Της Βλασίας Μιχαηλίδου Τριπολιτάκη
Φιλολόγου – Ιστορικού
Στολίδι που κοσμεί τη βιβλιοθήκη των Ρεθυμνίων και απαύγασμα ιστορικής γνώσης αποτελεί το τελευταίο πόνημα του πολυγραφότατου συγγραφέα, φιλολόγου και θεολόγου κ. Κωστή Παπαδάκη. Το πλήθος των παραπομπών κι η εκτενής βιβλιογραφία πιστοποιούν την επίπονη προσπάθεια του συγγραφέα να τεκμηριώσει τα γραφόμενά του, προσδίδοντας τη μέγιστη εγκυρότητα στο έργο, εφόσον μάλιστα, όπως αποκαλύπτει κι ο υπότιτλος του βιβλίου, αποσκοπούσε στον έλεγχο των «ημαρτημένων» των βιογραφικών στοιχείων των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων.
Ο έλεγχος αυτός προϋποθέτει για κάθε ιστορικό ερευνητή συστηματική συγκέντρωση και ενδελεχή έρευνα όλων των πηγών που σχετίζονται με το ζητούμενο θέμα, καθώς και κριτική σκέψη, προκειμένου να εξαχθούν έγκυρα συμπεράσματα. Ο κ. Κωστής Παπαδάκης, έχοντας προβεί σ΄ αυτή τη διεξοδική μελέτη όλων των ιστορικών στοιχείων που σχετίζονται με τους Τέσσερις Μάρτυρες του Ρεθύμνου, συνέγραψε σε ρέουσα γλώσσα, με άρτια διατύπωση ένα εμπεριστατωμένο κείμενο 270 σελ. για το οικογενειακό παρελθόν των Αγίων, τις συνθήκες που έζησαν, το μαρτύριό τους, την ταφή, τα θαύματα, τα τίμια λείψανά τους, τους Ιερούς Ναούς και τις Ακολουθίες προς τιμή τους. Ο συγγραφέας αναπτύσσει όλα αυτά τα ενδιαφέροντα στοιχεία στα αντίστοιχα κεφάλαια κι οργανώνει επιτυχώς το υλικό του σε μία λογική αλληλουχία, που διευκολύνει την πρόσληψή τους από τον αναγνώστη.
Ο κ. Κωστής Παπαδάκης, καθώς παραθέτει τα βιογραφικά στοιχεία των Ρεθυμνίων Αγίων, ξεδιπλώνοντας και πτυχές της τοπικής Ιστορίας, αναλύει και σχολιάζει τα σημεία που αποτελούν τα «ημαρτημένα». Τα σημαντικά αυτά σημεία είναι τα εξής: όσον αφορά το οικογενειακό όνομα των Αγίων ήταν πάντοτε Χριστιανοί και Έλληνες Βλατάκηδες, η φανέρωσή τους ήταν εθελούσια και συνεχίστηκε και μετά τη μάχη στο Κακό Ρυάκι (1822) έως τη σύλληψή τους το 1824, η μαρτυρική τελείωσή τους ήταν με αποκεφαλισμό κι όχι απαγχονισμό, η εκταφή των τιμίων λειψάνων τους έγινε το 1826-7, ο Άγιος Μάρτυρας Νικόλαος Βλατάκης διαχωρίζεται από τον συνονόματό του Εθνομάρτυρα που σκοτώθηκε στην Ι. Μονή Οδηγήτριας, η 4η κάρα δωρήθηκε από τον Επίσκοπο Ρεθύμνης Ιωαννίκιο στη Ρωσία, τα οστά που ανακαλύφθηκαν δίπλα και κάτω από τον τάφο των Τεσσάρων Μαρτύρων δεν ανήκουν στους Αγίους, η εικονογράφηση του Μάρτυρα Γεωργίου με ελάττωμα (κομμένο χέρι) είναι εσφαλμένη και, τέλος, οι πληροφορίες, που περιέχονται στο υπόμνημα της εικόνας των Αγίων στον Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου Περιβολίου, είναι ανακριβείς ως προς την ταφή των Αγίων. Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου ο συγγραφέας παραθέτει υμνογραφικά κείμενα, την πλήρη ασματική Ακολουθία και τον Παρακλητικό Κανόνα των Αγίων.
Επιπροσθέτως, αξίζει να τονισθεί πως όλη αυτή η λεπτομερής βιογραφική παρουσίαση εμπλουτίζεται από εκτενές φωτογραφικό υλικό (110 εικόνες) σε υψηλής ποιότητας εκτύπωση που αναδεικνύει το πόνημα σε περικαλλές σύγγραμμα. Δικαίως, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης κι Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος αγκάλιασε με αγάπη την εξαίρετη εργασία του φιλίστορα συγγραφέα, ανέλαβε την έκδοσή της, την ενέταξε στις εκδηλώσεις που διοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη για τον εορτασμό των διακοσίων χρόνων από την τελείωση των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων, την προσέφερε και θα συνεχίσει να την προσφέρει ως ζείδωρο στηριγμό των εν Ελλάδι πιστών, αλλά και των ευσεβών ομογενών που κατοικούν στη μακρινή Αυστραλία. Είθε η Χάρη των Αγίων να επιδαψιλεύει πλούσιες ευλογίες στη ζωή του φιλόπονου συγγραφέα κι όλων μας.
