- ΑΓΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΨΕΚΑΣΜΩΝ
Σοβαρή ανησυχία επικρατεί στους κόλπους των ελαιοπαραγωγών καθώς αυξημένοι πληθυσμοί δάκου έχουν προσβάλει πολλές περιοχές με ελαιώνες σε ολόκληρη την Κρήτη και βεβαίως στην Π.Ε. Ρεθύμνου.
Ενώ οι μέχρι στιγμής ενδείξεις έδειχναν πως επίκειται μια καλή χρονιά παραγωγής ελαιολάδου, τις τελευταίες ημέρες εκφράζεται έντονος προβληματισμός καθώς διαφαίνεται, ότι οι ψεκασμοί μάλλον δεν έχουν επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά κυρίως από τις διευθύνσεις αγροτικής ανάπτυξης της Περιφέρειας Κρήτης, η φετινή χρονιά είναι ιδιαίτερα δύσκολη ως προς την καταπολέμηση του δάκου καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφονται τον τελευταίο μήνα, επιφέρουν σοβαρή αύξηση της δραστηριότητας του επικίνδυνου για την ελιά εντόμου.
Ο προβληματισμός για εντατικοποίηση των ψεκασμών έγκειται κυρίως στο γεγονός, ότι το πρόγραμμα δακοκτονίας για το τρέχον έτος διαθέτει μόνο ένα εγκεκριμένο σκεύασμα για τη διενέργεια των δολωματικών ψεκασμών, στην απόφαση έγκρισής του οποίου ορίζεται ότι θα πρέπει υποχρεωτικά να παρεμβάλλονται 21 ημέρες μεταξύ των επεμβάσεων. Ως εκ τούτου η υπηρεσία, στην ίδια περιοχή, δεν μπορεί να επέμβει με νέο ψεκασμό αν δεν παρέλθει το διάστημα των 21 ημερών, ακόμα και αν τα δακοκτονικά στοιχεία το επιβάλλουν.
Ο όρος των 21 ημερών φαίνεται πως αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη έκτακτων ψεκασμών και οι ελαιοπαραγωγοί αναφέρουν ολοένα και αυξανόμενο αριθμό των δακοπληθυσμών σε πολλές περιοχές. Ήδη σε ελαιώνες της Δ.Ε. Αρκαδίου αλλά και στο ορεινό Μυλοπόταμο, γίνεται λόγος για τεράστιο πρόβλημα και σοβαρή απειλή για την παραγωγή λαδιού την προσεχή ελαιοκομική περίοδο.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΣΕΔΗΚ
Στην ύπαρξη του προβλήματος αναφέρθηκε ο επιστημονικός σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ κ. Νίκος Μιχελάκης, μιλώντας στην εφημερίδα «Ρέθεμνος». Σύμφωνα με όσα είπε, όντως υπάρχει έντονη ανησυχία για την εξέλιξη του φαινομένου αύξησης των πληθυσμών του δάκου της ελιάς και τόνισε, ότι σε αυτό έχει οδηγήσει σωρεία λαθών. Ωστόσο, όπως είπε, «Τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν σε μεταγενέστερο χρόνο. Τώρα προέχει να μελετηθούν σωστά τα δεδομένα και να γίνουν οι κατάλληλες κινήσεις που πρέπει να γίνουν για να διασωθεί η παραγωγή ελαιολάδου.»
Ο ίδιος σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην επίσημη ιστοσελίδα του ΣΕΔΗΚ, τονίζει τα εξής: «Σε μια χρονιά κατά την οποία η ελαιοπαραγωγή των Μεσογειακών χωρών πλήττεται σοβαρά από παρατεταμένη ξηρασία και κύματα έντονων καυσώνων, με πολύ πιθανή την σημαντική μείωσή της, η πλούσια ελαιοπαραγωγή της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Κρήτης, που μέχρι σήμερα αποτελούσε εξαίρεση, άρχισε να κινδυνεύει σοβαρά από τον μόνιμο εχθρό της, τον Δάκο!
Οι πρόσφατες εξάρσεις δακοσυλλήψεων, που διαπιστώθηκαν σε σχεδόν όλες τις περιοχές της Κρήτης, σύμφωνα με παρατηρήσεις παραγωγών αλλά και ανακοινώσεις των ΔΑΟΚ και Συν/σμων, προκάλεσαν, ως ήταν φυσικό, σοβαρούς προβληματισμούς στους ελαιοπαραγωγούς για την παραπέρα εξέλιξη της παραγωγής.»
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ο ΣΕΔΗΚ σε μια προσπάθεια να συμβάλει συμβουλευτικά για την διάσωση της παραγωγής, ζήτησε τις απόψεις της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής Φυτοπροστασίας Ελιάς.
Στην σχετική διάσκεψη συμμετείχαν ο Δρ. Αριχείδης Οικονομόπουλος, Γεωπόνος, Ομότιμος Καθ. Βιολογίας Παν. Κρήτης, ο Δρ. Πολυχρόνης Ρεμπουλάκης, Βιολόγος – Οικολόγος, Επικεφαλής Εντομολόγος Βιοασφάλειας και Ασφάλειας Τροφίμων της Νέας Νότιας Ουαλίας της Αυστραλίας, ο κ. Βασίλειος Μπουρνάκας, Συντ. Γεωπόνος, Συγγραφέας βιβλίου «Δολωματική Δακοκτονία» και ο Δρ. Νίκος Μιχελάκης, Γεωπόνος, Πρ. Δ/ντης Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων, Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ.
