Πλοία που έκαναν δρομολόγια Πειραιά - Κρήτη μετά τον πόλεμο

ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Το πλοίο που ξεκίνησε να ναυπηγείται το 1939 στα Γαλλικά ναυπηγεία Forces & Ch. de la Meditterane στην Χάβρη αιχμαλωτίστηκε από τους Γερμανούς και έπεσε ημιτελές στο νερό το 1941. Το 1943 το οδήγησαν στην Γερμανία και το μετέτρεψαν σε πλοίο πόντισης ναρκών. Με το τέλος του πολέμου επιστρέφει και πάλι στα ναυπηγεία της Χάβρης όπου πλέον ολοκληρώνει την κατασκευή του σύμφωνα με τα αρχικά ναυπηγικά του σχέδια σαν επιβατηγό πλοίο. Ξεκίνησε να εκτελεί δρομολόγια στις αρχές του 1947, στη διαδρομή New Haven - Dieppe.

Το Δεκέμβριο του 1963 που αγοράστηκε από την Ατμοπλοΐα Αιγαίου, των Α/φών Τυπάλδου, του έδωσαν το όνομα Ικόνιον ΙΙ και αφού τελείωσαν οι μετασκευαστικές του εργασίες, το μετονόμασαν σε ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ. Τον Ιούνιο του 1964 ξεκίνησε δρομολόγια κάθε Δευτέρα – Πέμπτη – Παρασκευή, ώρα 11 το πρωί, για Χανιά, κάθε Τρίτη – Τετάρτη, ώρα 11 πρωινή, για Ηράκλειο και κάθε Σάββατο στις 18.30 για Ηράκλειο. Η διάρκεια ταξιδιού για το Ηράκλειο ήταν 8 ώρες και για τα Χανιά 7 ώρες.

Όμως την Πέμπτη 14 Απριλίου του 1966 και ενώ το πλοίο βρισκόταν δεμένο στην ακτή Ξαβερίου για επισκευές πήρε φωτιά. Τα ρυμουλκά το απομάκρυναν από το λιμάνι και το οδήγησαν φλεγόμενο στην Κυνόσουρα της Σαλαμίνας όπου εκεί το πλοίο κατεστράφη ολοσχερώς από την φωτιά.

ΚΑΝΑΡΗΣ –ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ-ΜΙΑΟΥΛΗΣ-ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Τα τέσσερα αυτά πλοία ήσαν πανομοιότυπα και δόθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία, ως αποζημίωση για τις καταστροφές του πολέμου. Τα πλοία αυτά ναυπηγήθηκαν περί το 1952. Από τα πλοία αυτά το ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ πήρε η εταιρεία Ποταμιάνου και τα υπόλοιπα τρία η εταιρεία Νομικού.

Χαρακτηριστικά των πλοίων αυτών ήταν τα ακόλουθα: Εκτόπισμα περί τους 1500 τόνους. Ήσαν διπλέλικα με δύο μηχανές Diesel. Έλεγαν ότι ήσαν πλοία των 15,5 μιλίων, όμως ταξίδευαν με 13 περίπου μίλια. Η γάστρα τους (δηλαδή το μέρος του σκάφους που βρίσκεται στο νερό) ήταν πολύ υδροδυναμική. Το πλοίο πρώρα και πρύμα δεν εκτόπιζε πολλά νερά, γι’ αυτό έκανε ένα περίεργο κούνημα στην τρικυμία. Το κούνημα αυτό ήταν ένας συνδυασμός σκαμπανεβάσματος με μπότσι. Δεν είχαν καρένα αλλά ήταν πλάκα από κάτω. Οι μηχανές των πλοίων ήσαν αδύνατες για τα σκάφη αυτά, απόδειξη η μέτρια ταχύτητα, για την εποχή εκείνη για σκάφη τόσο υδροδυναμικής γάστρας. Ακόμα και οι μανούβρες μέσα στο λιμάνι καθυστερούσαν λόγω της μικρής ιπποδύναμης των μηχανών. Άλλο ελάττωμα που έφερνε δυσκολίες στις μανούβρες ήταν ότι η μία προπέλα βρισκόταν κοντά στην άλλη και δεν δημιουργείτο ισχυρό ζεύγος δυνάμεων για την περιστροφή των σκαφών (προτέρημα που είχε το «Δέσποινα» του Φουστάνου). Έτσι όλα αυτά τα πλοία απεσύρθησαν σύντομα από την ενεργό υπηρεσία. Ήταν αρκετά ευρύχωρα εν συγκρίσει με τα άλλα πλοία των γραμμών και πολύ καθαρά. Από τα πλοία αυτά το Μιαούλης αποσύρθηκε το 1986. Το Καραισκάκης ήταν αυτό που ταξίδεψε περισσότερο. Το Κολοκοτρώνης είχε και δεύτερο όνομα το Γεώργιος Ποταμιάνος

