«Η παλιά παροιμία που μας έλεγαν όταν ήμασταν παιδιά ότι η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ»!
Στην ευπρέπεια και την καθαριότητα της πόλης και των οικισμών του Δήμου Ρεθύμνης επικεντρώνει με πρωτοβουλίες και συνεχή ενημέρωση ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Κυκλικής Οικονομίας και Ποιότητας Ζωής κ. Στέλιος Σπανουδάκης, ο οποίος ξέρει καλά πως στα χέρια του έχει μια δύσκολη καθημερινότητα, την οποία πρέπει να διαχειριστεί.
Είναι γεγονός, πως τα προβλήματα είναι πολλά. Και αυτό γιατί αφενός και εμείς ως πολίτες δεν είμαστε όλοι ιδιαίτερα προσεκτικοί αλλά και γιατί το χρόνιο ζήτημα της έλλειψης επαρκούς προσωπικού στις δημοτικές υπηρεσίες καθαριότητας παραμένει άλυτο στον μητροπολιτικό αλλά και τους περιφερειακούς δήμους, αφού το κράτος έχει κάνει «φραγή προσλήψεων» εδώ και αρκετά χρόνια.
Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η καθαριότητα στην πόλη και στα χωριά μας, μιλήσαμε με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο καθώς συχνά – πυκνά, διαμαρτυρίες και φωτογραφίες από όγκους σκουπιδιών στην ύπαιθρο αλλά σε γειτονιές έρχονται να κατακλύσουν τις ειδήσεις των τοπικών ΜΜΕ αλλά και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Στέλιος Σπανουδάκης απαντά για τα προβλήματα που υπάρχουν, επισημαίνει την αδιαφορία μεγάλης μερίδας των πολιτών, δίνει την καθημερινότητα που αντιμετωπίζει καθημερινά η υπηρεσία του και αναλύει μέρος των πρωτοβουλιών που υπάρχουν και στοχεύουν στο να γίνει κατανοητό, ότι η υπόθεση καθαριότητας αφορά τον κάθε πολίτη ξεχωριστά που πρέπει να σέβεται το σύνολο και να κάνει τρόπο ζωής το «διαλογή στην πηγή».
Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί:
Το τελευταίο χρονικό διάστημα διαπιστώνουμε πως υπάρχει έντονη διαμαρτυρία από τον κόσμο σε ό,τι αφορά την αποκομιδή των απορριμμάτων. Ποιος είναι ο λόγος που μαζεύονται σωροί σκουπιδιών σε διάφορα σημεία του δήμου;
Το Ρέθυμνο είναι ένας τουριστικός Δήμος, που το καλοκαίρι λόγω των επισκεπτών, διπλασιάζει τον πληθυσμό του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη δημιουργία αποβλήτων. Από την άλλη η Υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου έχει πολύ λιγότερο προσωπικό από αυτό που απαιτείται για μια σωστή αποκομιδή. Οι μισοί εξ αυτών δε, είναι συμβασιούχοι, οι οποίοι υπηρετούν μόνο για οκτώ μήνες και μετά φεύγουν. Αυτό αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργεί αρκετές δυσχέρειες στην ορθή αποκομιδή.
Επιτρέψτε μου όμως να σας πω ότι η διαμαρτυρία που περιγράφετε στην ερώτησή σας υπάρχει και από την Υπηρεσία Καθαριότητας για την ανευθυνότητα και την αντικοινωνική συμπεριφορά που παρουσιάζει μεγάλη μερίδα συνδημοτών μας. Εκείνων, που χωρίς να σκέφτονται ούτε την εικόνα του Δήμου, ούτε τους συνδημότες, ούτε ακόμα και τη δημόσια υγεία, πετούν ανεξέλεγκτα σε χρόνο και τόπο που τους εξυπηρετεί, τα ογκώδη απορρίμματα και δίχως ντροπή και στοιχειώδες κοινωνικό ήθος, μετατρέπουν τους δημόσιους χώρους των προαστίων και των οικισμών του Ρεθύμνου, σε χωματερές.
Επανειλημμένα η Υπηρεσία μέσω των τοπικών μέσων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχει ζητήσει από τους δημότες να τηλεφωνούν, ώστε με ραντεβού να συλλέγει ο Δήμος από το χώρο τους τα ογκώδη αντικείμενα, ώστε να μην δημιουργούνται ανεξέλεγκτες μικρές χωματερές. Δυστυχώς ελάχιστοι ανταποκρίνονται. Αποτέλεσμα τα σημεία να καθαρίζονται από την υπηρεσία και την επόμενη ημέρα είναι σα να μην καθαρίστηκαν ποτέ.
Αυτή η αντικοινωνική συμπεριφορά που παρουσιάζουμε σε σχέση με την καθαριότητα και την ευπρέπεια των χώρων απόθεσης απορριμμάτων, είναι που δημιουργεί τα βασικά προβλήματα. Υπάρχουν κάδοι σε γειτονιές στο Ρέθυμνο πεντακάθαροι, με όλα τα οικιακά απόβλητα εντός, σκουπισμένοι και πολλές φορές περιστοιχισμένοι με λουλούδια. Υπάρχουν όμως και γειτονιές, αρκετές δυστυχώς, που οι κάδοι τους είναι άδειοι και όλες οι σακούλες παρατημένες γύρω από αυτούς με τα υπολείμματα φαγητών απλωμένα παντού από τις γάτες και λάδια στο οδόστρωμα.
