Ενημερωτικό σημείωμα για το σχέδιο νόμου που προωθεί αλλαγές στη χορήγηση ασύλου απέστειλε στους διαπιστευμένους δημοσιογράφους το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Όπως αναφέρεται, οι ρυθμίσεις στο καθεστώς παροχής διεθνούς προστασίας γίνονται για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι η ύπαρξη νομοθετικού πλαισίου που θα είναι εύχρηστο για τις αρμόδιες επιτροπές που κρίνουν τα αιτήματα ασύλου. Ο δεύτερος λόγος είναι να σταματήσει το φαινόμενο της πολυνομίας και της εφαρμογής διατάξεων που μετά από τις πολλές τις τροποποιήσεις που έχουν υποστεί έπαψαν να είναι σαφείς.
Στόχος της κυβέρνησης είναι τα αιτήματα ασύλου να εξετάζονται σε πιο σύντομο χρόνο. Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, σύμφωνα με το ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου, θα εισαγάγει πιο σαφές νομικό πλαίσιο και θα αντιμετωπίζει τις υπάρχουσες συνθήκες, όπως οι αυξημένες ροές.
Αναλυτικά οι αλλαγές που προωθούνται:
1)η ορθή εναρμόνιση του εθνικού δικαίου, όπως αναφέρεται και ανωτέρω, με τις επιταγές του ενωσιακού νομοθέτη,
2) η συμμόρφωση της εθνικής έννομης τάξης προς τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
3) η θέσπιση των πέντε διακριτών σταδίων για τη διαδικασία υποδοχής και ταυτοποίησης των υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών (Ενημέρωση, Υπαγωγή, Καταγραφή και Ιατρικός Έλεγχος, Παραπομπή σε διαδικασία υπαγωγής σε καθεστώς διεθνούς προστασίας, Περαιτέρω παραπομπή και Μετακίνηση),
4) ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας «ευάλωτος», έτσι ώστε να μην γίνεται κατάχρηση των ευνοϊκών προβλέψεων και δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι εν λόγω κοινωνικές ομάδες που πολλές φορές καταλήγει να είναι εις βάρος των πραγματικά ευάλωτων προσώπων,
5) η εισαγωγή ρυθμίσεων προς το σκοπό της καθιέρωσης και εμπέδωσης του καθήκοντος συνεργασίας που πρέπει να έχουν οι αιτούντες με τις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες και εν τέλει της επιδίωξης να επιτευχθεί μία δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των αιτούντων και στο καθήκον τους να συνεργάζονται με τις εθνικές αρχές,
6) η πρόβλεψη, μέσω των προτεινόμενων διατάξεων, για την ουσιαστική ένταξη και ενσωμάτωση στην ελληνική κοινωνία των αιτούντων διεθνή προστασία και των μελών της οικογένειάς τους, ειδικά με την εισαγωγή ρυθμίσεων σχετικά με την πρόσβαση στην εργασία και στην εκπαίδευση,
7) ο ορισμός των προδιαγραφών των συνθηκών κράτησης των αιτούντων, με γνώμονα τον σεβασμό των δικαιωμάτων τους, όπως αυτά έχουν ερμηνευθεί από το Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και σε συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο,
8) η διασφάλιση της οικογενειακής ενότητας των αιτούντων και η προστασία των ανηλίκων, ασυνόδευτων ή μη,
9) η εισαγωγή κυρώσεων για τις περιπτώσεις που διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία των Κέντρων και των Δομών, ειδικά σε περιπτώσεις εκδήλωσης βίαιης συμπεριφοράς εντός αυτών,
10) η σαφής καταγραφή και αποτύπωση όλων των απαιτούμενων ενεργειών, διαδικασιών και προθεσμιών εντός των οποίων πρέπει να προβούν οι αρμόδιες εθνικές αρχές και οι αιτούντες ή οι δικηγόροι τους ή οι εξουσιοδοτημένοι σύμβουλοί τους προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία εξέτασης του αιτήματος τους ή της προσφυγής τους, πάντα με σεβασμό στα δικαιώματα των αιτούντων αλλά και με γνώμονα την αποσαφήνιση της τήρησης όλων των υποχρεώσεών τους,
11) ο καθορισμός της διαδικασίας συζήτησης των προσφυγών, ενώπιον των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών, με την καθιέρωση, μεταξύ άλλων, της υποχρεωτικής αυτοπρόσωπης παράστασης του προσφεύγοντος ή μαζί με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του,
12) η πρόβλεψη για αποτελεσματική και ουσιαστική παροχή δικαστικής προστασίας στους αιτούντες διεθνή προστασία, μέσω της δυνατότητας άσκησης αίτησης ακύρωσης και προσφυγής ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων με σαφείς προθεσμίες που πρέπει να τηρούνται από όλους,
13) η μεταφορά της αρμοδιότητας εκδίκασης των υποθέσεων που αφορούν την αναγνώριση αλλοδαπού ως πρόσφυγα, από τα Διοικητικά Εφετεία στα Διοικητικά Πρωτοδικεία της Αθήνας και Θεσσαλονίκης, λόγω ανάγκης ταχείας εκδίκασης των υποθέσεων καθώς τα ανωτέρω διοικητικά πρωτοδικεία διαθέτουν υποδομές και οργάνωση προκειμένου να εκδικάσουν τη συγκεκριμένη κατηγορία διαφορών και
14) η λειτουργική αναδιάρθρωση των Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών με την πρόβλεψη να συγκροτούνται από τρεις δικαστικούς λειτουργούς προς το σκοπό της ενίσχυσης της παρεχόμενης προστασίας και της παροχής της ύψιστης εγγύησης ότι τα αιτήματα των υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών θα εξεταστούν από ένα όργανο που πληροί όλες τις εγγυήσεις που απαιτούνται από το ενωσιακό δίκαιο όσο και από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
