Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΑΜΑΓΚΑΚΗΣ ΕΞΗΓΕΙ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΟΑΚ
Σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα βρίσκονται το αποθέματα νερού στην Κρήτη και όλοι οι διαχειριστές νερού αναμένεται να αντιμετωπίσουν πολύ πιεστικές καταστάσεις, σημείωσε ο Διευθυντής Διαχείρισης Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων ΟΑΚΑ.Ε. Βαγγέλης Μαμαγκάκης. Ο ίδιος στη συνέχεια αναφέρθηκε στο έργο της επέκτασης του κεντρικού αγωγού άρδευσης, στο διυλιστήριο στο Γιαννούδι, αλλά και στον υβριδικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής Ενέργειας στο Φράγμα των Ποταμών.
Ο κ. Μαμαγκάκης μίλησε επίσης για το ρόλο του ΟΑΚ στο κομμάτι διαχείρισης ύδρευσης στην Κρήτη, ενώ σχολίασε το στρατηγικό στόχο που έχει θέσει η διοίκηση του ΟΑΚ για την επίτευξη ολοκληρωμένου σχεδίου ενιαίας διαχείρισης σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης.
Η εκτίμηση για την επάρκεια νερού στην Κρήτη
Στοιχεία που συνθέτουν τη δραματική εικόνα που αφορά στην επάρκεια νερού στην Κρήτη παρέθεσε ο Διευθυντής Διαχείρισης Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων ΟΑΚ Α.Ε. Βαγγέλης Μαμαγκάκης τονίζοντας ότι μόνο η συνειδητοποίηση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών θα βοηθήσει το σύστημα υδροάρδευσης να αντέξει έως τέλος του καλοκαιριού.
«Δυστυχώς,περάσαμε δύο συνεχόμενα δύσκολα υδρολογικά έτη, με το δεύτερο έτος να είναι ακόμα πιο φτωχό υδρολογικά από το πρώτο. Οι ανάγκες σε όλο το νησί μας βαίνουν συνεχώς αυξανόμενες, τόσο στην ύδρευση όσο και στην άρδευση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι υδρευτικές ανάγκες του αστικού ιστού της πόλης του Ρεθύμνου. Το 2006 η ετήσια παροχή που διοχετεύτηκε από τον ΟΑΚ Α.Ε. (ΟΑΔΥΚ τότε) στα δίκτυα της ΔΕΥΑΡ ήταν 2.087.600 κ.μ. και το 2023 έφτασε τα 4.541.300 κ.μ. Η παροχή των πηγών Αργυρούπολης που εισρέει στο φρεάτιο συλλογής έχει πέσει στο 50%. Η στάθμη της λίμνης Κουρνά (με το νερό της μέσω ταχυδιυλιστηρίου στην περιοχή των Δραμίων να διοχετεύεται στους δήμους Ρεθύμνου και Αποκόρωνα) έχει πέσει στα επίπεδα του 2018 οπότε και είχαμε τις περικοπές υδροδότησης τον Αύγουστο του 2018. Ευτυχώς σήμερα στο Ρέθυμνο είναι το φράγμα Ποταμών, που με πληρότητα ταμιευτήρα στο 93%, φέτος καλύπτει το 1/3 της ύδρευσης της πόλης του Ρεθύμνου, μέσω των Τ/Δ Πλατανιά που έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί η ΔΕΥΑΡ.Στην Ανατολική Κρήτη όπου ο ρόλος της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) Αποσελέμη είναι κομβικός, καθώς υδρεύονται από την εγκατάσταση αυτή περίπου 400.000 κάτοικοι και επισκέπτες, φέτος τα αποθέματα είναι πολύ χαμηλά. Σήμερα ο ταμιευτήρας Αποσελέμηπεριέχει 5.783.494 κ.μ. και με την κατανομή που έχει γίνει αρχές Μαρτίου από τον ΟΑΚ Α.Ε. στις τρείς ΔΕΥΑ (ΔΕΥΑΗ, ΔΕΥΑ Χερσονήσου & ΔΕΥΑ Αγ. Νικολάου) το νερό επαρκεί έως τέλος του χρόνου. Αν δηλαδή συνεχιστεί και η επόμενη χρονιά να είναι φτωχή υδρολογικά, τότε είναι βέβαιο ότι θα ληφθούν επώδυνα περιοριστικά μέτρα για όλους, με προτεραιότητα αυτό που ορίζει ο νόμος και η λογική, τον περιορισμό δηλαδή έως και την διακοπή των αρδεύσεων. Ήδη ξεκίνησε το πιο δύσκολο τρίμηνο για τις υδρεύσεις (Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος). Για την συνέχεια του καλοκαιριού όλοι οι διαχειριστές νερού (ΟΑΚ Α.Ε., ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ) θα αντιμετωπίσουμε πολύ πιεστικές καταστάσεις. Εξαρτάται από την οργάνωση μας και τις τυχόν εναλλακτικές λύσεις υδροδότησηςπου έχουμε (ενεργοποίηση γεωτρήσεων, συντήρηση αντλιοστασίων, κλπ.).Τέλος πιστεύω ότι μόνο η συνειδητοποίηση και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών μας (είτε είναι αστός, είτε είναι επιχειρηματίας και ξενοδόχος, είτε αγρότης)θα βοηθήσει το σύστημα υδροάρδευσηςπου διαχειριζόμαστε να αντέξει έως τέλος του καλοκαιριού. Σε διαφορετική περίπτωση τα αναγκαστικά περιοριστικά μέτρα είναι προ των πυλών.»
