Κάνοντας μια βόλτα τις προηγούμενες ημέρες στην έκθεση της γιορτής Κρητικής διατροφής στο δημοτικό κήπο του Ρεθύμνου, δεν ήταν δυνατόν να μην σου προκαλέσει ενδιαφέρον μια γωνιά διαφορετική, καθώς επρόκειτο για ένα εργαστήριο κατασκευής κρητικών στιβανιών.
Μπροστά στον παραδοσιακό πάγκο του τσαγκάρη, καθόταν ο νεαρός Μανώλης Σιγανός που έλκει την καταγωγή του από το Αμάρι. Πρόκειται για ένα από τους πιο γνωστούς υποδηματοποιούς της Κρήτης, ο οποίος κατασκευάζει στιβάνια, μεταφέροντας στο σήμερα την τέχνη που έμαθε από τον παππού και τον πατέρα του.
Τρίτη γενιά υποδηματοποιών, ο Μανώλης Σιγανός διατηρεί το εργαστήριο του στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Τον συναντήσαμε στο περίπτερο που είχε στην έκθεση τοπικών προϊόντων της γιορτής κρητικής διατροφής στον Δημοτικό κήπο και η συζήτηση μαζί του είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Κυρίως, γιατί αποκαλύπτει, πως το κρητικό στιβάνι δεν αποτελεί ένα υπόδημα που έρχεται από το παρελθόν και το βλέπουμε σήμερα μόνο ως εξάρτημα μια παραδοσιακής κρητικής στολής. Είναι ένα υπόδημα που συνεχίζει να έχει ιδιαίτερη προτίμηση από τους κρητικούς και φοριέται από τους νέους τόσο σε καθημερινό επίπεδο όσο και σε ιδιαίτερες περιστάσεις όπως γάμοι και χαρές.
«Δεν επέλεξα αυτό το επάγγελμα για τα χρήματα. Το επέλεξα γιατί μου άρεσε.» είπε ο Μανώλης Σιγανός και συνέχισε λέγοντας, ότι «Πήγαινα στο εργαστήριο του παππού μου και έπαιζα κάνοντας πως κατασκευάζω στιβάνια. Μου άρεσε αυτή η δουλειά. Από μικρός έκανα πως κατασκευάζω παπούτσια»!
Όπως μας εξήγησε έμαθε την τέχνη αυτή από τον πατέρα του, ο οποίος και εκείνος την είχε μάθει από τον δικό του πατέρα. Χαρακτηριστικά, μας είπε τα εξής: «ο παππούς μου είχε τσαγκαράδικο στο Ρέθυμνο πριν το πόλεμο και μετά τον πόλεμο πήγε πίσω στο χωριό. Εκείνος κατασκεύαζε στιβάνια και έμαθε στον πατέρα μου την τέχνη. Ο πατέρας μου δεν ακολούθησε αυτή τη δουλειά γιατί η εποχή του έπεσε πάνω στην εξέλιξη της αγοράς υποδημάτων που ήθελε έτοιμα παπούτσια. Ωστόσο εγώ έμαθα από τον πατέρα μου να κατασκευάζω στιβάνια γιατί μου άρεσε πολύ αυτή η τέχνη. Έτσι, αφού άλλαξα πολλές δουλειές, αποφάσισα πως θέλω να κάνω ένα εργαστήριο σαν του παππού μου και τελικά αυτό κάνω σήμερα, όπως άλλωστε επιθυμούσα πάντα.»
ΤΟ ΣΤΙΒΑΝΙ ΣΗΜΕΡΑ
Τα στιβάνια κατασκευάζονται από γνήσιο δέρμα μοσχαριού και κατσίκας. Είναι αδιάβροχα και έχουν αντιολισθητική σόλα. Είναι άνετα υποδήματα, διότι ο κατασκευαστής τα φτιάχνει πάνω στο πόδι κάθε ενός ξεχωριστά. Αυτό σημαίνει, ότι κάθε ζευγάρι είναι μοναδικό προϊόν και δεν έχει αντίστοιχο δεύτερο. Έτσι η εφαρμογή του για εκείνον που τα φοράει είναι ευχάριστη και άνετη. Προσφέρουν σταθερότητα στο περπάτημα, ειδικά σε δύσβατα σημεία και εννοείται είναι απολύτως κατάλληλα για εκείνους που αγαπούν τους κρητικούς χορούς!
Ο Μανώλης Σιγανός μιλώντας για την διαφορετικότητα της δουλειάς του, τόνισε ιδιαίτερα το ξεχωριστό της κατασκευής, καθώς το στιβάνι φτιάχνεται πάνω στην φόρμα κάθε ποδιού και διευκρίνισε, ότι όλη η δουλειά γίνεται στο χέρι, επισημαίνοντας, ότι δεν πρόκειται για μαζική παραγωγή, διότι κάθε πόδι είναι διαφορετικό, οπότε και κάθε στιβάνι, μοναδικό προϊόν. «Δεν μιλάμε για ζευγάρι υποδημάτων. Μιλάμε για ένα διαφορετικό υπόδημα για κάθε πόδι» διευκρίνισε, καταδεικνύοντας πόση τέχνη και προσοχή χρειάζεται η κατασκευή της συγκεκριμένης αντρικής μπότας.
Για όποιον νομίζει, πάντως, πως το στιβάνι σήμερα είναι μια επιλογή των χορευτών και μόνο, κάνει λάθος. Ο Μανώλης Σιγανός μας είπε, πως, «έχω μόνιμη πελατεία. Ανθρώπους που κάθε 2-3 χρόνια ράβουν και από ένα ζευγάρι. Επίσης έχω πάρα πολλές παραγγελίες από γαμπρούς, κουμπάρους και συντέκνους που θέλουν να φορέσουν στιβάνια στις χαρές τους. Γενικότερα υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση», όπως υποστήριξε χαμογελώντας δείχνοντας έτσι και την ικανοποίηση του για την επαγγελματική του επιλογή.
Βεβαίως, οι δυσκολίες τις εποχής και οι οικονομικές συγκυρίες προβληματίζουν και τον ίδιο καθώς δεν παύει, το στιβάνι να έχει ένα κόστος για τον αγοραστή. «Κατά την γνώμη μου, το στιβάνι σε σχέση με την δουλειά που απαιτεί και μάλιστα όλη στο χέρι, δεν είναι ακριβό» υποστήριξε ο Μανώλης Σιγανός για να καταλήξει, ότι «ένα ζευγάρι μπορεί να κοστίσει από 230 έως 250 ευρώ. Όμως αν σκεφτείτε τα υλικά και την χειρονακτική εργασία, νομίζω πως μάλλον είναι φθηνό, αφού πολλές φορές ένα έτοιμο ζευγάρι δερμάτινα παπούτσια μπορεί κοστίζουν το ίδιο ή και περισσότερα».
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΑΚΗΣ
