Ο ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ «ΞΕΠΑΓΩΣΕ» ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΥΣ
Χάθηκε η διαπραγματευτική ικανότητα των οφειλετών απέναντι στις εταιρείες διαχείρισης υποχρεώσεων, τους λεγόμενους «servicers», μετά και την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου να κρίνει νόμιμη τη δυνατότητά των Εταιρειών Διαχείρισης να διενεργούν πλειστηριασμούς. Μάλιστα, μέσα σε επτά ημέρες από την διάσκεψη των αρεοπαγιτών, κεκλεισμένων των θυρών, η πλήρης Ολομέλεια του Αρείου Πάγου δημοσίευσε την απόφαση με την οποία τάσσεται υπέρ των funds.
Δεκάδες χιλιάδες ακίνητα αναμένεται να αλλάξουν χέρια, μέσω πλειστηριασμών, μέχρι το τέλος του 2023, καθώς η μόνη προστασία της κατοικίας, μέσω του Νόμου Κατσέλη, από 1.1.2016 έγινε προσωρινή και στο τέλος του 2018 καταργήθηκε.
Τα χρόνια που μεσολάβησαν τα κόκκινα δάνεια μεταβιβάστηκαν στα funds και ετέθη το νομικό ζήτημα, αν μπορούν να ενεργούν δικαστικές πράξεις, να γίνονται διάδικοι και να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds.
«Σε κίνδυνο και τα εξυπηρετούμενα δάνεια»
Η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, με ισχυρή πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ των funds, με αποτέλεσμα πολλά ακίνητα να κινδυνεύουν να χαθούν στους πλειστηριασμούς. Ο Ρεθεμνιώτης δικηγόρος Γιώργος Δρυγιαννάκης, αναφερόμενος στην απόφαση του Αρείου Πάγου, υπογράμμισε ότι η απόφαση αυτή δίνει το πράσινο φως για να καταγγελθούν και τα εξυπηρετούμενα δάνεια και όχι μόνο τα μη εξυπηρετούμενα - γνωστά ως κόκκινα δάνεια. «Εξαιτίας της πολύ μεγάλης αύξησης των επιτοκίων υπερημερίας, τώρα πλέον έχει καταστεί ανέφικτο οι δανειολήπτες που έχουν ρυθμίσει και που έχουν ενταχθεί με διάφορες διαδικασίες - ρυθμίσεις, είτε με την εξωδικαστική πλατφόρμα διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, είτε με απευθείας συμφωνίες που έχουν κάνει με τις εταιρείες διαχείρισης και τις τράπεζες, να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν την καταβολή των δόσεων. Υπάρχει αύξηση 35 με 40% στις μηνιαίες δόσεις, λόγω της αύξησης των επιτοκίων, που σημαίνει ότι υπάρχει δυσκολία για τους δανειολήπτες να πληρώνουν. Και εφόσον δεν γίνεται με το σωστό ποσό η πληρωμή της κάθε δόσης, δίνεται το δικαίωμα σε αυτές τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων και σε κάποιες από τις τράπεζες που έχουν κρατήσει τις δανειακές συμβάσεις, να καταγγείλουν τις ρυθμίσεις και να «πεταχτούν» οι άνθρωποι από τις ρυθμίσεις, ώστε να προχωρήσουν σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και εναντίον αυτών».
«Τεράστια η φοροδιαφυγή»
Ο κ. Δρυγιαννάκης, μίλησε για ένα ακόμα θέμα που τίθεται από την απόφαση του Αρείου Πάγου, το τεράστιο θέμα της φοροδιαφυγής: «Με τη χρήση του νόμου του 2003 από τις εταιρείες διαχείρισης, υπάρχει τεράστιο θέμα φοροδιαφυγής. Μέχρι τώρα από τις εργασίες και τις διαδικασίες που έχουν κάνει, το Ελληνικό Δημόσιο έχει χάσει 58 δισεκατομμύρια και προβλέπεται ότι θα χάσει πάνω από 85 δισεκατομμύρια ευρώ, από φόρους που θα έπρεπε να πληρώνουν αυτές οι εταιρείες με βάση το νόμο 4354 του 2015. Υπάρχουν ζητήματα διαφανειών των διαδικασιών, όσον αφορά τα μετοχικά κεφάλαια αυτών των εταιρειών που έχουν προτιμήσει τον φορολογικό παράδεισο με έδρα το Δουβλίνο της Ιρλανδίας, που θεωρείται προνομιακής φορολόγησης χώρα της ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί έχει καθεστώς φορολόγησης 12% τη στιγμή που εμείς έχουμε 26% αρχικό ποσό φορολόγησης». Ο ίδιος, στη συνέχεια επεσήμανε: «Υπάρχουν τεράστια θέματα για νομιμοποίηση από παράνομες δραστηριότητες, διότι υπάρχουν εταιρείες διαχείρισης που ενώ έχουν ένα πολύ μικρό μετοχικό κεφάλαιο, έχουν εξαγοράσει δάνεια πολλών εκατομμυρίων ευρώ, χωρίς να έχουν την απαραίτητη φερεγγυότητα».
