ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΟΜΩΣ Η ΑΝΟΔΙΚΗ ΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ
Σοβαρός είναι κίνδυνος της ποιοτικής υποβάθμισης της επερχόμενης παραγωγής ελαιολάδου λόγω της συνεχώς αυξανόμενης προσβολής του ελαιόκαρπου από τον δάκο και της χαμηλής αποτελεσματικότητας που διαπιστώνεται σε ό,τι αφορά το έργο της δακοκτονίας.
«Οι ελπίδες μας εναπόκεινται στους καύσωνες που σκοτώνουν το δάκο» είπε ο Επιστημονικής Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ, Δρ. Γεωπονίας και πρώην Δ/ντής του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων κ. Νίκος Μιχελάκης, ο οποίος μίλησε εκτενώς στην εφημερίδα «Ρέθεμνος» για όλα όσα αφορούν την επόμενη ελαιοκομική περίοδο αλλά και γενικότερα τις τιμές πώλησης του ελαιολάδου που υφίστανται αυτή την περίοδο και συνεχίζουν να έχουν αυξητική τάση καθώς και για το ζήτημα του ελαιοτουρισμού, που σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία καταγράφει συνεχή πρόοδο και κέρδη.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ
«Ο κίνδυνος σημαντικής ποιοτικής υποβάθμισης της χαμηλής ερχόμενης παραγωγής είναι κατά πολύ αυξημένος σε όλη την χώρα και ιδιαίτερα στην Κρήτη» είπε ο κ. Μιχελάκης και συνέχισε: «Αυτό γιατί από την μια πλευρά, ως γνωστόν, o ελαιόκαρπος της «μεσοβεντέμας» που έχουμε φέτος είναι πλέον ευπρόσβλητος από τον Δάκο, ενώ από την άλλη πλευρά η δολωματική κρατική δακοκτονία δεν φαίνεται και φέτος να εξασφαλίζει την απαιτουμένη αποτελεσματικότητα».
Το γεγονός αυτό, φαίνεται να οδηγεί τους ίδιους τους παραγωγούς να παρεμβαίνουν, γεγονός, που μπορεί να μην έχει θετικά αποτελέσματα, αν οι ατομικοί ψεκασμοί δεν γίνονται με γνώμονα το αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα που αφήνουν, όταν δεν ακολουθούνται οι κανόνες που πρέπει.
Σχετικά ο κ. Μιχαλάκης, τόνισε, ότι «μερικές τοπικές υπηρεσίες με ανακοινώσεις τους καλούν τους ελαιοπαραγωγούς, όπως «σε περιπτώσεις εξαιρετικά ευνοϊκές για το έντομο συνθηκών, να συνδράμουν την κρατική δακοκτονία, χρησιμοποιώντας ίδια μέσα αντιμετώπισης, όπως παγίδες μαζικής παγίδευσης, επιπλέον δολωματικούς ψεκασμούς, ψεκασμούς κάλυψης, πάντα υπό την καθοδήγηση των τεχνικών τους συνεργατών
Ωστόσο, οι παραγωγοί που είναι σε θέση να παρακολουθούν την πορεία των δακοπροσβολών και να διαθέτουν «τεχνικούς συνεργάτες» ώστε να επιλέγουν πότε και πώς θα παρέμβουν, δυστυχώς είναι πλέον ελάχιστοι! Άρα κατά ανάγκη θα καταφύγουν σε ιδιώτες ψεκαστές οι οποίοι συνήθως ενεργούν ψεκασμούς κάλυψης.
Επομένως η περιβαλλοντική συλλογική δακοκτονία φαίνεται να οδεύει ολοταχώς προς ατομική δακοκτονία η οποία σίγουρα θα γίνεται κυρίως με ανεξέλεγκτους ψεκασμούς κάλυψης οι οποίοι ως γνωστόν συνεπάγονται σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, πιθανά υπολείμματα φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο αλλά και οπωσδήποτε αυξημένο κόστος».
