Ποιες αλλαγές θα πυροδοτήσει η επικείμενη εισβολή της Τουρκίας στη βόρεια Συρία - Εκτιμήσεις και παρασκήνιο
Η βουλιμία της Τουρκίας συνεχίζει να τροφοδοτείται παρ’ ότι έχει καταστεί σαφές ότι δεν επέρχεται ποτέ ο κορεσμός. Αντιθέτως, εάν τελικά η εισβολή στα ανατολικά του Ευφράτη πραγματοποιηθεί, αυτό που θα υπάρξει είναι οι ανυπολόγιστες συνέπειες μιας σύρραξης ανάμεσα στον τουρκικό στρατό και στους Κούρδους μαχητές, η οποία θα έχει και μείζονος σημασίας πολιτικοδιπλωματικές επιπτώσεις.
Θα προκαλέσει ένα ντόμινο εξελίξεων στη Μέση Ανατολή που δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη και την Ελλάδα. Πολλοί εστιάζουν σχεδόν αταβιστικά στο ότι η εισβολή μπορεί να προκαλέσει ένα νέο κύμα προσφύγων. Ο κίνδυνος αυτός, όμως, είναι από περιορισμένος έως ασήμαντος. Οι Κούρδοι που θα είναι τα θύματα της εισβολής δεν πρόκειται βέβαια να βρουν καταφύγιο στην Τουρκία και από εκεί να περάσουν στην Ελλάδα. Αν εγκαταλείψουν τις εστίες τους, θα κατευθυνθούν προς τα νότια.
Εκτός αυτού, το σχέδιο του Ερντογάν είναι να εποικίσει την περιβόητη «ζώνη ασφαλείας» που θέλει να δημιουργήσει (πλάτους 35 χλμ και μήκους 500-600 χλμ) με φίλα προσκείμενους προς την Τουρκία σουνίτες Σύριους και άλλους. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα διασπάσει εδαφικά τους κουρδικούς πληθυσμούς, δημιουργώντας μία ζώνη στη βόρεια Συρία, η οποία στην πραγματικότητα θα είναι προέκταση της τουρκικής επικράτειας.
Αν υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος στο επίπεδο του μεταναστευτικού είναι η τουρκική εισβολή να οδηγήσει σε απελευθέρωση των πολλών χιλιάδων τζιχαντιστών, τους οποίους έχουν αιχμαλωτίσει οι Κούρδοι και σήμερα τους έχουν υπό έλεγχο σε καταυλισμούς. Εάν, όμως, δεχθούν επίθεση από τους Τούρκους, κατά πάσα πιθανότητα οι τζιχαντιστές, πολλοί εκ των οποίων έχουν ευρωπαϊκά διαβατήρια, θα έχουν λόγο να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής μέσω Ελλάδας.
Στο πολιτικοδιπλωματικό επίπεδο τα πράγματα είναι ρευστά για να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις. Μένει να δούμε εάν ο Ερντογάν θα πραγματοποιήσει τελικά την απειλή του για εισβολή στη βορειοανατολική Συρία. Μπορεί ο Τραμπ να του έδωσε το «οκ», αλλά το κλίμα στην Ουάσιγκτον αλλάζει γρήγορα και ενδεχομένως να δούμε υπαναχώρηση του Λευκού Οίκου ή τουλάχιστον την επιβολή περιορισμών στην Άγκυρα.
Οι πληροφορίες, πάντως, ότι το τουρκικό πυροβολικό έπληξε χθες Δευτέρα βράδυ θέσεις κουρδικών ένοπλων ομάδων στο βόρειο τμήμα της επαρχίας της Ράκας δεν επιβεβαιώνονται. Τις διαψεύδουν οι Κούρδοι και οι Αμερικανοί, αλλά ούτε και οι Τούρκοι ανακοίνωσαν κάτι σχετικό, εκτός από μία επίθεση ρουτίνας στο βόρειο Ιράκ, σε βάση του ΡΚΚ. Πάντως, ο τουρκικός στρατός φέρεται να είναι ένα βήμα πριν τη στρατιωτική επιχείρηση, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας.
Οι Κούρδοι, οι οποίοι σήκωσαν όλο το βάρος του πολέμου κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, σήμερα βλέπουν τον πέλεκυ της τουρκικής πολεμικής μηχανής πάνω από το κεφάλι τους. Μπορεί οι ίδιοι να είναι εξαίρετοι και αποφασισμένοι μαχητές, μπορεί να έχουν πολύ καλύτερο εξοπλισμό σε σύγκριση με το παρελθόν, αλλά οπωσδήποτε δεν μπορούν να αντιπαρατεθούν στον τουρκικό στρατό. Δεν διαθέτουν ούτε πολεμική αεροπορία, ούτε αντίστοιχα οπλικά συστήματα, αλλά ούτε και τον ίδιο αριθμό στρατιωτών.
Η παρουσία των αμερικανικών δυνάμεων στη βορειοανατολική Συρία ήταν ένα είδος εγγύησης για τους Κούρδους. Εάν τελικά αυτές φύγουν, θα βρεθούν εγκαταλελειμμένοι αντιμέτωποι με τον τουρκικό στρατό. Κι από ό,τι δηλώνουν θα δώσουν μέχρι τέλους τον άνισο αγώνα επιβίωσής τους.
Σύμφωνα με πληροφορίες δεν ενημερώθηκε ούτε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μαϊκ Πομπέο, ούτε και ο υπουργός Άμυνας Μαρκ Έσπερ για την τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού προέδρου και του Ταγίπ Ερντογάν, η οποία και κατέληξε στο αρχικό «οκ» του πρώτου προς τον Τούρκο ομόλογό του για να εισβάλουν τουρκικά στρατεύματα στη βόρεια Συρία. Η μετέπειτα μεταστροφή του ερμηνεύεται και από τις πιέσεις που δέχθηκε τόσο από το Κογκρέσο όσο και από τη γραφειοκρατία του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Οι όποιες παρεμβάσεις δεν στάθηκαν αρκετές για να σταματήσει η επιχείρηση. Αντιθέτως, το υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκαν όλες οι προετοιμασίες για την εισβολή. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι προειδοποίησε τον ομόλογό του της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν να μη βλάψει κανέναν Αμερικανό στρατιωτικό.
Αν και με το βλέμμα στραμμένο στη Συρία, η «όρεξη» του Ερντογάν προμηνύει δυσμενείς τις εξελίξεις και στην Κύπρο -και κατ’ επέκταση στην Ελλάδα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μεταβαίνει σήμερα στο Κάιρο όπου και θα μετάσχει στην τριμερή σύνοδο Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, η οποία αναμένεται να εκδώσει ακόμη ένα ισχυρό μήνυμα καταδίκης στις Τουρκικές κινήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Παρ’ όλα αυτά, το γεωτρύπανο Γιαβούζ ετοιμάζεται να τρυπήσει στο οικόπεδο 7 με την Άγκυρα να δείχνει πως αγνοεί τα μηνύματα που έστειλε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών από την Αθήνα το Σαββατοκύριακο που πέρασε.
