Το πρώτο μου ρεπορτάζ το έγραψα κατά το Α’ έτος των σπουδών μου στην σχολή δημοσιογραφίας, το 1993. Στην δε αυτοδιοίκηση υπηρετώ ως αιρετός από το 1999. Πολλά τα χρόνια. Ανάμεσα στα μείζονα ζητήματα που με έχουν απασχολήσει σε ρεπορτάζ, σε συνέδρια, σε συνεδριάσεις οργάνων, είναι αυτό της διαχείρισης των απορριμμάτων. Ένα ζήτημα, δηλαδή, που παραμένει στην Κρήτη απολύτως άλυτο.
Σίγουρα η κατάσταση δεν είναι ίδια με την δεκαετία του ’90. Επίσης σίγουρα, εδώ στην Κρήτη δεν έχουμε δώσει ακόμα λύσεις όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ξέρουμε πως το κάνουν και γιατί το κάνουν, αλλά εμείς, ακόμα δέσμιοι μικροσυμφερόντων ή και μεγάλων συμφερόντων, με μεγάλη δόση αναποφασιστικότητας και καμιά φορά ανικανότητας, δεν έχουμε καταφέρει να δώσουμε λύσεις που θα ανακουφίσουν και θα περιορίσουν την έκταση του προβλήματος.
Όλα αυτά τα χρόνια, ακούω επαΐοντες, επιστήμονες, αιρετούς, εκπροσώπους φορέων, οικολόγους και μη οικολόγους να μιλούν, να συνδιαλέγονται, να σχεδιάζουν, να διαφωνούν, να μην κάνουν τίποτα ή να κάνουν λίγα. Επίσης, όλα αυτά τα χρόνια ένα πράγμα δεν άκουσα να συζητείται. Και αυτό έχει να κάνει με την συμπεριφορά ενός εκάστου από εμάς ως προς την διαχείριση των απορριμμάτων.
Είδα, να δίδονται εκατομμύρια και να γίνονται έργα εξυγίανσης και κλεισίματος παράνομων χωματερών. Παράλληλα είδα να ξαναγεμίζουν σκουπίδια λίγο καιρό μετά ή να δημιουργούνται νέες λίγο πιο πέρα. Είδα επίσης να εφαρμόζεται ανακύκλωση. Αλλά ουκ ολίγες φορές τα ανακυκλώσιμα υλικά καταλήγουν στα απορριμματοφόρα των οργανικών απορριμμάτων, διότι κάποιος πολίτης πέταξε μέσα στον κάδο ανακύκλωσης τα υπόλοιπα απορρίμματα, αυτά που προορίζονται για το ΧΥΤΑ. Είδα επίσης να οργανώνονται μεγάλες και σπουδαίες εκστρατείες καθαριότητας. Και είδα μερικές ημέρες μετά, να είναι γεμάτοι και πάλι οι χώροι σκουπίδια.
Ρέματα και ποτάμια γεμίζουν με νεκρά ζώα, καθώς οι ιδιοκτήτες τους αυτό τον εύκολο τρόπο έχουν να ξεφορτωθούν τα κουφάρια και δεν μπαίνουν στον κόπο υγειονομικής ταφής. Δρόμοι και μονοπάτια είναι γεμάτα με πλαστικά ποτήρια του καφέ και του νερού, διότι οι περισσότεροι οδηγοί έχουν εύκολο τον τρόπο να τα ξεφορτωθούν από τα παράθυρα καθώς οδηγούν.
Είδα και βλέπω πως το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών σε πόλεις και χωριά δεν έχουν καμιά, μα καμιά ευσυνειδησία ως προς την διαχείριση όλων των ειδών των απορριμμάτων. Ειδικά αν μιλήσουμε για μεγάλα και ογκώδη αντικείμενα ή ακόμα χειρότερα για κοπριά των ζώων και μπάζα οικοδομής, νομίζω πως ως κοινωνία θα αποδείξουμε πόσο είμαστε απαίδευτοι και απαράδεκτα αναίσθητοι πάνω στο σοβαρό αυτό θέμα.
Γνώμη μου είναι, πως δεν έχουμε κάνει ένα και πολύ σοβαρό βήμα. Δεν έχουμε εκπαιδευτεί ως κοινωνία. Υπάρχουν μελέτες, υπάρχουν σχέδια, υπάρχουν προοπτικές, υπάρχουν χρηματοδοτήσεις. Υπάρχουν όλα τα εχέγγυα να εφαρμοστεί στην Κρήτη ένα βιώσιμο σύστημα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Και;
Είμαι απολύτως βέβαιος πως ακόμα και αν γινόταν θαύμα και αύριο το πρωί η Κρήτη είχε το καλύτερο σύστημα διαχείρισης του κόσμου, η αλλαγή θα ήταν μικρή έως καθόλου ορατή. Και αυτό γιατί δεν υπάρχει καμιά σχετική παιδεία, καμία ουσιαστική ευαισθησία, στην πλειοψηφία των κατοίκων του νησιού μας.
Και αυτό δεν είναι θέμα ενημέρωσης με την γενική έννοια του όρου. Είναι θέμα εκπαίδευσης. Και ναι πιστεύω πως οι αρμόδιοι φορείς στην Κρήτη, οφείλουν πλέον να εφαρμόσουν ένα σοβαρό σύστημα εκπαίδευσης ενός – ενός των πολιτών. Να μπουν σε όλα τα σπίτια της Κρήτης και να εκπαιδεύσουν τους κατοίκους της για το πώς θα πρέπει να διαχειριζόμαστε τα σκουπίδια που παράγουμε. Και να καταλάβουν οι «λεβέντες Κρήτες», πως αυτά τα σκουπίδια, τα οποία με άνεση πετούν όπου τους βολέψει, επιστρέφουν ως βλαβερές ουσίες στο πιάτο τους και στο ποτήρι τους.
Αν γινόταν αυτό, τότε θα είχαμε σχεδόν λύσει το σημερινό πρόβλημα του νησιού μας.
