Με συγκροτημένο όραμα και ιδιαίτερη διάθεση να «κάνει την διαφορά», ανέλαβε τα καθήκοντα του ο νέος πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Ρεθύμνου κ. Θωμάς Λεχωβίτης.
Ο διακεκριμένος νομικός, ο οποίος την ημέρα της εκλογής του υπέστη σοβαρό πρόβλημα υγείας που τον κράτησε κάποιους μήνες μακριά από τα καθήκοντα του, επέστρεψε στο Δικαστικό Μέγαρο με «ανασκουμπωμένα τα μανίκια» και διάθεση να εργαστεί πάνω σε ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων που απασχολούν τον κλάδο που επί σειρά ετών υπηρετεί.
Μιλώντας αποκλειστικά στην εφημερίδα «Ρέθεμνος» αναλύει τις θέσεις του και επιχειρηματολογεί πάνω στις πρωτοβουλίες που επιθυμεί να αναλάβει προκειμένου να πραγματώσει προθέσεις που ακούν στους όρους «δημοκρατικότητα», «συλλογικότητα», «εξωστρέφεια» και «παρεμβατικότητα».
Τα επιστημονικά ζητήματα του δικηγορικού λειτουργήματος, οι προβληματισμοί που υπάρχουν γύρω από την απονομή δικαιοσύνης αλλά και τοπικά θέματα όπως η ανάγκη εκσυγχρονισμού της υλικοτεχνικής και κτιριακής υποδομής του Δικαστικού Μεγάρου, μπαίνουν στην συζήτηση που ακολουθεί και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την τοπική κοινωνία.
Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας οδήγησαν στο να διεκδικήσετε την θέση του Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Ρεθύμνου;
Έχω μια συνεχή θητεία στο Διοικητικό Συμβούλιο πάνω από 25 χρόνια. Έχω ζήσει τους τελευταίους δύο προέδρους. Διαμόρφωσα, λοιπόν, την άποψη, ότι χρειάζονται ορισμένες αλλαγές όσον αφορά τις συνδικαλιστικές δραστηριότητες των δικηγόρων και κυρίως το μέρος συμμετοχής των δικηγόρων στις αποφάσεις, της εξωστρέφειας του συλλόγου και της εξασφάλισης των νεαρών δικηγόρων. Θα ήθελα να υπάρχει μια δημοκρατικοποίηση, μια διάθεση ευρύτερης δημοκρατίας μέσα στον σύλλογο. Αυτό το διαπιστώνεις από τον πρόεδρο. Είχα πάντα στο μυαλό μου ένα μοντέλο του Προέδρου που δεν θα είναι μόνο εκείνος που θα εκπροσωπεί τον σύλλογο, αλλά ένας εκ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, ο πρώτος ίσως, αλλά, που να αποτελεί μέρος ενός σώματος ενεργού, με αποφάσεις που θα λαμβάνονται συλλογικά και με ελαχιστοποίηση της διαχείρισης της εξουσίας του προέδρου. Με αυτόν τον τρόπο είμαι σίγουρος πως θα δινόταν μεγαλύτερη ώθηση στους νεαρούς δικηγόρους να συμμετέχουν πιο ενεργά. Για αυτό και είπα προκαταβολικά, πως η δικιά μου θητεία θα είναι τέσσερα έτη, πως δεν θα ανανεωθεί και πως δεν είχα σκοπό να έρθω και να κάνω τον πρόεδρο επί σειρά ετών. Θέλω να προσπαθήσω να κάνω την διαφορά, ώστε να αξιοποιηθεί από τους επιγόνους μετά στην διεκδίκηση των κοινών.
