O Εconomist σχολιάζει τις κινήσεις του νέου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που μπορεί να φέρουν τα πάνω κάτω στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ όπως αυτή διαμορφώθηκε τα τελευταία 80 χρόνια.
Σύμφωνα με όσα σημειώνει το δημοσίευμα, επί δεκαετίες οι Αμερικανοί ηγέτες υποστήριζαν ότι η δύναμή τους συνοδεύεται από την ευθύνη να είναι ο απαραίτητος υπερασπιστής ενός κόσμου που γίνεται πιο σταθερός και φιλικός χάρη στη δημοκρατία, τα σταθερά σύνορα και τις οικουμενικές αξίες.
Σε επικριτικό τόνο επισημαίνει ότι ο Τραμπ απειλεί να εγκαταλείψει αυτές τις αρχές και θα επικεντρωθεί στη συσσώρευση και εκμετάλλευση της εξουσίας που πλέον έχει στα χέρια του.
Η προσέγγισή του θα δοκιμαστεί και θα καθοριστεί σε τρεις συγκρούσεις: τη Μέση Ανατολή, την Ουκρανία και τον ψυχρό πόλεμο της Αμερικής με την Κίνα. Κάθε μία από αυτές τις συγκρούσεις δείχνει πώς ο Τραμπ ωθείται να έρθει σε ρήξη με τις γραμμές που ορίστηκαν εδώ και εφτά δεκαετίες.
Οι ανορθόδοξες μέθοδοί του, η καιροσκοπική χρήση της επιρροής του και η πεποίθησή του ότι η ισχύς από μόνη της δημιουργεί ειρήνη μοιάζει να είναι το μοτίβο του νέου προέδρου.
Οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι συμφώνησαν τελικά σε μια συμφωνία για τη Γάζα, επειδή ο Τραμπ έθεσε μια προθεσμία απειλώντας ότι «θα ξεσπάσει η κόλαση» αν δεν τα καταφέρουν να καταλήξουν σε εκεχειρία. Θα πρέπει να συνεχίσει να τους πιέζει αν η συμφωνία πρόκειται να προχωρήσει στις επόμενες φάσεις της.
Όπως επισημαίνει ο Economist στην ανάλυσή του, από την εποχή του Ρίτσαρντ Νίξον, έχουμε να δούμε έναν πρόεδρο που το να συμπεριφέρεται σαν «τρελός» γίνεται πλεονέκτημα για τον ίδιο.
«Το καπρίτσιο ενισχύεται από τον πραγματισμό» γράφει χαρακτηριστικά, σημειώνοντας ότι σε αντίθεση με τους περισσότερους «ειρηνοποιούς», ο νέος Αμερικανός πρόεδρος αδιαφορεί για τη βασανισμένη ιστορία της Μέσης Ανατολής. Οι συμφωνίες του Αβραάμ, που υπογράφηκαν κατά την πρώτη του θητεία, υποδηλώνουν ότι θα χρησιμοποιήσει την απελευθέρωση των ομήρων για να προωθήσει μια συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, την οποία θεωρεί ως τον δρόμο προς την ευημερία ...και ένα βραβείο Νόμπελ ειρήνης.
Οι σύμμαχοι του Ιράν έχουν συντριβεί στη Γάζα, τον Λίβανο και τη Συρία. Μπορεί η Τεχεράνη να είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί και αυτή.
Ωστόσο, η πατρίδα των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών θα αποτελέσει μια σκληρή δοκιμασία για το αν οι άνθρωποι είναι πραγματικά πρόθυμοι να παραμερίσουν τις πεποιθήσεις και τα παράπονά τους για μια ευκαιρία ευημερίας. Ξανά και ξανά, οι εξτρεμιστές τόσο στην ισραηλινή όσο και στην παλαιστινιακή πλευρά έχουν θέσει βέτο στα ειρηνευτικά σχέδια χρησιμοποιώντας τη βία για να απαξιώσουν το πραγματιστικό κέντρο. Η ισραηλινή δεξιά θέλει να προσαρτήσει παλαιστινιακή γη. Το Ιράν ακροβατεί μεταξύ της προσέγγισης με την Αμερική και της επιδίωξης για πυρηνικά όπλα.
Η Ουκρανία και τα μηνύματα
Η απάντησή του θα είναι να αυξήσει την πίεση χρησιμοποιώντας κυρώσεις ή την απειλή βίας ή να αποχωρήσει. Αυτή είναι επίσης η επιλογή που αντιμετωπίζει στην Ουκρανία, όπου έχει δεσμευτεί να σταματήσει τις μάχες. Επειδή έχει μεγαλύτερη επιρροή στους συμμάχους της Αμερικής από ό,τι ο Βλάντιμιρ Πούτιν, ο ευκολότερος δρόμος είναι να αποχωρήσει σταματώντας την υποστήριξη και να αναγκάσει έτσι την κυβέρνηση στο Κίεβο να κάνει παραχωρήσεις -ειδικά αν, όπως φοβούνται οι επικριτές του, κολακεύεται όταν ο Πούτιν «τον αντιμετωπίζει ως ένα άλφα αρσενικό προς ένα άλλο».
