Το μεγαλύτερο ανθρωπιστικό βραβείο στον κόσμο, το βραβείο του Ιδρύματος Conrad N. Hilton, ύψους 2 εκατ. ευρώ, απονεμήθηκε στη ΜΕΤΑδραση, την ελληνική οργάνωση για τη μετανάστευση και την ανάπτυξη. Η πρόεδρος της οργάνωσης Λώρα Παππά εξηγεί στην «Κ» πώς θα αξιοποιηθούν τα χρήματα, αλλά και τις προκλήσεις όσον αφορά την προστασία των 4.000 ασυνόδευτων ανηλίκων που υπάρχουν στη χώρα
– Με ποιον τρόπο θα αξιοποιήσει η ΜΕΤΑδραση τα χρήματα του βραβείου;
– Βασική προτεραιότητά μας είναι η ενίσχυση των δράσεών μας, ώστε να ασκηθεί πίεση για τον ορθολογικό καταμερισμό στα κράτη-μέλη της E.E. των ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται στην Ελλάδα. Εχουμε συγκεκριμένες προτάσεις, και το βραβείο αυτό έρχεται την κατάλληλη στιγμή για να συνδράμει στην υλοποίηση του σχεδίου μας. Επίσης σκοπεύουμε να ενισχύσουμε τον τεχνολογικό εξοπλισμό / Wi-Fi κυρίως των δημόσιων νοσοκομείων που εξυπηρετούν παιδιά πρόσφυγες, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν το σύστημα τηλεδιερμηνείας της ΜΕΤΑδρασης. Υπάρχουν βέβαια πολλές ακόμα δράσεις.
– Αποδεικνύεται στην πράξη ότι είναι δύσκολο να δημιουργηθούν δομές για τη φιλοξενία ασυνόδευτων ανηλίκων. Για ποιo λόγο συμβαίνει αυτό παρά το γεγονός ότι υπάρχει η σχετική χρηματοδότηση;
– Σήμερα χρηματοδοτούνται επισήμως περίπου 900 θέσεις για ασυνόδευτα ανήλικα. Από τα 4.000 ασυνόδευτα ανήλικα που βρίσκονται στη χώρα μας, τα περισσότερα διαβιούν σε κρατητήρια, καταυλισμούς, και αρκετά βρίσκονται σε αστεγία. Αυτό συμβαίνει γιατί οι προδιαγραφές του «Οδηγού λειτουργίας των δομών φιλοξενίας ασυνόδευτων ανηλίκων» δεν είναι ρεαλιστικές. Φορτώνει τις οργανώσεις με τεράστια γραφειοκρατία, εμπεριέχει παράλογες απαιτήσεις. Επιπλέον υπάρχουν πολύμηνες καθυστερήσεις καταβολής στις οργανώσεις των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Είναι αναγκαίο η πολιτεία να επικεντρωθεί στην επιτελική εποπτεία των δομών φιλοξενίας και στην εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων.
– Το δίκτυο διερμηνέων της ΜΕΤΑδρασης δεν χρησιμοποιήθηκε αρκετά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Γιατί συνέβη αυτό;
– Η παροχή ποιοτικής διερμηνείας είναι από τους πιο σημαντικούς πυλώνες για ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού. Από την ίδρυσή της η ΜΕΤΑδραση προσπάθησε να δημιουργήσει ένα σύστημα επιλογής, εκπαίδευσης, πιστοποίησης μέσω εξετάσεων, αξιολόγησης και κυρίως συντονισμού των διερμηνέων. Είμαστε υπερήφανοι και λαμβάνουμε τα εύσημα από διεθνείς οργανισμούς, ακόμα και από κρατικές υπηρεσίες υπουργείων άλλων κρατών-μελών της Ε.Ε. Είναι γεγονός ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο οι υπηρεσίες οι οποίες είναι υπεύθυνες για την υποδοχή και την καταγραφή των προσφύγων δεν αξιοποίησαν τη διερμηνεία της ΜΕΤΑδρασης. Αυτό έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην υποδοχή των προσφυγικών ροών στα νησιά.
– Πώς έχει λειτουργήσει το σύστημα της επιτροπείας ανηλίκων έως σήμερα; Πρόκειται να συνεχιστεί;
– Το σύστημα της επιτροπείας των ασυνόδευτων ανηλίκων δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στις αρχές του 2015, όταν το Ιδρυμα Μποδοσάκη στήριξε την πρότασή μας. Παρά το γεγονός ότι οι ανάγκες ήταν τεράστιες εκείνη την εποχή, καταφέραμε να πείσουμε για τη σημασία της ύπαρξης εκπαιδευμένων επιτρόπων που θα βρίσκονται δίπλα από το ασυνόδευτο παιδί και θα το υποστηρίζουν. Καταφέραμε με τη στήριξη της UNHCR το 2017 να φτάσουμε τους 80 επιτρόπους σε όλη την Ελλάδα και μπορέσαμε να έχουμε υπό την ευθύνη μας περισσότερο από το 60% των ασυνόδευτων παιδιών που βρίσκονταν στη χώρα.
Στα τέλη του 2017 προτείναμε να δημιουργηθεί από την πολιτεία ένα μοντέλο εποπτείας της επιτροπείας της ΜΕΤΑδρασης –αντίστοιχο με αυτό που υπάρχει στην Ολλανδία– έτσι ώστε να επιλυθεί κυρίως το πρόβλημα πρόσβασης των ασυνόδευτων παιδιών στις δημόσιες υπηρεσίες. Τελικά η πολιτεία αποφάσισε η επιτροπεία να αναληφθεί εξ ολοκλήρου από το κράτος, με νόμο που ψηφίστηκε το 2018, αλλά δεν έχει όμως ακόμη τεθεί σε ισχύ. Εχει προβλεφθεί μια μεταβατική περίοδος –η οποία λήγει σε λίγες ημέρες– στη διάρκεια της οποίας καταβάλαμε συνεχείς προσπάθειες προκειμένου να μεταβιβαστούν όλη η τεχνογνωσία, η εμπειρία και ενδεχομένως το δυναμικό της ΜΕΤΑδρασης στο κράτος. Εντούτοις, η μακρά αυτή περίοδος αβεβαιότητας έχει αποδυναμώσει σε ένα βαθμό το δίκτυο των επιτρόπων μας, με αποτέλεσμα να μην έχουμε πλέον τη δυνατότητα να προστατέψουμε πολλά ασυνόδευτα παιδιά που βρίσκονται στη χώρα.