ΕΣΠΕΡΟΣ

Η ναυπήγηση του ξεκίνησε το 1939 στο Γερμανικό τότε ναυπηγείο Danziger Werft για να τελειώσει το 1943 στο Δανικό ναυπηγείο Odense Staalskibs. Πλοιοκτήτρια εταιρεία του η Γερμανική Norddeutscher Lloyd και ο τύπος του φορτηγό φρουτάδικο. Το όνομα του LINZ και τα κύρια χαρακτηριστικά του 3508 κόροι ολικής χωρητικότητας, μήκος 102.55 μέτρα, πλάτος 13.92 μέτρα και βύθισμα 5.49 μέτρα. Μονοπρόπελο με μια μηχανή Diesel μάρκας ΜΑΝ 3950 ίππων και μια ταχύτητα γύρω στα 15 μίλια.

Τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του τα πέρασε υπηρετώντας την μητέρα πατρίδα του ως ναρκοθέτις, μέχρι τον Μάιο του 1945 που αιχμαλωτίστηκε στο Κίελο από τις συμμαχικές δυνάμεις και πέρασε κάτω από Βρετανικό έλεγχο. Μετονομάστηκε σε EMPIRE WANSBECK και τέθηκε στην υπηρεσία του Βρετανικού υπουργείου μεταφορών για να εξυπηρετήσει ανάγκες του πολέμου. Πράγματι χρησιμοποιήθηκε σαν οπλιταγωγό σε ταξίδια μεταξύ Αγγλίας και Ολλανδίας στην γραμμή Harwich - Hook of Holland με διαχειρίστρια εταιρεία του την Βρετανική Ellerman Wilson Line, από το 1948 μέχρι το τέλος του 1962, οπότε και βγήκε προς πώληση με αποτέλεσμα να αγοραστεί από την εταιρεία Καβουνίδου και να πάρει το όνομα ΕΣΠΕΡΟΣ. Το 1963 έγιναν οι πρώτες εργασίες προσαρμογής του που μεταξύ των άλλων περιελάμβαναν την διαμόρφωση στο πρυμνιό του μέρος ενός γκαράζ για 60 ΙΧ αυτοκίνητα με πλευρικές μπουκαπόρτες. Οι εργασίες που έγιναν είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση της ολικής χωρητικότητας του που έγινε 3974 κόροι ενώ η μεταφορική του ικανότητα ήταν 1200 περίπου επιβάτες. Ανέλαβε υπηρεσία τον Ιανουάριο του 1964 στην ακτοπλοΐα, εκτελώντας δρομολόγια προς Δωδεκάνησα. Την εποχή εκείνη πρέπει να ήταν το μεγαλύτερο και καλύτερο ακτοπλοϊκό. Το δρομολόγιο όμως με το οποίο καθιερώθηκε ήταν το εβδομαδιαίο Βενετία - Κέρκυρα - Πειραιάς - Κάλυμνος - Ρόδος ένα είδος κρουαζιέρας. Αργότερα ξέπεσε σε ένα δρομολόγιο από Καβάλα μέχρι Ρόδο με ενδιάμεσους σταθμούς και σε άλλα νησιά και την Κρήτη. Ένα από αυτά τα ταξίδια του στάθηκε μοιραίο για να έλθει το τέλος του, όταν έξω από την Κω προσάραξε σε αβαθή, οπότε μετά την ανέλκυση του παροπλίστηκε στην Κυνόσουρα για αρκετό χρονικό διάστημα, μέχρι τις 14 Μαρτίου 1980 που αναχώρησε ρυμουλκούμενο από το Ρ/Κ Βερνίκος Δημήτριος, με προορισμό την Ισπανική πόλη Gandia όπου το περίμεναν οι Ισπανοί διαλυτές του.

ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ

Το ΗPAKΛEION γεννήθηκε Δεκέμβρη και πέθανε Δεκέμβρη. Μεταξύ του 1949 και του 1966 μεσολαβούν 17 χρόνια. Τόσα έζησε. Ναυπηγήθηκε στα σκωτικά ναυπηγεία Fairfield Shipbuilding & Engineering Co. στο Govan, μαζί με το αδελφό του «WARWICKSHIRE» (1948). Ονομάστηκε LEICESTERSHIRE και ανήκε στην αγγλικών συμφερόντων Bibbye Lines. Αγοράστηκαν και τα δύο, από την Ατμοπλοΐα Αιγαίου Αδελφών Σ. Τυπάλδου το 1964, αρχές 1965. (Μετασκευάστηκαν και τα δύο σε Ε/Γ-Ο/Γ, το δεύτερο ονομάστηκε ΧΑΝΙΑ). Μέσα σε διάστημα ελάχιστων μηνών έγιναν οι απαραίτητες μετατροπές (γκαράζ, χώροι υποδοχής, πλαϊνές μπουκαπόρτες κ.ά.) και από φορτηγό/ποστάλι έγινε επιβατηγό/οχηματαγωγό. Η συνολική δαπάνη μετασκευής έφθασε το ποσό των 15.422.850 δραχμών και στα χαρτιά του είχε τα εξής χαρακτηριστικά: Μήκος 498’-0’, πλάτος 60’-4’’, ταχύτης 17 μίλια μονέλικο, τόνοι GROSS 8.922, στεγανά διαμερίσματα κάτω από το κύριο κατάστρωμα 11. Μεταφορική ικανότητα επιβατών (χειμώνα) 626. Οχήματα 35 –μέσο φορτίο 10 τόνοι.

Η μετατροπή του πλοίου εκτός των άλλων είχε απαιτήσει την αφαίρεση των υποκαταστρωμάτων και έρματος βάρους 200 τόνων για να γίνει γκαράζ με αποτέλεσμα την ανύψωση του μεσοκεντρικού βάρους και την μείωση της ευστάθειάς του κάτι που είχε-δεν είχε υποπέσει  στην αντίληψη των υπευθύνων.

Με αυτή την αγορά του Leicestershire και του αδελφού πλοίου Warwickshire τα οποία προόριζε να δρομολογήσει στην Κρήτη, η ατμοπλοϊα Αιγαίου των Α/ΦΩΝ Τυπάλδου προσπάθησε να απαντήσει στον ανερχόμενο γίγαντα της ακτοπλοΐας Κ. Ευθυμιάδη.

Το Leicestershire ξεκίνησε από το Λίβερπουλ της Αγγλίας την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου του 1965, έφτασε στον Πειραιά 6 Μαρτίου του 1965, πήγε στο Πέραμα και μετασκευάστηκε σε ΕΓ/ΟΓ, οι εργασίες μετασκευής τελείωσαν τον Μάιο της ίδιας χρονιάς και ξεκίνησε δρομολόγια αρχές Ιουνίου του 1965. Κάθε Δευτέρα και Πέμπτη στις 09:00 από Πειραιά για Χανιά, κάθε Τρίτη στις 18:00, Παρασκευή στις 10:00 και Σάββατο στις 19:00 από Πειραιά για Ηράκλειο. Ο ημερήσιος ναυτιλιακός τύπος της εποχής το διαφήμιζε σαν το ασυναγώνιστο F/B το οποίο θα έφερνε την ειρηνική επανάσταση στην ακτοπλοΐα...

Από την αρχή σχεδόν παρουσιάστηκαν πολλά παράξενα σημάδια. Προμηνύματα που κανείς δεν πήρε στα σοβαρά και που αποδίδονταν στις συμπτώσεις –πήρε κλίση στη Σούδα, συγκρούστηκε με το ΦAIΣTOΣ στον Πειραιά, πέθανε ο πλοίαρχός του Σαρρής από έμφραγμα στα ανοιχτά της Φαλκονέρας.