Αλλά αυτό θα υπονόμευε τους άλλους στόχους του. Η εγκατάλειψη θα προκαλούσε συγκρίσεις με τον Μπάιντεν και την τρανταχτή αποχώρησή του από το Αφγανιστάν. Έχοντας κατά νου τις συγκρίσεις με την Ταϊβάν, η Κίνα θα μπορούσε να συμπεράνει ότι είναι αδύναμος.
Μπορεί ακόμη να αποφασίσει ότι το να φαίνεται έτοιμος να υποστηρίξει την Ουκρανία θα ενισχύσει τα χέρια του απέναντι στον Πούτιν. Μια καιροσκοπική χρήση της εξουσίας έχει κάποια οφέλη. Ο Τραμπ θα συνεχίσει να πιέζει τα μέλη του ΝΑΤΟ να ξοδεύουν περισσότερα για την άμυνά τους έναντι της Ρωσίας, πράγμα που είναι καλό. Αλλά έχει και κόστος. Το ΝΑΤΟ μπορεί πιθανώς να επιβιώσει από τις απειλές του Τραμπ να αποχωρήσει, να τσακωθεί για το εμπόριο, να υποστηρίξει εθνικά συντηρητικά κόμματα και να εκφοβίσει τη Δανία για την κυριαρχία της Γροιλανδίας.
Ωστόσο, οι συμμαχίες ευδοκιμούν πάνω στην εμπιστοσύνη υποστηρίζει ο Economist.
Σε άλλο σημείο τονίζεται ότι αν ο Τραμπ όντως διεκδικήσει μια σφαίρα αμερικανικής επιρροής που θα αγκαλιάζει τον Καναδά, τη Γροιλανδία και τον Παναμά, οι πιο σκληροί θα ισχυριστούν ότι αποτελεί επιβεβαίωση της δικής τους αρχής ότι οι διεθνείς σχέσεις ήταν στην πραγματικότητα πάντα μια δοκιμασία ισχύος - βολικό όταν η Ρωσία εποφθαλμιά τη Γεωργία ή η Κίνα διεκδικεί τη Νότια Σινική Θάλασσα.
Αν ο Τραμπ περιφρονεί θεσμούς όπως η ΟΗΕ, οι οποίοι ενσαρκώνουν οικουμενικές αξίες, η Κίνα και η Ρωσία θα κυριαρχήσουν αντ' αυτού σε αυτούς και θα τους εκμεταλλευτούν ως όχημα για τα δικά τους συμφέροντα.
Με οδηγό την ισχύ ο Τραμπ θέλει να φέρει την ειρήνη
Το στρατόπεδο Τραμπ υποστηρίζει ότι αυτό που μετράει είναι η δύναμη της Αμερικής και ότι αυτό θα οδηγήσει στην ειρήνη με την Κίνα. Προειδοποιούν για την ανάγκη αποτροπής ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου, παρατηρώντας ότι ο Σι Τζινπίνγκ θέλει να είναι σε θέση να καταλάβει την Ταϊβάν με τη βία μέχρι το 2027. Η Κίνα κατασκευάζει επίσης με ταχείς ρυθμούς πυρηνικά όπλα και κατακτά συστηματικά τις στρατηγικές τεχνολογίες. Η Αμερική, λένε, πρέπει να αποκαταστήσει την αποτροπή- και η πανστρατιά της διπλωματίας των «τρελών», του πραγματισμού και της συσσώρευσης οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος είναι ο τρόπος για να γίνει αυτό, σημειώνουν.
Καταλήγοντας το δημοσίευμα βλέπει μια αντίφαση στην υπόθεση της Ταϊβάν, όπου μπορεί να αποτελέσει το σκηνικό μιάς νέας σύρραξης. Αν η πηγή της δύναμης της Αμερικής είναι να είναι αδίστακτα ρεαλιστική απέναντι στις αξίες, σκληρή με τους συμμάχους και ανοιχτή σε συμφωνίες με τους αντιπάλους, τότε αυτές ακριβώς είναι οι προϋποθέσεις για να φέρει ο Τραμπ την Ταϊβάν ως αντάλλαγμα με την Κίνα.
Η ανάλυση επισημαίνει ότι όταν η άσκηση της εξουσίας δεν συνδέεται με αξίες, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι χάος σε παγκόσμια κλίμακα. Απομακρυνόμενος από τις αξίες και αρχές που διαμόρφωσαν τη μεταπολεμική Αμερική και την στέριωσαν στην κορυφή του παγκόσμιου στερεώματος, ο Τραμπ θα παραδώσει το ισχυρότερο όπλο που δεν διαθέτουν οι δεσποτικοί αντίπαλοί του.
Economist