Ποιο είναι το όραμα σας για τον Δικηγορικό Σύλλογο Ρεθύμνου;
Να εμπεδωθεί μια διάθεση συμμετοχής όλων των δικηγόρων στις δραστηριότητες του συλλόγου. Θα ήθελα πάρα πολύ να υπάρχει μια διάθεση συμμετοχής σε όλα. Όπως στο επιστημονικό μέρος όπου έχουμε σημαντικές αλλαγές στο Ποινικό Δίκαιο αλλά με ρυθμούς άτακτους, που θα έλεγα πως δεν μπορούμε να τους παρακολουθήσουμε οι ίδιοι οι δικηγόροι. Ορισμένες φορές δεν χρειάζεται καν η επιχειρούμενη αλλαγή κατά την γνώμη μου, γιατί άγεται και φέρεται αυτή η διάθεση αλλαγής ανάλογα με την τρέχουσα ειδησεογραφία. Ένας προβληματισμός είναι αυτός. Επιστημονικός σύλλογος είμαστε και οφείλουμε να συζητήσουμε τα νέα άρθρα του ποινικού κώδικα, τα νέα άρθρα πολιτικής δικονομίας, αυτό που λέγεται «διαμεσολάβηση». Οι νέοι δικηγόροι μπορούν να πάρουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Επίσης, ξεχάσαμε ακόμα και τις συνδρομές μας, ξεχάσαμε την εξωστρέφεια που είχαμε κάποτε ως δικηγορικός σύλλογος. Έχουμε ιδρύσει μια θεατρικό σύλλογο εντός του Δικηγορικού Συλλόγου και μια κινηματογραφική λέσχη, την οποία θεωρώ, ότι πρέπει να την μεγαλώσουμε, να την διευρύνουμε. Κάνουμε προβολές σε αίθουσες του δικαστηρίου ενώ θα μπορούσαμε να κάνουμε προβολές σε μια κινηματογραφική αίθουσα της πόλης. Επίσης, όταν λέει κάποιος πως στηρίζει τους νέους δικηγόρους, θεωρώ, ότι αυτό είναι δημαγωγία μεγίστου βαθμού, αν πράγματι δεν καταθέτεις πράγματα υπέρ των νέων δικηγόρων. Το να ισχυρίζομαι εγώ πως στηρίζω τους νέους δικηγόρους ενώ καταλαμβάνω όλες τις θέσεις που μπορούν να απορροφήσουν νέους δικηγόρους είναι σχήμα οξύμωρο. Κάτι τέτοιο έως τώρα ίσχυε. Δηλαδή, θέλουμε νέους δικηγόρους αλλά παράλληλα θέλουμε οι ίδιοι να δουλεύουμε σε τρείς τράπεζες, να καταλαμβάνουμε θέσεις εμμίσθων, όπως νομικών συμβούλων δήμων, τραπεζών και άλλες. Που είναι η αξιοκρατία; Αυτά όλα πρέπει να τα δούμε.
Ποια είναι, λοιπόν, τα σοβαρότερα προβλήματα των δικηγόρων σήμερα, πάνω στα οποία θέλετε να ενσκήψετε;
Είναι πολλά. Είναι η συρρίκνωση της δικηγορικής ύλης, είναι νέες μέθοδοι και νέες διαδικασίες και προκλήσεις που εισήχθησαν μέσα στην πανδημία και συνεχίζουν. Καμιά φορά η εκτελεστική εξουσία, βλέποντας, ότι έκτακτα μέτρα που λαμβάνονται κάτω από έκτακτες καταστάσεις, μπορούν να αποδώσουν ή μπορούν να συνεχίσουν να υπάρχουν παρά του ότι οι λόγοι, για τους οποίους νομοθετήθηκαν, εξέλειψαν. Όπως για παράδειγμα η τηλεδιάσκεψη, που φαίνεται να σκέφτονται πως θα μπορούσε τελικά να κρατηθεί ένα τέτοιο μέτρο, παρά το κακό που θα μπορούσε να κάνει. Επιχειρείται να μειωθεί η παρουσία του δικηγόρου ή η συμμετοχή του δικηγόρου στην διαδικασία εκδίκασης. Έτσι στην δικαστική διαδικασία δεν έχουμε πια μάρτυρες! Έχουμε ένορκες βεβαιώσεις στους συμβολαιογράφους! Υιοθετείται μια άποψη να γίνεται μέσω τηλεδιάσκεψης η συμμετοχή του δικηγόρου, ακόμα και σε ποινικές δίκες. Υιοθετούνται τύπου συναλλαγές δικηγόρου – εισαγγελέα για την έκδοση μιας απόφασης κατά τα αγγλοσαξονικά πρότυπα. Όλα αυτά, θεωρώ, ότι ατροφούν το πραγματικό κύρος της δικαιοσύνης, την απόδοση της δικαιοσύνης και οι νέοι δικηγόροι βρίσκονται πραγματικά ενεοί μπροστά σε αυτό το φάσμα νεοτερισμών που έρχεται και τους απασχολεί.