ΟΙ ΕΚΤΟΣ ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑΣ ΕΛΑΙΩΝΕΣ
Οι εκτός δακοκτονίας ελαιώνες είναι ακόμα ένα ζήτημα που απασχολεί του παραγωγούς. Όπως σημειώνει ο Δρ Γεωπονίας Νίκος Μιχελάκης: «Με δεδομένη την υψηλή κινητικότητα του Δάκου και την δυνατότητα μετακινήσεων του από περιοχή σε περιοχή -που φτάνει από κάποιες 100άδες μετρά μέχρι και χιλιόμετρα αναλόγως των συνθηκών- ο κίνδυνος για δακοπροσβολές εξαιτίας μη ψεκαζόμενων ελαιώνων η περιοχών είναι σημαντικός και αποτέλεσε τον κύριο λόγο της συλλογικής δακοκτονίας.
Και ενώ αυτό είναι γνωστό, δυστυχώς, υπάρχουν συνεχείς νομότυπες η και παράτυπες εξαιρέσεις από την δακοκτονία, ελαιώνων η και ολοκλήρων κοινοτήτων.
Έτσι, φέτος εκτός από τις συνήθεις εξαιρέσεις (βιολογικοί, δύσβατοι, περιφραγμένοι, επιτηδείως παραλειπόμενοι) έχουμε και νέες αυξημένες εξαιρέσεις με αποφάσεις Κοινοτήτων για τους δικους τους λογους, αλλα και εξαιρέσεις με αποφάσεις υπηρεσιών λογω μειωμένης κάτω από 25% παραγωγής, όπως και «εξαιρέσεις» λόγω μη ύπαρξης εργολάβων για ψεκασμούς
Το σύνολο των εξαιρούμενων από δακοκτονία ελαιώνων δεν έχει, ως θα έπρεπε, ανακοινωθεί επίσημα, εκτιμάται όμως ότι μπορεί να φθάνει και στο 30% σε αρκετές περιοχές».
ΣΤΟΥΣ ΚΑΥΣΩΝΕΣ ΟΙ ΕΛΠΙΔΕΣ
«Μετά από όλα αυτά σημαντικές ελπίδες για τον έλεγχο του Δάκου φαίνεται να στηρίζονται στους καύσωνες που ζούμε αυτές τις ημέρες, οι οποίοι παρ τις άλλες πιθανές ζημιογόνες επιπτώσεις τους, ασφαλώς θα αναστείλουν η θα σταματήσουν την δραστηριότητα του εντόμου και θα επενεργήσουν ως γενικοί ψεκασμοί» δήλωσε ο κ. Μιχελάκης και εξήγησε, ότι «Και αυτό γιατί αυτοί δεν κάνουν εξαιρέσεις νομότυπες η παράτυπες. Επιδρούν γενικά σε όλους τους ελαιώνες και η δακοκτόνος αποτελεσματικότητα τους είναι υψηλή!.
Βέβαια σύμφωνα με την βιβλιογραφία ο θάνατος των ακμαίων του Δάκου επέρχεται σε θερμοκρασίες >45Ο C, των αυγών του σε θερμοκρασία >33Ο και των προνυμφών (σκουληκιών) σε θερμοκρασία >48ο C και των νυμφών (κουκουλιών σε θερμοκρασίες >40ο C.
Σε θερμοκρασίες χαμηλότερες αλλα πάνω από >30ο , ο Δάκος αναστέλλει την δραστηριότητα του (κίνηση, ωοτοκία κ.α.) αν η σχετική υγρασία είναι χαμηλή <50%, αλλα την επανακτά αμέσως μετά, μόλις οι θερμοκρασίες επανέλθουν σε κανονικά επίπεδα. Επομένως οι ζέστες, ανάλογα με τη ένταση και την διάρκεια τους, έχουν σημαντική δακοκτόνο δράση, εφησυχασμός όμως δεν χρειάζεται αφού μετά από αυτές ο Δάκος επανέρχεται δριμύτερος».
ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Όλη αυτή η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί με την αναποτελεσματικότητα αναφορικά με το έργο καταπολέμησης του δάκου, ο έμπειρος στα ζητήματα ελαιοπαραγωγής Νίκος Μιχελάκης, κάνει λόγο για ανάγκη να ληφθούν έγκαιρα και σωστά πολιτικές αποφάσεις από την αρμόδια πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στην εφημερίδα μας δήλωσε χαρακτηριστικά: «Καιρός είναι πια να υπάρξει σθεναρή πολίτικη βούληση για μια εκ βάθρων αναθεώρηση της εφαρμογής της συλλογικής δολωματικής δακοκτονίας. Αυτή, συνεχίζει να είναι η πλέον αποτελεσματική, οικολογική και ασφαλής μέθοδος όταν εφαρμόζεται σωστά.
Και ο καταγόμενος από ελαιοκομική περιοχή σημερινός Υπουργός ΥπΑΑΤ κ. Αυγενάκης ασφαλώς γνωρίζει ότι το περιβάλλον δεν προστατεύεται και η ποιότητα και υγιεινή του ελαιολάδου δεν εξασφαλίζεται με απλές γενικές παροτρύνσεις η και ενισχύσεις ατομικών πρωτοβουλιών μέσω της ΚΑΠ. Χρειάζονται θαρραλέες και όχι εμβαλωματικές θεσμικές παρεμβάσεις για τις οποίες ο ΣΕΔΗΚ έχει κάνει ήδη αρκετά υπομνήματα».
ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΣΕ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ
Σε κάθε περίπτωση οι παραγωγοί που κάνουν μόνοι τους προσπάθεια καταπολέμησης του δάκου, θα πρέπει να ξέρουν πως δεν είναι όλα τα σκευάσματα της αγοράς κατάλληλα και κάποια από αυτά αφήνουν υπολείμματα στα παραγόμενα ελαιόλαδα.
Όπως εξήγησε ο κ. Μιχαλάκης, ο «Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης» (ΣΥΤΕΚ), προφανώς έχοντας υπόψη, όπως και ο ΣΕΔΗΚ διαπίστωσε, ότι τελευταία παρατηρούνται ίχνη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε ελαιόλαδα τα οποία ευτυχώς ανιχνεύονται σε επιτρεπόμενα επίπεδα, με πρόσφατη ανακοίνωση του ενημέρωσε τους παραγωγούς για τα απαγορευμένα και επιτρεπόμενα για την δακοκτονία φυτοφάρμακα και τους συνιστά να αποφεύγουν πλήρως τα απαγορευμένα και να τηρούν όλους τους κανόνες για τα επιτρεπόμενα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση αυτή του ΣΥΤΕΚ τα μη επιτρεπόμενα σήμερα φυτοφάρμακα για καταπολέμηση του δάκου είναι αυτά που έχουν ως δραστικές ουσίες τις ακόλουθες:
-Beta cyfluthrin, η οποία κυκλοφορούσε με τα εμπορικά σκευάσματα Bulldock 2,5 SC, Beta Cyfluthrin Nufarm 2,5 SC κ.α.
-Ζeta cypermethrin η οποία κυκλοφορούσε κυρίως με τις εμπορικά σκευάσματα Fury 10 EW κ.α.
-Phosmet η οποία κυκλοφορούσε κυρίως με τις εμπορικές ονομασίες Imidan 50 WP, Phosmet – Ελάνκο 50
Επιτρεπόμενα φυτοφάρμακα
Οι δραστικές ουσίες που επιτρέπονται πλέον, σύμφωνα με την ανακοίνωση, για την καταπολέμηση του δάκου και οι αντίστοιχες κύριες εμπορικές ονομασίες με τις οποίες κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι:
Πηγή: Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (http://www.minagric.gr/index.php/el/)
Στην ανακοίνωση προστίθεται ακόμη ότι, σύμφωνα με το νόμο 4036/2012, η χρήση μη επιτρεπόμενων στην ελαιοκαλλιέργεια φυτοπροστατευτικών ουσιών ελέγχεται από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής και προβλέπονται ποινές έως 10.000€ για παραγωγούς που παραβιάζουν το νόμο.
