Τα Συμβούλια Ιδρυμάτων επιστρέφουν στα πανεπιστήμια ως θεσμικό αντίβαρο της αυτονομίας τους, η οποία θα ενισχυθεί. Αυτό προβλέπει ο σχεδιασμός του υπουργείου Παιδείας ο οποίος θα αποτυπωθεί σε νομοσχέδιο έως το τέλος του 2019. Νέο μοντέλο διοίκησης των ιδρυμάτων, εξωστρέφεια με ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, μείωση της γραφειοκρατίας είναι από τις βασικές κατευθύνσεις των αλλαγών που προωθεί η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας στα ΑΕΙ και για το θέμα θα τους σταλεί επιστολή με την οποία θα ζητούνται γραπτώς οι προτάσεις - θέσεις τους.
Ειδικότερα, την τυπική έναρξη του διαλόγου με τα πανεπιστήμια για τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σηματοδοτεί η αυριανή, πρώτη συνάντηση της νέας υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως και του αρμόδιου υφυπουργού Βασίλη Διγαλάκη με το τριμελές προεδρείο της Συνόδου Πρυτάνεων. Ο διάλογος θα κινηθεί σε τέσσερις άξονες: την εξωστρέφεια, την αυτονομία, την οργανωτική ευελιξία και τη μείωση της γραφειοκρατίας στη λειτουργία των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) των ΑΕΙ. Οπως ανέφερε χθες στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπ. Παιδείας, «οι άξονες έχουν σχεδιαστεί με βάση το νέο διεθνές ακαδημαϊκό τοπίο, ωστόσο στόχος είναι οι ρυθμίσεις να προέλθουν με συναίνεση των ΑΕΙ, τα οποία θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του νέου τοπίου».
Χαρακτηριστικό είναι ότι προωθείται η ενίσχυση της αυτονομίας των ΑΕΙ (π.χ. στην επιλογή του αριθμού των εισακτέων). Στο πλαίσιο αυτό, ωστόσο, δεν μπορεί να μην υπάρχουν θεσμικά αντίβαρα λογοδοσίας κάθε ΑΕΙ. Ετσι σχεδιάζεται η θεσμοθέτηση συμβουλίων σε κάθε ίδρυμα, με διαφορετικό ρόλο σε σχέση με εκείνα του νόμου 4009/2011. Πρόκειται για θεσμό που έχει δοκιμαστεί διεθνώς, ενώ στην Ελλάδα εισήχθη με τον νόμο 4009/2011, επί υπουργίας Αννας Διαμαντοπούλου. Η υπουργός Παιδείας θα ζητήσει τις προτάσεις των ΑΕΙ για τον τρόπο λειτουργίας και τις αρμοδιότητες του συμβουλίου και ως φορέα διαμόρφωσης στρατηγικής και κοινωνικής λογοδοσίας.
Από την άλλη, η οργάνωση αγγλόφωνων προπτυχιακών με δίδακτρα για την προσέλκυση ξένων φοιτητών δεν μπορεί παρά να οδηγήσει σε διατμηματικά προγράμματα σπουδών σε επίπεδο σχολής και όχι τμήματος. Η λογική του τρόπου οργάνωσης των αγγλόφωνων προπτυχιακών, καθώς και της απελευθέρωσης των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών σε σχέση με το ισχύον νομικό πλαίσιο, θα συνδεθεί με την ανάγκη για εσωτερική οργανωτική ευελιξία των ιδρυμάτων.
Μείζον, επίσης, θέμα για τα ΑΕΙ είναι η απλοποίηση των διαδικασιών σχετικά με τα ερευνητικά κονδύλια. Οι ΕΛΚΕ υπάγονται στο δημόσιο λογιστικό, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλη γραφειοκρατία για την αξιοποίηση των κονδυλίων τους, ακόμη και για απλές αγορές. Λόγω του προβλήματος, υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις στα ΑΕΙ, τόσο με την αξιοποίηση του ερευνητικού προσωπικού όσο και με απώλεια εσόδων.
Στη συνάντηση της κ. Κεραμέως με το τριμελές προεδρείο της Συνόδου Πρυτάνεων –την πρύτανη του Χαροκόπειου Μαρία Νικολαΐδη, ως προεδρεύουσα, και τους πρυτάνεις Παν. Αιγαίου Χρυσή Βιτσιλάκη και ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο– θα συζητηθεί και η εφαρμογή του νέου νόμου για το άσυλο, ο ρόλος της ΑΔΙΠ στην αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών, καθώς και η προετοιμασία της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς.
