Με πλήθος λαμπρών τελετών, εκδηλώσεων και δράσεων εορτάσαμε φέτος τα 200 χρόνια από το μαρτυρική τελείωση των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων, Γεωργίου, Αγγελή, Μανουήλ και Νικολάου, των οποίων η ζωή και η θυσία έχουν αναμφίβολα καταστεί αιώνια σύμβολα του Χριστιανισμού και του Ελληνισμού.
Με αφορμή την επέτειο αυτή, πριν από δύο χρόνια στο πλαίσιο μεταπτυχιακού προγράμματος του Παιδαγωγικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Κρήτης, εμπνεύστηκα να αφιερώσω τη διπλωματική μου εργασία στους Αγίους της γενέτειράς μου, Μελάμπων.
Στόχος μου ήταν να αναδείξω τη ζωή και το μαρτύριό τους, υιοθετώντας μια σύγχρονη, διαφορετική δημιουργική προσέγγιση. Έτσι αξιοποιώντας τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και τις αρχές της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης (ΕξΑΕ) δημιούργησα, τελικά, σχετικό Ψηφιακό Διαδραστικό Εκπαιδευτικό Υλικό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πέρα από το ήδη γνωστό, υπάρχον, ιστορικό υλικό, η ερευνητική μου διαδρομή αποκάλυψε και νέα στοιχεία για τη ζωή και το μαρτύριό των Αγίων, τα οποία επίσης παρουσιάζονται μέσω της εργασίας αυτής. Τα στοιχεία αυτά ήρθαν στο φως μέσα από ενδελεχή μελέτη του Αρχείου Αγωνιστών της Εθνικής Βιβλιοθήκης και του Αρχείου της Βουλής των Ελλήνων.
Πρέπει να επισημάνω, επίσης, ότι το ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό δεν περιορίστηκε απλά στην ανάλυση και παρουσίαση ιστορικών δεδομένων. Κεντρικός μου στόχος ήταν η μετατροπή της ιστορικής γνώσης σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό εργαλείο, το οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει τη σχέση της νέας γενιάς με την ιστορία και την πολιτιστική της κληρονομιά. Με χρήση κατάλληλου λογισμικού και ψηφιακών εργαλείων δημιουργήθηκε ένα πολυτροπικό εκπαιδευτικό υλικό, που συνδυάζει ιστορικά κείμενα, εικόνες, βίντεο και διαδραστικές εφαρμογές. Το υλικό υιοθετεί τις αρχές της πολυμεσικής μάθησης, προσφέροντας μια μαθησιακή εμπειρία που ενισχύει την αυτονομία και την κριτική σκέψη των εκπαιδευομένων. Ενσωματώνοντας επίσης στοιχεία αυτοαξιολόγησης και ανατροφοδότησης διασφαλίζεται η ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων. Παράλληλα, η χρήση των πολυτροπικών μέσων, των διαδραστικών βίντεο και των συνεντεύξεων, δημιουργεί μια ζωντανή αφήγηση που ξεπερνά τα στενά όρια της παραδοσιακής διδασκαλίας της ιστορίας.
Το εκπαιδευτικό υλικό είναι ήδη αναρτημένο στο ψηφιακό αποθετήριο του Πανεπιστημίου καθώς επίσης στην ιστοσελίδα melabes.gr :
melabes.gr/4m_ekp_yliko/
Παράλληλα όμως, με το Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Υλικό αναπτύχθηκε και εφαρμογή για έξυπνα κινητά τηλέφωνα (smartphones) η οποία προσφέρει δύο περιηγήσεις στα καίρια σημεία στα οποία έζησαν, έδρασαν και μαρτύρησαν οι Τέσσερις Νεομάρτυρες.
- η πρώτη, αφορά στις Μέλαμπες, γενέτειρα των Αγίων και
- η δεύτερη, τον τόπο του Μαρτυρίου τους το Ρέθυμνο.
Οι περιηγήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν με δύο διαφορετικούς τρόπους, μέσω της εφαρμογής Action Bound, που πρέπει να είναι εγκαταστημένη στο κινητό:
α) με φυσική παρουσία (ψηφιακός πλοηγός οδηγεί στα σημεία ενδιαφέροντος και παρέχει, μέσω της εφαρμογής, σχετικές πληροφορίες)
β) με εικονική περιήγηση (περιήγηση χωρίς φυσική παρουσία)
Η έναρξη της περιήγησης γίνεται από το κινητό, με σάρωση του σχετικού κωδικού QR:
Με την παρουσίαση σήμερα του ψηφιακού αυτού εκπαιδευτικού υλικού, επιτρέψτε μου να καταθέσω την άποψη ότι οι Τέσσερις αγωνιστές της πίστεως και της ελευθερίας, δεν θα πρέπει να περιορίζονται σε ένα αυστηρά θρησκευτικό πλαίσιο. Ο βίος και το μαρτύριό τους αποτελούν παραδείγματα με ευρύτερη διάσταση και σημασία καθώς τονίζουν τη σημασία της πίστης, προβάλλοντας όμως παράλληλα και την αφοσίωση και την αυτοθυσία, ως τις αξίες οι οποίες αποτελούσαν ανέκαθεν βασικά χαρακτηριστικά της κρητικής και ελληνικής ταυτότητας. Για αυτό και το υλικό φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως γέφυρα, ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, εμπλουτίζοντας τη σύγχρονη εκπαιδευτική πρακτική και ενισχύοντας τη σύνδεση των νέων γενεών με την ιστορική τους μνήμη.
Με την ελπίδα το έργο αυτό να εμπνεύσει νέες προσεγγίσεις και δημιουργικούς τρόπους ανάδειξης της ιστορίας μας, σας καλώ να κρατήσουμε ζωντανό το παράδειγμά των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων στο σήμερα, στη ζωή μας, και στην κοινωνία μας.
Αντώνης Τσουρδαλάκης
Φυσικός
Δ/ντής Εσπερινού ΕΠΑΛ Σπηλίου