Επιτρέψτε μου να σας πω μια εμπειρία που με ανάγκασε πραγματικά να σηκώσω τα χέρια ψηλά. Συνηθίζω να περιδιαβαίνω τους δρόμους της πόλης και να ελέγχω αν γίνεται σωστή αποκομιδή ή ακόμα και να φωτογραφίζω διάφορα προβληματικά σημεία τα οποία χρειάζονται παρέμβαση από της Υπηρεσία. Σε μια γειτονιά λόγω της εκτέλεσης ενός έργου ο κάδος απορριμμάτων μετακινήθηκε 50 μέτρα από το σημείο που είχε χωροθετηθεί για μια εβδομάδα. Όλη αυτή την εβδομάδα λοιπόν οι περίοικοι, αντί να πηγαίνουν τα απορρίμματα τους στον πλησιέστερο κάδο, τα άφηναν στο οδόστρωμα εκεί που ήταν ο κάδος πριν μετακινηθεί, αδιαφορώντας για ό,τι αυτή η ενέργεια τους συνεπάγεται.
Τα προβλήματα που περιγράψατε παραπάνω, πως σκοπεύετε να τα επιλύσετε;
Η αποστολή της Υπηρεσίας Καθαριότητας του Δήμου είναι να φροντίζει να είναι το Ρέθυμνο καθαρό. Αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε με περισσότερο ζήλο και παρά τις αντιξοότητες. Οφείλουμε όμως και ως Διεύθυνση Περιβάλλοντος να βρούμε τρόπους ώστε να ευαισθητοποιήσουμε και να «εκπαιδεύσουμε» αν θέλετε τους Ρεθεμνιώτες, σε αυτό που λέμε ορθή διαχείριση των απορριμμάτων. Βέβαια θα ρωτήσει κάποιος, μα καλά χρειάζεται εκπαίδευση ο Ρεθυμνιώτης για το αυτονόητο; Θέλει ενημέρωση ότι δεν αφήνουμε τις σακούλες των οικιακών αποβλήτων ανοικτές και εκτός κάδων; Ότι δεν πρέπει να είναι τρύπιες και να «τρέχουν» τα υγρά και τα λάδια στο οδόστρωμα; Ότι πλέον είναι περιβαλλοντικά υποχρεωτικό να κάνουμε ανακύκλωση; Δυστυχώς, και ντρέπομαι γι αυτό, η απάντηση είναι καταφατική. Μας λείπουν βασικές κοινωνικές γνώσεις της καθαριότητας των κοινόχρηστων χώρων.
Όμως για να είμαστε ειλικρινείς και πάνω απ όλα ρεαλιστές, δεν αρκεί μόνο μια καμπάνια ευαισθητοποίησης. Αν οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες πάψουν να είναι αδιάφορες στο φαινόμενο αυτό και δεν βάλουν φρένο σε συμπεριφορές, αν δεν σταθούν στο πλάι της Υπηρεσίας σχηματίζοντας μια ασπίδα για την προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας της ζωής όλων μας, δυστυχώς θα αντικρίζουμε ολοένα τέτοιες εικόνες που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής μας και προσβάλλουν την αισθητική και τον πολιτισμό μας.
3. Πως κυλάει το θέμα της διαχείρισης των οργανικών υπολειμμάτων που είναι ένα καινούργιο πρόγραμμα για τον Δήμο Ρεθύμνου; Ανταποκρίνεται ο κόσμος; Γίνεται σωστά;
Νομίζω ότι και αυτό, ως νέα γραμμή αποβλήτων, χρειάζεται το χρόνο του για να λειτουργήσει. Ο κόσμος δεν έχει ακόμα την απαραίτητη ενημέρωση, που αυτό φυσικά είναι έλλειμμα δικό μας, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνεται. Ξέρετε στο Ρέθυμνο εφαρμόζουμε την γραμμή ανακύκλωσης, τον μπλε κάδο δηλαδή, πάνω από 20 χρόνια. Ενώ έχει περάσει τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ «βομβαρδιζόμαστε» καθημερινά με μηνύματα για τη σημασία της ανακύκλωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνει η ΜΕΑ Αμαρίου, πάνω από το 70% των αποβλήτων που ρίχνουμε στον πράσινο κάδο, στα σύμμεικτα δηλαδή, είναι ανακυκλώσιμα υλικά. Θέλουμε λοιπόν δουλειά ακόμα και αυτό αφορά όλα τα ρεύματα αποβλήτων.
