«ΣΤΕΓΝΩΝΕΙ» ΚΑΙ Η ΚΡΗΤΗ…
Σήμα κινδύνου εκπέμπουν όλο και περισσότερες περιοχές της Κρήτης καθώς το πρόβλημα της λειψυδρίας παίρνει εκρηκτικές διαστάσεις.Μετά τους δύο διαδοχικούς άνυδρους χειμώνες τα φράγματα, οι γεωτρήσεις και ο υδροφόρος ορίζοντας «στεγνώνουν»...
Κι ενώ το σενάριο ενός ακόμη χειμώνα χωρίς βροχοπτώσεις φαντάζει εφιαλτικό, τρεις επιστήμονες από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προτείνουν άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα μέτρα και 21 κράτη μέλη ανάμεσα τους και η Ελλάδα ζητούν από την Ε.Ε ολιστικό σχέδιο δράσης για το νερό.
Συγκρατημένα αισιόδοξος για την διαχείριση του μειωμένου λόγω της λειψυδρίας νερού εμφανίστηκε ο αντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΡ κ. Δημήτρης Λελεδάκης, ο οποίος έσπευσε να τονίσει τη σημασία της ορθολογικής χρήσης του νερού, υπογραμμίζοντας ότι «για να ανταποκριθεί το σύστημα πρέπει όλοι να κάνουμε συνετή χρήση τόσο στην οικιακή χρήση όσο και στην άρδευση».
Οαντιπρόεδρος της ΔΕΥΑΡ τόνισε, ότι τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην παρούσα φάση είναι πολλά, αλλά διαχειρίσιμα, σημειώνοντας ότι παρά την μείωση από Κουρνά και Αργυρούπολη που φτάνει στο40 με 50%, «οι δεξαμενές ύδρευσης είναι σε καλή κατάσταση».
«Η ΔΕΥΑΡ κάνει ότι είναι δυνατό για να μην υπάρξει πρόβλημα ειδικά στην ύδρευση» είπε ο ίδιος προσθέτοντας όμως, ότι «το νερό δεν είναι άπειρο. Ζούμε σε εποχές που θα πρέπει να το σκεφτόμαστε για ν’ ανοίξουμε τη βρύση μας».
Στη συνέχεια όπως ανέφερε, το πολύ σε 15 μέρες θα καλυφθεί σε μεγάλο βαθμό, η μείωση που έχουμε από το δυτικό Ρέθυμνο, αφού αναμένεται να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει άμεσα το νέο ταχυδιυλιστήριο στον Πλατανιά που θα δίνει 4-5 χιλιάδες κυβικά το 24ωρο, ενισχύοντας τα άλλα δύο που τοποθετήθηκαν πέρυσι και δίνουν 3 χιλιάδες κυβικά έκαστο.
«Είμαστε σε διαρκή μάχη με τις ζημιές γιατί δεν είναι μόνο τα σπασίματα των σωληνώσεων αλλά και ηλεκτρολογικά προβλήματα που παρουσιάζονται στα αντλιοστάσια», είπε ο κ. Λελεδάκηςσημειώνοντας ότι η ΔΕΥΑΡ δέχεται κλήσεις για 15-20 βλάβες σε ημερήσια βάση.
Στο ερώτημα που οφείλονται συνήθως οι βλάβες, επεσήμανε: «Οι περισσότερες ζημιές είναι στα χωριά που τα δίκτυα είναι παλαιότερα», ενώ πρόσθεσε ότι προκειμένου να υπάρξει άμεση ανταπόκριση στις βλάβες, έχουν οργανωθεί και δουλεύουν συνεχώς πέντε συνεργεία. Ένα για τις Δ.Κ. Νικηφόρου Φωκά και Λαππαίων, ένα για τη Δ.Κ. Αρκαδίου, ένα για την Δ.Κ. Ρεθύμνου, ένα για την πόλη του Ρεθύμνου κι ένα για τα χωριά του Βρύσινα. Τα τρία από αυτά είναι από ιδιώτες εργολάβους και τα δύο είναι συνεργεία της ΔΕΥΑΡ. Και στη συνέχεια σχολίασε: «Το προσωπικό μειώνεται συνεχώς και προσπαθούμε να καλύπτουμε τα κενά με εργολαβίες, αλλά διαφορετικά είναι ο υπάλληλος που γνωρίζει τα δίκτυα και διαφορετικά κάποιος που τα βλέπει για πρώτη φορά».
Πάντως, ο στόχος του αντιπροέδρου αλλά και της ΔΕΥΑΡ όπως ανέφερε, είναι να καταγραφούν τα προβλήματα που υπάρχουν και να λυθούν μέσα στο χειμώνα. «Θα προγραμματίσουμε από τώρα τι πρέπει να κάνουμε για να είναι έτοιμα το επόμενο καλοκαίρι», συμπλήρωσε.
