Ένα από τα έξι χωριά της χώρας μας, με την ίδια ονομασία είναι το Γερακάρι Αμαρίου, που βρίσκεται στους πρόποδες του Κέντρους σε υψόμετρο 680 μ. και σε απόσταση 41 χλμ. από το Ρέθυμνο. Σ’ ένα παραδεισένιο τοπίο, που περικλείεται από τα βουνά Κέντρος (1.777 μ.) και Σωρός (1.136 μ.), αλλά και από τα εύφορα οροπέδια «Γιους Κάμπος», «Χωνής Κάμπος» και «Φτερές».
Είναι κατάφυτο από κερασιές (ονομαστά τα γερακαριανά κεράσια), βυσσινιές και γενικά οπωροφόρα δέντρα.
Ανήκει στο Δήμο Αμαρίου με 309 κατοίκους (απογραφή 2011), ενώ το 2001 αποτελούσε δημοτικό διαμέρισμα Δ. Συβρίτου με 409 κατοίκους.
Τελευταίος πρόεδρος της κοινότητας 1994-98 ήταν ο Γιάννης Χ. Κοκονάς.
Ονομασία
Αρχαιολογικά ευρήματα βρέθηκαν στη γύρω περιοχή, όπως πήλινα ειδώλια, διπλοί πέλεκεις, ρωμαϊκά λείψανα κ.α. που μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμών από τη Μινωική περίοδο.
Την ονομασία το χωριό φαίνεται να την πήρε κατά τη Β’ Βυζαντινή περίοδο (961-1204), από άποικο με την ονομασία Γερακάρης, στον οποίο δόθηκε ως φέουδο, μάλιστα την περίοδο αυτή βρισκόταν στη μεγαλύτερη ακμή. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή από ασχολούμενο με την εκτροφή και εκγύμναση κυνηγητικών γερακιών, για το κυνήγι του λαγού και της πέρδικας, του λεγόμενου «ιερακάριου», αφού στην περιοχή υπήρχε άφθονο κυνήγι ή από την «Ιερά Κάρα», λείψανο αγίου της περιοχής, ο οποίος τρέφονταν από γεράκια.
Το επώνυμο Γερακάρης αναφέρεται στην Κρήτη από το 1396, ενώ στην απογραφή του 1583 αναφέρεται για πρώτη φορά Γερακάρι με 484 κατοίκους.
Το 1834 είχε 20 χριστιανικές και 20 τούρκικες οικογένειες, ενώ το 1881 στο Δήμο Μέρωνα με 320 χριστιανούς και 109 Τούρκους.
Το 1920 έδρα αγροτικού Δήμου Γερακαρίου με 381 κατοίκους, ενώ το 1940 ομώνυμη κοινότητα με τους περισσότερους κατοίκους 618, το 1961 (542 κατοίκους).
Ενετοκρατία-Τουρκοκρατία
Η ύπαρξη του βυζαντινού ναού Αγ. Ιωάννη στη θέση «Φώτης» του 11ου αιώνα, φανερώνει την ακμή του χωριού. Το χωριό ήταν κέντρο συνωμοσίας κατά των Ενετών, με αποτέλεσμα να συλληφθεί ο Ιωάννης Αργυρόπουλος από την Κωνσταντινούπολη, που κατοικούσε στο Γερακάρι για συνωμοσία το 1461. Επί Τουρκοκρατίας όμως (1669-1898) το Γερακάρι ήταν η έδρα των Γενιτσάρων, με τζαμί ιδρυμένο το 1782 και τόπος προσκυνήματος των Μωαμεθανών του Αμαρίου.
Οι Γερακαριανοί όμως δεν σταμάτησαν τον αγώνα κατά των Τούρκων και το 1821 διατηρούσαν πολεμικό σώμα, παίρνοντας μέρος στις επαναστάσεις του 1841 και 1858.
Στην επανάσταση του 1866 μάλιστα ύψωσαν το πολεμικό λάβαρο του Άι Γιώργη (που σώζεται μέχρι σήμερα με σπασμένο ιστό από τουρκική σφαίρα).
Το Φλεβάρη του 1867 γίνεται μεγάλη μάχη με το στρατό του Ρεσίτ Πασά, κατά την οποία ακολουθεί η πυρπόληση του χωριού. Στη συνέχεια οι Τούρκοι προχωρώντας στη θέση «Τράχηλας», δέχτηκαν επίθεση από τους επαναστάτες που τους εκδικήθηκαν για το κάψιμο του χωριού.
