<<Οι σιδερόφρακτοι άνθρωποι του Χίτλερ, που ξεκίνησαν να κατακτήσουν τον κόσμο, πέρασαν τους μεγάλους ποταμούς και τρέχουν πάνω στους τρομαγμένους δρόμους. Γίνονται μαύρες οι πολιτείες, μόλις τους αντικρίσουν. Τ’ άστρα κρατούν κλειστά τα μάτια, ένα μαύρο χέρι σκεπάζει με την παλάμη τον ήλιο… Πλανιέται παντού η σιωπή και ο τρόμος… Όπου πάτησαν οι σιδερόφρακτοι ξεράθηκε και το χορτάρι και ο τόπος έγινε πιο μαύρος από την κόλαση… Οι πολιτείες που κατάκτησαν έγιναν το μαύρο φέρετρο των ανθρώπων. Πουθενά ένα φυτό πράσινο και παντού στους άδειους δρόμους τρομαγμένες σκιές… Οι σιδερόφρακτοι άνθρωποι του Χίτλερ διασχίζουν τη Γη σα μια κατάρα του Θεού… Οι σιδερόφρακτοι άνθρωποι ύψωσαν παντού τα μαύρα τείχη της κόλασης και κανείς δεν μπορεί πια να πει ότι υπάρχει, δεν είναι άνθρωπος, έγινε μια σκιά που φεύγει κυνηγημένη μέσα σ’ ένα άπειρο τρόμου…>>
Απόσπασμα από το βιβλίο Άνθρωποι του μύθου του Στέλιου Ξεφλούδα.(Αθήνα 1946)
ΧΡΟΝΙΚΟ ΕΤΩΝ 1938 – 1941
Την άνοιξη του 1941, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε φτάσει πια στο δεύτερο χρόνο του. Η Ευρώπη ολόκληρη σχεδόν στέναζε κάτω από τη χιτλερική μπότα. Ο Χίτλερ θέλοντας να δημιουργήσει μια νέα αυτοκρατορία στη Γηραιά Ήπειρο, ενσωμάτωσε στη Γερμανία την Αυστρία και την Ουγγαρία το Μάρτιο του 1938 και ένα χρόνο μετά την Τσεχοσλοβακία (Μάρτιος 1939).
Ακολουθεί η εισβολή στην Πολωνία στην αυγή του Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου και το φρικτό κεφάλαιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη ξεκινάει. Έξι χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης κυριεύθηκαν μέσα σε δύο μήνες τον Απρίλιο και το Μάιο του 1940 (Δανία, Νορβηγία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Γαλλία). Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου ο Χίτλερ έχασε τη Μάχη της Αγγλίας, η απόπειρα να κατακτήσει την Γηραιά Αλβιόνα απέτυχε. Στις 11 Οκτωβρίου κατελήφθη η Ρουμανία.
28 Οκτωβρίου 1940. Η Ελλάδα εισέρχεται στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, απέναντι στο άλλο αντίπαλο δέος του Άξονα, την Ιταλία. Για 6 μήνες παρέμεινε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη, που όχι μόνο είχε δεχτεί άγρια επίθεση, αλλά μπόρεσε ν’ ανταπεξέλθει επάξια και νικηφόρα στη βάρβαρη βία του Άξονα, δίνοντας το παράδειγμα και αποδεικνύοντας ότι ο Άξονας δεν ήταν αήττητος. Ο Χίτλερ χαρακτήριζε ηλίθια την εκστρατεία των Ιταλών εναντίον της Ελλάδας, ενώ ο Γερμανός στρατιωτικός ακόλουθος της Γερμανίας στη Ρώμη Ένο φον Ρίντελεν στις 18 Οκτωβρίου 1940, είχε ενημερώσει το Βερολίνο ότι ενδεχόμενη ιταλική επίθεση εναντίον της Ελλάδας θα αποτύγχανε παταγωδώς λόγω κακής προπαρασκευής. Ο Χίτλερ διατήρησε άψογες διπλωματικές σχέσεις με την Ελλάδα σε όλη τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου. Έτσι είχε τη δυνατότητα να αντλεί πληροφορίες, να σφυγμομετρεί το ηθικό του ελληνικού λαού και να αντιδρά κατά των βρετανικών αξιώσεων για επέκταση της εγκατάστασης ναυτικών και αεροπορικών βάσεων επί ελληνικού εδάφους.
Στο μεταξύ ο Ιωάννης Μεταξάς συνέχιζε μάταια τις εκκλήσεις του προς τη Μεγάλη Βρετανία για αεροπορική υποστήριξη και παροχή αντιαεροπορικών και αντιαρματικών πυροβόλων. Ωστόσο οι Βρετανοί αρκούνταν σε αόριστες υποσχέσεις και προτάσεις για ευρύτερη συμμαχία.
