Έτυμον Σελλανίων λέξεων- Ιστορία – Ελληνικός πολιτισμός
Αρχίζουν την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου για τους ‘’αεί διδασκόμενους’’ Ρεθυμνιώτες τα «Μαθημάτα Ελληνικής Γλώσσης και Πολιτισμού» που εδώ και 22 χρόνια διδάσκει ο φιλόλογος, δάσκαλος και δημοσιογράφος Νικόλαος (Νικολέων) Τσουπάκης (εξαιρουμένης της χρονιάς της καραντίνας λόγω κορονοϊού). Τα μαθήματα ,ως γνωστόν, πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του Λυκείου Ελληνίδων Ρεθύμνης από το έτος 2000 και αποτελούν την έμπρακτη απόδειξη του αγώνα που κάνει το Λύκειο προκειμένου να διασώσει και να διαδώσει τη Γλώσσα και την Ιστορία της χώρας μας, που αποτελεί,κατά κοινή ομολογία των κορυφαίων ιστορικών κι επιστημόνων «το Λίκνον του Δυτικού Πολιτισμού».
Στα μαθήματα αυτά που παρακολουθούν συμπολίτες από 15 έως 85 ετών, κάθε Τετάρτη ώρα 5–7, στην προκυμαία, και δη στην περικαλλή αίθουσα του Λυκείου, θα διδάσκονται ‘εως τα μέσα Ιουνίου πολλά κι ενδιαφέροντα πράγματα που αφορούν στον Ελληνισμό και τη συμβολή του στον σύγχρονο κόσμο. Οι γνώσεις αυτές καλύπτουν την προϊστορική εποχή, την Αρχαία Ελλάδα, το Βυζάντιο τη Νεότερη και τη Σύγχρονη Ελλάδα. Μελετώνται κείμενα διαφόρων φάσεων της Ελληνικής Γλώσσης, ενώ κύριο μέλημα του διδάσκοντος είναι η ανεύρεση του «ετύμου» ,της βάσης των λέξεων, (έτυμον = το γνήσιο, το αυθεντικό, το αληθινό), η παραγωγή νέων λέξεων βάσει της ετυμολογίας, ο τρόπος που διεδόθησαν οι ελληνικές λέξεις στις λοιπές γλώσσες και τα αντιδάνεια που έλαβαν οι Νεοέλληνες από άλλους λαούς. Επίσης γίνεται αναφορά σε ξένες λέξεις που προσεχώρησαν στην Ελληνική κατά τον ρου του χρόνου. Ουσιαστική δε είναι και η αναφορά που γίνεται σε σημαντικά κεφάλαια της Ιστορίας της Κρήτης. Στα πλαίσια των Μαθημάτων αυτών παρουσιάζονται, μέσω διαφανειών ή ποιοτικών λευκωμάτων, αρχαιολογικοί χώροι, κλασικά έργα τέχνης και αντικείμενα λαογραφικού ενδιαφέροντος της Ελληνικής αλλά και της Παγκόσμιας κληρονομιάς. Παράλληλα πραγματοποιούνται επισκέψεις σε μουσεία ή μνημεία καθώς και εκδρομές σε μέρη θρησκευτικού, φυσιολατρικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
ΠΕΡΝΑΜΕ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ
Ο διδάσκων κ. Ν. Τσουπάκης αναφέρει σχετικά:
«Επίκεντρό μας είναι η ελληνική γλώσσα, η πλουσιότερη των γλωσσών, που κληροδότησε στις ευρωπαϊκές γλώσσες (και όχι μόνο), πάμπολλες λέξεις εμπλουτίζοντας άρδην το λεξιλόγιό τους.
Επιμένουμε στην ετυμολογία των λέξεων, την ιστορία τους, τον τρόπο που γεννήθηκαν και εξελίχθησαν κατά τον διάβα του χρόνου. Είναι σημαντικό φερ’ ειπείν να γνωρίζουμε ότι η λέξη ‘αδελφός’ σημαίνει ‘ομομήτριος’ αυτός που βγήκε από την ίδια μήτρα με μας, μια λέξη που προκύπτει, όχι από το στερητικό –α που μας είναι πιο γνωστό, αλλά από το αθροιστικό - α που δηλώνει το ‘ομού’ , συνεπώς α +δελφύς = ίδια + μήτρα = ομομήτριος. Εξάλλου από το δελφύς που σημαίνει μήτρα προκύπτει και η λέξη ‘δελφίνι’ επειδή είναι ψάρι που δεν γεννά αυγά όπως τα περισσότερα, αλλά ‘ψάρι με μήτρα’ που γεννάει το δελφινάκι. Εκτός από τις αρχαίες λέξεις διδάσκομε και σημαντικές λέξεις του κρητικού ιδιώματος. Η λέξη αίγα (η αίξ, της αιγός) παραδείγματος χάριν, που χρησιμοποιούμε στην Κρήτη σημαίνει ‘η ορμητική’ η ‘ατίθαση’, το ζώο που πετάγεται απ’ εδώ και απ’ εκεί, σκαρφαλώνοντας με ευκολία στα γκρεμνά και σχετίζεται με το ‘Αιγαίο’ που συχνά είναι ορμητικό και τον βασιλιά της Αθήνας ‘Αιγέα’.. Επομένως δεν μπορούν να μας ειρωνευτούν κάποιοι άλλοι συμπατριώτες επειδή χρησιμοποιούμε την πανάρχαια αυτήν ελληνική λέξη λέξη αντί την τουρκικής προελεύσεως λέξη ‘κατσικ’ που έγινε ‘κατσίκα’.