Το 1896 οι Τούρκοι έπαθαν πανωλεθρία στο Γερακάρι μέσα στο Τέμενος και μετά από τριήμερη πολιορκία παραδόθηκαν.
Χιονισμένο το Ηρώο πεσόντων
66 θυσιασθέντες από τους Βαλκανικούς πολέμους μέχρι την Κατοχή
Με τον ίδιο ενθουσιασμό οι κάτοικοι πήραν μέρος στους Βαλκανικούς πολέμους, ενώ 72 πολέμησαν στην Αλβανία, με πέντε απ’ αυτούς να θυσιάζονται στα βουνά της Β. Ηπείρου.
Στο ολοκαύτωμα του Γερακαρίου στις 22-8-1944 εκτελέστηκαν 43 κάτοικοι από 16-75 ετών.
Σ’ όλη τη διάρκεια της Kατοχής οι Γερακαριανοί έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην Αντίσταση, ενώ παρείχαν φιλοξενία σε Βρετανούς.
Η απαγωγή όμως του Κράιπε σε μια περίοδο που ο πόλεμος είχε κριθεί, έφερε το απάνθρωπο μίσος των κατακτητών, εναντίον των χωριών που χρησίμευσαν σύμφωνα με πληροφορίες τους για κρησφύγετο των απαγωγέων και του στρατηγού.
Τα χαράματα της 22ης Αυγούστου 1944 τα επτά χωριά του Κέντρους (μαζί με την Κρύα Βρύση), βρέθηκαν κυκλωμένα από γερμανικά αποσπάσματα. Στο Γερακάρι συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους στην πλατεία, κράτησαν 36 άντρες για εκτέλεση και τα υπόλοιπα 75 γυναικόπαιδα τ’ οδήγησαν στο Ρέθυμνο, όπου τα φυλάκισαν για 20 μέρες στη Φορτέτζα.
Μετά την απομάκρυνση του άμαχου πληθυσμού, άρχισε η εκτέλεση των 36, ανά δυο σ’ ένα σπίτι. Στη συνέχεια έγινε η λεηλασία του χωριού, από τιμαλφή, τρόφιμα, ζώα κ.α. και ακολούθησε η καταστροφή με δυναμίτες και φωτιά των 177 σπιτιών, τεσσάρων εκκλησιών, τεσσάρων βρυσών και του σχολείου. Εκτός από τους εκτελεσθέντες άντρες εκτελέστηκαν δύο γυναίκες ανάπηρες και δύο γέροι. Οι βιαιότητες και οι ωμότητες που έγιναν από τα γερμανικά ανθρωπόμορφα κτήνη, ξεπέρασαν κάθε μέτρο. Με τον ίδιο τρόπο έγιναν οι εκτελέσεις των 164 ηρώων στα επτά χωριά του Κέντρους και στην Κρύα Βρύση. Οι χαροκαμένοι επιζήσαντες κάτοικοι επέστρεψαν μετά από καιρό βλέποντας μέσα σε ερείπια και στις στάχτες τα κορμιά και τα οστά των ηρώων τους.
Έθαψαν τους νεκρούς τους και άρχισαν τον τιτάνιο αγώνα επιβίωσης. Το μνημείο που είναι στημένο σήμερα στον τόπο του μαρτυρίου «43 Νεομαρτύρων», αποτελεί σύμβολο ανδρείας, θυσίας και ελευθερίας.
Οι άνθρωποι που έμειναν, μετέτρεψαν τη στάχτη σε δημιουργικότητα και τα ερείπια εκείνα σ’ ένα παραδεισένιο τόπο διαμονής και έμπνευσης.
Εκκλησίες-Ιερείς
Ευαγγελισμός (τρίκλιτη ενοριακή) τ’ άλλα δύο κλίτη Αγ. Γεώργιος και Αγ. Στέφανος.
Αγ. Παρασκευή (κοιμητριακή).
Μεταμόρφωση Χριστού (αρχαίος ναός που είχε ανακαινιστεί).
Αγ. Βασίλειος (παλιός ναός).
Αγ. Χαράλαμπος.
Αγ. Γεώργιος.
Αγ. Αντώνιος (μέσα στο σπήλαιο Περιστερές).
Προφήτης Ηλίας (στην κορυφή του Κέδρους).
Αγ. Ιωάννης ο Θεολόγος (Μετάσταση).