Οι κυριότερες επισημάνσεις των επιστημόνων είναι οι εξής:
1. Η εμφάνιση υψηλών δακοπληθυσμών, στο 3ο δεκαήμερο του Ιουλίου αλλά και περιορισμένων, ευτυχώς, δακοπροσβολών σε διάφορες περιοχές, μετά την διενέργεια της 1ης γενικής διαβροχής, οπωσδήποτε είναι ανησυχητική και εάν δεν ελεγχθεί άμεσα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για σημαντικές δακοπροσβολές.DAKOS2
2. Η προέλευση των δακοπληθυσμών μπορεί να αποδοθεί σε πιθανή παράταση των εξόδων της διαχειμάζουσας γενεάς, αλλά και σε άτομα που προήλθαν από δακοπροσβολές νέας φετινής γενιάς, οι οποίες, άγνωστο γιατί, δεν επισημάνθηκαν με τις διενεργούμενες δειγματοληψίες.
3. Η εφαρμογή της 1ης γενικής διαβροχής στην Κρήτη, εκτός από την Χερσόνησο Ηρακλείου, όπου άρχισε 7 Ιουνίου, σχετικά έγκαιρα, στις άλλες περιοχές άρχισε αργότερα και μετά και από σχετικές διακοπές, ολοκληρώθηκε περί τα τέλη Ιουνίου. Βασικές αιτίες της καθυστέρησης, σύμφωνα με ανακοινώσεις ΔΑΟΚ, ήταν οι υψηλές θερμοκρασίες, οι άνεμοι αλλά και οι αργίες.
4. Η πιθανή έλευση ημερών με πολύ υψηλές θερμοκρασίες (καύσωνες) μπορεί, οπωσδήποτε, να καθηλώσει την κινητικότητα και ζωτικότητα του Δάκου. Δεν πρέπει όμως να αποτελέσει αιτία εφησυχασμού.
Κατόπιν των παραπάνω προτείνονται τα εξής:
1. Η πρώτη γενική διαβροχή στους δολωματικούς ψεκασμούς πρέπει να έχει ολοκληρωθεί (όχι να αρχίζει), ανεξαρτήτως ύπαρξης ενδείξεων δακοπαγίδων, πριν ο ελαιόκαρπος καταστεί δεκτικός για προσβολή (πήξη του πυρήνα, ή βάρος 1-2 γρ.) και αν χρειαστεί, πρέπει να επαναλαμβάνεται άμεσα. Αναβολή για λόγους τεχνικούς, κλιματικούς ή οικονομικούς διακυβεύει την αποτελεσματικότητα.
2. Οι υψηλές δακοσυλλήψεις πρέπει να ελεγχθούν με δεύτερη αποτελεσματική γενική διαβροχή ενώ οι δακοπροσβολές πρέπει να επισημανθούν και να καθηλωθούν άμεσα με ψεκασμούς κάλυψης με διασυστηματικά φάρμακα από τις υπηρεσίες δακοκτονίας.
3. Η ύπαρξη, σε επίπεδο Περιφέρειας, ενός συντονιστικού οργάνου με συμμετοχή έμπειρων επιστημόνων και εκπροσώπων των παραγωγών, το οποίο θα καθορίζει τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές για κρίσιμα σημεία της εφαρμογής της μεθόδου, είναι απαραίτητη.
4. Οι νόμιμες ή παράτυπες εξαιρέσεις ελαιώνων από τους δολωματικούς (βιολογικοί, μειωμένης καρποφορίας, περιφραγμένοι, δύσβατοι κ.α.) πρέπει να περιοριστούν δραστικά γιατί ακυρώνουν την έννοια των «γενικών διαβροχών».
5. Η εφαρμογή ψεκασμών σε ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες, μπορεί να αντιμετωπιστεί με εκτέλεση τους κατά τις πολύ πρωινές ώρες οπότε οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότερες, όπως γινόταν και παλαιοτέρα ακόμη και κατά τους αεροψεκασμούς.
6. Η εφαρμογή δολωματικών ψεκασμών με εκτόξευση του ψεκαστικού υγρού από μεγάλες αποστάσεις πρέπει να αποφευχθεί, γιατί μειώνει την αποτελεσματικότητα αλλά και διότι μπορεί να συντελέσει σε υπολείμματα στο ελαιόλαδο.
7. Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων και η ανάπτυξη ανθεκτικότητας του Δάκου πρέπει να τεκμηριώνονται με συγκεκριμένες έγκυρες δημοσιευμένες επιστημονικές εργασίες. Οι ερευνητικές εργασίες που χρηματοδοτεί το ΥπΑΑΤ πρέπει να δημοσιεύονται.
8. Η αναβολή εκτέλεσης ψεκασμών κατά τις αργίες μπορεί και πρέπει να αντιμετωπιστεί με καταβολή των επιπλέον νόμιμων αμοιβών στο απασχολούμενο προσωπικό (Τομεάρχες, ψεκαστές κλπ).