Αλίμονο όμως, ήδη από τις αρχές Γενάρη του 1941 οι Γερμανοί μπήκαν στη Βουλγαρία η οποία έγινε μέλος του Άξονα την 1η Μαρτίου. Κινήθηκαν προς το νότο στο έδαφός της και εμφανίστηκαν προ των πυλών των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Το όνομα της εισβολής πήρε το κωδικό όνομα Επιχείρηση Μαρίτα.
6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ – 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941
Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΘΗΡΙΟΥ
Στις 05:30 το πρωί της 6ης Απριλίου ο Γερμανός πρεσβευτής στην Ελλάδα, πρίγκιπας Βίκτωρ Έρμπαχ, επέδωσε στον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή διακοίνωση, στην οποία αναφέρονταν οι λόγοι της γερμανικής επίθεσης. Η διακοίνωση έλεγε πως η κυβέρνηση του Ράιχ έδωσε διαταγή στα στρατεύματά της να εκδιώξουν τις Βρετανικές Ένοπλες Δυνάμεις από το ελληνικό έδαφος. Κάθε αντίσταση στις Γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις θα συντρίβεται αδιακρίτως. Ο Κορυζής απάντησε στον Γερμανό πρεσβευτή ότι η Ελλάδα θα αντισταθεί στην γερμανική επίθεση και δεν θα υποταχθεί αμαχητί. Νωρίτερα, στις 05:15, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στο ελληνικό και γιουγκοσλαβικό έδαφος ταυτόχρονα. Ο Ελληνικός Στρατός, που έδινε σκληρές μάχες με τους Ιταλούς του Μουσολίνι, έπρεπε πλέον να δώσει την πλέον άνιση μάχη. Οι Έλληνες στρατιώτες, πολεμούσαν μέχρι τον τελευταίο, ώσπου να μην έχουν πλέον πυρομαχικά, προξενώντας μεγάλες απώλειες στους Γερμανούς.
Στη Θράκη, οι γερμανικές δυνάμεις άρχισαν να σημειώνουν κάποια πρόοδο. Στον Έβρο, η ελληνική Ταξιαρχία, πιεζόμενη, κατέφυγε στην Τουρκία, μεταφέροντας και τον οπλισμό της. Οι Τούρκοι αφόπλισαν τους Έλληνες, ενώ ο διοικητής της Ταξιαρχίας, Υποστράτηγος Ιωάννης Ζήσης, αυτοκτόνησε μετά από δύο μέρες στα Ύψαλα της Ανατολικής Θράκης. Τη νύχτα της 6ης προς 7η Απριλίου, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Κομοτηνή. Στις 8 Απριλίου, τα περισσότερα οχυρά της «γραμμής Μεταξά» (Παληουριώνες, Ρούπελ, Καρατάς, Κάλη, Περσέκ, Μπαμπαζώρα, Μαλιάγκα, Περιθώρι, Παρταλούσκα, Λίσσε, Πυραμιδοειδές, Ντάσαβλη, Καστίλλο, Άγιος Νικόλαος και Μπαρτίσεβα), παρέμεναν σε ελληνικά χέρια. Όμως η κάμψη της ασθενούς αντίστασης των Γιουγκοσλάβων στα ανατολικά της Στρώμνιτσας από τους Γερμανούς, είχε σαν αποτέλεσμα την κάθοδο των ναζί στην κοιλάδα του Αξιού. Το βράδυ της 8ης Απριλίου μάλιστα, τα γερμανικά στρατεύματα έφτασαν στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης. Στην περιοχή, δεν υπήρχαν ελληνικές δυνάμεις, ενώ η βρετανική τεθωρακισμένη ταξιαρχία που ήταν εγκατεστημένη μεταξύ Βέροιας και κοιλάδας Αξιού, παρακολουθούσε τις εξελίξεις χωρίς να κάνει απολύτως τίποτα. Πλέον, το Τ.Σ.Α.Μ. (Τμήμα Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας) ήταν αποκομμένο από τις υπόλοιπες ελληνικές δυνάμεις και η καταστροφή του φάνταζε αναπόφευκτη. Ο διοικητής του, Αντιστράτηγος Κ. Μπακόπουλος, επικοινώνησε με το Γενικό Στρατηγείο που του έδωσε την άδεια να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τη συνθηκολόγηση του Τ.Σ.Α.Μ.
Το βράδυ της 8ης Απριλίου, ο Μπακόπουλος γνωστοποίησε στους εχθρούς την πρόθεσή του για κατάπαυση του πυρός υπό όρους. Το πρωί της επομένης, οι Γερμανοί ανακοίνωσαν ότι δέχονται όλους τους όρους, εκτός από εκείνον που προέβλεπε τη διατήρηση του ατομικού οπλισμού των οπλιτών. Το μεσημέρι της 9ης Απριλίου, υπογράφτηκε το σχετικό Πρωτόκολλο μεταξύ του Κ. Μπακόπουλου και του Γερμανού Αντιστράτηγου Ρούντολφ Βιλ, με ιδιαίτερα τιμητικούς όρους για τα ελληνικά όπλα.
