Από τις ανατολικές υπώρειες του Ταΰγετου, από τη μικροσκοπική σήμερα, αλλά ιστορική Σπάρτη, έλαχε στο πανελλήνιο να ακούσει μεγάλες αλήθειες. Πολλοί τις γνωρίζαμε αρκετοί τις φανταζόντουσαν. Μόνον οι φανατισμένοι και οι ψεκασμένοι θεωρούσαν (και θεωρούν) ότι η χρεοκοπία της χώρας το 2010 ήταν είτε προϊόν ξένης συνωμοσίας είτε αποτέλεσμα πολιτικής απόφασης του Γιώργου Παπανδρέου και των συνεργατών του.
Ούτε βέβαια οι αιτίες της χρεοκοπίας έπρεπε να αναζητηθούν στα …. δάνεια της ελληνικής επανάστασης. Η χώρα μας, στις αρχές του 2000, συγκαταλέγονταν στα πιο ισχυρά οικονομικά κράτη της γης. Με όλες τις παθογένειες που κουβαλούσαμε, η επακολουθήσασα χρεοκοπία δεν ήταν νομοτελειακή. Δεν την κουβαλούσαμε στο DNA μας. Ήταν επίκτητη, προϊόν πράξεων και παραλείψεων μιας πολιτικής ηγεσίας που προτιμούσε την εικονική πραγματικότητα του playstation από τη ζώσα πολιτική.
Τι έγινε στη Σπάρτη; Στο απροσδόκητο περιβάλλον μιας σύσκεψης για τον παγετό και τα εσπεριδοειδή ένας πρώην υφυπουργός με το περίλαμπρο επώνυμο Δούκας (ποτέ δεν κατάλαβα γιατί όσοι διατέλεσαν βουλευτές και υπουργοί επί χρόνια δεν επιλέγουν να προσφέρουν «τα φώτα τους» στον ιδιωτικό τομέα και προτιμούν να συνεχίσουν να είναι κρατικοδίαιτοι περιοριζόμενοι στο ρόλο του δημάρχου μιας μικρής επαρχιακής πόλης) και ένας νυν υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης (Σπήλιος Λιβανός) θύμισαν στο πανελλήνιο όχι μόνον τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 (με τους 84 νεκρούς !) αλλά και τον πολιτικό αντίκτυπό τους. Η κυβέρνηση Καραμανλή κινδύνευε να χάσει τις εκλογές – μολονότι είχε ξεκινήσει από θέση φαβορί – υπό το βάρος των καταστροφών, των θανάτων και της κρατικής αβελτηρίας. Τότε ήρθε, ως από «μηχανής θεός», η «έμπνευση» να μοιράσουν αφειδώς και χωρίς διαδικασίες χρήματα (μετρητά παρακαλώ και όχι πίστωση σε λογαριασμό δικαιούχων) σε όσους δήλωναν πυρόπληκτοι. Σε «όποιον μας έλεγε καλημέρα», όπως δήλωσε ένας εκ των συμμετεχόντων στη σύσκεψη στο Δημαρχείο Σπάρτης, «μοιράζονταν λεφτά με τις τσάντες», όπως υπεύθυνα δήλωσε ο αρμόδιος τότε υφυπουργός οικονομικών Δούκας, για να καταλήξει ότι «επρόκειτο για εποποιία που κάνει όλους εμάς υποδεέστερους», ο μέχρι πρόσφατα υπουργός Λιβανός.
Η ΝΔ έσπευσε να τους διαγράψει γιατί υπενθύμισαν μια περίοδο που όλοι θέλουν να ξεχάσουν. Την περίοδο που οδήγησε στη χρεοκοπία. Μόνον τους πρώτους εννέα μήνες του εκλογικού 2009 – επί διακυβέρνησης ΝΔ - οι δημόσιες δαπάνες υπερέβησαν τις προϋπολογισμένες κατά οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ τα δημόσια έσοδα ήταν μικρότερα εκείνων που είχαν προϋπολογιστεί κατά 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο προϋπολογισμός έπεφτε έξω πάνω από ένα δισ. ευρώ το μήνα, με αποτέλεσμα μόνον το 2009 η Ελλάδα να έχει καθαρό δανεισμό πάνω από 36 δισ. Ευρώ! Κάθε μέρα που ξημέρωνε, η χώρα προσέθετε 100 εκατ. ευρώ στο δημόσιο χρέος της. Και μετά κάποιοι ζητούσαν τα ρέστα για τη χρεοκοπία μας και καταψήφιζαν απερίσκεπτα τα μνημόνια.
Η συζήτηση για τα πραγματικά αίτια της χρεοκοπίας δεν έγινε ποτέ. Ούτε βέβαια για τα λάθη στην αντιμετώπιση της κρίσης που προκάλεσε, τα αμέσως επόμενα χρόνια. Κάποια στιγμή, όμως, πρέπει να γίνει με ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Για να μην ξανακάνουμε τα ίδια λάθη.