Όσο αφορά τα οργανικά αποφασίσαμε να κάνουμε μικρά και σταθερά βήματα. Έτσι πραγματοποιήσαμε μια αναδίπλωση στην τοποθέτηση των καφέ κάδων, καθώς δεν είχε νόημα να υπάρχουν παντού. Ο σχεδιασμός μας είναι να αρχίσουμε με τη συλλογή οργανικών από τους «μεγάλους παραγωγούς» που είναι τα ξενοδοχεία και τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Εφόσον αυτό προχωρήσει καλά, θα επεκταθούμε και στα οικιακά, επιλέγοντας συγκεκριμένες γειτονιές, κάνοντας παράλληλα και ανάλογες τοπικές δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Και έτσι σιγά – σιγά θα εφαρμόσουμε το μέτρο σε όλη την πόλη και στους οικισμούς.
4. Πότε θα ξεκινήσει η λειτουργία των μεγάλων κοντέινερ ανακύκλωσης στον Δήμο Ρεθύμνου;
Η εγκατάσταση των πολύκεντρων ανακύκλωσης στο Δήμο μας είναι μια συνεργασία με τον ΕΣΔΑΚ (Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης) ως δράση περαιτέρω ευαισθητοποίησης αλλά και ως κίνητρο προς τους Δημότες για την ενεργότερη συμμετοχής τους στην ανακύκλωση. Η καθυστέρηση που έχει παρουσιασθεί οφείλεται κυρίως στην γραφειοκρατία που απαιτείται για την εγκατάσταση και ηλεκτροδότηση τους. Από τα 8 που έχουν εγκατασταθεί, ήδη λειτουργούν τα 2 και οι εκτιμήσεις είναι για πλήρη λειτουργία μέσα στον Αύγουστο. Φυσικά με την ολοκλήρωση της λειτουργίας τους θα πραγματοποιήσουμε και ανάλογες δράσεις ενημέρωσης προς τους Δημότες.
5. Πως κύλισε το πρόγραμμα ενημέρωσης των μαθητών για την ανακύκλωση και γενικότερα για την διαλογή στην πηγή που υλοποιήσατε πρόσφατα;
Με το κλείσιμο της σχολικής χρονιάς έκλεισε και ο πρώτος κύκλος του εκπαιδευτικού – περιβαλλοντικού προγράμματος που διοργάνωσε η Διεύθυνση Περιβάλλοντος σε συνεργασία με την Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου. Αυτό το πρώτο μέρος περιελάμβανε την ενημέρωση των μικρών μαθητών για τη σπουδαιότητα της ανακύκλωσης, την τοποθέτηση εξοπλισμού στα σχολεία για την συλλογή διαφόρων ρευμάτων απορριμμάτων και ανακύκλωσης και την επίσκεψη στη ΜΕΑ Αμαρίου ώστε να γνωρίσουν από κοντά οι μικροί μας φίλοι, που καταλήγουν τελικά τα σκουπίδια από το σπίτι μας και τι γίνονται.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η επανάσταση και η αλλαγή στην περιβαλλοντική νοοτροπία μας θα επιβληθεί από τους μικρούς στους μεγάλους, αυτή μας η προσπάθεια θα συνεχιστεί και ολόκληρη την άλλη σχολική χρονιά με καινοτόμες δράσεις που θα αναδείξουν στην μαθητική κοινότητα της σπουδαιότητα του να αλλάξουμε περιβαλλοντικές συνήθειες με κεντρικό μήνυμα για τα παιδιά να σώσουμε τον πλανήτη.
6. Γενικότερα, ποιο είναι το μήνυμα συνεργασίας που θα θέλατε να στείλετε στους δημότες και τις επιχειρήσεις για την σωστότερη διαχείριση των απορριμμάτων;
Όπως σας ανέφερα πριν η Υπηρεσία Καθαριότητας οφείλει και θα κάνει το καλύτερο ώστε να φέρει εις πέρας την αποστολή της απέναντι στους δημότες και τους επισκέπτες μας. Δεν θα είναι όμως τίποτα αρκετό για να λύσει προβλήματα αν δεν αποφασίσουμε όλοι μαζί, πολίτες, φορείς, επιχειρήσεις και Δήμος να σχηματίσουμε μια πλατιά συμμαχία απέναντι στον κακό μας εαυτό, απέναντι στις παλιές κακές συνήθειες που αφορούν την καθαριότητα και τον ευπρεπισμό μας αλλά και τον ίδιο μας τον πολιτισμό εντέλει.
Αυτό είναι και το μήνυμα που θέλω να στείλω προς όλους. Ας σταματήσουμε να αδιαφορούμε, ας καταλάβουμε ότι η παλιά παροιμία που μας έλεγαν όταν ήμασταν παιδιά ότι «η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά» σήμερα είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Η τήρηση των κανόνων καθαριότητας και η διασφάλιση της δημόσιας υγείας, αποτελεί υποχρέωση όλων μας. Αυτή η κοινωνική μας υποχρέωση συμβάλει καθοριστικά στην ποιότητα ζωής μας. Ας φροντίσουμε όλοι τον κοινόχρηστο χώρο όπως φροντίζουμε για την καθαριότητα του σπιτιού μας ή της επιχείρησης μας.
