«Σε μία πρωτοπρόσωπη αφήγηση, επιστρέφει στο παρελθόν της, προσπαθώντας να φωτίσει σκέψεις και συναισθήματα που καθόρισαν τα βήματά της στη ζωή»
Με αφορμή την παρουσίαση του νέου βιβλίου της Ειρήνης Γαβριλάκη «Μαθήματα Tango» που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα 20/11 στο Σπίτι του Πολιτισμού, μιλήσαμε με τη συγγραφέα τόσο για το νέο βιβλίο της, όσο και για τον τρόπο που η ίδια συνδέει τα βήματα του χορού με τα βήματα της στη ζωή. Συγχρόνως, η γνωστή αρχαιολόγος μίλησε για την ομάδα της Φιλαναγνωσίας, αλλά και για το επόμενο συγγραφικό της βήμα.
Πείτε μας δυο λόγια για το νέο σας βιβλίο «Μαθήματα Tango».
«Αυτό το βιβλίο γράφτηκε με αφορμή μια σειρά μαθημάτων tango. Η αφηγήτρια, σε μία πρωτοπρόσωπη αφήγηση, επιστρέφει στο παρελθόν της, προσπαθώντας να φωτίσει σκέψεις και συναισθήματα που καθόρισαν τα βήματά της στη ζωή. Μέσω αυτού του χορού, που στηρίζεται στην επικοινωνία των χορευτών, αναζητά τα βήματα που χάθηκαν, αλλά κι εκείνα που την οδήγησαν στο σήμερα της γυναίκας του επίμετρου».
Ποια είναι η σχέση σας με το χορό γενικά και πως συνδέεται το Tango με την πορεία σας, (τα βήματά σας) στη ζωή;
«Η πατρική μου οικογένεια αγάπησε τον χορό. Η μητέρα μου χόρευε τα πάντα. Κι εγώ εκφράζομαι μέσω του χορού. Συμμετέχω σε παραδοσιακούς χορούς, μου αρέσουν. Tango δεν χόρευα, ωστόσο. Μάλιστα αποφάσισα να παρακολουθήσω μαθήματα, συνειδητοποιώντας την αμηχανία μου, όταν μία φορά, πρόσφατα, μου ζήτησαν να χορέψω. Φοβήθηκα αυτά τα μαθήματα, διότι, επειδή αγαπώ τις μεταφορές, τα βήματα του χορού με παρέπεμπαν στη χορογραφία της ζωής μου. Και ταυτόχρονα τα αγάπησα. Όσο διάρκεσαν, ήταν σαν να βρισκόμουν σ’ έναν εσωτερικό χώρο, όπου κινούνταν άνθρωποι όμορφοι και ευάλωτοι, δυνατοί και αμήχανοι, ευαίσθητοι και ηρωικοί, κοντορεβιθούληδες πάντως που αναζητούσαν τον δρόμο τους προσπαθώντας να τον θυμηθούν. Όσο μάθαινα τον χορό, αναδύονταν και με απασχολούσαν κάποιες λέξεις: αλληλεπίδραση και εμπιστοσύνη και καθαρότητα των προθέσεων είναι μερικές από αυτές, στις οποίες επανήλθα πολλές φορές κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Επιστροφή, είναι μια ακόμα λέξη. Επιστροφή στον αρχικό τόπο, εννοώ. Εκεί, όπου μουλιάζουν και μαλακώνουν τα φύλλα των περασμένων χρόνων. Εκεί, όπου καταντά ένα ελάχιστο πράμα η σκέψη, όπως λέει κι ο Αντρέ Ζιντ.
Σύντομα κατάλαβα πως χορεύοντας με την ομάδα του Τάσου Μιχάλογλου U-tango, που διδάσκει ένα tango σαν βόλτα στη λιακάδα, έπαψα να έχω στον νου μου τα βήματα, αλλά τον προορισμό. Τη συνάντηση με τον άλλο χορευτή.
Χόρευα, αφήνοντας να πάρει η θάλασσα όλες τις σκέψεις, όπως λέει Μπόρχες. Και ξανάβρισκα το βαθύ εκείνο πράγμα της ζωής -όχι τη θλίψη που χορεύεται, του Ερνέστο Σάμπατο- αλλά το αρχέγονο εσωτερικό πράγμα, που ίσως περιγράφει η ηχηρή αφρικανική λέξη για τον χορό αυτόν: tango. Όλα αυτά είναι το θέμα του βιβλίου μου».
