Πρόκειται για τους κανόνες που θα πρέπει να τηρούν όλοι όσοι θέλουν να λαµβάνουν άµεσες ενισχύσεις (βασική, αναδιανεµητική, συνδεδεµένες κ.λπ), και η µη τήρησή τους οδηγεί σε αποκλεισµό. Κατ’ εξαίρεση η τήρηση των κανόνων αµειψισποράς και αγρανάπαυσης (Κανόνες 7 και 8) γίνεται υποχρεωτική από το 2024. Αναλυτικότερα τα καλλιεργητικά πρότυπα που θα πρέπει να τηρούν οι αγρότες για την καταβολή όλων των άµεσων ενισχύσεων την περίοδο 2023-2027 είναι:
1) «∆ιατήρηση των µόνιµων βοσκοτόπων»: Η αναλογία εκτάσεων βοσκοτόπων προς γεωργικές εκτάσεις δεν πρέπει να µειωθεί περισσότερο από 5% σε εθνικό επίπεδο του 2018.
2) «Προστασία των υγροτόπων και των τυρφώνων»: Στους παρόχθιους αγρούς των υγροτόπων διατηρείται ακαλλιέργητο περιθώριο πλάτους ενός (1) µέτρου, και το οποίο περιλαµβάνεται στην υποχρέωση της δηµιουργίας ζωνών ανάσχεσης πλάτους τριών (3) µέτρων χωρίς χρήση λιπασµάτων και φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
3) «Απαγόρευση της καύσης υπολειµµάτων καλλιεργειών, εκτός αν γίνεται για λόγους φυτοπροστασίας»: Απαγορεύεται η καύση υπολειµµάτων καλλιεργειών (καλαµιά, κ.ά.). Ανάλογα µε τις τοπικές συνθήκες, επιλέγεται µια ή περισσότερες από τις παρακάτω πρακτικές σχετικά µε τα υπολείµµατα των αρόσιµων καλλιεργειών: i. ενσωµάτωση στο έδαφος ii. βόσκηση iii. διατήρηση ή κοπή των υπολειµµάτων και παραµονή τους στο χωράφι ώστε να επιτυγχάνεται η κάλυψη του εδάφους µε τα υπολείµµατα των καλλιεργειών κατά τη διάρκεια του χειµώνα και ενσωµάτωσή τους την επόµενη καλλιεργητική περίοδο, πριν την προετοιµασία του εδάφους για την σπορά/φύτευση της εαρινής καλλιέργειας
4) «∆ηµιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά µήκος υδατορεµάτων»:
α. Οι γεωργοί απαγορεύεται να εφαρµόζουν λιπάσµατα, οργανικά και ανόργανα, καθώς και φυτοπροστατευτικά προϊόντα σε µια ζώνη πέρα της όχθης υδάτινων όγκων των υγροτόπων, ποταµών, υδατορεµάτων, λιµνών, διωρύγων, τάφρων και καναλιών άρδευσης ή στράγγισης. Το ελάχιστο πλάτος αυτής της ζώνης είναι τρία (3) µέτρα.
β. Σε αγροτεµάχια µε κλίση εδάφους µεγαλύτερη του 8%, οι γεωργοί απαγορεύεται να εφαρµόζουν λιπάσµατα σε µια ζώνη ελάχιστου πλάτους έξι (6) µέτρων κατά µήκος των παραπάνω επιφανειακών υδάτινων σωµάτων.
5) «∆ιαχείριση της κατεργασίας του εδάφους», οι γεωργοί, ανάλογα µε την κατάσταση των αγροτεµαχίων, υποχρεούνται να εφαρµόζουν κατά περίπτωση τα ακόλουθα:
α. Σε αγροτεµάχια αρόσιµων καλλιεργειών µε κλίση πάνω από 6% και έως 12% να οργώνουν τα αγροτεµάχια κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια.
β. Σε αγροτεµάχια αρόσιµων καλλιεργειών µε κλίση πάνω από 12% να αφήνουν κάθετα στην κλίση ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 µέτρων σε απόσταση 40 µέτρων µεταξύ τους. γ. Σε αγροτεµάχια αρόσιµων καλλιεργειών µε κλίση µεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται η άροση από τη 01/11 εκάστου έτους έως και τις 15/03 του επόµενου έτους.
