Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης από τις εκδόσεις Οδός Πανός, 2024
Στις παρυφές της Ιρανικής πραγματικότητας
Ένα ταξίδι στη χώρα των Ζωροαστρών και του Ιράν, για έναν ταξιδιωτικό συγγραφέα, είναι πολύ λογικό να έχει πρώτο στόχο την ανακάλυψη και αποκάλυψη του Ζωροαστρισμού, της θρησκείας των αρχαίων Περσών, η οποία θεωρείται μετεξέλιξη του Μιθραϊσμού, μιας ακόμα αρχαιότερης θρησκείας.
Η πρώτη διαπίστωση είναι πως αυτή η παράξενη θρησκεία ασκεί ακόμα και σήμερα, για ανεξήγητο λόγο, μια περίεργη γοητεία για πολλούς, όσο κι αν δεν έζησε, βέβαια, για διάφορους γνωστούς και άγνωστους λόγους, για πολύ καιρό. Μόλις από το 600 π.Χ. έως το 700 περίπου μ.Χ! Ίσως να ήταν άτυχη, γιατί νικήθηκε κατά κράτος από τους Μωαμεθανούς που σάρωσαν και παρέσυραν τα πάντα στο διάβα τους, διαδίδοντας με όλα τα μέσα την καινούρια θρησκεία που ανέτειλε στον ορίζοντα ελπιδοφόρα.
Οι αντίθετοι πάντως διατείνονται ότι η εξαφάνιση της δηλώνει απερίφραστα πως ήταν «θνητή» και κατώτερη, ενώ υπήρχαν άλλοι αντίθετα, όπως ο Νίτσε και ο Γκαίτε, που ενθουσιάστηκαν από τον ιδρυτή και τις αρχές της νέας θρησκείας…
Τα ανθρώπινα όντα, κατά τους Ζωροάστρες, αποτελούνται από δυο υλικά, τα φυσικά και τα πνευματικά. Κι όταν ένα άτομο πεθαίνει μόνο τα οργανικά στοιχεία του σώματος είναι αυτά που εξαφανίζονται και όχι τα πνευματικά που εξακολουθούν να υφίστανται.
Η μοίρα των βασικών πνευματικών συστατικών του ανθρώπου, εξαρτάται αποκλειστικά από το είδος της ζωής του ατόμου, από την ηλικία τη λογικής, δηλαδή των δέκα πέντε ετών και αργότερα της μετέπειτα ζωής του. Αυτό περιλαμβάνει τις σκέψεις του ατόμου, τα λόγια, τα έργα, πόσο καλά το πρόσωπο κράτησε τον λόγο του, τη συνείδηση του ατόμου και την ύπαρξη του αισθήματος της δικαιοσύνης που τον διακατείχε.
Περισσότερη ενασχόληση με τον Ζωροαστρισμό αποκαλύπτει πως οι Ζωροάστρες νιώθουν άνετα με την ιδέα και πιστεύουν ότι αν έχουν ζήσει μια ζωή πραγματικοί Ζωροάστρες, δηλαδή αν έχουν μια τίμια ζωή και εργασία, έμφυτη καλοσύνη, βοηθούν ενεργά τους συνανθρώπους τους, τότε μπορούν να προσεγγίσουν τον θάνατο πραγματικά χωρίς φόβο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει πένθος, όταν ένα πρόσωπο πεθαίνει, αλλά μόνο γιορτή. Μια ψυχή δεν χάνεται μετά τον θάνατο. Συνεχίζει να υπάρχει μέχρι το τέλος του χρόνου.
Στο τέλος του χρόνου, όλες οι ψυχές θα επιστρέψουν στον θεό μετά από κατάλληλο καθαρμό. Ο Ζωροαστρισμός προτείνει ότι στόχος της ζωής είναι η επίτευξη ειρήνης και ευτυχίας στην ανθρωπότητα γενικά και ειδικότερα στην κάθε μία ανθρώπινη ύπαρξη, ξεχωριστά. Οι Ζωροάστρες απέχουν από την υπερβολική θλίψη για την απώλεια του δικού τους ανθρώπου. Ο σκοπός της κηδείας και οι προσευχές είναι να ενισχύσουν και όχι να εμποδίσουν την ψυχή σ’ αυτό το ταξίδι της.
Τα νεκροτομεία των Ζωροαστρών είναι οι χώροι οπού το σώμα των νεκρών διατηρείται μέχρι να ξεκουραστεί. Αυτά ήταν συνήθως μικρά σπίτια κοντά στον Πύργο της Σιωπής. Μια επίσκεψη στον χώρο των Ζωροαστρών, δεν αποτελεί ένα απλό ταξίδι, φέρνει τους επισκέπτες στον πολιτισμικό τους χώρο, στα ήθη και έθιμα τους, στην ιστορία τους, όπως την ξεδιπλώνει ο συγγραφέας. Ο Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης έχει αποκτήσει ταξιδιωτική συνείδηση. Σέβεται τους τόπους και τους χώρους που επισκέπτεται και τους παρουσιάζει με ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα, ώστε να δημιουργεί ενδιαφέρον και να προκαλεί τους αναγνώστες του να τον ακολουθήσουν στους ίδιους δρόμους. Αλήθεια! Ποιος δεν θα ήθελε να επισκεφθεί τον τάφο του Κύρου στις Πασαργάδες, εκεί στη μέση του ιρανικού οροπεδίου, όπως είναι σήμερα; Ανάλογη επιθυμία θα έκφραζαν και για άλλα αξιοθέατα, που εμπλουτίζουν το παρουσιαζόμενο βιβλίο. Η Περσέπολη έχει την όψη αιώνιας πόλης! Η Ζωροαστρική παράδοση είναι πανταχού παρούσα. Η αγάπη για τις γέφυρεςφαίνεται παντού. Τα αριστουργηματικά τζάμια του Ισφαχάν εντυπωσιάζουν. Το ίδιο και τα παλάτια της Περσίας. Ξακουστό είναι και το παζάρι του Ισφαχάν. Η Αρμενική κοινότητα του Ισφαχάν αποτελεί μια ξεχωριστή γωνιά της περιοχής, με ψηλά προστατευτικά τείχη, γύρω από τις εκκλησίες του στη Νέα Τζόφλα. Τα παλιά χαρέμια στο Ιράν δεν μένουν απαρατήρητα. Αποτελούν εξαιρετικό και μοναδικό θέαμα! Ακόμα και ό,τι υπάρχει στις παρυφές της χώρας προκαλεί την παρατηρητικότητα του επισκέπτη.
Μιχάλης Τρούλης
Πρόεδρος της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνου
