Η Κρήτη, ανήκει στις πέντε χειρότερες περιοχές της Ευρώπης, καθώς το 2023 κατέγραψε 100 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων - Άρθρο του Σταύρου Καπνά
Το 2024 ολοκλήρωσε τον κύκλο του πριν από λίγα εικοσιτετράωρα αφήνοντας μια γλυκόπικρη γεύση στους Κρητικούς. Ξεκινώντας από τα θετικά, θα λέγαμε ότι η περσινή χρόνια ήταν από τις καλύτερες στην προσέλευση τουριστών, ξεπερνώντας τις προβλέψεις και των πλέον αισιόδοξων, η οικονομία του νησιού ενισχύθηκε, νέες ευκαιρίες και προοπτικές εμφανίζονται στον ορίζοντα.
Ωστόσο, μέσα στο 2024 η Κρήτη πέτυχε και άλλου είδους πρωτιές, απ’ αυτές που αφήνουν αρνητικό αποτύπωμα στην τοπική κοινωνία και προκαλούν πόνο και θλίψη στους κατοίκους του νησιού.
Αναφέρομαι, συγκεκριμένα, στο υψηλό ποσοστό των θυμάτων από τα τροχαία δυστυχήματα. Μέσα στο 2024, συνολικά 64 συντοπίτες μας έχασαν άδικα τη ζωή τους στην άσφαλτο.
Στην πλειοψηφία τους είναι νέοι άνθρωποι. Το γεγονός αυτό κάνει ακόμα πιο τραγική την κατάσταση, γιατί μιλάμε για ανθρώπους που αποτελούν τον ανθό του τόπου, το πιο παραγωγικό και δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας μας.
Το 2023 ήταν υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ο αριθμός των θανατηφόρων τροχαίων δυστυχημάτων στην Ελλάδα (68 έναντι 51 νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκων). Τα πρωτεία είχαν η Κρήτη, η Ρόδος και η Αττική. Η Κρήτη, μάλιστα, ανήκει στις πέντε χειρότερες περιοχές της Ευρώπης, καθώς το 2023 κατέγραψε 100 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων.
Οι αιτίες είναι λίγο-πολύ γνωστές: κακή οδηγική συμπεριφορά, παραβίαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και φυσικά το προβληματικό οδικό δίκτυο, που στο νησί μας αποτελεί το “καρκίνωμα” της τοπικής κοινωνίας.
Τα αίτια
Ο πρόεδρος του Εθελοντικού Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων (ΕΣΥΠΡΟΤΑ) κ. Γιάννης Λιονάκης, μιλώντας στο ΑΠΕ, ανέλυσε τους λόγους που η Κρήτη βρίσκεται πολύ ψηλά στη λίστα των περιοχών με τα περισσότερα θανατηφόρα ατυχήματα:
* Ποιες περιοχές της Ελλάδας παρουσιάζουν τα περισσότερα ατυχήματα στην άσφαλτο;
«Τα Χανιά, το Ρέθυμνο, η Ρόδος και η Αττική είναι οι περιοχές με τα περισσότερα τροχαία στη χώρα μας. Η Κρήτη φέτος, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, θα είναι στις πέντε χειρότερες περιοχές της Ευρώπης».
* Γιατί στην πατρίδα σας, στην Κρήτη, έχουμε τόσα πολλά τροχαία;
«Δυστυχώς, μια κακώς εννοούμενη μαγκιά, η υψηλή χρήση οινοπνεύματος κατά την οδήγηση και οι υψηλές ταχύτητες στο χειρότερο οδικό δίκτυο της χώρας μας φέρνουν τραγικά αποτελέσματα. Ήδη το νησί μας μετράει 100 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκων».