Αγ. Ιωάννης στου Φώτη (11ου αιώνα). Στον οικισμό Φώτη με 59 κατοίκους το 1583, πιθανότατα λειτουργούσε μοναστήρι, όπου οι Τούρκοι κατέσφαξαν τους μοναχούς. Στην περιοχή υπάρχουν οι ναοί: Αγ. Ιωάννης (δίκλιτος με Αγ. Φώτιο), Αγ. Γεώργιο και Κερά-Παναγιά.
Αγ. Νικόλαος (στο χώρο ιδιοκτησίας Γενεράλη).
Αγ. Χρυσή (στον προαύλιο του το άγαλμα του Ταταρογιάννη).
Αγ. Χριστίνα και Αγ. Ιωάννης (ιδιωτικές).
Αϊ-Στράτηγος (6 Σεπτεμβρίου).
Νεομάρτυρα Γερακαριανού Ματθαίου (18 Αυγούστου).
Ο Ματθαίος γεννήθηκε στο Γερακάρι, ήταν γιος του παπα-Γιώργη και οι Τούρκοι του επέβαλαν για το λόγο αυτό να παντρευτεί την Οθωμανή Αϊσέ, ώστε ν’ ασπαστεί τη θρησκεία τους.
Ο Ματθαίος δεν άντεξε την ταπείνωση αυτή και επανήλθε κρυφά στο χριστιανισμό.
Η γυναίκα του τον μήνυσε στον ιεροδικαστή, που τον κάλεσε σ’ απολογία, όμως με θάρρος ομολόγησε την πίστη του στον αληθινό θεό.
Αμέσως διατάχτηκε ο αποκεφαλισμός του το 1897. Το σκήνωμά του κήδευσαν στο μέρος που σήμερα ονομάζεται «του Μαθιού το μνήμα» στον ίδιο τόπο είναι ο ναός του, που γιορτάζει 18 Αυγούστου.
Ιερείς από το 1800 μέχρι σήμερα: Ιωάννης Παπαγιαννάκης, Γεώργιος Γενεράλης, Μιχαήλ Κουτελιδάκης, Νικόλαος Γενεράλης, Δημήτρης Δεβεράκης, Κωνσταντίνος Χαραλαμπάκης, Κωνσταντίνος Αγγελάκης, Εμμανουήλ Ταταράκης και Μιχαήλ Λίτινας (1977-σήμερα). Γερακαριανοί ιερείς είναι οι: Ιωάννης Ξέκαλος, Παναγιώτης Στρατιδάκης, Κωστής Καραϊσκάκης.
Σχ. έτος 1958-59
Σχολείο-δάσκαλοι
Σε «Κρυφό Σχολειό» δίδαξαν στο Γερακάρι το 1679 ο παπα-Βασίλης και Μανούσος Πολίτης και γύρω στο 1741 ο παπα-Γιώργης του Κωνσταντή και παπα-Γιάννης. Αρχές του 1800 δίδαξαν οι Γιάννης Μαρκ. Μαυράκης (Μαρκογιάννης-Καπετάνιος του χωριού) και ο Μάρκος Μαυράκης, με τον ίδιο τρόπο.
Μαθητής του τελευταίου ήταν ο παπα-Γιώργης Γενεράλις (καπετάνιος Δυτ. Αμαρίου 1841-1858), που δίδαξε την περίοδο αυτή.
Το 1850 ιδρύθηκε επίσημα το σχολείο μαζί μ’ άλλα 13 στο νομό (φτάνοντας τα 25) και το 1860 μετατράπηκε σε Αλληλοδιδακτικό, στο οποίο φοιτούσαν μαθητές από άλλα πέντε χωριά.
Δάσκαλος τότε ήταν ο παπα-Μιχάλης Κουτελιδάκης (καπετάνιος το 1878), ακολούθησαν οι: Φραγκίσκος Αγγελάκης, Γιάννης, Γενεράλης, Στυλιανός Δ. Κοκονάς, Γεώργιος Ν. Γενεράλης.
Το 1899 επανιδρύθηκε το σχολείο ως μονοτάξιο, στεγαζόμενο σε κατοικίες, ενώ το 1900 χτίστηκε κοινοτικό κτίριο και το 1918 νέο, με τη βοήθεια ομογενών, στο οποίο φοιτούσαν πάνω από 90 μαθητές. Το 1944 το διδακτήριο αυτό ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς.