ΣΕ ΑΝΟΔΙΚΗ ΤΡΟΧΙΑ ΟΙ ΤΙΜΕΣ
Και μπορεί να υπάρχει έντονη ανησυχία για την επερχόμενη παραγωγή, όμως όσοι έχουν ελαιόλαδα αυτή την περίοδο, μπορούν να πωλήσουν σε εξαιρετικές τιμές, οι οποίες μάλιστα συνεχίζουν να έχουν αυξητική τροχιά. Μάλιστα, οι τιμές του ελαιολάδου στην Ελλάδα ακολουθούν από κοντά τις τιμές στην Ισπανία οι οποίες δείχνουν τελευταία να έχουν εκτοξευτεί σε Ιστορικά ύψη όπως λένε παράγοντες του κλάδου στην χώρα της Ιβηρικής.
Μιλώντας για τις υψηλές τιμές πώλησης του ελαιόλαδου στην χώρα μας ο κ. Μιχελάκης δήλωσε, ότι «
Αυτό συμβαίνει γιατί τα διαθέσιμα αποθέματα των παραγωγών της Ισπανίας αλλά και των άλλων χωρών, έχουν καταστεί ελάχιστα η και ανύπαρκτα και αυτά που απομένουν έχουν καταστεί «μήλον της έριδος» μεταξύ των αγοραστών οι όποιοι αγωνίζονται με κάθε τρόπο να κρατήσουν τα μερίδια τους στις διεθνείς αγορές.
Από την άλλη πλευρά οι παραγωγοί σε όλες τις χώρες και στην Ελλάδα που έχουν κάποια αποθέματα δεν έχουν ιδιαιτέρους λόγους να τα διαθέσουν προσδοκώντας κάποια παραπέρα άνοδο των τιμών!
Έτσι, η κατάσταση της αγοράς ελαιολάδου διεθνώς είναι έκρυθμη και οι τιμές του έξτρα»
Στην Ελλάδα παρουσίασαν σημαντική αύξηση και στην Κρήτη έφτασαν 7,15 €/κ οι μέγιστες και στα από 6,25 οι ελάχιστες ενώ στην Πελοπόννησο στις επιχειρήσεις που απάντησαν εφτασαν στα 6,70 €/κ οι μέγιστες και 6,50€/κ οι ελάχιστες.
Στην Ισπανία αυξήθηκαν ε[πισηξς σημαντικά και κυμάνθηκαν στην Ισπανία από 6,68 έως 7,80€/κ, ενώ στην Ιταλία διατηρήθηκαν στα υψηλά επίπεδα ‘όπου ήδη βρίσκονται από εβδομάδες κυμαινόμενες από 7,20 έως 10,0€/κ . Στην Τυνησία κυμάνθηκαν από 5,75 έως 6,33€/κ
Πλοία απο Τουρκία και Τυνησία φορτωμένα με δεξαμενές ελαιολάδου συνωστίζονται στο λιμάνι της Βαλένθια |
Ειδικά στην Ισπανία σύμφωνα με Ισπανικά δημοσιεύματα επικρατεί μεγάλη αγωνία και εκνευρισμός μεταξύ των αγοραστών.
Η έλλειψη τοπικού προϊόντος έχει συντελέσει σε αγωνιώδη αναζήτηση ελαιολάδου με εισαγόμενου από Τυνησία και Τουρκία. η οποια έχει προκαλέσει τεραστία κυκλοφοριακή συμφόρηση στο λιμάνι της Βαλένθια. Πλοία με φορτωμένα με πάνω από 500 δεξαμενές (βυτία) ελαιολάδου δεν μπορούν να ξεφορτώσουν γιατί εκκρεμούν οι ποιοτικές αναλύσεις που υποχρεούνται να υποβάλουν πριν την είσοδο του προϊόντος στην εθνική αγορά. Το επίσημο εργαστήριο Soivre χρειάζεται 3 εβδομάδες για να κάνει αναλύσεις που, κατά γενικό κανόνα, θα μπορούσαν να γίνουν σε μια μέρα.