«Δικαστήρια επί των δικαστηρίων για το ίδιο θέμα»
Σύμφωνα με τον κ. Δρυγιαννάκη, «ένα άλλο τεράστιο θέμα είναι ότι νομιμοποιώντας τις εταιρείες διαχείρισης, που δεν είναι οι δικαιούχοι των απαιτήσεων -γιατί οι δικαιούχοι των απαιτήσεων είναι οι τράπεζες που έχουν συμβληθεί με τους δανειολήπτες και έχουν υπογράψει τις συμβάσεις των δανείων που διαχειρίζονται αυτές οι εταιρίες- δημιουργείται το εξής θέμα: έχουμε δικαστικές διαδικασίες μεταξύ των εταιρειών αυτών και των δανειοληπτών όπως επίσης και διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης». Ο Ρεθεμνιώτης δικηγόρος τόνισε: «Γίνονται πάρα πολλές δίκες μεταξύ των δανειοληπτών και αυτών των εταιρειών, χωρίς να συμμετέχουν οι τράπεζες, οι οποίες είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι. Όταν θα εκδοθούν οι αποφάσεις αυτές σύμφωνα με τον κώδικα πολιτικής δικονομίας δεν θα καλύπτουν το διατακτικό. Δηλαδή, το δεδικασμένο των αποφάσεων αυτών δεν θα συμπεριλαμβάνει και τις τράπεζες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε περιπτώσεις που κερδίσουν τα δικαστήρια οι δανειολήπτες οι τράπεζες πλέον μόνες τους θα μπορούν να ξανεπιδιώξουν δικαστικά την καταβολή αυτών των δανείων. Δηλαδή, δικαστήρια επί των δικαστηρίων για το ίδιο θέμα».
«Απροστάτευτοι οι δανειολήπτες»
«Οι δανειολήπτες έχουν μείνει τελείως απροστάτευτοι», υποστήριξε ο κ. Δρυγιαννάκης τονίζοντας ότι: «η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει ακολουθήσει από το 2012 το μοντέλο της Ιρλανδίας, όπου εκεί ιδρύθηκε ένας κρατικός ανεξάρτητος φορέας διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο φορέας αυτός, κατάφερε να εξυγιάνει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με κανόνες προστασίας των δανειοληπτών σε ότι αφορά και τις κατοικίες και τις περιουσίες τους, αλλά και τη διαφάνεια της διαδικασίας της διαπραγματεύσης και με τις εταιρείες διαχείρισης, αλλά και με τις ιρλανδικές τράπεζες». Μάλιστα, όπως ανέφερε αμέσως μετά «ο συγκεκριμένος αυτός κρατικός φορέας χρηματοδότησε, δηλαδή πλήρωσε 60.000 στεγαστικά δάνεια, διότι διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε η δυνατότητα στους δανειολήπτες να τα αποπληρώσουν. Επίσης έκανε και πολύ μεγάλες μειώσεις, τα λεγόμενα «κουρέματα», στα τραπεζικά δάνεια αφαιρώντας όλη την τοκοφορία και τους ανατοκισμούς που εδώ στην Ελλάδα γίνονται σωρηδόν και με τεράστιο ποσοστό, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα στους δανειολήπτες ούτε να ρυθμίσουν, ούτε να τηρήσουν τις ρυθμίσεις».