δ. Η άρδευση δεν επιτρέπεται να γίνεται µε τη µέθοδο της κατάκλυσης.
ε. Να µην καταστρέφουν τις ξερολιθιές, τα αναχώµατα και τα φυσικά πρανή στα όρια των αγροτεµαχίων.
Τα αγροτεµάχια µε αναβαθµίδες εξαιρούνται από την εφαρµογή του προτύπου.
6) «Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους». Οι γεωργοί υποχρεούνται να εφαρµόζουν κατά περίπτωση τα ακόλουθα:
α. Στα αγροτεµάχια µε αρόσιµες καλλιέργειες να υπάρχει φυτική κάλυψη κατ’ ελάχιστο την περίοδο από τις 15/11 εκάστους έτους έως και τις 05/03 του επόµενου έτους. Ωστόσο, εφόσον απαιτείται να γίνει προετοιµασία του εδάφους για την επόµενη εαρινή καλλιέργεια, ο παραγωγός δύναται να διακόψει την εδαφοκάλυψη πριν τη λήξη του ως άνω διαστήµατος, λαµβανοµένου υπόψη ότι το χρονικό διάστηµα έως την εαρινή σπορά, δεν µπορεί να υπερβαίνει τις τέσσερις εβδοµάδες. Η κάλυψη του εδάφους, στην περίπτωση που δεν υπάρχει καλλιέργεια, επιτυγχάνεται µε φυτικά υπολείµµατα ή/και µε αυτοφυή βλάστηση ή/και µε την εφαρµογή άλλης πρακτικής ισοδυνάµου αποτελέσµατος.
β. Στα αγροτεµάχια µονίµων καλλιεργειών µε κλίση πάνω από 10% να υπάρχει φυτική κάλυψη κατ’ ελάχιστο την περίοδο από τις 15/11 εκάστου έτους έως και τις 05/03 του επόµενου έτους.
7) «Αµειψισπορά»: Σε εκµεταλλεύσεις µε αροτραίες άνω των 100 στρεµµάτων, οι γεωργοί υποχρεούνται να τηρούν τα ακόλουθα:
α. Να εφαρµόζουν κάθε χρόνο αµειψισπορά µε εναλλαγή καλλιεργειών από διαφορετικά βοτανικά γένη τουλάχιστον στο 1/3 της αρόσιµης έκτασης της εκµετάλλευσης, ώστε εντός τριών καλλιεργητικών περιόδων κάθε αγροτεµάχιο µε αροτραία καλλιέργεια να έχει καλλιεργηθεί µε τουλάχιστον δύο κύριες καλλιέργειες διαφορετικών βοτανικών γενών. Από την παραπάνω υποχρέωση εξαιρούνται οι πολυετείς καλλιέργειες, τα αγρωστώδη και άλλα ποώδη κτηνοτροφικά φυτά καθώς και η γη υπό αγρανάπαυση.
β. Εναλλακτικά, στις περιπτώσεις που σε κάποιο αγροτεµάχιο ανελλιπώς για τρία χρόνια, µετά τη συγκοµιδή της κυρίας καλλιέργειας, σπέρνεται ενδιάµεση ως δευτερεύουσα καλλιέργεια, µε γένος διαφορετικό από την κύρια, καλύπτοντας το χρονικό διάστηµα έως την επόµενη σπορά της κυρίας καλλιέργειας και κατ’ ελάχιστο από τις 15/11 εκάστου έτους έως και τις 05/03 του επόµενου έτους, το χρονικό περιθώριο αλλαγής της κύριας καλλιέργειας στο αγροτεµάχιο που προβλέπεται στο σηµείο α) ανωτέρω επεκτείνεται από 3 σε 4 χρόνια. Εφόσον απαιτείται να γίνει προετοιµασία του εδάφους για την επόµενη εαρινή καλλιέργεια, ο παραγωγός δύναται να διακόψει την ενδιάµεση καλλιέργεια πριν τη λήξη του ως άνω διαστήµατος δηλαδή πριν τις 05/03, λαµβανοµένου υπόψη ότι το χρονικό διάστηµα έως την εαρινή σπορά, δεν µπορεί να υπερβαίνει τις τέσσερις (4) εβδοµάδες.