Για μια περίοδο το 1910 λειτούργησε και Κατώτατο Παρθεναγωγείο. Δάσκαλοι που δίδαξαν στο σχολείο: Αλ. Κοκονάς (1923-1941), Γ. Κ. Αγγελάκης, Γιάννης Ξέκαλος, Μαν. Ριτσάτος, Μαν. Μ. Γενεράλης, Μιχ. Ανδρουλάκης, Ευαγ. Παυλοπούλου, Παντ. Ιερωνυμάκης, Γ. Φλουρής, Στ. Μπαγουράκης, Β. Φραγκούλη, Δάνδολος, Ι. Παντελιδάκης, Αν. Σκαντζάκης, Αντ. Κτιστάκης, Μαρ. Χαλκιαδάκη κ.α.
Γερακαριανοί εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια: Ηλίας, Κώστας, Μιχάλης, Μαρία, Ιωάννα, Ράνια, Γλυκερία Ταταράκη, Γιάννης Ψυχαράκης, Νίκος και Κατερίνα Παλιεράκη, Γ. Ακουμιανάκης, Αλέξανδρος Γενεράλης, Ευαγγελία Ανδρουλάκη, Ελεάνα Ξέκαλου, Αρ. Μπολιουδάκης, Γ. Τσιγώνης, αλλά και ο γράφων Λευτέρης Κρυοβρυσανάκης από Άρδακτο Αμαρίου (με καταγωγή, η γιαγιά μου Δέσποινα Κοκονά από το Γερακάρι).
Το σχολείο τελευταία συγχωνεύτηκε με το 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο Αποστόλων.
Σχολικός έτος 1958-59
Με διευθυντή τον Μιχάλη Ανδρουλάκη και δασκάλα Ευαγγελία Παυλοπούλου, στη φώτο και ο χωριανός δάσκαλος Γιώργης Ακουμιανάκης.
Ανάμεσα στους μαθητές: Γιάννης Ευαγ. Γενεράλης (ο γνωστός επιχειρηματίας), Γιάννης Ψυχαράκης, Μαν. Ξέκαλος, Ευαγγελία Φιντίκη, Μαριάνθη Ιερωνυμάκη, Ιωάννα, Μαρία, Γλυκερία Ταταράκη, Ελένη Ακουμιανάκη, Κ. Ξέκαλος, Ευάγγ. Ανδρουλάκη κ.α.
Γερακάρι 1926 Μανόλης Ακουμιανάκης ή Διπλός, Βαγγ. Κουτελιδάκης ή Ντανταγός, Χαριτοβαγγέλης, Ριτσατόκωστας, Πετ. Φιντίκης
Κάτω Μανόλης Μιχ. Γενεράλης (δάσκαλος), Αλεξ. Γενεράλης (γιατρός), Μπουμπούτσης
Γερακαριανοί που ξεχώρισαν σε διάφορους τομείς
Ακουμιανάκης Αγάπιος, γιατρός-διευθυντής Νοσοκομείου Ρεθύμνου.
Ακουμιανάκης Κ. Μανόλης, αξιωματικός Πυροσβεστικού Σώματος, πολιτικός επιστήμονας, αρθρογράφος και πρόεδρος του Συλλόγου.
Ακουμιανάκης Μανόλης ή Χαντρακομανώλης (1915-2012), παλιός λυράρης, ριμαδόρος και συγγραφέας. Σώθηκε στο ολοκαύτωμα του χωριού.
«Στο Γερακάρι κάθομαι και είμαι εκατοστάρης,
δεν έβγαλε ετσά κουζουλό ποτέ του ο Γερακάρης».
Βερδινάκης Κώστας και Μανόλης, αδέλφια ονομαστοί οργανοπαίχτες και συνθέτες, όπως και ο πατέρας τους Νίκος.
Γενεράλις Γ. Εμμανουήλ (1860-1943), από τις κορυφαίες προσωπικότητες της χώρας στον τομέα της παιδείας. Ξεκίνησε δάσκαλος, έγινε γυμνασιάρχης, βουλευτής Κρήτης το 1889, συγγραφέας αρκετών βιβλίων και πάνω από 1.000 άρθρων-λημμάτων.
).
Γενεράλις Γ. Ιωάννης, δάσκαλος στο Γερακάρι (1881-85), αργότερα δικηγόρος-πρωτοδίκης και αντιεισαγγελέας, εκτελώντας το 1903 το ένταλμα σύλληψης του Ελευθερίου Βενιζέλου, κατόπιν διαταγής του Αρμοστή Κρήτης.
