστρονομιστεί και να αποκτήσει μαγικές ιδιότητες, ενώ οι προφητικές και σκωπτικές μαντινάδες έδιναν και έπαιρναν.
Ακολούθησαν κρητικοί χοροί από τους χορευτές του ‘Λυκείου Ελληνίδων’, λύρα, τραγούδι και λαούτο είχε αναλάβει το συγκρότημα Χρήστου και Παναγιώτη Μαρκαντώνη.
Σειρά είχαν οι μικρασιάτικοι χοροί με χορευτές του ‘Λυκείου Ελληνίδων’ και τον Μικρασιάτη Ισίδωρο Μαρίνο που διέπρεψε με το αϊβαλιώτικο ζεϊμπέκικό του. Τραγούδησαν μέλη της ‘Χορωδίας Μικρασιατών’ υπό τη διεύθυνση του χοράρχη Ανδρέα Γιακουμάκη, ενώ ούτι, λάφτα και μπουλγαρί έπαιζαν ο Μιχάλης Κώττης, βιολί ο Άρης Σισκάκης, λύρα πολίτικη ο Γρηγόρης Γιακουμάκης, λαούτο ο Θάνος Γιακουμάκης και κρουστά ο Παναγιώτης Σφακιανάκης.
Σημαντική, στο υπερθέαμα που παρουσιάστηκε και ενθουσίασε το κοινό, ήταν και η συμβολή των χοροδιδασκάλων Μαρίας Παλάση, Λάμπη Νικολουδάκη και Γιάννη Ματζοράκη.
Σημειωτέον ότι στην υπέροχη εκδήλωση τιμής και μνήμης, παρευρέθη πλήθος Ρεθυμνιωτών και τουριστών οι οποίοι παρέμειναν μέχρι το τέλος της πολύωρης παράστασης, ακόμη και όρθιοι για να χειροκροτήσουν, καθώς οι καρέκλες που είχε φέρει ο Δήμος Ρεθύμνης ήταν ήδη πλήρεις.
Η πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Ρεθύμνης κ. Φερενίκη Βαλαρή, χαιρετίζοντας το κοινό ανέφερε τα εξής:
«Απόψε, στο Γλυκασμό τση Πίκρας, 100 χρόνια από τον βίαιο ξεριζωμό των Ελλήνων από την Μικρά Ασία, δεν θρηνούμε!
Απόψε , θυμόμαστε!
Θυμόμαστε και ατσαλώνουμε τις ψυχές μας απέναντι σε μία φρικτή καταστροφή από έναν βάρβαρο κατακτητή. Έναν ειδεχθή σταυρωτή που ακόμα και σήμερα τολμά με θράσος να ζητά να κατακλέψει τα ιερά μας χώματα, τα ποτισμένα με τόσο αίμα και ιδρώτα για το δίκαιο και τη λευτεριά! Χώματα που εδώ και χιλιάδες χρόνια ευωδιάζουν Ελληνισμό σε όλες του τις εκφάνσεις, προκόβουν με τον Ελληνισμό, αγωνίζονται για τον Ελληνισμό. ‘’Μόλις χθες’’ χάσαμε, μόλις χτές, τις αλησμόνητες πατρίδες, όπως λέει και ο αγαπητός και πολύτιμος ιστορικός Παρασκευάς Συριανόγγλου, τον Πόντο, την Ανατολική Θράκη, την Καππαδοκία, την Μικρασία. Το αύριο δεν μας τρομάζει, το αντικρύζομε με θάρρος, πίστη και δύναμη για το δίκαιο και τη λευτεριά!
Ο Ύψιστος, η Παναγιά μας, ο Ιησούς Χριστός, ας μας φωτίζουν κι ας μας οδηγούν στις δύσκολες αυτές μέρες που προμηνύονται, για να παλέψουμε αναντρανιστά, άφοβα, παλληκαρίσια.
Απόψε δεν θρηνούμε! Θυμόμαστε και ατσαλώνουμε τις ψυχές μας!
Σας ευχαριστώ εκ μέρους του Λυκείου των Ελληνίδων, όλους για την παρουσία σας εδώ, σ’αυτό το Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή με τίτλο «Στο Γλυκασμό τση Πίκρας».
Ιδιαίτερα βέβαια ευχαριστούμε την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου και Αντιπεριφερειάρχη, κ. Μαίρη Λιονή, τον Δήμαρχο, κ. Γιώργο Μαρινάκη, την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, την Αστυνομία , τον ΕΕΣ για την Υγειονομική Κάλυψη, τον εξαίρετο συνεργάτη μας σ΄αυτήν την προσπάθεια, ‘Σύλλογο Ρεθυμνίων Μικρασιατών’ και τον πρόεδρό του κ. Κώστα Καψαλάκη τον κ. Παρασκεύα Συριάνογγλου για έναν σωρό πράγματα, την χορωδία Μικρασιατών , την ορχήστρα τους και τον χοράρχη κ. Αντρέα Γιακουμάκη, τους δασκάλους των χορών του Λυκείου των Ελληνίδων, Μαρία Παλάση, Λάμπη Νικολουδάκη, Γιάννη Ματζοράκη, τους ραδιοφωνικούς σταθμούς Τιμ FM ,9.80 και Μεγαλόννησος, τις τρείς τοπικές μας εφημερίδες, τον Νίκο Τσουπάκη, τον Τίμο Βροντάκη, το ¨Ηχος-Φως, όλους όσους μας βοήθησαν να ανεβάσομε την πολύπλοκη αυτή παράσταση, χορευτές και ηθοποιούς όπως την Νάνσυ Διομανταράκη, Κώστα Μεργέμογλου, Γιώργο και Ανδρέα Αποκορωνιωτάκη, Μάρκο Πελαντάκη, Κώστα Κοντογιάννη, Αμαλία Ανδρουλιδάκη και όλους τους άλλους και κυρίως και πρωτίστως την σκηνοθέτιδά μας Μαρία Σακκαδάκη-Σακκαράκη».
ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 1922 ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ
Εν συνεχεία τον λόγο έλαβε ο πρόεδρος του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών κ. Κώστας Καψαλάκης:
«Κλήδονας 2022, η παρουσία των Ελλήνων στην ευρύτερη Ασία χρονολογείται από τον 12ο π.Χ. αιώνα,
Η παρουσία τους δε εκεί υπήρξε συνεχής και αδιάλειπτη,
Και παρά τις επιθέσεις που δέχτηκαν ανά τους αιώνες από διάφορους κατακτητές,
δεν διακόπηκε παρά μόνο μέχρι τα τραγικά γεγονότα του 1914 και του 1922, τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον βίαιο ξεριζωμό που ολοκληρώθηκε με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών.
Σε αυτόν το χώρο που βρισκόμαστε σήμερα και στα γύρω στενά,
βρήκαν απάγκιο 4500 ψυχές. 4500 ψυχές λοιπόν, αποστάξαν τον δικό τους ισχυρό πολιτισμό που κουβαλούσαν, στα Ρεθυμνιώτικα χώματα της μητέρας πατρίδας.
Όπως κάθε χρόνο, εδώ και 100 χρόνια, οι Έλληνες Μικρασιάτες ανά την υφήλιο,
μνημονεύουμε τους προγόνους μας, σκύβουμε το κεφάλι στα μαρτύριά τους και θαυμάζουμε τα έργα τους, με περηφάνια και νοσταλγία.
Φέτος γιορτάζουμε. Γιορτάζουμε τους 30 αιώνες Μικρασιατικού Ελληνισμού .
Τον Μικρασιατικό Ελληνισμό που όπως και όλο τον Ελληνισμό, όλους αυτούς τους αιώνες τον κράτησαν ζωντανό, η πλούσια ελληνική γλώσσα μας, ο ισχυρός πολιτισμός , η Ιστορία ,η ορθοδοξία μας, αλλά και οι παραδόσεις μας. Παραδόσεις που διαφυλάττουνε με νύχια και με δόντια, από φορείς και συλλογικότητες, όπως ο Σύλλογος Ρεθυμνίων Μικρασιατών και τα Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνης. Ένα πανάρχαιο έθιμο που τηρούσαμε στην Μικρά Ασία, ήταν και ό Εορτασμός του κλήδονα, ετήσια κάθε 24η Ιουνίου. Έθιμο που και στην Κρήτη το τηρούσαμε επίσης . Με αφορμή αυτό το έθιμο,ο Σύλλογος Ρεθυμνίων Μικρασιατών ξανασυναντιέται με το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνης . Δεν είναι οι πρώτη φορά που συναντιόμαστε δεν είναι η μοναδική.
Θα σταθώ όμως στην πρώτη και θα θυμίσω, θα θυμίσω ότι το Λύκειο Ελληνίδων ήταν από τους πρώτους σταθερούς φορείς που συνέδραμαν στην περίθαλψη των προγόνων μας, όταν ξεριζωμένοι πιάστηκαν από τούτα δω τα χώματα. Ευχαριστώ την Περιφέρειακή Ενότητα Ρεθύμνου και το Δήμο Ρεθύμνου για την αιγίδα τους.Ευχαριστώ όλους όσους συνέδραμαν λίγο η πολύ,στην πραγματοποίηση της αποψινής εκδήλωσης και που προηγουμένως αναλυτικά ανέφερε η κα Βαλαρή, αλλά και όσους δεν αναφέρθηκαν από παραδρομή. Ευχαριστώ όλους όσους παρευρίσκεστε εδώ και μας τιμάτε με την παρουσίας σας.
Κα Βαλαρή…Ως επι κεφαλής του Λυκείου Ελληνίδων,σας καλώ να δεχθείτε μία τιμητική πλακέτα από το Σύλλογο μας, σε αναγνώριση της συμβολής του Λυκείου Ελληνίδων Ρεθύμνης, στην περίθαλψη των προγόνων μας, Ελλήνων της Μικράς Ασίας κατά την έλευσή τους στο Ρέθυμνο, μετά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922. Σας Ευχαριστώ»
EN KAΤΑΚΛΕΙΔΙ
Αξίζει να σημειωθεί τέλος ότι καθόλη τη διάρκεια της μοναδικής εκδήλωσης παρουσιάζονταν σε βιντεοπροβολή εικόνες από τις αρχοντοπολιτείες της ιερής γαίας της Ιωνίας, της αλησμόνητης μάνας Μικράς Ασίας, την οποία χάσαμε, αλλά δεν ξεχάσαμε, καθώς όπως λέει κι ένα γνωστό ποντιακό τραγούδι ‘’η Ρωμανία κι αν έπαρθεν ανθεί και φέρει κι άλλο’’.
Φωτό: Φωτογραφείο Καλούδης