«Προσφυγή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης»
Ο κ. Γιώργος Δρυγιαννάκης σχολίασε: «Αυτό ουσιαστικά είναι ένα γενικότερο σχέδιο αφαίρεσης της ιδιωτικής περιουσίας των Ελλήνων. Έχασε το Ελληνικό Δημόσιο τη δημόσια περιουσία, με τα μνημόνια και τώρα το σχέδιο περιλαμβάνει την απώλεια της ιδιωτικής περιουσίας του Ελλήνων πολιτών». Προκειμένου ν’ αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, ο ίδιος είπε μεταξύ άλλων: «Εμείς τώρα οργανώνουμε μια προσφυγή στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουμε ήδη απευθυνθεί και στη γενική εισαγγελία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου ζητάμε με μηνύσεις και καταγγελίες που έχουμε ήδη υποβάλει, να προχωρήσει στη διερεύνηση αυτής της υπόθεσης, έτσι ώστε ν’ αποδοθούν οι ευθύνες για τις εγκληματικές - παράνομες αυτές πράξεις που έχουν γίνει στη χώρα μας».
Στη συνέχεια, απαντώντας σε σχετική ερώτηση με τον αριθμό των ακινήτων που έχουν πλειστηριαστεί στο Ρέθυμνο, αλλά και των ακινήτων που θα πλειστηριαστούν στο μέλλον είπε: «Είναι πάρα πολλά τα ακίνητα που έχουν πλειστηριαστεί και πάρα πολλά τα ακίνητα που είναι προς πλειστηριασμό. Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της απόφασης και προτού ακόμα προλάβει να καθαρογραφεί, οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης των απαιτήσεων είχαν κυριολεκτικά δημιουργήσει ένα ανθρωποκυνηγητό. Καθημερινά έρχονται στο γραφείο μου άνθρωποι για ζητήματα που αφορούν τους δημόσιους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς».
Επανεξέταση για τη συνταγματικότητα της διαδικασίας των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών
«Επίσης έχουμε ανακινήσει το θέμα της συνταγματικότητας αυτής της διαδικασίας των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών αλλά και γενικότερα όλων των διαδικασιών των νομοθετικών που αναφέρονται στη διαδικασία της ρύθμισης ιδιωτικού χρέους και θεωρούμε ότι θα υπάρξει και εκεί μία δικαστική διαπίστωση από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο που είναι το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ήδη υπάρχει μία πρώτη απόφαση του 2020 από το 4ο τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε αίτηση ακυρώσεως που κατέθεσε το Σωματείο Αλληλοβοήθειας Οφειλετών Ρεθύμνου, μια πρωτοβουλία που πήρε το Σωματείο το 2017 και εκδικάστηκε τον Ιούνιο του 2020. Θα προκαλέσουμε προφανώς και για αυτό το θέμα τη συνταγματικότητα της διενέργειας των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών σε ότι αφορά την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων των δανειοληπτών και μία απόφαση και από την ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εφόσον δεν δικαιωθούμε θα προχωρήσουμε σε σχετική προσφυγή στο δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Κλείνοντας, ο κ. Δρυγιαννάκης υποστήριξε ότι είναι παράνομη η ανάρτηση σε διάφορες ιστοσελίδες των προς πλειστηριασμό ακινήτων: «Είναι κατάφωρη παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένα στη χώρα μας και επίσης και των προσωπικών δεδομένων επί της ατομικής ιδιοκτησίας».
Στην πλατφόρμα e-auction, πάντως, είναι ήδη αναρτημένοι περισσότεροι από 17.000 πλειστηριασμοί έως τον Δεκέμβριο του 2023, εκ των οποίων οι περίπου 13.000 είναι προγραμματισμένοι για το α’ τρίμηνο του 2023. Μέχρι σήμερα, από τους 6.886 έχουν ολοκληρωθεί οι 4.259, αρκετοί, ωστόσο, χωρίς την εύρεση πλειοδότη.
Άνοιξε και επίσημα ο δρόμος
Οι ανώτατοι δικαστές δημοσίευσαν την Πέμπτη16/02 το σκεπτικό της απόφασής τους για τη διενέργεια πλειστηριασμών από τα funds, γεγονός που σημαίνει ότι πλέον μπορεί να ξεκινήσει και η εκτέλεσή της.
