«ΟΛΕΣ ΟΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΤΡΑΜΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ 25η ΙΟΥΝΙΟΥ»
Τόσο για το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μαΐου και την κάθοδο του Αλέξη Τσίπρα στο ψηφοδέλτιο του Ρεθύμνου, όσο και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το ουκρανικό ζήτημα, μίλησε ο πρώην υπουργός Άμυνας, Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ και υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, Ευάγγελος Αποστολάκης. Ο Ρεθεμνιώτης πρώην υπουργός θεωρεί βέβαιη την ανάκτηση της έδρας του Ρεθύμνου από το ΣΥΡΙΖΑ, ενώ σε αναφορά στο τοπικό νοσηλευτικό ίδρυμα υπογραμμίζει πως η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ποτέ δεν πίστεψε στη σημασία της δημόσιας υγείας.
Που θεωρείτε ότι οφείλεται το χαμηλό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 21ης Μαΐου;
Μια σειρά από γεγονότα και δικά μας λάθη, τα οποία εκμεταλλεύτηκε η αντίπαλη πλευρά, οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα. Η στρατηγική επιλογή της απλής αναλογικής, οι άστοχες δηλώσεις στελεχών μας που θόλωναν το μήνυμα και η συζήτηση κατά την προεκλογική περίοδο που δεν ήταν για τα προγράμματα των κομμάτων, αλλά μια αναμόχλευση ιστοριών του παρελθόντος ήταν ορισμένα από στοιχεία που ανέκοψαν σημαντικά τη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο θα πρέπει να πούμε πως βρισκόμαστε ήδη σε μια εντελώς διαφορετική φάση. Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία ανακάμπτει, τα στελέχη του βρίσκονται συνεχώς σε όλη την Ελλάδα, παρουσιάζουμε το κυβερνητικό πρόγραμμα και αλλάζουμε το κλίμα. Νομίζω ότι είναι εφικτή η αλλαγή των συσχετισμών που προέκυψαν στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση συνολικά στην Ελλάδα, αλλά ιδίως στην Κρήτη.
Με αφορμή το περιστατικό της 63χρονης που πέθανε στην καρότσα αγροτικού αυτοκινήτου, έχει τεθεί και πάλι προς συζήτηση το θέμα του ΕΣΥ, για το οποίο σχολιάσατε ότι «δεν λείπουν τα χρήματα, αλλά οι αποφάσεις». Ωστόσο, οι Ρεθεμνιώτες εξακολουθούν να πιστεύουν ότι το Νοσοκομείο παραμένει σε δύσκολη θέση. Και παρά τη ρεθεμνιώτικη παρουσία στο υπουργείο δεν πάρθηκαν οι αποφάσεις που θα έπρεπε για την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας του Ρεθύμνου. Ποια είναι η άποψη σας;
Είναι αλήθεια πως τα τελευταία τέσσερα χρόνια οι Ρεθυμνιώτες – συγκεκριμένα στο τομέα της Υγείας που με ρωτάτε - , έχουμε νιώσει την εγκατάλειψη από την κυβέρνηση. Υπάρχει η εικόνα πως πράγματι το νοσοκομείο βρίσκεται σε μια δύσκολη κατάσταση και οι απαραίτητες αποφάσεις αναβάλλονται συνεχώς. Από τη μια θα μπορούσε να πει κάποιος πως πρόκειται για μια εκδικητική συμπεριφορά απέναντι στην Κρήτη, καθώς στον τομέα της Υγείας ο Αλέξης Τσίπρας ως πρωθυπουργός είχε επιλέξει δύο Κρητικούς, τον Ανδρέα Ξανθό και τον Παύλο Πολάκη ως υπουργούς. Όμως πιστεύω πως υπάρχουν και ιδεολογικά αίτια. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ποτέ δεν πίστεψε στη σημασία της δημόσιας υγείας και έτσι έχουμε φαινόμενα δυσλειτουργίας που στοιχίζουν σε κάποιες περιπτώσεις ανθρώπινες ζωές σε όλη την Ελλάδα, από την Κω και την Αττική μέχρι το Ρέθυμνο.
