Μεγάλη ήταν η ευλογία και η ιερή συγκίνηση που έζησαν, οι κάτοικοι των Μελάμπων, αλλά και οι πολυπληθείς προσκυνητές από όλη την Κρήτη, οι οποίοι βρέθηκαν την Κυριακή 28 Ιουλίου στις Μέλαμπες, που έλαβε χώρα το ιστορικό γεγονός της ανακομιδής, ή ακριβέστερα της επιστροφής των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων - όπως χαρακτηρίστηκε από όλους –μέσω της ανακομιδής των Τιμίων Καρών τους στο γενέθλιο τόπο τους.
Στις 7.30 το πρωΐ ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος συνοδευόμενος από τους Ιερείς του Ιερού Ναού των Αγίων στο Ρέθυμνο, π. Νικόλαο Νικηφόρο και π. Σωκράτη Ξενικάκη, τον Πανοσιολογιώτατο π. Θεολόγο της Ιεράς Μονής Αρκαδίου, συνοδεία πολλών Ρεθεμνιωτών ευλαβών προσκυνητών μετέφεραν στις Μέλαμπες με πολλή κατάνυξη και εμφανή περισυλλογή τις Τίμιες Κάρες των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων καθώς και απότμημα Ιερών Λειψάνων τους.
Τα εν λόγω Ιστορικά Αγιάσματα υποδέχτηκαν με ιδιαίτερη ευλάβεια ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως, Αρχιμανδρίτης π. Αθανάσιος Καραχάλιος, εκπροσωπώντας τον επιχώριο Μητροπολίτη Σεβασμιώτατο Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίο, ο Εφημέριος της Ενορίας π. Ευάγγελος Τσουρδαλάκης, πολλοί Ιερείς της Λάμπης, και σύσσωμοι οι κάτοικοι των Μελάμπων, τοποθετώντας τις Ιερές Λειψανοθήκες και την Εφέστια Ιερή Εικόνα των Αγίων στο ευπρεπισμένο κέντρο του Ναού, καθώς οι ψάλτες έψαλλαν το απολυτίκιο τους «Της Κρήτης γεννήματα Μελάμπων θρέμματα…»
Ακολούθησε Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ρεθύμνης, με τη συμμετοχή Αρχών του Νομού, των Μελαμπιανών και πιστών από ολόκληρη την Κρήτη.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας οι προσφωνήσεις των ομιλητών απέδωσαν και εξήραν γλαφυρά - καθώς άρμοζε στο εξέχον αυτό γεγονός - την ιστορική σημασία και το πνευματικό βάθος των τελουμένων, της μετά από 200 χρόνια επανόδου των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων στον τόπο από τον οποίο πορεύτηκαν τον Ιούλιο του 1824 ως απλοί γενναιόφρονες άνθρωποι, και επιστρέφουν τον Ιούλιο του 2024 ως Αθλοφόροι Άγιοι Μάρτυρες της Εκκλησίας μας και ήρωες του ΄Έθνους μας.
Θερμά ήταν τα λόγια του Πρωτοσυγκέλλου της Ι Μητροπόλεως Λάμπης π. Αθανασίου , που μετέφερε τις ευχές και τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Λάμπης, και χαρακτήρισε την ημέρα αυτή της επιστροφής των Αγίων στο χωριό τους ως «Πάσχα για τις Μέλαμπες» αφού οι Τέσσερεις Μάρτυρες μαρτύρησαν για την πίστη τους στο Χριστό, δηλαδή την του Χριστού Ανάσταση.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Εφημέριος της Ενορίας Μελάμπων π. Ευάγγελος Τσουρδαλάκης, ο οποίος καλωσορίζοντας τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη, τους Ιερείς, και όλους τους προσκυνητές, εξέφρασε την Ιερή προσωπική του συγκίνηση αλλά και όλων των Μελαμπιανών και Αγιοβασιλιωτών, που αξιώθηκαν να ζήσουν τη μεγάλη ημέρα της επιστροφής των σπουδαίων Αθλοφόρων στην γενέτειρα τους. Και συμπλήρωσε:
«Οι Άγιοι Τέσσερεις Μάρτυρες για κάθε Ρεθεμνιώτη και κάθε Κρητικό είναι οι Άγιοι που έχουν εγγραφεί πλάϊ στα ονόματα των Μεγάλων Αγίων της Εκκλησίας της Κρήτης. Και έχουν γραφεί ως ήρωες της Πίστης , αλλά και της Πατρίδας, η δε σαλβαρωμένη εικόνα τους, παραπέμπει στον τόπο που μας γέννησε , στις παραδόσεις μας στον πολιτισμό μας , στα όσια και στα ιερά μας» .