Γενεράλης Ευαγ. Γιάννης, πλοίαρχος και τώρα επιχειρηματίας με σημαντική, πολύπλευρη προσφορά στο Ρέθυμνο και ιδιαίτερα στο Γερακάρι.
Δημιούργησε μεγάλη τουριστική και κοινωνική ανάπτυξη στο χωριό του και όχι μόνο.
Γενεράλης Κωνσταντίνος, γιατρός και αστροφυσικός, ενώ υπήρξε ο πρώτος ειδικός γιατρός του διαστήματος, αλλά και μέλος της Ακαδημίας Επιστημών Ν. Υόρκης, φίλος του Βέρνερ Φον Μπράουν (δημιουργού των πυραύλων).
Γιαννακουδάκης Γεώργιος, αλεξιπτωτιστής στη Μ. Ανατολή, τιμημένος για την πολεμική του δράση. Αποστρατεύτηκε αντισυνταγματάρχης, συγγραφέας και πρόεδρος Γερακαριανών Αθήνας.
Κοκονάς Π. Γιώργης, φυσιολάτρης, αναδασωτής σ’ όλη τη χώρα με αμέτρητα δέντρα, γνωστός ως ο «Ρομπέν των δασών».
Κοκονάς Αλέξανδρος, υπηρέτησε στο στρατό από το 1910-1922, με διοικητή στη Μ. Ασία το Ν. Πλαστήρα. Δάσκαλος στο Γερακάρι από το 1923-1941 και συνδικαλιστής, ο πρώτος που εφάρμοσε το 8ωρο στην Κρήτη. Μεγάλη φυσιογνωμία της Αντίστασης, λοχαγός στο Κάιρο.
Κοκονάς Αλ. Νικόλαος (1924), από μαθητής ενεργοποιήθηκε στην Εθνική Αντίσταση, συνελήφθη το 1943 αλλά διέφυγε στη Μ. Ανατολή. Σπούδασε μετά γιατρός και διετέλεσε διευθυντής Παθολογίας στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου (1971-85), ενώ ίδρυσε ιδιωτική κλινική. Μέλος Ακαδημίας Επιστημών Ν. Υόρκης, με πλούσιο συγγραφικό έργο (ιστορικό και ιατρικό).
Κουτελιδάκης Σταύρος, εισαγγελέας Αρείου Πάγου.
Κουτελιδάκης Μιχάλης, ανώτατος αξιωματικός και γενικός γραμματέας υπουργείου Δημόσιας Τάξης.
Κραουνάκης Μιχάλης και Γιώργος, ανώτατοι αξιωματικοί Πολεμικού Ναυτικού.
Μανιουδάκης Μ. Στυλιανός, σημαιοφόρος Γερακαριανών το 1866 στο Αρκάδι, διέσωσε το λάβαρο με το σπασμένο ιστό από σφαίρα.
Τον συνέλαβαν οι Τούρκοι και πέθανε από βασανιστήρια το 1879.
Μανιουδάκη Αφοί (Γιώργης-Νίκος-Μιχάλης), μεγάλοι επιχειρηματίες στην Αθήνα.
Μαρνιέρος Σπύρος (1931-2001), γενικός επιθεωρητής τελωνείων, πολυγραφότατος συγγραφέας (ιστορικός και λαογράφος). Διετέλεσε εκπρόσωπος, σύμβουλος και πρόεδρος σε επιτροπές και συλλόγους.
Όθωνας Μανόλης, βουλευτής ΠΑΣΟΚ και υφυπουργός με καταγωγή από Γερακάρι (η μητέρα του Ασπασία Κοκονά).
Ταταρογιάννης ή «Τουρκομάχος», ήταν ο φόβος και ο τρόπος των Τούρκων, μαζί με 8 συντρόφους του στη θέση «Αλυσάνδρου» επιτέθηκε στην ομάδα του Τούρκου Κατσαναλή, τον οποίο και σκότωσε καθώς και αρκετούς από τους άνδρες του, ενώ έλαβε μέρος σε πολλές μάχες.
Σήμερα στο προαύλιο της Αγ. Χρυσής υπάρχει ο ανδριάντας του.
Ταταράκης Μιχάλης, καθηγητής πανεπιστημίου -ερευνητής.
42 ηρωίδες μανάδες, αξίζουν ιδιαίτερης όμως μνείας.