Πως σχολιάζετε την κάθοδο του Αλέξη Τσίπρα στο ρεθεμνιώτικο ψηφοδέλτιο και πόσο εφικτή θεωρείτε την ανάκτηση της έδρας που έχει περάσει στο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ;
Πρώτα απ’ όλα να πω πως την ανάκτηση της έδρας δεν τη θεωρώ απλώς εφικτή, αλλά βέβαιη και απαραίτητη. Η διαφορά με το ΚΙΝΑΛ – ΠΑΣΟΚ είναι μόλις κάποιες δεκάδες ψήφοι και είναι φανερό πως το κλίμα στο Ρέθυμνο επηρεάστηκε από το συνολικό αρνητικό κλίμα για τον ΣΥΡΙΖΑ σε όλη την Ελλάδα. Το Ρέθυμνο θα πρέπει να έχει φωνή μέσα στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως είχε και στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο 2015 – 2019. Με αυτόν τον τρόπο ο Αλέξης Τσίπρας είχε τιμήσει το Ρέθυμνο ως πρωθυπουργός. Τώρα αποφάσισε να στείλει ένα συμβολικό μήνυμα σε όλη τη χώρα ξανά μέσα από το Ρέθυμνο για την ανασύνταξη των προοδευτικών δυνάμεων πανελλαδικά. Και εδώ θα μου επιτρέψετε και μια προσωπική αναφορά – αν και δεν το συνηθίζω. Ακόμα και η δική μου συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και μάλιστα σε εκλόγιμη θέση, είναι μια κίνηση που αναδεικνύει τη σημασία που έχει η Κρήτη και ειδικά το Ρέθυμνο για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν μετά την ολοκλήρωση των εκλογών της 25ης Ιουνίου τεθεί θέμα ηγεσίας στον ΣΥΡΙΖΑ, ποιο θωρείτε ότι θα μπορούσε να είναι το μέλλον του κόμματος χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα;
Νομίζω πως δεν είναι η ώρα μιας τέτοιας συζήτησης. Αυτή τη στιγμή έχουμε μπροστά μας μια δύσκολη μάχη και οφείλουμε να φέρουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Όλες οι δυνάμεις και η ενέργειά μας είναι στραμμένες προς την 25η Ιουνίου.
Συνδέεται το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών με τις αυτοδιοικητικές που θα γίνουν σε περίπου τρεις μήνες μετά την 25η Ιουνίου και με ποιον τρόπο;
Οι αυτοδιοίκητές εκλογές είναι άλλης μορφής εκλογών. Είναι δύσκολο κανείς να συνδέσει το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών με τη συγκρότηση των αυτοδιοικητικών ψηφοδελτίων και, κατ’ επέκταση, τα αποτελέσματα. Φυσικά άλλες δυνατότητες έχουν τα μεγάλα κόμματα και άλλες τα μικρά. Αλλά νομίζω ο συσχετισμός περιορίζεται σε αυτό το προφανές. Για παράδειγμα έχουμε δει πολλές περιπτώσεις ανεξάρτητων υποψηφίων να κόβουν πρώτοι το νήμα σε όλη την Ελλάδα απέναντι σε υποψηφίους που υποστηρίζονται από μεγάλα κόμματα. Κάθε περιοχή έχει τον δικό της χαρακτήρα. Ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι να συσπειρώσει σε τοπικό επίπεδο όλους τους Δημοκρατικούς και Αριστερούς πολίτες. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως προοδευτικές πολιτικές που αφορούν την καθημερινότητα του πολίτη, δεν περνάνε μόνο από την κυβέρνηση στην Αθήνα, αλλά και μέσα από τα περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια.
Ποια είναι η εικόνα των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετά την επανεκλογή Ερντογάν και πώς βλέπετε το μέλλον αυτών των σχέσεων με δεδομένο το οικονομικό πρόβλημά της Τουρκίας;
Το προηγούμενο διάστημα λόγω των σεισμών καταφέραμε ένα μορατόριουμ στις σχέσεις των δύο χωρών που θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα αρχή. Δεν θα αρκούσε αυτό, αν δεν καταβληθούν και άλλες προσπάθειες. Το οικονομικό πρόβλημα που επισημαίνετε είναι ένα κεφαλαιώδες πρόβλημα για την Τουρκία για το επόμενο διάστημα. Είναι λογικό η προσοχή της τουρκικής ηγεσίας να στραφεί πολύ σε αυτό. Όμως αυτή η πραγματικότητα δεν θα πρέπει να επηρεάζει τη δική μας εγρήγορση και στρατηγική.
Για την Ελλάδα μπαίνει στα αρνητικά ή στα θετικά -υπό την έννοια ότι τον «γνωρίζουμε»- η επανεκλογή Ερντογάν;
Πράγματι συχνά λέγεται πως ανάμεσα σε έναν αντίπαλο που ξέρεις και σε έναν που δεν ξέρεις να προτιμάς τον αντίπαλο που ξέρεις. Αυτό είναι ένα μέρος της αλήθειας. Το άλλο μέρος είναι πως αυτό που ξέρουμε για τον κ. Ερντογάν είναι πως πρόκειται για έναν απρόβλεπτο ηγέτη, άρα για έναν ηγέτη που δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ότι τον ξέρεις. Οπότε θα επανέλθω σε αυτό που σας είπα πριν, και θα σας το πω με άλλα λόγια: η Ελλάδα θα πρέπει να χαράξει μια αυτόνομη στρατηγική στο πλαίσιο των συμμαχιών και των διεθνών οργανισμών που συμμετέχει και να μην περιμένει τις εξελίξεις για να κάνει το όποιο βήμα της ως προς την προάσπιση των εθνικών της συμφερόντων.