«Εξαιρέτως όμως για τους κατοίκους των Μελάμπων, είναι τα Ιερά Πρόσωπα, που τα αισθανόμαστε αδέλφια μας, συγχωριανούς μας , που θέλουμε να μας συνοδεύουν όπου κι αν πάμε, ακόμη και στο άλλο άκρο της γης, για να δέχονται και να απαντούν στις προσευχές μας. Είναι οι Αγιομαρτυρικές μορφές που με τη ζωή και το μαρτύριο τους μας δίδαξαν τις χριστιανικές αξίες , δηλαδή το να αγωνιζόμαστε ,να αγαπούμε, να ελπίζουμε, να δημιουργούμε έργα προόδου κατά Χριστόν». Και κατέληξε
« Ευχαριστούμε τους ορατά συνεργούς μας Αγίους Τέσσερεις Μάρτυρας για τη μεγάλη κληρονομιά : Να είμαστε οι φυσικοί και πνευματικοί απόγονοι τους, να ζούμε στον τόπο που εκείνοι αγίασαν, και επί πλέον, μας έδωσαν την δυνατότητα να βλέπουμε ζωντανή την παρουσία τους, σε πολλές στιγμές της ζωής μας, ως είναι και η σημερινή εορταστική σύναξη, η γεμάτη κατάνυξη και δέος»….
«Αναμφίβολα η σημερινή ευλογία θα δυναμώσει περισσότερο τη σχέση μας με το Θεό , με την εκκλησία, μα κυρίως με τους Αγίους Τέσσερεις Μάρτυρες. Επί πλέον θα ενώσει έτι περισσότερο τον γενέθλιο τόπο τις Μέλαμπες με τον τόπο του Μαρτυρίου τους, την πόλη του Ρεθύμνου, και τον τόπο της ταφής των τα Περιβόλια».
Και έκλεισε με τους στίχους του αλησμόνητου Μελαμπιανού στιχουργού, μακαριστού Νικολάου Μαργαρίτη ο οποίος σε μια ανάλογη προς τη σημερινή σύναξη έλεγε:
«Ως λάμπει ο ήλιος λάμπουνε Μέλαμπες και Μαρτύροι
Κι’ ακριβοχαιρετούσι ντο τούτο το πανηγύρι.
Ω Μάρτυρες της Πίστης μας φίλοι μας μπιστεμένοι
τιμούμε τη θυσία σας την ακριβαγιασμένη.
Άγιοι Τέσσερεις Μάρτυρες και Άγιοι του κόσμου
δώστε μέρες καλλίτερες στο πέρασμα του χρόνου».
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης εκφράζοντας πρωτίστως την αγάπη , το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη του προς τον Σεβασμιώτατο Λάμπης Συβρίτου και Σφακίων, «γιατί από την πρώτη στιγμή αγκάλιασε με όλη του την καρδιά και υποστήριξε με όλες του δυνάμεις και τις προσευχές του, την ιδέα μετακομιδής των Τιμίων Καρών των Αγίων στη γενέτειρα τους και τον παρακαλώ να μην παύσει να προσεύχεται όπως πάντα στο Θεό και να παρακαλεί για όλους μας τους Αγ. Τέσσερεις Μάρτυρες». Τους Μάρτυρες τους οποίους και χαρακτήρισε «Οικουμενικούς, καθώς τα Άγια Λείψανα τους έχουν πάει στα πέρατα του κόσμου, τόσο με την τοποθέτηση τους στις Άγιες Τράπεζες, των ανά τον κόσμο εγκαινιαζομένων Ορθόδοξων Ι. Ναών, όσο και με την αναμετακομιδή των Τιμίων Καρών τους, που για πρώτη φορά στην ιστορία τους πραγματοποιείται στα πέρατα της Κρήτης, από Χανιά μέχρι και Σητεία. Αναντίρρητα από όλες αυτές τις παραπάνω εξόδους , η πιο πολύτιμη και σπουδαία έξοδος των Αγίων από το Ναό τους στο Ρέθυμνο είναι η σημερινή έξοδος γιατί οι Άγιοι επιστρέφουν στον τόπο τους, στους δρόμους και τα σοκάκια που περπάτησαν κι’αυτό δεν αντικαθίσταται με κανένα άλλο τόπο. Γι’ αυτό βρεθήκαμε σήμερα εδώ για να προσκυνήσουμε τον τόπο που γέννησε Αγίους και ήρωες και εμπνέουν μάλιστα αυτή τη χρονιά όλα τα παιδιά του τόπου μας, τα οποία με τις σχολικές εργασίες τους έβαλαν τους Αγίους μας στα σκολιά τους, γι’αυτό και ιδιαιτέρως ευχαριστώ τόσο τα παιδιά όσο και τους εκπαιδευτικούς τους, καθώς και Δ/ντές της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης».