Κατά κοινή ομολογία όσοι διαβάσουν το βιβλίο σας βρίσκουν μέσα στις σελίδες του τον εαυτό τους. Πώς καταφέρατε να μιλήσετε στις καρδιές των αναγνωστών σας;
«Η συνταγή είναι πάντα απλή. Γράφω, περιγράφω, καταγράφω τις αλήθειες μου. Αυτό που δεν ξεχνιέται (-α- στερητικό και λήθη είναι τα επιμέρους στοιχεία της λέξης). Η αλήθεια μου, λοιπόν, απαλλαγμένη από προσωπικά χαρακτηριστικά αν και ξεκινά από μια βάση αυτοαναφορική, με συνδέει με την αλήθεια των άλλων. Ίσως γι’ αυτό, οι αναγνώστες των βιβλίων μου ταυτίζονται. Γιατί στη βάση της, κάθε αλήθεια είναι φτιαγμένη από τις βασικές ανάγκες που καλύφθηκαν ή όχι, από φόβους και απώλειες. Όλα κοινά σε όλους, γιατί όλοι πλέουμε στο ίδιο υγρό και, βάσει της αρχής των συγκοινωνούντων δοχείων, συναντιόμαστε. Σαν κολυμβητές μακρών αποστάσεων σε μια τεράστια, πανανθρώπινη μήτρα».
Ποιο είναι το επόμενο συγγραφικό βήμα της Ειρήνης Γαβριλάκη και πότε να το περιμένουμε;
«Αυτόν τον καιρό επιμελούμαι, προκειμένου να εκδοθεί στις αρχές του επόμενου χρόνου και πάλι από τις εκδόσεις 24γράμματα, το επόμενο συλλογικό βιβλίο της Ομάδας Φιλαναγνωσίας, που συντονίζω στο Ρέθυμνο. Θα έχει τίτλο «Υλικά δομής» και θα περιλαμβάνει κείμενα των συμμετεχόντων και ίσως λίγα δικά μου. Αυτό θα είναι το τρίτο βιβλίο της ομάδας μας, πράγμα που με κάνει πολύ περήφανη γιατί το πρόγραμμα φιλαναγνωσίας που σχεδιάζω καταλήγει σε ένα προϊόν, ολοκληρώνοντας τον κύκλο του κάθε φορά, γιατί οι συμμετέχοντες σε αυτό αποκτούν όλο και μεγαλύτερη συνείδηση της φωνής τους αλλά και γιατί εδραιώνονται ομαδικοί δεσμοί, που μας κάνουν όλους και όλες δυνατότερους. Να σημειώσω ότι, στις εβδομαδιαίες διαδικτυακές συναντήσεις μας, συμμετέχουν άνθρωποι από το Ρέθυμνο, το Ηράκλειο, την Αθήνα, την Κόρινθο, το Κιλκίς, την Έδεσσα, την Κατερίνη.
Εν τω μεταξύ η ίδια γράφω ένα καινούριο βιβλίο. Θα έχει τίτλο εμπνευσμένο από το όνομα της μητέρας της μάνας μου: Αναστασία. Η γιαγιά μου, πέρα από το ότι ήταν μία μυθιστορηματική φιγούρα, με μυθιστορηματική ζωή, γεννήθηκε πολύ νωρίς στον 20ό αιώνα, το 1908, και πέθανε στα 103 της, το 2011. Η ζωή της καθορίστηκε δηλαδή από τον απόηχο του 19ου αιώνα, ολόκληρο τον 20ό και τις αρχές του 21ου. Έζησε με άλλα λόγια σε μία περίοδο έντονη, γεμάτη γεγονότα καθοριστικά για τη χώρα, τα οποία της έδωσαν και της πήραν πολλά, φτιάχνοντας τη μαχητική προσωπικότητά της. Έχω αρχίσει να κρατώ σημειώσεις και να διαβάζω, ώστε να μην υπάρχουν λάθη ούτε σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο, ούτε σχετικά με τη μικροϊστορία της περιοχής της καταγωγής της και της Κορίνθου, όπου έζησε. Νομίζω ότι θα απολαύσω το ταξίδι».