Ακούγεται ότι υπάρχει πίεση ξένων δυνάμεων για διευθέτηση στα ανοιχτά ζητήματα Ελλάδας – Τουρκίας όσον αφορά το Αιγαίο. Αν η μόνη μας διαφορά είναι η διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, αυτό ενέχει κινδύνους παραχώρησης Εθνικής κυριαρχίας;
Πολύ συχνά ακούγεται αυτή η ανάλυση περί πίεσης ή μη των ξένων δυνάμεων. Επιτρέψτε μου να κρατήσω μια απόσταση από τέτοιες αναλύσεις. Όχι γιατί πολλές φορές δεν υπάρχουν και πιέσεις ή δεν γίνονται συζητήσεις, αλλά επειδή πιστεύω πως τέτοιες αναλύσεις δεν μας βοηθούν να δούμε την πραγματικότητα και να αντιδράσουμε σωστά. Τι εννοώ; Η πραγματικότητα είναι εκείνη που πιέζει τους πάντες περισσότερο από τον οποιοδήποτε. Αυτό βεβαίως γίνεται σε συνάρτηση των εθνικών συμφερόντων του καθενός, τα οποία κι αυτά όμως είναι μέρος της πραγματικότητας. Η πραγματικότητα, λοιπόν, πιέζει και τις ξένες δυνάμεις που λέτε, αλλά και εμάς. Όλοι θέλουν σταθερότητα. Βέβαια η Τουρκία πολλές φορές προκειμένου να συμφωνήσει σε σταθερότητα προκαλεί εντάσεις για να πάρει περισσότερα. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το εξετάσουμε. Το θέμα, λοιπόν, και από τη δική μας πλευρά είναι να αποφασίσουμε πώς θα συμμετέχουμε σε αυτή τη συζήτηση, να έχουμε ένα συνεκτικό στρατηγικό πλαίσιο και να έχουμε πειστικές εξηγήσεις για να ακουγόμαστε. Σχετικά με το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, η Ελλάδα δεν πρέπει και πιστεύω δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί καμία θέση της που άπτεται της Εθνικής κυριαρχίας της ή των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, ακόμα και αν αυτά σήμερα παραμένουν εν δυνάμει. Ως κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το κάναμε αυτό σε απόλυτο βαθμό.
Τι εξελίξεις βλέπετε σχετικά με το Ουκρανικό, και πως μπορεί να εξελιχτεί σε σχέση με τους μεγάλους παράγοντες για τη χώρα μας;
Είναι μια ερώτηση που σηκώνει πολύ συζήτηση, ωστόσο θα προσπαθήσω να την απαντήσω συνοπτικά. Το Ουκρανικό σηματοδότησε μια αλλαγή εποχής στη διεθνή πολιτική. Και αυτό δεν ξεκίνησε το 2022, αλλά το 2014. Ανεξαρτήτως των εξελίξεων που είναι δύσκολο να προβλεφθούν, μία από τις επιδράσεις του πολέμου ήταν η συζήτηση που άνοιξε τόσο στο δυτικό μπλοκ, όσο και στην Ρωσία – ακόμα και στην Κίνα – για τον ρόλο του καθενός στο διεθνές σύστημα από εδώ και πέρα. Για παράδειγμα παρακολουθήσαμε όλοι συζητήσεις κορυφαίων ακαδημαϊκών για τον ρόλο του ΝΑΤΟ. Έτσι αυτή η συζήτηση για τον ρόλο του καθενός απασχολεί και εμάς. Η Ελλάδα είναι χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, χώρα μέλος της ΕΕ και με έναν στρατηγικό διάλογο με τις ΗΠΑ, ο οποίος ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ. Αυτά είναι δεδομένα. Παράλληλα όμως οι σχέσεις μας με τη Ρωσία έχει ιστορικό βάθος, παρ’ ότι η Ελλάδα συμμετέχει απολύτως στις κυρώσεις μετά την παράνομη ρωσική εισβολή. Σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, λοιπόν, και η Τουρκία μπαίνει σε μια διαδικασία επανατοποθέτησης του δικού της ρόλου, προκαλώντας ζητήματα στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Νομίζω ότι σε αυτές τις συνθήκες προκύπτουν πολιτικές και διπλωματικές δυνατότητες για την Ελλάδα αναβάθμισης του ρόλου της. Έχουμε μπροστά μας αρκετές ευκαιρίες γι’ αυτό και θα ήταν ιστορικά ολέθρια παράλειψη να μην τις εκμεταλλευτούμε.
Το μεταναστευτικό ζήτημα θεωρείτε ότι μπορεί να δημιουργήσει θέματα με τον τουρισμό;
Έχει αποδειχθεί πως δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Η Ελλάδα απολαμβάνει εδώ και δέκα χρόνια συνεχόμενα ρεκόρ τουριστών. Το μεταναστευτικό, όμως, δεν είναι ένα οικονομικό ζήτημα. Είναι ένα ζήτημα ανθρωπισμού. Παραδοσιακά, η Δημοκρατική Παράταξη και η Αριστερά είχαν ευαισθησίες ως προς αυτό. Την εβδομάδα αυτή είχαμε μια ασύλληπτη τραγωδία ανοιχτά της Πύλου. Οι παραδόσεις μας ως Έλληνες δεν μας επιτρέπουν να αφήνουμε εκατοντάδες ανθρώπους, ανάμεσα στους οποίους πολλά παιδιά, να πνίγονται στην αυλή μας. Δεν είναι επιτρεπτό αυτό.