Επειδή οι διαταγές από ελληνικής πλευράς άργησαν να φτάσουν στην πρώτη γραμμή, οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν και την 9η Απριλίου. Τελικά, οι ελληνικές δυνάμεις παραδόθηκαν, ενώ λίγοι άνδρες κατάφεραν να φτάσουν στη Θάσο. Οι Γερμανοί παρουσίασαν όπλα κατά την έξοδο των εναπομεινάντων υπερασπιστών της «γραμμής Μεταξά». Μάλιστα, στο οχυρό Παληουριώνες, ο Γερμανός Ταγματάρχης που το παρέλαβε ,συγχάρηκε τον Έλληνα διοικητή και επέτρεψε στους Έλληνες αξιωματικούς να αποχωρήσουν με τα ξίφη και τη σημαία τους. Στις 10 Απριλίου οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Φλώρινα. Ακολούθησαν η Καστοριά, το Άργος Ορεστικό, η Νεάπολη και τα Γρεβενά. Στις 15 Απριλίου οι Γερμανοί νίκησαν τους Νεοζηλανδούς στο Λιτόχωρο και στη συνέχεια τους Αυστραλούς στα Σέρβια.
Οι Βρετανοί κατέβηκαν στις Θερμοπύλες, για να αντιμετωπίσουν εκεί τους Γερμανούς. Οι Θερμοπύλες όμως, είναι για ήρωες, όπως ο Λεωνίδας και ο Δέξιππος και οι Βρετανοί ηττήθηκαν. Στις 21 Απριλίου κατευθύνθηκαν προς την Αττική και την Πελοπόννησο. Στις 20 Απριλίου, είχε υπογραφεί πρωτόκολλο συνθηκολόγησης των ελληνικών δυνάμεων στην Αλβανία με τους Γερμανούς, από τον Τσολάκογλου, στο χωριό Βοτονόσι.
Στις 20 Απριλίου, Κυριακή του Πάσχα καταλήφθηκαν από τους Γερμανούς η Λάρισα και τα Τρίκαλα, στις 22 ο Βόλος και η Λαμία ενώ στις 24 και 25 Απριλίου, εγκαταλείφθηκε η αμυντική γραμμή στον Αλιάκμονα
Στις 18 Απριλίου, αυτοκτόνησε ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής. Στις 26 Απριλίου, Γερμανοί αλεξιπτωτιστές προσγειώθηκαν κοντά στην Κόρινθο. Οι Βρετανοί μόλις που πρόλαβαν ν’ ανατινάξουν τη γέφυρα του Ισθμού, ενώ ο αρχηγός του βρετανικού εκστρατευτικού σώματος στην Ελλάδα, Στρατηγός Ουίλσον, επιβιβάστηκε σε αεροπλάνο για τη Μέση Ανατολή.
Στις 27 Απριλίου Κυριακή του Θωμά, τα γερμανικά στρατεύματα μπήκαν στην Αθήνα. Το απεχθές σύμβολο του αγκυλωτού σταυρού, κυμάτιζε πλέον στην Ακρόπολη. Ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ και τα μέλη της κυβέρνησης, είχαν αναχωρήσει για την Κρήτη στις 22 Απριλίου.
Οι Γερμανοί από την εκστρατεία στην ηπειρωτική Ελλάδα, είχαν σημαντικές απώλειες: 948 νεκρούς, 3.360 τραυματίες και 385 αγνοούμενους. Ο Ελληνικός Στρατός, στις μάχες με Ιταλούς και Γερμανούς, είχε: 13.325 νεκρούς, 62.663 τραυματίες και 1.290 αγνοούμενος, ενώ οι δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, είχαν 900 νεκρούς, 1.250 τραυματίες και 13.900 αιχμαλώτους. Το έπος του 1940 θα αποκορυφωνόταν στην Κρήτη.
Γιώργος Λινοξυλάκης
Πηγές: Νίκος Γιαννόπουλος: «Η Γερμανικη εισβολη στην ελλαδα-το ξεχασμενο «οχι»,
Εκδόσεις Historical Quest (2015)
Κρις Μπάισοπ, Ντέιβιντ Τζόρνταν Η ιστορία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου Εικονογραφημένη, Η άνοδος και η πτώση του Γ’ Ράιχ 1939 – 1945 εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία (2009)
Το έπος του 1940 – 1941 Ιστορικό Ανθολόγιο εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία (1990)
Οι φωτογραφίες προέρχονται από το Google