Στην συνέχεια ο κ. Λελεδάκης αναφέρθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα συνεργεία, αφού όπως τόνισε, είναι φορές που δεν μπορούν να εντοπίσουν τη βλάβη. «Έχει χρειαστεί να πάμε νύχτα σε ζημιά όταν έχει απόλυτη ησυχία με μηχάνημα προκειμένου να εντοπίσουμε τη διαρροή από τον ήχο του νερού». Και εξήγησε:«Ωστόσο από την ώρα που γίνεται η αποκατάσταση της βλάβης δεν σημαίνει ότι το επόμενο λεπτό θα έχουν όλοι νερό. Δεν είναι όπως στο ρεύμα που μετά το ανέβασμα ενός διακόπτη έχουν όλοι ρεύμα… Θέλει χρόνο να γεμίσει η δεξαμενή και το δίκτυο.Επίσης, θέλει χρόνο για ν’ αναπτυχθεί η ανάλογη πίεση που θα δώσει νερό στα πιο ψηλά σημεία».
Κλείνοντας ο κ. Λελεδάκης αναφέρθηκε εκ νέου στην σωστή χρήση του νερού, τονίζοντας ότι ακόμα και τα ξενοδοχεία πρέπει να ενημερώνουν τους πελάτες τους, να είναι προσεκτικοί με τη χρήση του νερού.
«Για να έχουμε νερό πρέπει να προσέχουμε όλοι και στα σπίτια και στα ξενοδοχεία αλλά στον αγροτικό κλάδο», κατέληξε.
Οι επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Π.Κ.κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη λειψυδρία
Οι επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης,Χαράλαμπος ΦασουλάςΜιχάλης Δρετάκης και Πέτρος Λυμπεράκης σε κοινό τους άρθρο μιλούν για τις κλιματολογικές συνθήκες ξηρασίας που διαμορφώνονται στην Κρήτη, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προτείνουν άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα μέτρα.
Στο άρθρο τους αναφέρουν: «Διανύοντας ήδη το δεύτερο μήνα του καλοκαιριού οι καιρικές συνθήκες που βιώνουμε, άνθρωποι και περιβάλλον, είναι ακραίες. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά τα υδρολογικά δεδομένα της Κρήτης είναι απογοητευτικά σε σημείο που το φάσμα μιας γενικευμένης πλέον ξηρασίας στο νησί να εμφανίζεται όλο και πιο πιθανό για το επόμενο διάστημα. Οι ελάχιστες βροχοπτώσεις και το χιόνι του περασμένου χειμώνα σε συνδυασμό με τις κατά μέσο όρο πολύ υψηλές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του χρόνου, αλλά και του προηγούμενου, δημιουργούν πλέον έντονες συνθήκες λειψυδρίας σε πολλά μέρη του νησιού μας. Οι πιο ξηροθερμικές περιοχές όπως η ανατολική Κρήτη και η Μεσαρά, αλλά και δυτικότερες όπως η Κίσσαμος, βιώνουν ήδη έντονα την έλλειψη νερού, με αποτέλεσμα οι ΟΤΑ και οι ΤΟΕΔΒ να λαμβάνουν ήδη περιοριστικά, αν και αποσπασματικά, μέτρα.
Η ελάχιστη έως μηδαμινή πλέον τροφοδοσία από τα (ούτως ή άλλως προβληματικά) φράγματα έχει οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης των υπόγειων νερών, ενώ η εντατικοποίηση των αντλήσεων είναι αναπόφευκτο να οδηγήσει σε υφαλμύρινση πολλών εξ αυτών και αύξηση των βλαβών στα αντλητικά μηχανήματα. Συμπεριφερόμαστε ωσάν να μην υπάρχουν επιπτώσεις από την υπερεκμετάλλευση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων στα οικοσυστήματα και τον άνθρωπο. Ενδεχομένως η φύση να διατηρεί ακόμα κάποιους μηχανισμούς προσαρμογής και αντιμετώπισης των ακραίων συνθηκών…
Με την πρόοδο του καλοκαιριού οι πιέσεις και οι ανάγκες θα αυξάνονται, ενώ η κορύφωση της τουριστικής περιόδου τον Αύγουστο θα εντείνει και θα μεγεθύνει τα προβλήματα σε πολλές περιοχές του νησιού. Με βάση τις προβλέψεις για αφίξεις ρεκόρ αυτό το καλοκαίρι, που σε μηνιαία βάση θα διπλασιάσουν ή τριπλασιάσουν τον πληθυσμό του νησιού και με τα δεδομένα που η ίδια η τουριστική βιομηχανία μας προσφέρει, ότι ο μέσος επισκέπτης ξοδεύει τριπλάσιο νερό απ’ τον μόνιμο κάτοικο, καταλαβαίνουμε όλοι ότι οι συνθήκες που θα δημιουργηθούν θα είναι εκρηκτικές.