Ποια είναι κατά την γνώμη σας τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το σύστημα απονομής δικαιοσύνης; Σε τι βαθμό καταγράφονται και εδώ στο Ρέθυμνο;
Λαμβάνονται μέτρα, πολλές φορές, με πρόσχημα την επιτάχυνση των αποφάσεων της δικαιοσύνης ή την αποσυμφόρηση των φυλακών, τα οποία στην ουσία επιχειρούν να ατονήσουν την δικαιοσύνη. Για παράδειγμα η έκδοση ενός συναινετικού διαζυγίου, δεν απασχόλησε ποτέ ως διαδικασία σε θέματα χρόνου την λειτουργία των δικαστηρίων. Ούτε ήταν μια διαδικασία, η οποία δυσκόλευε ή γέμιζε τα πινάκια. Ήθελε 15 ημέρες για να έχεις μια απόφαση. Τώρα με τους τρόπους που επιχειρούνται, γίνεται μια πράξη ιδιωτικού συμφωνητικού, που όμως δεν αντιμετωπίζει τα ζητήματα που παράγονται από ένα συναινετικό διαζύγιο. Οι έννομες συνέπειες δεν είναι αυτό καθ’ αυτό το διαζύγιο. Και αυτές δεν προσλαμβάνονται ή δεν προσμετρούνται ή δεν λαμβάνονται υπόψη με την ευκολία, την οποία βγαίνει ένα διαζύγιο. Για παράδειγμα, πώς προστατεύονται τα παιδιά; Τι γίνεται αν η συμφωνία των δύο ετέρων που θα υπογράψουν το συμφωνητικό, αθετηθεί από την μία πλευρά; Πώς γίνεται όταν υπάρχει υπαναχώρηση και δεν θέλει τελικά κάποιος να χωρίσει; Τι γίνεται αν ακολουθήσουν σκηνές βίας μεταξύ το ζευγαριού μετά την λύση του γάμου; Όλα αυτά τα πράγματα δεν μπορούν να προβλεφθούν με μια απλοποίηση όλης της διαδικασίας.
Επίσης, δεν μπορεί να γίνονται ποινικά δικαστήρια με τον κατηγορούμενο σε τηλεδιάσκεψη. Ο Δικαστής πρέπει να έχει μπροστά του τον κατηγορούμενο ή τον μάρτυρα! Η προσωπικότητα του καθενός έχει κομβικό χαρακτήρα μέσα στην δίκη. Όταν αυτά τα ακυρώνεις στο πνεύμα μια δήθεν απλοποίησης της διαδικασίας, δήθεν για διευκολύνσεις ή επιτάχυνση, στην ουσία δεν έχεις τίποτα ουσιαστικό μπροστά σου. Όταν ανοίγεις τις φυλακές για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για άτομα που έχουν τελέσει συγκεκριμένα αδικήματα, τα οποία παραγράφονται, αμέσως τίθεται θέμα ισότητας και ισονομίας για αυτούς που διαπράττουν το ίδιο αδίκημα σε άλλη χρονική στιγμή. Δεν γίνεται λοιπόν να θέλεις να αντιμετωπίσεις ζητήματα καθυστερήσεων της δικαιοσύνης ή αποσυμφόρησης των φυλακών και τελικά να δημιουργείς ζητήματα τάξης, ισονομίας, ισότητας και εμπιστοσύνης των πολιτών.
Ωστόσο, το θέμα της επιτάχυνσης των διαδικασιών στην δικαιοσύνη είναι ένα μεγάλο ζήτημα, που πολλά χρόνια απασχολεί τους πολίτες. Δεν πρέπει με ένα τρόπο να αντιμετωπιστεί;
Πέρα από ειδικές συνθήκες, που υπάρχουν σε κάθε δικαστήριο, έχω την εντύπωση πως κάπου ευθύνονται και οι δικαστές που αργούν να εκδώσουν αποφάσεις ή και το ίδιο το σύστημα που επιτρέπει κάτι τέτοιο. Είναι εύκολο να μιλήσουμε για διευκόλυνση και επιτάχυνση των δικαστικών διαδικασιών αλλά δεν νομίζω – διαχρονικά - πως οι αρμόδιοι κινούνται με πνεύμα αντιμετώπισης τέτοιων θεμάτων. Βλέπω πως υιοθετούνται άλλου είδους πρότυπα, άλλου είδους δικανικά συστήματα άλλων χωρών, που γίνονται προσφιλή με ένα τρόπο που εγώ δεν αντιλαμβάνομαι και σε τελική ανάλυση, εγώ, δεν θα ήθελα να κερδίσει η επιτάχυνση της δικαιοσύνης σε βάρος της ποιότητας στην απονομή δικαιοσύνης. Αν αυτά δεν είναι συγχρονισμένα, ας μην επιχειρηθούν καθόλου.
