Απολυτίκιο Ήχος πλ. α´.
Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν,
θανάτῳ θάνατον πατήσας
καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι
ζωὴν χαρισάμενος.
Μετάφραση
Ὁ Χριστός αναστήθηκε από τους νεκρούς, αφού νίκησε και κατήργησε το θάνατο με το δικό του θάνατο επάνω στο Σταυρό κι έτσι χάρισε σ᾿ αυτούς που ήσαν θαμμένοι στα μνήματα την αιώνιο ζωή.
Χαρά ανέκφραστη και θρίαμβος πρωτοφανὴς ἐπικρατεῖ σήμερα στις στις τάξεις των στρατευομένων και θριαμβευόντων μελών της Εκκλησίας του Χριστού. Ηχούν χαρμόσυνα οι καμπάνες των ιερών ναών και ο ήχος τους φθάνει στους μακρινούς ορίζοντες σαν συμβολικός αντίλαλος της μουσικής σύνθεσης, που εκτελούν σε ρυθμό πανηγυρικό οι ψυχές των χριστιανών. Μυριόστομος επαναλαμβάνεται ὁ επικολυρικός ύμνος της Εκκλησίας, που εκφράζει και νίκη και σωτηρία. Και μαζί με τις ἱερές ψαλμωδίες υψώνονται με φλόγα σταθερή οι πασχαλινής λαμπάδες των χριστιανών, σαν άλλος συμβολισμός του φωτός που καίει στις καρδιές τους μετ την ανατολή του Αιωνίου Φωτός από τον κενό τάφο.
Ρήματα, ουρανόπεμπτου αγγέλου ακούνε οι Μυροφόρες και απορούν. «Ἡγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε· ἴδε ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν» (Μαρκ. ιστ´, 6). Αυτών τον λόγων είναι ποιητική διατύπωση που μελωδικά εκφράζει ο ύμνος της Εκκλησίας «Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν...».
Χριστός Ανέστη, λοιπόν. Η μεγαλύτερη ιερότερη, η λαμπρότερη και η ενδοξότερη ψαλμική έκφραση του θριάμβου της πίστεώς μας. Ανέστη ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ο Εσταυρωμένος Λυτρωτής και Διδάσκαλος. Τα φρικτά πάθη και η τριήμερη ταφή Του παραμερίσθηκαν προς στιγμή και η ένδοξη Ανάσταση του καθίσταται το κέντρο ολοκλήρου του κόσμου. Το βαρύ σύννεφο που είχε σκεπάσει την καρδιά των μαθητών διαλύεται, και προβάλλει ελπιδοφόρος και δυνατή ἡ Ανάσταση του Κυρίου, για να θερμάνει τις καρδιές τους, να αναζωογονήσει την πίστη τους και να τους δώσει νέα ζωή.
Ιδού ότι η νέα αυτή ζωή μεταδίδεται σ’ όλους τους Χριστιανούς. Η Ανάσταση είναι η απαρχή της νέας ζωής. «Ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεός, καὶ αὕτη ἡ ζωὴ ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἔστιν». Ὁ ἔχων τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν». (Α´ Ἰω. ε´,11). Δεν μας χάρισε μόνο την πρόσκαιρη ζωή της γης ο Θεός. Μας χάρισε τα μέσα για να ζήσουμε αιώνια ευτυχείς και μακάριοι. Η μακαρία και ατελεύτητη ζωή υπάρχει στον Υιό του Θεού, τον Κύριο Ιησού. Οι ενωμένοι με τον Κύριο χριστιανοί, αυτοί που εξαγιάζονται με τη Χάρη της Εκκλησίας, αυτοί ζουν την Ανάσταση, και έχουν γνωρίσει το νόημα της αληθινής ζωής. Μας το είπε ο ίδιος ο Κύριος «Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή» (Ἰω. ια´, 25). Η Ανάσταση είναι η αφετηρία και το τέρμα, η αρχή και ο σκοπός, η ουσία και το περιεχόμενο της πνευματικής μας ζωής.
