Τι σχέση έχουν ο νέος Ποινικός Κώδικας και ο –τον θυμάστε;– νόμος Παπαθεμελή; Η συνάφεια των δύο παραπάνω είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή που θα νόμιζε κανείς. Ο πρώην υπουργός Δημόσιας Τάξης Στέλιος Παπαθεμελής αποπειράθηκε να δώσει λύση στο πρόβλημα της ηχορρύπανσης από τα νυχτερινά μαγαζιά με μια «λίγο» ριζοσπαστική λύση. «Τα έκλεινε» από τις 2 π.μ. Αποτέλεσμα ήταν να ξεσηκωθεί ο κόσμος, τότε που τα οικονομικά δεδομένα δεν ήταν το κυρίαρχο πρόβλημα του Ελληνα, και να διαδηλώσει νύχτα στο Σύνταγμα, υπό τον ήχο δυνατής μουσικής, για το δικαίωμα στη μέχρι πρωίας διασκέδαση. Τότε λεφτά υπήρχαν. Τι γίνεται, όμως, με το δικαίωμα στην ησυχία και στην ξεκούραση; Μια πρώτη, στρεβλή και γεμάτη κενά απάντηση φαίνεται ότι αποπειράθηκε να δώσει ο νομοθέτης με τον νέο Ποινικό Κώδικα, ο οποίος δεν χάραξε μόνο τον δρόμο της εξόδου από τα σωφρονιστικά ιδρύματα για αρκετούς βαρυποινίτες. Η κατάργηση των πταισμάτων που σχετίζονται με την ηχορρύπανση που προκαλείται από καλοκαιρινά νυχτερινά μαγαζιά ρίχνουν στο κενό τα παράπονα των πολιτών, οι οποίοι πλέον δεν έχουν τρόπο να προστατευθούν και αναγκάζονται να ακούσουν στη διαπασών μουσική που δεν αποτελεί επιλογή τους.
Από τον νόμο Παπαθεμελή έως την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα το πρόβλημα της δυνατής μουσικής στα νυχτερινά μαγαζιά φαίνεται ότι αποτελεί λερναία ύδρα. Κόβοντας το ένα κεφάλι κατά το μακρινό 1994, οπότε και ο νόμος Παπαθεμελή (τότε υπουργός Δημοσίας Τάξης) έθεσε ένα πλαφόν στο ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων, ξεπήδησαν στη συνέχεια πολλά νέα κεφάλια παραβατικότητας. Και αυτό γιατί ελεγκτής και ελεγχόμενος διατηρούν μια συνάφεια εδώ και χρόνια, ενώ ο νέος Ποινικός Κώδικας έχει καταφέρει να διευκολύνει τους παραβάτες.
Η διαδικασία ηχομέτρησης από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς είναι ένας γρίφος χωρίς απάντηση. Μέχρι πρότινος, αρμόδιος για την αδειοδότηση καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος με μουσική ήταν ο δήμος. Ωστόσο, η άδεια δινόταν και κανείς από πλευράς δήμου δεν διεξήγε τους (όποιους) ελέγχους. Και αυτό επειδή το φορτίο των ελέγχων βάρυνε, όπως και σήμερα, την αστυνομία. Η αστυνομία, όμως, από την πλευρά της δεν έχει τρόπο να διαπιστώσει εάν η μουσική ξεπερνά τα 80 ντεσιμπέλ σε κλειστό χώρο και τα 35 ντεσιμπέλ σε ανοιχτούς χώρους, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Το μόνο που μπορούν να κάνουν άνδρες και γυναίκες της αστυνομίας είναι να διαπιστώσουν ότι το κάθε κατάστημα διαθέτει άδεια μουσικής. Σε αυτή την περίπτωση, απλώς γίνεται μια προφορική σύσταση, καθώς επιστημονικά ή απλώς αντικειμενικά δεν μπορεί να καταγραφεί η παράβαση –ελλείψει ηχόμετρου– και το περιπολικό αποχωρεί.
Μόνο διοικητικά πρόστιμα
Στο σημείο αυτό έρχεται η παρέμβαση του νέου Ποινικού Κώδικα, ο οποίος, καταργώντας την έννοια του πταίσματος, προβλέπει για τις παραπάνω παραβάσεις μόνο διοικητικά πρόστιμα, δηλαδή σφράγισμα του καταστήματος. Ετσι βγαίνει στην «ανεργία» ο λεγόμενος αυτοφωράκιας. Ηταν εκείνος που είχε την ευθύνη, κατά τον νόμο του καταστήματος, και πήγαινε στο αυτόφωρο, όπως όριζε ο νόμος, για την εν λόγω παράβαση. Το φαινόμενο είχε λάβει τεράστιες διαστάσεις, διότι ο «αυτοφωράκιας» πήγαινε στο αυτόφωρο και ο καταστηματάρχης παρέμενε στην επιχείρησή του, η οποία συνέχιζε να λειτουργεί. Η άρση της αυτόφωρης διαδικασίας για την εν λόγω παράβαση (διατάξεις περί παραβίασης των ωρών κοινής ησυχίας) απλώς έβγαλε στην αχρηστία τον «αυτοφωράκια», ο οποίος πληρωνόταν από τον επιχειρηματία μόνο και μόνο για να εμφανίζεται στο αυτόφωρο. Πλέον, σύμφωνα με τον νέο Ποινικό Κώδικα, οι κυρώσεις είναι μόνο διοικητικές και προβλέπουν το σφράγισμα της επιχείρησης.
Ωστόσο, η απόφαση για σφράγισμα της επιχείρησης μπορεί, έτσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, να ληφθεί πολύ δύσκολα, εξηγούν στελέχη της αγοράς. Πρέπει ο ελεγκτικός μηχανισμός να προχωρήσει σε τρεις διαδοχικές μετρήσεις, χωρίς να προσδιορίζεται η μεταξύ τους χρονική απόσταση.
Επίσης, το πόσα αστυνομικά τμήματα στη χώρα είναι εξοπλισμένα με ηχόμετρο παραμένει άγνωστο, ενώ εικάζεται ότι ο αριθμός αυτών είναι τρομερά περιορισμένος σε σχέση με τις ανάγκες. Συμπέρασμα: λευκές νύχτες για τα θύματα των παράνομων ντεσιμπέλ;