Να περάσουμε στα ζητήματα του Δικαστικού Μεγάρου Ρεθύμνου. Είναι και αυτή μια μεγάλη συζήτηση για την ανάγκη που υπάρχει να εκσυγχρονιστεί η υποδομή που υπάρχει στο Ρέθυμνο για την λειτουργία των δικαστηρίων και του δικηγορικού συλλόγου. Έχει ανακοινωθεί πως θα δοθούν πέντε εκατομμύρια ευρώ για τα απαιτούμενα έργα. Τι γίνεται με αυτό το θέμα;
Αυτά τα χρήματα, τα οποία ανακοινώθηκε πως υπάρχουν και θα διατεθούν, θα είναι πράγματι μια πολύ καλή εξέλιξη, διότι το μέγαρο αυτό που έγινε πριν σαράντα χρόνια, χρειάζεται να λειτουργήσει με νέες συνθήκες και σε εναρμόνιση με τις νέες ανάγκες σε προσωπικό αλλά και υποδομές. Το κτίριο χρειάζεται διαμόρφωση και ανακαίνιση. Εμείς ως δικηγορικός σύλλογος μπορούμε να έχουμε ένα επικουρικό ρόλο σε ό,τι αποφάσεις ληφθούν σε συνεργασία με τους δικαστές και είμαστε σίγουροι πως αν αυτή η παρέμβαση επιχειρηθεί το διάστημα που θα είμαι πρόεδρος, θα συμβάλουμε με όποιο τρόπο μπορούμε.
Και να κλείσουμε με ένα ζήτημα που έρχεται από τους πολίτες, πολλοί των οποίων ζητούν να έχουν πιο κοντά τους, τους δικηγόρους, σε ζητήματα όπως είναι οι πλειστηριασμοί ή άλλα κοινωνικά προβλήματα. Ποια είναι η θέση σας και η απάντηση σας σε τέτοιους είδους μεγάλα ζητήματα;
Ο Δικηγόροι και ο Δικηγορικός Σύλλογος είναι πάντα παρόντες σε όλα τα μεγάλα κοινωνικά ζητήματα. Ήδη έχουν υπογραφεί συμβάσεις και συμφωνίες για αρωγή των δικηγόρων σε επιτροπές που έχουν συγκροτηθεί για να αντιμετωπίσουν προβλήματα έμφυλης βίας στις οικογένειες ή σε θέματα κακοποίησης των γυναικών. Για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά επίσης υπάρχει επιτροπή υποστήριξης αυτών των υποθέσεων. Σε μόνιμη βάση και με θεσμοθετημένη διαδικασία προσφέρεται νομική βοήθεια σε πολίτες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αντιμετωπίσουν οποιοδήποτε θέμα προκύψει σε όλη την γκάμα των δικαστικών υποθέσεων και μάλιστα με απλή αίτηση τους στο πρωτοδικείο.
Οι δικηγόροι δεν απέχουν από πουθενά. Το αντίθετο μάλιστα. Έχουμε φτάσει σε καταστάσεις, που οι περισσότεροι εκ των παραστατών δικηγόρων σε διάφορες υποθέσεις ήταν χωρίς αμοιβή. Και στα ποινικά δικαστήρια, το 50% των δικηγόρων είναι διορισμένοι συνάδελφοι, οι οποίοι αναλαμβάνουν αδύναμους πολίτες και μάλιστα πολύ πρόθημα.
Θα ήθελα να προσθέσω, κλείνοντας, ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος Ρεθύμνου και παλαιότερα και τώρα θα είναι στο πλευρό των πολιτών παρά τα σοβαρά βιοποριστικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν πολλοί από αυτούς σήμερα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των δικηγόρων του Ρεθύμνου σήμερα έχει πενιχρά εισοδήματα. Δεν είμαστε μια τάξη πλουσίων. Πολλοί συνάδελφοι, αν δεν είχαν την στήριξη της οικογένειας τους, δεν θα τα έβγαζαν πέρα με ασφάλεια. Όμως ο Δικηγορικός Σύλλογος Ρεθύμνου ήταν πάντα ένα κορυφαίο επιστημονικό σωματείο και η εξωστρέφεια του ήταν πάντα και θα συνεχίσει να είναι δεδομένη. Ποτέ ο Δικηγορικός Σύλλογος Ρεθύμνου δεν θα απέχει ή θα υπολείπεται σε αγωνιστικότητα για ό,τι χρειαστεί και εντάσσεται στο φάσμα των αρμοδιοτήτων του.