Τις ομιλίες διαδέχτηκαν οι ανταλλαγές συμβολικών δώρων, αναμνηστικά του ιστορικού γεγονότος. Από μέρους της Ενορίας ο Εφημέριος Μελάμπων πρόσφερε μια ασημένια Ιερή Εικόνα των Αγίων στον Σεβασμιώτατο Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομο , ένα Σταυρό Ευλογίας στους Ιερείς του Ιερού Ναού των Αγίων, που κρατούν άσβηστο το καντήλι των Αγίων στον Ιερό Ναό τους στο Ρέθυμνο , και άλλη Ιερή Εικόνα των Αγίων με κρητική ενδυμασία, αντίδωρον προς την Ιερά Μονή Αρκαδίου, για την μοναδική ευλογία παραχώρησης τμήματος από τα φυλασσόμενα στην Ιερά Μονή τελευταία Λείψανα των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων.
Ο Σεβασμιώτατος Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου μαζί με την Ιερή Λειψανοθήκη που περιείχε το απότμημα του Ιερού Λειψάνου των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων παρέδωσε στην Ενορία Μελάμπων, μια από τις 20 - όπως είπε - επετειακές Ιερές Εικόνες των Αγίων, που είναι αγιογραφημένη πάνω σε οβάλ ξύλο, προερχόμενο από κορμό δένδρου της περιοχής, για να τοποθετηθεί στο Ιερό Βήμα του Ναού των Αγίων της γενέτειρας τους. Οι Ιερείς του Ναού των Αγίων του Ρεθύμνου τέλος πρόσφεραν στον Εφημέριο των Μελάμπων π. Ευάγγελο ένα Ιερό επιγονάτιο με τους Αγίους Τέσσερεις Μάρτυρες.
Μετά την ανταλλαγή των αναμνηστικών δώρων της ημέρας ακολούθησε Ιερή Λιτανεία πέριξ του Ναού και έγινε η απόλυσις της Θείας Λειτουργία για να ακολουθήσει μικρή μουσική εκδήλωση με ένα τραγούδι των Αγίων, σε στίχους του μακαριστού Νίκο Μαργαρίτη. Η εκδήλωση στο Ναό έκλεισε με ένα χορό των βρακοφόρων μελών του Λαογραφικού Ομίλου Χρήστου Τζανιδάκη. Ακολούθησε η μετάβαση όλου του εκκλησιάσματος δια της «Στράτας των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων» -όπως για πρώτη φορά ονομάστηκε η νέα διαδρομή από τον Ιερό Ναό μέχρι την αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου- όπου και προσφέρθηκε σε όλους εορταστική φιλοξενία, που είχαν ετοιμάσει η Ενορία και οι φορείς του χωριού, με τη βοήθεια ανδρών, γυναικών και νέων του χωριού.
Η φιλοξενία έκλεισε με τις ευχαριστίες του Εφημερίου π. Ευαγγέλου Τσουρδαλάκη προς τον Άγιο Ρεθύμνης, κ. Πρόδρομο, την Αντιπεριφερειάρχη κ.Λιονή, τον Δήμαρχο Αγ. Βασιλείου κ. Γιάννη Ταταράκη, τους εκπροσώπους των κρατικών και δημοτικών Υπηρεσιών και προς όλους τους προσκυνητές και με την ευχή « Οι Άγιοι να είναι βοήθεια όλων ».
Η ιστορική ημέρα έκλεισε με τον Εσπερινό και την Ιερή Παράκληση των Αγίων, στην Πάνω Ρούγα, εκεί όπου κατά την παράδοση υπήρχε το σπίτι του Μάρτυρα Γεωργίου, μέρος του οποίου, έχει αναπλαστεί σε Ιερό Παρεκκλήσιο των Αγίων - όπου και μεταφέρθηκαν οι Τίμιες Κάρες των Μαρτύρων - και το άλλο σε Κειμηλιαρχείο της Ενορίας Μελάμπων.
Τέλος μετά την απόλυση της Ιερής Παράκλησης και αφού όλο το εκκλησίασμα ασπάστηκε για άλλη μια φορά τις Τίμιες Κάρες των Αγίων, αποχαιρετώντας όλοι Ιερείς και προσκυνητές τον γενέθλιο τόπο των Μαρτύρων και ευχαριστώντας τους για την ευλογία που τους παρείχαν, εύχονταν να αξιωθούν και πάλι σε ένα άλλο νέο προσκύνημα στο γενέθλιο τόπο των Αγίων Τεσσάρων Αθλοφόρων Μαρτύρων.
Η γενέθλια Ενορία εύχεται όπως :
Οι Τέσσερεις Άγιοι Μάρτυρες είναι βοήθεια, επιστηριγμός και πηγή έμπνευσης για καθένα που επικαλείται το Άγιο Όνομα Τους.