Έτσι οι βιομηχανίες που έχουν ακινητοποιημένο προϊόν στις λιμενικές εγκαταστάσεις από την μια πλευρά υφίστανται ποιοτική υποβάθμιση του ελαιολάδου που βρίσκεται εκτεθειμένο στον ήλιο, ενώ από την άλλη τιμωρούνται και με την πληρωμή 30€/ημέρα/δεξαμενή (βυτίο). Το πρόβλημα δημιουργείται γιατί οι εισαγωγές μπορούν να εισέλθουν στην εθνική αγορά της χωράς μόνο μέσω του λιμανιού της Βαλένθια, το οποίο έχει καταστεί πλέον παγίδα για τις εισαγωγές.
ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΛΑΙΟΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΕΔΗΚ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Ξενάγηση Τουριστών σε επισκέψιμο ελαιοτριβείο στην Ισπανία |
Ένα μεγάλο ζήτημα που θέλει περαιτέρω δράση στην Κρήτη είναι αυτό της προώθησης του ελαιοτουρισμού.
Η Κρήτη μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και σε αυτόν τον τουριστικό τομέα,
Μιλώντας για αυτό το θέμα και φέρνοντας μας ως παράδειγμα την Ισπανία, ο κ. Νίκος Μιχελάκης, μας είπε τα εξής: «Αρκετές σημαντικές δράσεις για την προώθηση του Ελαιοτουρισμό έλαβε η Ένωση Δήμων Ελιάς Ισπανίας (AEMO) σε πρόσφατη Γενική Συνέλευση των Μελών της. Οι δράσεις αυτές που είναι ανάλογες με εκείνες που καταβάλει τα τελευταία χρόνια ο ΣΕΔΗΚ και Δήμοι στην Κρήτη, θα χρηματοδοτηθούν με πιστώσεις ύψους 1.100.000 ευρώ από τα ταμεία ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της επόμενης γενιάς.
Η ΑΕΜΟ που είναι η αντίστοιχη του ΣΕΔΗΚ οργάνωση των Ελαιοκομικών Δήμων Ισπανίας και περιλαμβάνει σήμερα ως Μέλη της 151 Μεγάλους Δήμους και οργανώσεις ΠΟΠ της χώρας, σε πρόσφατη Γενική της Συνέλευση έθεσε στο επίκεντρο του προγραμματισμού της για το επόμενο έτος, την ανάπτυξη του προγράμματος «Ελαιοτουρισμός στην Ισπανία».
Ξενάγηση τουριστών στην Μνημειακή ελιά Βουβών |
Στόχος του προγράμματος που θα υλοποιηθεί τους επόμενους 18 μήνες θα είναι η ανάπτυξη του ελαιοτουρισμού με την δημιουργία ελκυστικών τουριστικών διαδρομών λαδιού και ελιάς στις ελαιοκομικές επαρχίες της Ισπανίας Meteo, Badajoz, Huelva, Seville, Córdoba, Jaén, Ciudad Real και Tarragona οι οποίες θα ενημερώνουν τους επισκέπτες για τον πολιτισμό της ελιάς και την υγιεινή αξία του ελαιολάδου.
Η ανάλογη προσπάθεια του ΣΕΔΗΚ και ορισμένων Δήμων που έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια στην Κρήτη με την ίδρυση Δημοτικών και ιδιωτικών Μουσείων Ελιάς, την ανακήρυξη και ανάπλαση Μνημειακών ελαιοδέντρων, την ίδρυση επισκέψιμων Ελαιοτριβείων, Ελαιοταβερνών, Ελαιοδιατροφικών μονάδων κ.α. αρχίζει πλέον να σχηματοποιείται ενεργά στην πράξη και να δημιουργεί μια νέα μορφή ανάπτυξης τουρισμού στην ενδοχώρα της Κρήτης.
Ωστόσο, η παραπέρα σωστή ανάπτυξη της η οποία θα αποτελέσει και μια έμμεση προβολή του Κρητικού ελαιολάδου, θα πρέπει να καθοδηγηθεί και υποστηριχθεί οικονομικά από την Πολιτεία μέσω διαφόρων προγραμμάτων όπως το Leader που ήδη άνοιξε αλλά και άλλων πηγών χρηματοδότησης όπως το ΕΣΠΑ, το Ταμείο ανάκαμψης και άλλα αντίστοιχα».
