Την ανάγκη διαμόρφωσης ενός γραφειοκρατικού συστήματος που θα επιτρέπει πιο εύκολες διαδικασίες αξιοποίησης του υπόγειου πλούτου υδρογονανθράκων της χώρας επισημαίνει ο Δρ Ηλίας Κονοφάγος, ο οποίος παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις των ερευνών νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, που διεξάγονται τους τελευταίους μήνες.
Μιλώντας στην εφημερίδα «Ρέθεμνος» για το ζήτημα αυτό, μετέφερε όλες τις λεπτομέρειες για το τι συμβαίνει με τις έρευνες που διεξάγονται και τόνισε πως όλα δείχνουν, πως μετά από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, διαφαίνεται, ότι είναι τελικά πολύ πιθανόν να ξανάρθει γεωτρύπανο στην Ελλάδα, γεγονός, που σηματοδοτεί σειρά εξελίξεων.
O Δρ. Ηλίας Κ. Κονοφάγος είναι Χημικός Μηχανικός και μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Ανάπτυξης Υδρογονανθράκων της Εταιρίας Flow Energy S.A. Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής Έρευνας & Παραγωγής Κοιτασμάτων Υδρογονανθράκων της Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. Είναι Eisenhower Fellow των ΗΠΑ στον τομέα της Οικονομίας Έρευνας & Παραγωγής Υδρογονανθράκων και ειδικότερα του Ενεργειακού Τομέα. Έχει διεθνή παρουσία με πλέον των 200 επιστημονικών ανακοινώσεων.
Η ΚΑΘΑΡΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟ ΓΕΩΤΡΥΠΑΝΟ ΚΑΙ ΟΙ ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ
«Απ’ ό,τι φαίνεται, όλα μέχρι στιγμής έχουν κυλίσει σύμφωνα με τον πρόγραμμα» δήλωσε στο «Ρέθεμνος» ο Δρ Ηλίας Κονοφάγος, ο οποίος συνέχισε λέγοντας, ότι «Κάποια στιγμή ζητήθηκε από την Exxon Mobil μια παράταση, διότι χρειάστηκε και ζητήθηκε περισσότερη ευκρίνεια στις καταγραφές που κάνει, άρα, καθυστέρησε αυτό λίγο. Όμως σύμφωνα με όσα ξέρουμε οι έρευνες νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης αλλά και στο Ιόνιο Πέλαγος προχωρούν σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμός και θα έλεγα πως οι στόχοι που είχαν από καιρό εντοπιστεί, έχουν ήδη γίνει πιο ευκρινείς».
Αναφορικά με την συζήτηση που γίνεται για το αν και πότε θα μπορεί να έρθει γεωτρύπανο, γεγονός που σηματοδοτεί εξελίξεις, ο κ. Κονοφάγος εξήγησε, ότι «Χρειάζεται ακόμα περισσότερη ανάλυση για να δουν οι εταιρείες και να κρίνουν πως είναι έτοιμες για να φέρουν ένα γεωτρύπανο. Όπως ξέρετε στην Ελλάδα έχουμε περίπου 36 χρόνια να δούμε γεωτρύπανο και αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να πιστοποιήσουμε αν έχουμε ή όχι αποθέματα. Άρα θα περιμένουμε ακόμα κάποιο χρονικό διάστημα για να δούμε πότε η Exxon Mobil θα αποφασίσει να κάνει μια γεώτρηση ή όχι. Αυτό είναι το κρίσιμο σημείο που περιμένουμε. Ταυτόχρονα, όμως, έχουμε επανειλημμένες ανακαλύψεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο Ισραήλ, οπότε, όλα αυτά μαζεύονται και κάποια στιγμή θα χρειαστεί οι εταιρείες, προκειμένου να μπορέσουν να προωθήσουν την ανάπτυξη και την εμπορία των ευρημάτων, να συνδέσουν υποδομές, να φτιάξουν εγκαταστάσεις. Και αυτό θα χρειαστεί να πάρει κάποιο χρόνο, ειδικά στην Κρήτη που τα θαλάσσια βάθη είναι ιδιαίτερα μεγάλα».
Ο ίδιος πιστεύει, ότι στα τέλη του τρέχοντος έτους θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα για το τι «κρύβεται» υποθαλάσσια της Κρήτης και τόνισε, ότι «Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να έχουμε συγκεκριμένα δεδομένα. Η Exxon Mobil έχει την τεχνολογία να αναλύσει τα δεδομένα των μετρήσεων που έχουν γίνει έως τώρα για να δει με μεγαλύτερη ευκρίνεια, αν όντως υπάρχουν αποθέματα φυσικού αερίου πριν προχωρήσει στο επόμενο βήμα. Άρα είμαστε ακόμα εκεί και θα έλεγα πως ο χρόνος που θα χρειαστεί ακόμα είναι 8 με 9 μήνες ακόμα. Θα έλεγα στο τέλος του ’23 θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα και μια πιθανότητα πιστοποίησης των κοιτασμάτων που υπάρχουν ή όχι».
