Ένα «χάπι ντομάτας» τη μέρα, το οποίο περιέχει την φυσική αντιοξειδωτική ουσία λυκοπένιο, δρα προστατευτικά για το καρδιαγγειακό σύστημα, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Η διαπίστωση αυτή πιθανώς εξηγεί γιατί η μεσογειακή δίαιτα, που περιέχει πολλές ντομάτες, μειώνει την πιθανότητα καρδιολογικών προβλημάτων.
Οι Βρετανοί επιστήμονες επιβεβαίωσαν με μια κλινική δοκιμή ότι τέτοια χάπια βοηθούν στη λειτουργία των αγγείων του αίματος, όμως θα χρειαστούν και άλλες μελέτες προτού το χάπι λυκοπένιου αποδειχτεί πέρα από κάθε αμφιβολία ότι πράγματι κάνει καλό στην καρδιά και μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, με επικεφαλής τον κλινικό φαρμακολόγο Τζόζεφ Τσέριγιαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "PLoS One", σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική «Γκάρντιαν», πραγματοποίησαν μια τυχαιοποιημένη δοκιμή με 72 ενήλικους, οι μισοί από τους οποίους πήραν το χάπι ντομάτας (που περιείχε 7 μιλιγκράμ λυκοπένιου) και οι άλλοι μισοί ένα εικονικό φάρμακο (πλασέμπο).
Οι μισοί εθελοντές ήσαν υγιείς και οι υπόλοιποι είχαν διαγνωσμένα καρδιολογικά προβλήματα. Η δοκιμή ήταν διπλά «τυφλή», καθώς ούτε οι ερευνητές, ούτε οι εθελοντές γνώριζαν ποιός είχε πάρει το πραγματικό χάπι ντομάτας, εωσότου ολοκληρώθηκε η δοκιμή μετά από δύο μήνες.
Οι επιστήμονες μέτρησαν την κυκλοφορία του αίματος στα χέρια των εθελοντών, έναν δείκτη που προβλέπει τον μελλοντικό καρδιαγγειακό κίνδυνο, καθώς όσο στενεύουν τα αιμοφόρα αγγεία -και δυσκολεύεται η ροή του αίματος- τόσο αυξάνεται η πιθανότητα εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η ανάλυση έδειξε ότι το χάπι ντομάτας βελτίωσε σημαντικά -κατά 53%- την κατάσταση του ενδοθήλιου (της εσωτερικής «επένδυσης» των αιμοφόρων αγγείων) και την κυκλοφορία του αίματος στους καρδιοπαθείς (αλλά όχι στους υγιείς), ενώ κάτι ανάλογο δεν συνέβη με το χάπι πλασέμπο. Το χάπι ντομάτας δεν επέδρασε στην αρτηριακή πίεση, στην ακαμψία των αρτηριών, ούτε στα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα.
Το λυκοπένιο, που αποτελεί βασικό αντιοξειδωτικό συστατικό της ντομάτας και είναι δέκα φορές πιο ισχυρό από τη βιταμίνη Ε, θεωρείται ότι προστατεύει τα κύτταρα από τυχόν βλάβες λόγω οξείδωσης. Υπάρχει επίσης στα βερίκοκα, στα καρπούζια, στις παπάγιες, στα γκρέιπ φρουτ, στα καρότα, στα σπαράγγια και σε άλλα φρούτα και λαχανικά.
Η ποσότητα του λυκοπένιου ποικίλει ανάλογα με την ποικιλία της ντομάτας και από τον τρόπο που αυτή καταναλώνεται (ωμή, μαγειρεμένη, επεξεργασμένη σε έτοιμη σάλτσα κ.α.). Όταν το λυκοπένιο καταναλώνεται παράλληλα με ελαιόλαδο, όπως σε μια χωριάτικη σαλάτα, τότε η δράση του φαίνεται να αυξάνεται.
Πάντως ο Τσέριγιαν δήλωσε ότι ακόμα κι αν στο μέλλον κυκλοφορήσουν ευρέως διατροφικά συμπληρώματα λυκοπένιου, είναι αμφίβολο αν θα υποκαταστήσουν άλλες θεραπείες για το καρδιαγγειακό σύστημα. Όμως, όπως είπε, θα παρέχουν πρόσθετη προστασία, σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα και την κατάλληλη διατροφή, ιδίως την Μεσογειακή.
Για να απαντηθεί οριστικά το ερώτημα κατά πόσο το καθημερινό χάπι ντομάτας μπορεί να μειώσει πράγματι τις καρδιοπάθειες, ο βρετανός επιστήμονας είπε ότι θα χρειαστούν πλέον μεγαλύτερες έρευνες με μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα. Ήδη πάντως μια εταιρεία, η Cambridge Theranostics, που δημιούργησαν οι ερευνητές του Κέμπριτζ, έχει αναπτύξει ένα τέτοιο χάπι ντομάτας.
Εξάλλου προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει και πιθανή αντικαρκινική δράση του λυκοπένιου και μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα κατέληξε σε ανάλογο συμπέρασμα. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Case Western Reserve του Οχάιο, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας στο Σικάγο, μελέτησαν σχεδόν 92.000 γυναίκες κατά την περίοδο 1995-2013. Όπως διαπιστώθηκε, όσες γυναίκες έτρωγαν περισσότερες ντομάτες ή άλλα φρούτα και λαχανικά που περιείχαν λυκοπένιο, είχαν μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν καρκίνο των νεφρών.
