«Η αντιμετώπιση προσφυγικού - μεταναστευτικού ξεπερνάει τις δυνατότητες της Ελλάδας, όπως άλλωστε και της κάθε χώρας ξεχωριστά». Με αυτή τη δήλωση ο αναπληρωτής υπουργός Γιώργος Κουμουτσάκος θέλησε να αποδώσει το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα, ιδιαίτερα μετά την αύξηση των μεταναστευτικών ροών που παρατηρείται τις τελευταίες εβδομάδες. Μάλιστα, ο υπουργός δεν απέδωσε την αύξηση μόνο στις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, αλλά και σε γεωπολιτικούς λόγους. «Αρκεί να παρατηρήσει κανείς τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ», τόνισε.
Ο υπουργός κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ ως υπεύθυνο για την κατάσταση που επικρατεί στα νησιά, καθώς «δημιούργησε ένα κλειστό σύστημα μεταναστευτικών - προσφυγικών εισροών χωρίς αντίστοιχες εκροές», ενώ δεν έχει καθόλου λειτουργήσει το τμήμα της κοινής δήλωσης Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας, που αφορά τις επιστροφές στη γείτονα. Ο κ. Κουμουτσάκος, σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του BBC, επισήμανε τη σημασία της αποτελεσματικής εφαρμογής της κοινής δήλωσης Ε.Ε. - Τουρκίας. Νωρίτερα, ο αναπληρωτή τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ψυχογιός, έκανε λόγο για «εκκωφαντική αλλά και κυνική προσγείωση της Ν.Δ. στην πραγματικότητα, στο ένα θέμα μετά το άλλο».
Την ίδια στιγμή, η κατάσταση στα νησιά επιδεινώνεται μέρα με την ημέρα, καθώς καθημερινά καταφθάνουν εκατοντάδες άτομα. Προχθές, τουλάχιστον επτά βάρκες έφθασαν στα ελληνικά νησιά, μεταφέροντας 297 ανθρώπους σε Λέσβο και Χίο, ενώ χθες, έως το απόγευμα, είχαν φθάσει άλλες επτά στη Λέσβο, στις οποίες επέβαιναν 325 άτομα. Οπως επισημαίνουν διεθνείς οργανώσεις, ο ρυθμός των αφίξεων έχει αυξηθεί πολύ στη Λέσβο, όπου από την αρχή του μήνα έχουν φθάσει 70 βάρκες, μεταφέροντας 2.700 άτομα, εκ των οποίων περίπου τα μισά είναι παιδιά. Ενδεικτικά, από τις 12 έως τις 18 Αυγούστου έφθασαν στα νησιά του Βορείου Αιγαίου 1.943 άνθρωποι, ενώ την ίδια περίοδο πέρυσι οι αφίξεις ήταν περίπου οι μισές, δηλαδή 1.069 άνθρωποι.
Σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, στα νησιά Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο και Κω βρίσκονται συνολικά 22.700 άτομα, εκ των οποίων οι περίπου 20.000 «στεγάζονται» στα hotspots, όπου διαμένουν σε άθλιες συνθήκες χιλιάδες άνθρωποι, σε χώρους σχεδιασμένους για διαμονή μόνο μερικών εκατοντάδων. Το 42% όσων βρίσκονται στα νησιά προέρχεται από το Αφγανιστάν, το 11% από τη Συρία, ενώ το 10% προέρχεται από το Κονγκό. Το 43% του πληθυσμού είναι άντρες, το 22% γυναίκες και το 35% παιδιά.
Στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ ή αλλιώς hotspot) Σάμου, που βρίσκεται στο Βαθύ και όπου παραμένουν πάνω από 4.000 άτομα σε παραπήγματα και σκηνές, εφόσον η κυρίως δομή έχει σχεδιαστεί μόλις για 650 άτομα, τα ποντίκια έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα. Σύμφωνα με ανθρώπους που εργάζονται εντός του κέντρου, ο πληθυσμός των τρωκτικών έχει αυξηθεί πολύ και αναζητούνται τρόποι εξόντωσης, χωρίς παράλληλα να κινδυνέψει η ζωή ανθρώπων. Η έλλειψη συνθηκών υγιεινής επιβαρύνει την κατάσταση, καθώς όλοι αυτοί οι άνθρωποι εξυπηρετούνται από περίπου 20 τουαλέτες, οι οποίες βρίσκονται σε άθλια κατάσταση και συχνά δεν υπάρχει τρεχούμενο νερό.