Σε ό,τι αφορά τον πιθανό χρόνο εξορύξεων, εκτιμά, ότι «με βάση τα σημερινά δεδομένα, υπολογίζουμε, ότι το 2027-28 είναι πιθανό να αρχίσουμε να έχουμε εγκαταστάσεις αξιοποίησης των κοιτασμάτων. Υπάρχει επίσης η απόφαση να κατασκευαστεί ο αγωγός east med, που όμως είναι συλλογική απόφαση εταιρειών και κρατών, οπότε θα χρειαστεί γραφειοκρατικά κάποιος χρόνος. Για αυτό μιλάμε για χρόνο έως το 2028, διότι θα πρέπει όλες οι απαιτούμενες άδειες να ενοποιηθούν, να αποφασιστεί η επένδυση και η διαδρομή μέσω Ελλάδας για την Ευρώπη».
ΤΙ ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΕΙ Η ΕΛΛΑΔΑ;
Το βασικό ερώτημα που πλανάται στον πολύ κόσμο δεν είναι μόνο το αν υπάρξουν ευρήματα αλλά και το τι ακριβώς έχει να κερδίσει η χώρα από αυτά, κυρίως δε, αν έχει εξασφαλίσει τα δέοντα σε σχέση με τις ιδιωτικές εταιρείες, στις οποίες έχει εκχωρήσει τα δικαιώματα των ερευνών.
Ερωτηθείς για το κρίσιμο αυτό θέμα ο κ. Ηλίας Κονοφάγος, επισήμανε, ότι «Μέχρι τώρα φαίνεται πως τα κράτη και οι εταιρείες έχουν μπει σε ένα καλούπι κανόνων σχετικά με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν εκμεταλλεύσεις χωρίς να γίνεται βορρά των κοιτασμάτων στην κερδοσκοπία. Προς το παρόν τουλάχιστον. Νομίζω πως οι κανόνες αυτοί εξ ανάγκης θα εφαρμοστούν και στην Ελλάδα, όπως άλλωστε εφαρμόζονται ήδη στην Κύπρο, η οποία είναι παράδειγμα έντιμης γραφειοκρατίας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων. Αντιστοίχως έχουμε και στην Αίγυπτο, όπου η σύμβαση που έχει συναφθεί για το μεγαλύτερο κοίτασμα της ανατολικής Μεσογείου, το γνωστό κοίτασμα Zohr, είναι από τα καθαρά κέρδη της εταιρείας, το 65% πάει στο δημόσιο της χώρας και το 35% πάει στην εταιρεία. Αυτό το γνωρίζουμε και από το κοίτασμα του Πρίνου στην Ελλάδα όπου η σύμβαση ήταν παρόμοια, δηλαδή, 65% πήρε η Ελλάδα και 35% πήγαν στην εταιρεία. Με δεδομένο, ότι η τεχνολογία παρέχεται από τις εταιρείες και όχι δωρεάν, είναι κανόνας που εφαρμόζεται και είναι δίκαιος κατά τη γνώμη μου να πηγαίνουν τα κέρδη σύμφωνα με τα παραπάνω ποσοστά».
Ο ίδιος τόνισε ακόμα, ότι «Το Ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να διαμορφώσει ένα γραφειοκρατικό σύστημα τέτοιο, ώστε, να μπορέσει να κάνει πιο εύκολα συμφωνίες με χώρες όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και η Αίγυπτος ώστε πιο απλά και πιο γρήγορα να ενοποιήσουμε υποδομές για να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα κοιτάσματα και με κάθε μορφή να φτάνουμε στις αγορές πιο γρήγορα».
Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Απάντηση και σε όσους θεωρούν πως στην παρούσα φάση είναι δυνατή η λεγόμενη «πράσινη μετάβαση» έδωσε ο κ. Κονοφάγος, δίδοντας την δική του άποψη σχετικά με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων του ήλιου και του ανέμου να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες. Συγκεκριμένα, δήλωσε, ότι «Η πράσινη ενέργεια είναι μεν μια προτεραιότητα αλλά έχουν διαπιστώσει οι ίδιες οι εταιρείες και τα ινστιτούτα που ασχολούνται με την πράσινη ενέργεια, ότι θα χρειαστούν μεγάλες επενδύσεις και κεφάλαια και όπως ξέρετε βρισκόμαστε σε οικονομική κρίση και δεν υπάρχουν τόσα διαθέσιμα κεφάλαια. Αυτός, όμως, δεν είναι ο μόνος λόγος. Ο βασικός λόγος είναι αυτό που επανειλημμένως έχει τονιστεί, ότι η πράσινη ενέργεια είναι μια ασταθής ενέργεια διότι δεν έχουμε πάντα ήλιο και δεν έχουμε πάντα κατάλληλους ανέμους. Όλα αυτά, διαπιστώνονται με έμφαση τώρα που δημιουργήθηκε το πρόβλημα με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, οπότε έγινε αντιληπτό πως έχουμε σοβαρή εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και θα πάρει αρκετό χρόνο για να ολοκληρωθούν οι επενδύσεις για πράσινη ενέργεια. Μιλάμε για το 2050 για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, άρα, χρειάζεται πολύς δρόμος ακόμα».
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΔΕΥΠ
Κυβερνητικές πηγές στο περιθώριο της εκδήλωσης της ΕΔΕΥΕΠ για την παρουσίαση της νέας εταιρικής ταυτότητας, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη, σημείωναν πως «οι προσδοκίες για τα κοιτάσματα της Κρήτης είναι υψηλές». Θέλοντας, μάλιστα, να δώσουν τη βαρύτητα των όσων υποστηρίζουν τόνιζαν ότι «αν οι γεωτρήσεις επιβεβαιώσουν τα δεδομένα, τότε οι ποσότητες είναι ικανές να καλύψουν το ενεργειακό κενό της Ευρώπης». Αξίζει να σημειωθεί πως πρόσφατη έκθεση του IEA διαπιστώνει ότι για δέκα χρόνια η Γηραιά Ήπειρος θα έχει κενό της τάξης των 30 δις. κυβικών μέτρων ετησίως, ακόμη και αν επιστρατευτούν για την αντικατάσταση των ποσοτήτων του ρωσικού φυσικού αερίου, ΑΠΕ, βιοαέρια και υδρογόνο.
Για την πορεία των σεισμικών ερευνών, τονίστηκε, ότι το σεισμογραφικό Sanco Swift της νορβηγικής PGS συνεχίζει τις εργασίες πρόσκτησης δισδιάστατων σεισμικών ερευνών στα θαλάσσια blocks «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης». Αν και πληροφορίες κάνουν λόγο για προσωρινή παύση της εκτέλεσης των εργασιών λόγω των καιρικών συνθηκών, το σκάφος θα επανέλθει: «Οι σεισμικές θα έχουν ολοκληρωθεί έως το τέλος του Φεβρουαρίου», σπεύδουν να συμπληρώσουν οι ίδιοι αξιωματούχοι και δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να μη χρειαστεί η πρόσκτηση και τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών από το υπέδαφος των δύο θαλάσσιων παραχωρήσεων. Ως προς το χρόνος εκτέλεσης της πρώτης δοκιμαστικής γεώτρησης οι ίδιοι οι αξιωματούχοι την τοποθετούν χρονικά στις αρχές του 2025.
Σύμφωνα με τους ίδιους απαιτούνται αρκετά βήματα, όπως αδειοδοτικά αλλά και η εξεύρεση του ειδικού εξοπλισμού (π.χ. γεωτρύπανο) για την εκτέλεση της πρώτης γεώτρησης»
Στη διάρκεια της σύντομης εκδήλωσης για την παρουσίαση της νέας εταιρικής ταυτότητας της ΕΔΕΥΕΠ, ο πρόεδρος Ρίκαρντ Σκούφιας έδωσε έμφαση στο έργο που έχει γίνει στον τομέα της έρευνας των υδρογονανθράκων. Όπως τόνισε μέσα σε οκτώ μήνες στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκαν επτά σεισμικές έρευνες όταν τα προηγούμενα δέκα χρόνια είχαν εκτελεστεί μόλις δύο, είπε κάνοντας λόγο για επίδοση ρεκόρ σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο διευθύνων σύμβουλος Άρης Στεφάτος μίλησε για το όραμα της ΕΔΕΥΕΠ που είναι «η συμβολή μέσα από την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου και τις συνέργειες στην περιφερειακή ειρήνη», ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις νέες δραστηριότητες της εταιρείας που είναι τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και η υπόγεια αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα.
Τέλος ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας επισήμανε την ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία από την παρουσία των πετρελαϊκών ExxonMobil, Energean και HelleniqEnergy.