Ο νέος ΒΟΑΚ
Θα σταθώ, ιδιαίτερα, στο απαράδεκτο οδικό δίκτυο του νησιού και συγκεκριμένα στον αιματοβαμμένο Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Είναι πραγματικά στα παράδοξα του ελληνικού κράτους να έχεις εντοπίσει το πρόβλημα, να γνωρίζεις ότι δεν έχεις την πολυτέλεια να χάσεις κι άλλο πολύτιμο χρόνο, αλλά να μην κάνεις αυτό που πρέπει για να αλλάξεις τα πράγματα.
Στην προκειμένη περίπτωση, οι καθυστερήσεις συνεπάγονται απώλεια ανθρώπινων ζωών. Και όμως συνεχίζουμε στο ίδιο μοτίβο, όπως επιτάσσει η ελληνική γραφειοκρατία και φυσικά τα μεγάλα συμφέροντα των εταιρειών που έχουν αναλάβει την αποπεράτωση του έργου, τα οποία δεν κάνουν “ρούπι” αν πρώτα δεν εξασφαλιστούν στον μέγιστο βαθμό τα συμφέροντά τους.
Οι πιο ευοίωνες προβλέψεις - και λέω ευοίωνες γιατί τα έργα στην Ελλάδα προχωρούν με ρυθμούς χελώνας (άλλωστε για το μετρό της Θεσσαλονίκης χρειάστηκαν 50 χρόνια μέχρι να ολοκληρωθεί) - μιλούν για έναν χρονικό προγραμματισμό δημιουργίας του νέου ΒΟΑΚ με ορόσημο το 2030. Αυτό σημαίνει ότι οι Κρητικοί πρέπει να περιμένουν στην καλύτερη περίπτωση μία πενταετία για να δουν έναν σύγχρονο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο, που θα ενώνει τους τέσσερις νομούς του νησιού.
Η αγωνία των Κρητικών
Βαρεθήκαμε πια να βλέπουμε υπουργούς να φωτογραφίζονται στα ίδια εργοτάξια, που ελάχιστα έχουν αλλάξει μετά την τελευταία επίσκεψή τους. Οι κάτοικοι της Κρήτης αγωνιούν για την τύχη των παιδιών τους, τα οποία είναι εκτεθειμένα στους δρόμους-καρμανιόλες, με τη ζωή τους να βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο.
Βροντοφωνάζουν κάθε τόσο «φτάνει πια με την κοροϊδία, κάντε το αυτονόητο!», ωστόσο οι φωνές τους δεν καταλήγουν σε ευήκοα ώτα. Δυστυχώς, η ανταπόκριση των κυβερνώντων όχι μόνο των σημερινών, αλλά και των προηγούμενων, είναι ελλιπέστατη σε σχέση με το μέγεθος του προβλήματος.
Όσο, λοιπόν, κάποιοι ψάχνουν ακόμη τον τρόπο για την υλοποίηση του νέου ΒΟΑΚ, ενός έργου που είναι επιτακτική ανάγκη της κοινωνίας, τόσο αυτός ο τόπος θα συνεχίσει να θρηνεί κι άλλα θύματα, ενώ το μαχαίρι θα μπαίνει όλο πιο βαθιά στην πληγή του κρητικού λαού.
Οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού
Κλείνοντας, θα ήθελα να υπενθυμίσω τις δεσμεύσεις του σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τη δημιουργία του νέου ΒΟΑΚ. Το απόσπασμα είναι από τη συνέντευξη που παραχώρησε στη ΔΕΘ. Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για την πορεία του έργου, το οποίο βρίσκεται στην αρχική του φάση. Ενδιαφέρον, επίσης, παρουσιάζει η αναφορά του πρωθυπουργού στα τροχαία ατυχήματα, δίνοντας προτεραιότητα στην ατομική ευθύνη των πολιτών.