Με τους μαθητές μου ταξιδεύομε στην ελληνική Τραγωδία, στην Κωμωδία, στον Όμηρο, στον Αριστοτέλη , στον Πλάτωνα και σε έργα λοιπών συγγραφέων και φιλοσόφων, μέσω του αρχαίου ελληνικού κειμένου και τη μετάφραση του στη νέα Ελληνική, λαμβάνοντας παράλληλα τα πανανθρώπινα και διαχρονικά μηνύματά τους.
Μελετούμε κι εξετάζουμε σημαντικά κεφάλαια της Αρχαίας – Βυζαντινής – Νεώτερης Ιστορίας, επειδή γνωρίζουμε ότι ‘λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του’ είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει.
Ερχόμαστε σε επαφή με την λαογραφία και την παράδοση του τόπου.
Πραγματοποιούμε εκδρομές πολιτιστικού ενδιαφέροντος, εντός Κρήτης και συνεστιάσεις προκειμένου να επιτευχθεί η κοινωνικοποίηση των συμπολιτών και ν’ αναπτυχθούν οι ανθρώπινες σχέσεις, σε καιρούς απομόνωσης, ‘κινητού τηλεφώνου’, αποξένωσης και αφιλίας.
ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ
Το τμήμα Μαθημάτων Ελληνικής Γλώσσης και Πολιτισμού είναι μια ομάδα φιλομαθών Ρεθυμνιωτών, που στόχο έχει την εκμάθηση και τη χρήση των σωστών και ωραίων Ελληνικών στις δύσκολες εποχές της λεξιπενίας και των εκπτώσεων της Νεοελληνικής που βιώνουμε.
Γνώμονας μας είναι η ανίχνευση της ρίζας των ελληνικών λέξεων και η εξέλιξή τους από την αρχαιότητα έως σήμερα. Είναι σημαντικό για κάθε νεοέλληνα να γνωρίζει από που προέρχονται και τι σημαίνουν οι λέξεις Ελλάς, Έλλην, Κρήτη, Κουρήτες, Αιγαίο, Μακεδονία, Ρέθυμνο, Θεσσαλία, Λάρισα, Ευρώπη, συκοφάντης, λέων, σκίουρος, κορόιδο, κόκκινο, αδελφός, Ασία, μαμά, αγόρι, συκώτι, Χριστός, χρηστός, κράτος, δημοκρατία, κόσμος, πλαστικό, πλούσιος, άγαλμα, νήπιο, θάλασσα, Ίδη, Αχαιός, Πελασγός, Βασιλεύς, Λεωνίδας, άνθρωπος, θεός, αίγα, ξάσου, ανακερώνομαι, αρουραίος, ποντικός, ασκαρδαμυκτί, οκλαδόν, αναφανδόν, Γραικός, άροτρο, Αλέξανδρος σημαία, κύμα, έγκυος, καθηγητής, δάσκαλος, Λύκειο και τόσες χιλιάδες λέξεων που κοσμούν τη γλώσσα μας.
Επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς την ιστορία του τόπου του και τις παραδόσεις του. Το ευχάριστο είναι δε ότι στα μαθήματά μας σμίγουν όλες οι ηλικίες κι έχομε περιπτώσεις που παρακολουθούν μαζί η γιαγιά με τον εγγονό ή την εγγονή, ο πατέρας ή η μάνα με το παιδί και πραγματοποιείται η ζητούμενη αλληλεπίδραση των γενεών
Θα ήθελα να επισημάνω ότι οιοσδήποτε θέλει, μπορεί να παρακολουθήσει τα μαθήματά, καθώς ‘δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις’. Όποιος επιθυμεί να μάθει περισσότερες πληροφορίες μπορεί να τηλεφωνήσει στο 6945118500, ή 2831055656».
Λύκειον Ελληνίδων Ρεθύμνης