Είναι δεδομένο και εφαρμόζεται ήδη, ότι οι περικοπές ξεκινούν από την αστική και αγροτική χρήση με τελευταία ίσως εφαρμογή στην τουριστική βιομηχανία. Η ένταση των κοινωνικών συγκρούσεων ανάμεσα σε κατοίκους, γεωργούς και τουριστική βιομηχανία, είναι μάλλον αναμενόμενη.
Θα πρέπει συνεπώς, πριν φτάσουμε σε αυτό το απευκταίο σενάριο, να λάβουμε όλοι τα μέτρα μας για να περιορίσουμε πάνω από όλα τη σπατάλη και στη συνέχεια την κατανάλωση νερού όπου αυτό είναι εφικτό. Ξεκινώντας από τις μεγάλες πόλεις και τα αστικά κέντρα θα πρέπει πριν απ’ όλα να προγραμματιστούν εντατικοί έλεγχοι των ΔΕΥΑ για την απώλεια νερού από διαρροές και επιπλέον, άμεσα να θεσπιστούν περιοριστικά μέτρα στο πλύσιμο αυτοκινήτων, δρόμων, μπαλκονιών κλπ, Όσον αφορά στη γεωργία, θα πρέπει όπου είναι εφικτό, πχ. ελαιόδεντρα, να σταματήσει το πότισμα, ή αυτό να γίνεται με σύνεση και σε πολύ αραιά διαστήματα. Τέλος, θα πρέπει επιτέλους να αναλάβει τις ευθύνες της η τουριστική βιομηχανία του τόπου και να συμμετάσχει και αυτή, άμεσα στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πελατών της για το πρόβλημα της λειψυδρίας και στον περιορισμό της σπατάλης που γίνεται.
Τα παραπάνω εντούτοις αποτελούν προσωρινά μέτρα ανακούφισης του τρέχοντος προβλήματος. Η συνολική λύση θα πρέπει να περιλαμβάνει τρεις βασικές συζητήσεις:
1. Το φλέγον θέμα του υπερτουρισμού που καταναλώνει πόρους (νερό, ενέργεια, απορρίμματα, χρήση υποδομών κ.ά.) πολύ πέραν των δυνατοτήτων του νησιού.
2. Αναδιάρθρωση της πρωτογενούς παραγωγής με οδηγό τις αρχές της Αγροοικολογίας (https://agroecology.gr/). Η προσέγγιση αυτή αποτελεί την μοναδική άμυνα στις επιπτώσεις της προϊούσας κλιματικής κρίσης στην πρωτογενή παραγωγή, πέρα από τα υπόλοιπα οφέλη (καλύτερες τιμές και ποιότητα) για τον παραγωγό και την κοινωνία.
3. Συζήτηση για τη διαμόρφωση στιβαρού, ενιαίου και πάνω από όλα, δημόσιου φορέα διαχείρισης υδάτων που εκτός από την προμήθεια και τα δίκτυα θα οργανώσει δίκαιη τιμολογιακή πολιτική ανάλογα την κάθε χρήση.
Μόνο εάν όλοι συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα και γίνουμε μέρος της αντιμετώπισής του, ο καθένας από μάς σε προσωπικό επίπεδο και όλη η κοινότητα στη συνέχεια, θα μπορέσουμε ίσως να αποφύγουμε τα μεγαλύτερα προβλήματα που πιθανώς να ενταθούν στο μέλλον».
«Ολιστικό σχέδιο δράσης για το νερό» ζητάει από την ΕΕ η Ελλάδα και άλλα 20 κράτη-μέλη
Επείγουσα έκκληση για να αντιμετωπιστεί η λειψυδρία και να προστατευθούν οι υδάτινοι πόροι, απευθύνουν στην ΕΕ 21 κράτη-μέλη, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.
Στην κοινή επιστολή τους ζητάνε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει συγκεκριμένες δράσεις, για να ενισχύσει την ασφάλεια του νερού και την ανθεκτικότητα των υδάτινων συστημάτων σε όλο το μπλοκ. Η επιστολή δημοσιοποιήθηκε στο πλαίσιο της άτυπης σύσκεψης των υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, υπό την προεδρία της Ουγγαρίας.
Η κοινή επιστολή, η οποία στάλθηκε με πρωτοβουλία της Πορτογαλίας, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα υψηλά επίπεδα ξηρασίας, λειψυδρίας και πλημμυρών σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Μάλιστα οι υπογράφουσες χώρες δηλώνουν ότι τα συγκεκριμένα φαινόμενα δεν μπορούν να θεωρούνται πλέον «εξαιρέσεις», καθώς γίνονται ολοένα και πιο συχνά.
Την επιστολή, εκτός από την Ελλάδα συνυπογράφουν, με αλφαβητική σειρά, οι εξής χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία.