Σαλπίζουν χαρμόσυνα ο αγγελικές σάλπιγγες του ουρανού και μεταδίδουν το μήνυμα για ν' ανοίξουν οι πύλες του Παραδείσου. Εγκαίνια νέα και ουράνιοι πανηγυρισμοί. Δονούνται τα δώματα στα ουράνια ανάκτορα. Εναλλασσόμενες οι στρατιές των Αγγέλων υπηρετούν τον Νικητή Παντοκράτορα και κατά τις εντολές του στολίζουν τα βασίλεια της Εκκλησίας πάνω στο θρίαμβό της. Θεάματα και ακροάματα και σκιρτήματα γεύονται οι πρώτοι ευτυχείς κληρονόμοι, που οι γήινοι άνθρωποι δεν μπορούν να φαντασθούν. Εκεί καταυγάζει τα πάντα το Πνεύμα το Άγιο. Παντού φως και χαρά, ζωή και θρίαμβος, ευτυχία και πνευματική ευφροσύνη.
Τέτοια ἡ χαρά του Ουρανού. Και κάτω εκεί στα τάρταρα, τσακισμένος και ντροπιασμένος ὁ Άδης βοά και στενάζει. Έχασε το προνόμιο της κυριαρχίας του στις ψυχές. «Ὁ ᾍδης ἐπικράνθη», κηρύσσει σήμερα η Εκκλησία. Ἐπικράνθη, γιατί «κατηργήθη καὶ ἐνεπαίχθη καὶ ἐνεκρώθη καὶ ἐδεσμεύθη». Δεν είχε την δύναμη να κρατήσει τον Νικητή του θανάτου. Συντρίφθηκαν τα δεσμά του, έπεσε κάτω εκείνος, και ὁ Χριστός ανήλθε αναληφθείς έπειτα, στους κόλπους του Ουρανίου Πατρός, όπου υπήρχε προ χρόνων αιωνίων.
Ο θεμέλιος λίθος της πίστης μας, το κέντρο της χριστιανικής λατρείας είναι η Ανάσταση του Χριστού. Ο αναστάσιμος ύμνος είναι το τραγούδι των Αγίων Αποστόλων, η αρχή και το τέλος του κηρύγματός τους, η αιτία του διωγμού και του μαρτυρίου τους. Ο Χριστός, ο αναστημένος Χριστός, είναι η μεγάλη και λυτρωτική πραγματικότητα. Παρουσιαζόταν σαράντα μέρες στους μαθητές Του και μέχρι σήμερα «παρέστησεν ἑαυτὸν ζώντα... ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις» (Πράξ. α´, 13). Ο θρίαμβος της Εκκλησίας μέσα στους τόσους αιώνες εξηγείται με τον κενό τάφο και την Ανάσταση του Χριστού.
Συλλογισμούς θεόπνευστους παρέδωσε στην Εκκλησία ο θείος Απόστολος Παύλος για την Ανάσταση του Κυρίου. Απαριθμεί τις εμφανίσεις του, ρωτά και απαντά, για να καταλήξει στη σκέψη «εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα τὸ κήρυγμα ἡμῶν, κενὴ δὲ καὶ ἡ πίστις ὑμῶν». Ἀλλ᾿ ἀμέσως βεβαιώνει μὲ ἀπόλυτη πίστι· «Νυνὶ δὲ Χριστὸς ἐγήγερται ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο» (Α´ Κορ. ιε´ 15,20). Και δεν είναι η πίστη αυτή, η ομολογία ενός μεγάλου σοφού μαθητή. Είναι η προσωπική του εμπειρία από το εξαίσιο όραμα της Δαμασκού, που τον μετέφερε από τον δρόμο της άρνησης στον δρόμο της παγκόσμιας ιεραποστολής.
Αποδείξεις για την λαμπροφόρο Ανάσταση έχουμε πολλές. Αλλά δεν στηριζόμαστε στις αποδείξεις μόνο. Βεβαιωνόμαστε από την πίστη. Διεκδικούμε την μακαριότητα που υποσχέθηκε ο Κύριος, όταν είπε στο Θωμά «μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Και αισθανόμαστε βαθύτατα σαν την πιο τρανή απόδειξη, την προσωπική μας ανάσταση, την ανακαίνιση της ψυχής και την προσδοκία της σωτηρίας. Η Αγία Γραφή και η Παράδοση της Εκκλησίας ανανεώνουν την παρουσία του γεγονότος της Αναστάσεως, η οποία είναι το αδιάκοπο θαύμα που επιτελείται καθημερινώς μέσα στην Εκκλησία των πιστών.