Tο πλοίο του Τυπάλδου «Ηράκλειον» απέπλευσε στις 7,20 μ.μ. της 8ης Δεκεμβρίου 1966 από το λιμάνι της Σούδας με προορισμό τον Πειραιά. Στη βραχονησίδα Φαλκονέρα, στο μέσο περίπου της διαδρομής από τη Σούδα προς τον Πειραιά, στα όρια του Κρητικού με το Μυρτώο Πέλαγος, η σφοδρή θαλασσοταραχή αρχίζει να προμηνύει την καταστροφή. Το "Ηράκλειο" κλυδωνίζεται πλέον επικίνδυνα. Ένα μεγάλο φορτηγό ψυγείο προσκρούει με δύναμη στα πλαϊνά του πλοίου, καθώς έχει τοποθετηθεί εγκάρσια στο γκαράζ, και χωρίς - όπως κατέθεσαν εκ των υστέρων και μέλη του πληρώματος - να έχουν ληφθεί όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα για την ασφαλή πρόσδεσή του.

Στις 2 τα ξημερώματα το φορτηγό ψυγείο από τους κλυδωνισμούς σπάει τη δεξιά από τις δύο πόρτες οχημάτων του πλοίου, προκαλώντας ρήγμα 17 τ.μ. Η εισροή των υδάτων είναι συνεχής. Τα λεπτά κυλούσαν και οι μανούβρες του καπετάνιου δεν έφερναν αποτέλεσμα - σύμφωνα πάντα με τις καταθέσεις όσων μελών του πληρώματος διασώθηκαν - κι έτσι το πλοίο οδηγήθηκε γρηγορότερα στη βύθιση.

Το ναυάγιο του Ηράκλειον ήταν μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες των μεταπολεμικών ετών που είδαν οι ελληνικές θάλασσες που βύθισε στην οδύνη την Κρήτη αλλά και όλη την Ελλάδα, καθώς θρήνησαν το χαμό εκατοντάδων ανθρώπων.

ΧΑΝΙΑ

Κατασκευάστηκε το 1948 ως επιβατηγό/φορτηγό. Τα τεχνικά στοιχεία του ήσαν όμοια με αυτά του αδελφού πλοίου «ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ»

Το 1965 αγοράστηκε από την Ατμοπλοία Αιγαίου των Αδελφών Τυπάλδου και μετασκευάστηκε στον Πειραιά. Δεν έκανε πολλά δρομολόγια δεδομένου ότι μετά το ναυάγιο του «ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ» (το Δεκέμβριο του 1966 στη Φαλκονέρα), κατέρρευσε ο όμιλος Τυπάλδου σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι το πλοίο παρέμεινε ανενεργό μέχρι που διαλύθηκε στον Ασπρόπυργο το 1979.

ΣΟΦΙΑ

Το ΣΟΦΙΑ ήταν το τρίτο πλοίο αυτού του τύπου (πρώην Σουηδικό δεξαμενόπλοιο Soya Birgitta) που αγόρασε ο Κ. Ευθυμιάδης το 1965. Με αυτό το πλοίο (αφού το μετασκεύασε σε F/B) μπήκε στην γραμμή της Αδριατικής το 1966 στην ρότα Πάτρα-Αγκώνα. Το 1967 αντικαταστάθηκε από το μεγαλύτερο ΗELEANNA οπότε και πέρασε σε δρομολόγια εσωτερικού στην ρότα Πειραιάς - Κρήτη.

Το Σοφία έκανε την γραμμή Ηράκλειο – Πειραιά, και κάθε Πέμπτη έκανε ημερήσιο ταξίδι προς Χανιά.

Στις 24 Σεπτεμβρίου 1967 το ΣΟΦΙΑ έπαθε ζημιές από μια πυρκαγιά.

