Πρόκριμα ευρύτερων αλλαγών στην περιβαλλοντική, πολεοδομική και χωροταξική νομοθεσία είναι οι τροποποιήσεις που περιλαμβάνονται στο αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο. Ανάμεσα σε αυτές, δίνεται «λευκή κάρτα» στις στρατηγικές επενδύσεις οι οποίες ουσιαστικά θα μπορούν να χωροθετηθούν οπουδήποτε, κατά παρέκκλιση από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς στη δόμηση.
Μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου (που δόθηκε προχθές το βράδυ σε δημόσια διαβούλευση) προβλέπει τα εξής:
– Διευρύνεται περαιτέρω η à la carte πολεοδομία: για την πραγματοποίηση στρατηγικών επενδύσεων (υπάρχουν κάποια κριτήρια που δίνουν αυτό τον χαρακτηρισμό), επιτρέπονται παρεκκλίσεις από τους όρους και περιορισμούς της δόμησης σε μια περιοχή, με την επίκληση «υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος». Το μόνο που χρειάζεται είναι η αιτιολόγηση –από τον φορέα της επένδυσης– της αναγκαιότητας υπερπήδησης της νομοθεσίας. Η νομοθεσία ήδη παρέχει αυτή τη δυνατότητα μέσα από ειδικού τύπου σχέδια όπως τα ειδικά χωρικά σχέδια ανάπτυξης στρατηγικών επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ), τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια κ.ά. που λειτουργούν ως πολεοδομική «ομπρέλα» τροποποιώντας τον υφιστάμενο σχεδιασμό. Το πλεονέκτημα αυτής της ρύθμισης είναι ότι οδηγεί στην ταχεία επίλυση πολεοδομικών και χωροταξικών ζητημάτων για σημαντικές επενδύσεις. Το μειονέκτημα είναι ότι δημιουργεί αδειοδοτήσεις δύο ταχυτήτων (φέροντας σε σαφώς δυσμενέστερη θέση όσους –επενδυτές ή πολίτες– έχουν υποχρεωθεί να τηρήσουν τους γενικούς κανόνες σε μια περιοχή) και στην πράξη αποδυναμώνει τον πολεοδομικό σχεδιασμό.
– Δημιουργείται μια ψηφιακή πλατφόρμα που ονομάζεται «ψηφιακός χάρτης» με τον σκοπό της καλύτερης ενημέρωσης πολιτών και επενδυτών για τα ισχύοντα σε μια περιοχή. Τέτοια δεδομένα είναι οι όροι δόμησης, οι χρήσεις γης, τα σχέδια πόλης, τα όρια των γεωτεμαχίων, τα όρια δασικών εκτάσεων, προστατευόμενων περιοχών, αρχαιολογικών χώρων κ.ά. Τη βάση αυτή θα μπορεί να τηρεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή ιδιωτικός φορέας (πιθανότερα ο πιο κατάλληλος είναι η «Ελληνικό Κτηματολόγιο», που ήδη διαθέτει το μεγαλύτερο μέρος των δεδομένων αυτών). Οι υπηρεσίες που διαθέτουν γεωχωρικά δεδομένα θα είναι υποχρεωμένες να τα αποστέλλουν σε όποιον τηρεί τον χάρτη. Ωστόσο είναι προφανέστατα προβληματική η πρόβλεψη ότι δεν θα επιτρέπεται στο Δημόσιο να αρνηθεί την αδειοδότηση οποιασδήποτε επενδυτικής ή κατασκευαστικής δραστηριότητας αν δεν έχει καταχωρίσει τα σχετικά γεωχωρικά δεδομένα στον χάρτη, καθώς μια ψηφιακή πλατφόρμα... αποκτά μεγαλύτερη ισχύ από τους ίδιους τους όρους ή περιορισμούς που θέτει το κράτος (δηλαδή από νόμους, διατάγματα και αποφάσεις).
– Δημιουργείται εθνικό μητρώο υποδομών για όλα τα κτίρια και τις υποδομές του δημόσιου τομέα.
– Αυξάνεται από 20% σε 30% η έκπτωση στο πρόστιμο νομιμοποίησης αυθαιρέτων εφόσον αυτό καταβληθεί εφάπαξ, και από 10% σε 20% εφόσον καταβληθεί το 30% (και το υπόλοιπο με δόσεις) αμέσως μετά την πληρωμή του παραβόλου. Οι δύο αυτές ρυθμίσεις ουσιαστικά αποτελούν πρόκριμα για την παράταση ισχύος του νόμου για τα αυθαίρετα, η ισχύς του οποίου λήγει στις 8 Νοεμβρίου.
– Κατά την τροποποίηση της απόφασης περιβαλλοντικών όρων (για τον εκσυγχρονισμό ή την επέκταση) μιας δραστηριότητας, ο φορέας αυτής δεν θα χρειάζεται να υποβάλει φάκελο τροποποίησης ΑΕΠΟ αλλά θα αρκεί μόνο μια τεχνική περιγραφή των αλλαγών.