Το έργο της επέκτασης του κεντρικού αγωγού άρδευσης
Για το έργο επέκτασης του κεντρικού αγωγού άρδευσης που ολοκληρώνεται αρχές φθινοπώρου ο κ. Μαμαγκάκης, υπογράμμισε ότι έμμεσα έχει βοηθήσει και την ύδρευση.
«Είναι ένα έργο που αυτή την στιγμή δουλεύεται. Παρά τις όποιες καθυστερήσεις του παρελθόντος, το έργο έως τέλος Σεπτεμβρίου 2024 ολοκληρώνεται. Σε ένα μήνα περίπου θα αρδευτεί και η περιοχή Πρίνου-Λατζιμά, παράλληλα με περιοχές των Έρφων και της Βιράν Επισκοπής. Να υπενθυμίσουμε ότι μέσα από αυτό το έργο, που είναι προϋπολογισμού 4,8 εκ. ευρώ, βελτιώθηκε η άρδευση στο Άδελε και την Πηγή, αρδεύονται ήδη το Γιαννούδι, το Ξηρό Χωριό, ο Αγ. Μάρκος, τα Μισίρια, η περιοχή της Υπαπαντής, το Χαμαλεύρι, περιοχή του Παγκαλοχωρίου και της Λούτρας. Ημερησίως ήδη στις περιοχές αυτές διοχετεύονται 15.000 κ.μ. νερού. Αυτό το έργο έμμεσα έχει βοηθήσει και την ύδρευση στις περιοχές αυτές.»
Οι εξελίξεις για το διυλιστήριο στο Γιαννούδι
Όσον αφορά στο έργο του διυλιστηρίου στο Γιαννούδι, σημείωσε ότι παρά τις καθυστερήσεις αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση και να μπειάμεσα σε τροχιά υλοποίησης.
«Το διυλιστήριο στο Γιαννούδι ή όπως ονομάζεται η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) είναι ένα έργο που αν αυτή την στιγμή το είχαμε στο Ρέθυμνο θα ήταν η πιο προνομιούχα υδρευτικά περιοχή της Κρήτης. Δυστυχώς όμως οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες και άρχισαν με τις δικαστικές ενστάσεις των διαγωνιζομένων εταιρειών. Αυτή την στιγμή όμως υπάρχει ανάδοχος κοινοπραξία με εγκεκριμένο σχέδιο εργολαβικής σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και αναμένεται η επανεγγραφή του από την Διαχειριστική Αρχή, ως έργο «γέφυρα» με 22,5 εκ. ευρώ, προκειμένου να υπογραφεί η σύμβαση και να μπειάμεσα σε τροχιά υλοποίησης. Οι πιέσεις είναι συνεχείς από την διοίκηση του ΟΑΚ Α.Ε. και πιστεύω τους επόμενους δύο μήνες θα υπάρξει θετική εξέλιξη.»
Σε αδειοδοτική διαδικασίατο έργο του υβριδικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής Ενέργειας στο Φράγμα των Ποταμών
Για τονυβριδικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής Ενέργειας στο Φράγμα των Ποταμών είπε: «Το έργο είναι στην τελική του αδειοδοτική διαδικασία και αναμένεται η άδεια εγκατάστασης για να στηθούν οι πρώτοι εργοταξιακοί χώροι και να ξεκινήσει η εισκόμιση του εξοπλισμού κατασκευής.»
Ο ρόλος του ΟΑΚ στο κομμάτι διαχείρισης ύδρευσης στην Κρήτη
Ως μεγάλο και σοβαρό χαρακτήρισε τον ρόλο του ΟΑΚ στο κομμάτι της διαχείρισης της ύδρευσης, ο Διευθυντής Διαχείρισης Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων ΟΑΚ Α.Ε.