Έξι μέρες αργότερα το πλοίο έμεινε ακυβέρνητο μεσοπέλαγα σε ένα ταξίδι Ηράκλειο-Πειραιά. Το πλήρωμα προσπάθησε να κουκουλώσει το γεγονός. Όχι μόνο δεν ενημερώθηκαν οι αρχές, αλλά όταν προσπάθησαν να επικοινωνήσουν με το ΣΟΦΙΑ, αυτό τήρησε "σιγή ασυρμάτου". Και αυτά μόνο λίγους μήνες μετά το τραγικό ναυάγιο του ΗΡΑΚΛΕΙΟΝ. Παροπλίστηκε το 1975 στη Σαλαμίνα. Στις 17-5-1976, πήρε μεγάλη κλίση από εισροή υδάτων. Διαλύθηκε το 1986.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΡΚΑΔΙ (του Ευθυμιάδη)

To πρώτο ΑΡΚΑΔΙ της ακτοπλοΐας εμφανίστηκε στο Αιγαίο το 1971 και ταξίδεψε μόνο για 3 χρόνια. 17 χρόνια αργότερα το ΑΡΚΑΔΙ της Ρεθυμνιακής θα αναβιώσει το όνομα.

Είχε ναυπηγηθεί το 1948 στα περίφημα αγγλικά ναυπηγεία Swan Hunter & Wigham Richardson στο Newcastle. Το είχε παραγγείλει ως EL KANTARA η Compagnie de Navigation Mixte, αλλά τελικά καθελκύστηκε με το όνομα PRESIDENT DE CAZALET.

Οι Διαστάσεις του ήταν 122,6 x 16,3 x 5,60 μέτρα και 5.228 τόνοι γκρος. Οι δύο τουρμπίνες που είχε στα σωθικά του το κινούσαν με 20 κόμβους, αρκετούς για να μεταφέρει 900 επιβάτες στη γραμμή Μασσαλία-Αλγέρι ή Τύνιδα που έπρεπε να κάνει.

Το 1968 πουλήθηκε στη Compagnie Generale Transatlantique και μετονομάστηκε MEDITERRANEE.

Το 1971 ήταν η χρονιά που το έφερε ο Ευθυμιάδης και το μετασκεύασε για να μπορεί να μεταφέρει και 80 οχήματα.

Ταξίδεψε στη γραμμή Πειραιά-Ρέθυμνο-Ηράκλειο, και Πειραιά-Λέρο-Κάλυμνο-Κω-Ρόδο, ενώ από την επόμενη χρονιά μετά τα Δωδεκάνησα συνέχιζε σε Κύπρο και Ισραήλ.

Το Νοέμβριο του 1973 παροπλίστηκε στο Πέραμα και δεν ταξίδεψε ξανά. Τελικά διαλύθηκε το 1981-82 στο Πέραμα.

ΜΙΝΩΣ 

Το θρυλικό ΜΙΝΩΣ, το καράβι της Κρήτης, του Κ. Ευθυμιάδη, ναυπηγήθηκε το 1952 στη Σουηδία ως τάνκερ, στα ναυπηγεία Kockums Mek. Verkstad A/B, Malm&ouml και πήρε το όνομα SOYA MARGARETA.

Ήταν 16075 τόνων ολικής χωρητικότητας. Είχε μήκος 162,55 μέτρα και πλάτος 19,23 μέτρα. Μία μηχανή 6 κυλίνδρων Kockums-MAN diesel ισχύος 4476 kW. Ανέπτυσσε ταχύτητα 14,5 κόμβων.

Από τον Κ. Ευθυμιάδη, αγοράστηκε το 1964, πήρε το όνομα ΜΙΝΩΣ και μετασκευάστηκε σε επιβατηγό-οχηματαγωγό πλοίο, στο Πέραμα. Με το διακριτικό ΚΕ στη τσιμινιέρα του, δούλεψε στη γραμμή Πειραιάς-Κρήτη, το 1965, με στάνταρ λιμάνι το Ηράκλειο και λίγες φορές Χανιά.

Το 1974, αγοράσθηκε από τη νεοϊδρυθείσα Κρητική ακτοπλοϊκή εταιρεία ΜΙΝΩΙΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΙ. Ένα χρόνο μετά η εταιρεία του Κ. Ευθυμιάδη, σταμάτησε τη λειτουργία της.

Το καράβι-θρύλος της Κρήτης, συνέχισε να ταξιδεύει στην ίδια γραμμή, μέχρι το 1984, οπότε και πουλήθηκε για παλιοσίδερα στη Γιουγκοσλαβία.

Πηγή: http://www.cretaclassicclub.gr