Έτσι, ανοίγει πλέον και επισήμως ο δρόμος για τη διενέργεια πλειστηριασμών ακινήτων από τα funds, καθώς είκοσι μία ημέρες μετά τη συζήτηση της υπόθεσης αυτής που αφορά σε χιλιάδες δανειολήπτες οι ανώτατοι δικαστές δημοσίευσαν το πλήρες σκεπτικό της απόφασής τους. Γεγονός, που σημαίνει ότι πλέον μπορεί να ξεκινήσει και η εκτέλεσή της από τα funds.
Υπενθυμίζεται ότι πριν λίγες ημέρες είχε γίνει γνωστό το αποτέλεσμα της κεκλεισμένων των θυρών διάσκεψης του Ανώτατου Δικαστηρίου και προχθές δημοσιεύθηκε η υπ΄ αριθμ. 1/2023 απόφαση της, σε χρόνο -ρεκορ για τα δεδομένα της ελληνικής δικαιοσύνης, με την οποία κατά πλειοψηφία (56-9) η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου συντάχθηκε με τις θέσεις των funds.
Στο «δια ταύτα» της απόφασης του Αρείου Πάγου αναφέρεται:
«Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφαίνεται ότι κατά την παράλληλη και συνδυαστική εφαρμογή των Ν. 4354/2015 και Ν. 3156/2003, οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (Ε.Δ.Α.Δ.Π) έχουν την κατ' εξαίρεση νομιμοποίηση του άρθρου 2 παρ. 4 του Ν. 4354/2015, προς άσκηση κάθε ένδικου βοηθήματος και κάθε άλλης δικαστικής ενέργειας προς είσπραξη των υπό διαχείριση απαιτήσεων, ανεξάρτητα από το ειδικότερο νομικό πλαίσιο, με βάση το οποίο συντελείται η μεταβίβαση των υπό διαχείριση απαιτήσεων, δηλαδή ακόμη και όταν η μεταβίβαση των απαιτήσεων και η ανάθεση της διαχείρισής τους στις εν λόγω εταιρείες συντελείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3156/2003 για την τιτλοποίηση των απαιτήσεων».
Τα δάνεια που διαχειρίζονται οι servicers
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, οι servicers διαχειρίζονται δάνεια συνολικού ύψους περίπου 87 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 32,3 δισ. ευρώ αφορούν επιχειρηματικά δάνεια, τα 12,2 δισ. ευρώ ελεύθερους επαγγελματίες και το μεγαλύτερο κομμάτι (τα 42,1 δισ. ευρώ) ιδιώτες και νοικοκυριά. Τα 18,16 δισ. ευρώ είναι καταναλωτικά δάνεια που έχουν περιέλθει υπό τον έλεγχο των servicers, ενώ τα 23,9 δισ. ευρώ αφορούν στεγαστικά.
Οι servicers δημοσίευσαν προ ημερών τον απολογισμό της προηγούμενης χρονιάς, στον οποίο αναφέρουν ότι «το συνολικό υπό διαχείριση ρυθμισμένο χαρτοφυλάκιο δανείων και απαιτήσεων ανέρχεται στα 27 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 590.000 δανειολήπτες». Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το 83% των ανακτήσεων οφειλών έχει επέλθει μέσα από διμερείς λύσεις και το 17% από πλειστηριασμούς. Τα ποσοστά αυτά αφορούν την περίοδο 2020-2022.
Με βάση τα στοιχεία από την πλατφόρμα e-auction το 2021 άλλαξαν χέρια μέσω πλειστηριασμών 2.725 ακίνητα, ενώ στο 11μηνο του 2022 ο αριθμός αυξήθηκε σε 8.265. Άρα συνολικά το συγκεκριμένο διάστημα τελεσφόρησαν 10.990 πλειστηριασμοί.
Συνολικά, από την 1η Ιανουαρίου του 2018 μέχρι και τις 30 Νοεμβρίου 2022 έχουν ολοκληρωθεί 55.900 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, αρκετοί εκ των οποίων κηρύχθηκαν άγονοι. Για το διάστημα από την 1η Φεβρουαρίου έως τις 31 Ιουλίου 2023 έχουν προγραμματιστεί 3.230 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων οι 1.090 μέσα στον Φεβρουάριο.