Οι 42 πραγματικές ηρωίδες που έχασαν τα παιδιά τους, όμως πάλεψαν και στάθηκαν όρθιες, ώστε το Γερακάρι να ξαναγεννηθεί.
Δίπλα το Ηρώο έχουν σίγουρα μια ανάλογη θέση.
Γιατροί: Ακουμιανάκης Αγάπιος, Γενεράλης Αλέξανδρος (σκοτώθηκε από γερμανικό βόλι στη Σχ. Ασωμάτων το 1944), Κοκονάς Νίκος, Ξέκαλου Αθηνά, Ιερωνυμάκη Μαριάνθη, Ψυχαράκη Ελευθερία.
Υπάρχουν ακόμη αρκετοί επιστήμονες σε διάφορους τομείς.
Οργανοπαίχτες: Ακουμιανάκης Μανόλης ή Χαντρακομανόλης, Βερδινάκης Νίκος (και οι γιοί του Κώστας-Μανόλης), Κραουνάκης Γιώργης, Κοκονάς Γιάννης, Κουτελιδάκης Κωστής, Ταταράκης Μανόλης κ.ά.
Μεγάλη Ανάπτυξη
Οι Γερακιανοί κατά καιρούς μετανάστευσαν σε Αθήνα και εξωτερικό, κυρίως Αμερική και Αφρική, όμως ποτέ δεν ξέχασαν τον τόπο τους και βοήθησαν στην ανάπτυξη και πρόοδό του.
Σήμερα υπολογίζονται πάνω από 500 άτομα να ζουν σε διάφορα μέρη, με πολλούς επιστήμονες και 200 περίπου πτυχιούχους ανωτάτων σχολών.
Έχουν ιδρύσει στην Αθήνα το Σύλλογο «Ενωση Γερακαριανών, αλλά και τοπικό Πολιτιστικό Σύλλογο, με σημαντική πολύπλευρη δράση και προσφορά.
Ο πλούτος της περιοχής και ιδιαίτερα τα Γερακαριανά κεράσια, δίνουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του χωριού και ιδιαίτερα τώρα με τη μεγάλη επένδυση που έγιεν από τον επιχειρηματία Γιάννη Γενεράλη.
Σε έκταση 12 στρεμμάτων σε ένα υπέροχο τοπίο δημιουργήθηκε σύγχρονη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων «Αgali Homes», ξενοδοχείο «Αlexander» και ταβέρνα «Αψίδα», που δίνουν μεγάλη τουριστική ανάπτυξη στην περιοχή όλο χρόνο.
Σπήλαια
Σπηλιά Αϊ Λιά σε υψόμετρο 1.600 μ., με διαστάσεις 50Χ10Χ3, από τις μεγαλύτερες της Κρήτης.
Στην είσοδό της αναβλύζει πηγή και μέσα είναι ο ναός του Προφήτη Ηλία.
Χαϊνόσπηλος, σε υψ. 1.760 μ. στη θέση Αβδελλαρέ με διαστάσεις 20Χ4Χ3 Γερο-Βόθονας, Γρόπα, Λατσίδα, Τάφκος, Περιστέρες.
Οικογένειες
Αγγελάκης, Αδράμης, Ακουμιανάκης, Βερδινάκης, Βρανάς, Γαλάνης, Γιαννακουδάκης, Γιανναράκης, Καναβάς, Κοκονάς, Κουτελιδάκης, Κραουνάκης, Μανιουδάκης, Μαρνιέρος, Μπολιουδάκης, Ξέκαλος, Παλιεράκης, Παπαγιαννάκης, Ριτσάτος, Σιράγας, Στρατιδάκης, Ταταράκης, Τζωρτζάκης, Τσαχάκης, Χαριτάκης, Χειμωνάκης, Φιντίκης, Ψυχαράκης.
Πηγές
«Αθιβολές και Αναστορήματα», 1996 Ν. Κοκονά «Κερασιά του Γερακάρη» 2012 Χρ. Μανιουδάκη «Ρεθεμνιώτης Πανδέκτης», 1993 Λευτ. Κρυοβρυσανάκης. Πολύτιμές πληροφορίες από Ιωάννα Ταταράκη, Μανόλη Κ. Ακουμιανάκη, Νίκο Σταυρακάκη. Επιμέλεια Γενεράλη-Καλυβιανάκη, παπα-Μιχάλη Λίτινα και Γ. Ψυχαράκη.