«Τώρα μπορούμε να το δρομολογήσουμε το έργο, τώρα είμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο. Για τα μεν δύο τμήματα από το Ηράκλειο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, αυτά προχωρούν άμεσα και πιστεύω ότι πριν το τέλος του χρόνου θα μπορέσουμε να υπογράψουμε και τη σχετική συμφωνία με τους αναδόχους, για να προχωρήσει επιτέλους το μεγάλο κομμάτι που θα ενώνει σε πρώτη φάση τα Χανιά με το Ηράκλειο, τη μεγάλη σύμβαση παραχώρησης, ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο. Τολμώ να πω και με κάποιες αντιδράσεις και από την τοπική κοινωνία. Δε βοηθάει να έχουμε προσφυγές. Καταλαβαίνω και τη συζήτηση, η οποία πρέπει να γίνεται πάντα με τις τοπικές κοινωνίες. Δεν μπορεί να τα θέλουν, όμως, όλα ακριβώς όπως τα επιθυμούν.
Θα μιλήσω και με κάποιους δημάρχους, γιατί μπορεί να θέλουν κάποιες διαφοροποιήσεις στον τρόπο με τον οποίο έχει σχεδιαστεί το έργο αυτό. Να σας πω και κάτι ακόμα, είναι επιβεβλημένο στον ΒΟΑΚ, πριν ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο, να γίνουν άμεσες παρεμβάσεις, σημαντικές παρεμβάσεις ως προς την οδική ασφάλεια.
Έχω ζητήσει από τον υπουργό να μελετήσει και να υλοποιήσει τις παρεμβάσεις, ώστε κάποιες από αυτές να είναι έτοιμες και πριν από το επόμενο καλοκαίρι. Αν έπρεπε να το οπτικοποιήσετε, σκεφτείτε λίγο τις παρεμβάσεις που κάναμε στην παλιά οδό Πάτρας-Πύργου.
Κολονάκια τα οποία κάνουν δύο λωρίδες και μία σε συγκεκριμένα σημεία, για χιλιόμετρα, και μετά το ανάποδο για να μπορούν να γίνονται οι σχετικές προσπεράσεις, τα οποία βάζουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο στον τρόπο με τον οποίο οδηγεί κάποιος στον δρόμο. Γνωρίζοντας τους συντοπίτες μας, πιστεύω πως και γι’ αυτά θα έχουμε αντιδράσεις», έλεγε ο κ. Μητσοτάκης.
Είναι όλα θέμα ατομικής ευθύνης;
Για τα τροχαία ατυχήματα, ο πρωθυπουργός επισήμανε: «Όταν όμως βλέπουμε τις επιμέρους στατιστικές γύρω από τα τροχαία ατυχήματα, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν τομείς τους οποίους πρέπει να προτάξουμε και μάχες τις οποίες πρέπει να κερδίσουμε.
Η Ελλάδα αποκλίνει πάρα πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως προς τα ατυχήματα με μηχανάκια και τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, ως αποτέλεσμα της μη καθολικής χρήσης του κράνους. Αυτό είναι απαράδεκτο.
Είναι η πρώτη μάχη που πρέπει να δώσουμε και να κερδίσουμε με πολύ αυστηρά πρόστιμα. Δε γίνεται σήμερα να σκοτώνονται κυρίως νέα παιδιά και κυρίως στην επαρχία, επειδή δε φορούν κράνος. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική στατιστική αιτία στην οποία η χώρα δεν τα πηγαίνει καλά στα τροχαία».
Δεν αμφισβητεί κανείς ότι ο πρωθυπουργός έχει καλές προθέσεις, ούτε αμφισβητείται η ευαισθησία του πάνω στο κρίσιμο ζήτημα των τροχαίων ατυχημάτων. Αυτό που αμφισβητείται, όμως, από πολλούς είναι η αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού να αντιμετωπίσει το κακό στη ρίζα του. Δεν μπορούμε, λοιπόν, όλα να τα ρίχνουμε στην ατομική ευθύνη, δε φταίει πάντοτε ο πολίτης για ό,τι κακό του συμβαίνει.
neakriti.gr