Νίκη της δικαιοσύνης και της αδικίας, της αληθείας κατά του ψεύδους, θεωρούμε το γεγονός της Αναστάσεως. Η τέλεια δικαιοσύνη και η πλήρης αλήθεια ήρθε στον κόσμο, στο πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού. Ο κόσμος της αμαρτίας δεν μπόρεσε να τον δεχτεί και τον παρέδωσε στο σταυρικό θάνατο. Σταυρώθηκε η δικαιοσύνη και η αλήθεια. Όταν ανοίγει ο Τάφος και ο αναστημένος Κύριος γίνεται ο Νικητής, τότε θριαμβεύει η δικαιοσύνη και η αλήθεια.
Επειδή πιστεύουμε στην Ανάσταση έχουμε την βεβαιότητα, ότι ο καθημερινός αγώνας της ζωής των χριστιανών δεν είναι χίμαιρα και ουτοπία. Η αλήθεια, η δικαιοσύνη και η λύτρωση είναι το τρίπτυχο του περιεχομένου της πνευματικής μας ζωής. Η αλήθεια, τελεία και ολοκληρωμένη, είναι ο Χριστός. Η δικαιοσύνη και η αγάπη είναι το μήνυμα του ιερού Ευαγγελίου του. Η δε λύτρωση είναι η ευεργετική πραγματικότητα της αιωνιότητας, η οποία απέρρευσε από την θυσία του Κυρίου και την ένδοξη Ανάσταση Του.
Σημείο απαισιόδοξο για την πορεία της σύγχρονης ανθρωπότητας είναι η απουσία του μηνύματος της Αναστάσεως από τις ψυχές των ανθρώπων. Μία τέτοια ανθρωπότητα παρουσιάζει την εικόνα, περί της οποίας μιλάει ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη· «οἰδά σου τὰ ἔργα, ὅτι ὄνομα ἔχεις, ὅτι ζῇς καὶ νεκρὸς εἰ» (Ἀποκ. γ´, 1). Οι κακίες, οι έριδες, οι φθόνοι, τα ψεύδη, τα μίση, οι πόλεμοι φονεύουν τις ψυχές των ανθρώπων. Περισσότερο από άλλοτε οι χριστιανοί καλούνται να συνεργήσουν να περιλάμψει στον κόσμο το άπλετο και ανέσπερο φώς της Αναστάσεως.
Τιμή και δόξα, καύχηση και ελπίδα είναι για τον αγωνιζόμενο πιστό ο Αναστημένος Κύριος. Εδώ ελπίζει να απαλύνει την τραχύτητα και την δοκιμασία της ζωής. Εδώ προσβλέπει για να ενισχυθεί. Ο Απόστολος Παύλος ζητάει «τοῦ γνῶναι αὐτὸν καὶ τὴν δύναμιν τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν παθημάτων αὐτοῦ, συμμορφούμενος τῷ θανάτῳ αὐτοῦ, εἰ πῶς καταντήσῃ εἰς τὴν ἐξανάστασιν τῶν νεκρῶν» (Φιλ. γ´, 10-11). Αυτό είναι το μεγάλο βραβείο των χριστιανών· πεθαίνουν κάθε ημέρα ως προς την αμαρτία, για να απολαύσουν την προσωπική τους Ανάσταση εν Χριστώ Ιησού.
Ήλιος ανοιξιάτικος και ορθρινός ανατέλλει την ευφρόσυνη τούτη πασχαλινή ημέρα. Η ωραιότερη των εποχών συμπίπτει με το ιερότερο της πίστεως πανηγύρι. Η ψυχή μας ας ψάλλει ευφρόσυνα τον αναστάσιμο ύμνο. Κοιτάξτε πέρα μακριά, εκεί όπου κάποτε σείσθηκε ένας τάφος. Άστραψε εκεί ο ουρανός και το ανέσπερο φως ανέτειλε από το κενό μνημείο. Ο αιώνιος ήλιος του φωτός, της αγάπης και της δικαιοσύνης μεσουρανούσε περίλαμπρος στην Αιώνιο Βασιλεία Του. Βασιλεύει και τώρα και στους αιώνες ο Βασιλιάς. Και περιμένει τους υπηκόους Του, που εκίνησαν μια ημέρα από την ιερή της Εκκλησίας κολυμβήθρα, για να φθάσουν στα ποθητά Βασίλεια και να ακούσουν και πάλι τον χαρμόσυνο ύμνο «Χριστὸς ἀνέστη».