γ. Η υποχρέωση αµειψισποράς συνδέεται µε το αγροτεµάχιο, ακόµα και αν αυτό δηλώνεται στην ΕΑΕ διαφορετικών δικαιούχων από έτος σε έτος.
Από την υποχρέωση της παρ. 4 εξαιρούνται: α. Ορυζώνες. β. Οι εκµεταλλεύσεις στις οποίες ποσοστό µεγαλύτερο του 75% της αρόσιµης γης τους: - χρησιµοποιείται για την παραγωγή αγρωστωδών ή λοιπών ποωδών κτηνοτροφικών φυτών - καλλιεργείται µε ψυχανθή - χρησιµοποιείται ως γη υπό αγρανάπαυση - αποτελεί συνδυασµό των ανωτέρω χρήσεων. γ. Οι εκµεταλλεύσεις στις οποίες ποσοστό µεγαλύτερο του 75% της επιλέξιµης γεωργικής έκτασης: - αποτελεί µόνιµο βοσκότοπο. δ. Οι εκτάσεις των αγροτεµαχίων που έχουν πιστοποιηθεί ως βιολογικές.
Για το έτος υποβολής αιτήσεων ΟΣ∆Ε 2023 οι δικαιούχοι δύνανται να µην εφαρµόσουν την υποχρέωση της αµειψισποράς.
Υποχρεωτική συµµετοχή σε πρόγραµµα κενών φιάλων φυτοπροστασίας
Στην υπουργική απόφαση για την αιρεσιµότητα περιλαµβάνονται επίσης και άλλες υποχρεώσεις πέρα από τις καλλιεργητικές, και αφορούν τη διαχείριση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, την παραγωγή γάλακτος κ.α. Ειδικότερα όσον αφορά την φυτοπροστασία η απόφαση αναφέρει πως οι παραγωγοί θα είναι πλέον υποχρεωµένοι να συµµετέχουν σε πρόγραµµα συλλογής κενών πλαστικών φιαλών φυτοπροστατευτικών προϊόντων για σκοπούς ανάκτησης ενέργειας ή ανακύκλωσης, όπου αυτό είναι εφικτό.
Από το 2024 η υποχρεώση για μη παραγωγικά τμήματα
Στο πρότυπο 8 «Μη παραγωγικές εκτάσεις» από το 2024 και μετά οι γεωργοί με αρόσιμη γη άνω των 10 εκταρίων, θα πρέπει να αφιερώνουν:
α. Τουλάχιστον το 4% της αρόσιμης γης σε επίπεδο εκμετάλλευσης σε μη παραγωγικές εκτάσεις.
β. Όταν ο γεωργός δεσμεύεται να αφιερώσει τουλάχιστον το 7 % της αρόσιμης γης που διαθέτει σε μη παραγωγικές εκτάσεις με βάση eco-scheme, το ποσοστό που πρέπει να αποδοθεί στη συμμόρφωση με το παρόν πρότυπο είναι 3%.
γ. Τουλάχιστον το 7 % της αρόσιμης γης σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης διατίθεται σε μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση, εμβόλιμων καλλιεργειών (σινάπι, φαγόπυρο, κριθάρι, ελαιοκράμβη, σίκαλη, βρώμη, λόλιουμ μονοετές) και των καλλιεργειών που δεσμεύουν άζωτο (ψυχανθή), που καλλιεργούνται χωρίς τη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων, εκ των οποίων το 3 % είναι μη παραγωγικές εκτάσεις και χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της γης υπό αγρανάπαυση. Για τις εμβόλιμες καλλιέργειες χρησιμοποιείται ο συντελεστής στάθμισης 0,3.
δ. Από την υποχρέωση εξαιρούνται οι εκμεταλλεύσεις:
i. Όταν ποσοστό μεγαλύτερο του 75% της αρόσιμης γης χρησιμοποιείται για την παραγωγή αγρωστωδών ή λοιπών ποωδών κτηνοτροφικών φυτών, ως γη υπό αγρανάπαυση, καλλιεργείται με καλλιέργειες ψυχανθών ή υπόκειται σε συνδυασμό των χρήσεων αυτών. ii. Όταν ποσοστό μεγαλύτερο του 75 % της επιλέξιμης γεωργικής έκτασης αποτελεί μόνιμο βοσκότοπο.
agronews.gr