«Ο ρόλος του ΟΑΚ Α.Ε. στην διαχείριση της ύδρευσης στην Κρήτη είναι και θα είναι μεγάλος και σοβαρός. Την μεγαλύτερη στην Κρήτη Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ) δυναμικότητας 110.600 κ.μ. ημερησίως και από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα, με αντίστοιχες μονάδες να λειτουργεί η ΕΥΔΑΠ Α.Ε. στην Αθήνα και η ΕΥΑΘ Α.Ε. στην Θεσσαλονίκη, την ολοκλήρωσε και την λειτουργεί ο ΟΑΚ Α.Ε. από το 2015. Από την μονάδα αυτή υδρεύεται το Ηράκλειο, η Χερσόνησος, τα Μάλια, η Νεάπολη και ο Αγ. Νικόλαος. Στο στάδιο της υλοποίησης μπαίνει και η αντίστοιχη μονάδα στο Ρέθυμνο, δυναμικότητας 45.000 κ.μ. ημερησίως, υδρεύοντας το Ρέθυμνο και τον Μυλοπόταμο. Η υδρολογική λεκάνη «πηγές Αργυρούπολης-λίμνη Κουρνά-Μουσέλας» είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη διαχειριστικά περιοχή, με μεγάλες διαμάχες και αντιθέσεις πριν κάποια χρόνια όπως θυμόμαστε οι παλιότεροι. Οι Ρεθεμνιώτες έζησαν ανείπωτες καταστάσεις, με κλεισίματα βανών και διακοπή ροής του νερού προς το Ρέθυμνο, βανδαλισμούς εγκαταστάσεων, απειλές, κλπ. Σήμερα από τον ΟΑΚ Α.Ε. γίνεται η διαχείριση του ταχυδιυλιστηρίου στα Δράμια, του μεγάλου αντλιοστασίου στην λίμνη Κουρνά και δικτύων διανομής, πετυχαίνοντας με ομολογουμένως μεγάλη δυσκολία την σύνθεση των αναγκών υδροάρδευσης στην περιοχή αυτή, που όμως εξασφαλίζει εντέλει την ύδρευση του Ρεθύμνου και περιοχών του δήμου Αποκόρωνα. Η διαχείριση των «έργων κεφαλής»,όπως λέγονται τα βασικά έργα υποδομής, πρέπει να γίνεται από ένα οργανισμό που να έχει σύγχρονη οργάνωση και υπερτοπικό ρόλο και να εξυπηρετεί εξίσου σωστά και ορθολογικά τις καταναλώτριες ΔΕΥΑ, με τις οποίες θα συνεργάζεται συνεχώς καλύπτοντας τις τακτικές, αλλά και τις έκτακτες ανάγκες και πάντα όλα αυτά βέβαια να καταλήγουν προς όφελος των πολιτών-καταναλωτών, που θα έχουν νερό ανθρώπινης κατανάλωσης, απόλυτα ελεγμένο ποιοτικά και στην σωστή τιμή, προσιτή από όλους.»
Ο στρατηγικός στόχοςτης διοίκησης του ΟΑΚ για ενιαία διαχείριση σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης
Αναφερόμενος τέλος, ο ίδιος στον στρατηγικός στόχος της διοίκησης του ΟΑΚ
για ενιαία διαχείριση σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης, τόνισε ότι οι προκλήσεις είναι μεγάλες και οι αποφάσεις πρέπει να επιταχυνθούν.
«Η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ενιαίας διαχείρισης σε επίπεδο Κρήτης είναι απόλυτα σωστό, είναι θα έλεγα μονόδρομοςκαι μάλλον έχει καθυστερήσειήδη. Η κλιματική αλλαγή επιτείνει τα υδροδοτικά προβλήματα και τις αντιθέσεις που ήδη υπάρχουν μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Κρήτης. Η Κρήτη πρέπει να αντιμετωπιστεί ως ενιαία. Κατασκευάζονται και πρόκειται να κατασκευαστούν μεγάλα έργα υποδομής, όπως ο νέος ΒΟΑΚ, το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλλι, κλπ., μεγάλες τουριστικές μονάδες κατασκευάζονται ήδη σε όλο το νησί. Οι ανάγκες σε νερό θα αυξηθούν κατακόρυφα και αυτό θα γίνει την επόμενη δεκαετία με δεκαπενταετία. Αν δεν προχωρήσουμε άμεσα στην κατασκευή ταμιευτήρων (μικρών & μεγάλων)και αντίστοιχα εγκαταστάσεων επεξεργασίας νερού δυναμικότητας 30.000 κ.μ. έως 50.000 κ.μ. ημερησίως, σε συνδυασμό με υδροστρόβιλους (όπως γίνεται στις ΕΕΝ Αποσελέμη και φρ. Ποταμών), προκειμένου να συνδυαστεί ένα εφικτό κόστος κατασκευής και ένα χαμηλό λειτουργικό κόστος, δεν νομίζω να μπορέσει η Κρήτη να αντέξει το βάρος μιας τέτοιας ανάπτυξης που θα τριπλασιάσει κατοίκους και επισκέπτες καταναλωτές. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες και οι αποφάσεις πρέπει να επιταχυνθούν.»
