ΜΙΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ
Για μια συγκινητική ερευνητική προσπάθεια που απέδωσε καρπούς, μίλησε στον 9,80 fm και τον Σταύρο Ρακιντζή,δρ.Νίκος Πουλακάκης, καθηγητής Α’ βαθμίδας στο τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης και συνεργαζόμενο μέλος ΔΕΠ με το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ.
Μια σημαντική επιστημονική έρευνα που αφορά τους 18 εκτελεσθέντεςΑδελιανούς στις 2 Ιουνίου 1941 στην θέση Σαρακίνα της Κοινότητας Άδελε, ολοκληρώθηκε πρόσφατα, με αποτέλεσμα ο φετινός εορτασμός να έχει ιδιαίτερο χαρακτήρα.Για τη σημαντική αυτή ερευνητική προσπάθεια μίλησε ο επικεφαλής της ομάδας επιστημόνων, δρ.Νίκος Πουλακάκης, ο οποίος όπως ανέφερε, το 2021, μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Άδελε – Αγίας Παρασκευής ήρθαν σε επαφή με τους επιστήμονες προκειμένου να μπορέσει να γίνει η ταυτοποίηση των σορών.
Και πρόσθεσε: «Με περιέργεια στην αρχή, γιατί ήταν κάτι το οποίο δεν το είχαμε ξανακάνει επισκεφτήκαμε το χωριό, είδαμε την προθήκη με τα κρανία τα οποία είχαν φυλάξει, περιμένοντας κάποια στιγμή να αποδοθούν οι τιμές σε αυτούς τους νεκρούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Επιχειρήσαμε μια αρκετά καλή εργασία που ήθελε πολύ συντονισμό.Οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στα μέλη του συλλόγου που βοήθησαν, γιατί θα έπρεπε εκτός από το δείγμα που έλαβε το εργαστήριοαπό τα κρανία, να βρούμε και ζώντες απογόνους, που θα μπορούσαν να είναι δυνητικά συγγενείς των εκτελεσθέντων για να γίνει η συσχέτιση μέσω του DNA».
Λήψη δείγματος από νεκρούς και ζώντες
Στη συνέχεια ο ΔρΠουλακάκης είπε: «Δείγμα πήραμε από τα κρανία και τα δόντια. Μάλιστα, κάνοντας μια μη παρεμβατική μεθοδολογία, πήραμε ένα πολύ μικρό μέρος από την επιφάνεια των δοντιών και από ένα μικρό οστό που υπάρχει στο εσωτερικό του κρανίου στο κροταφικό οστό, που διατηρεί το γενετικό υλικό του οργανισμού που το φέρει.
Εφαρμόσαμε στο εργαστήριο Παλαιογενωμικής και Εξελικτικής Γενετικής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας σύγχρονες τεχνολογίες και προσπαθήσαμε να διαβάσουμε ένα μεγάλο μέρος από το γονιδίωμα όπως λέμε, το γενετικό υλικό των εκτελεσθέντων και των αντίστοιχων συγγενών τους εν ζωή».
Στη συνέχεια ο επικεφαλής της ομάδας επιστημόνων μίλησε για τη διαδικασία λήψης δείγματος από τους εν ζωή συγγενείς: «Ακολουθώντας όλες τις τυπικές διαδικασίες, με άδεια από την Υγειονομική Υπηρεσία της Περιφέρειας Κρήτης και κρατώντας την ανωνυμία όλων, πήραμε το δείγμα αίματος από ζώντες συγγενείς και στη συνέχεια κάναμε την ανάλυση προκειμένου να μπορέσουμε να καταλάβουμε ποιος είναι ποιος».
Ταυτοποιήθηκαν και οι 18…
«Μ’ ένα συνδυασμό της γενετικής, το DNA και της κατάστασης που βρισκόταν τα οστά,σήμερα είμαστε σε θέση τα 18 κρανία να τα ονοματίσουμε και να τα αντιστοιχίσουμε στους 18 εκτελεσθέντες, θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου» είπε ο δρ.Πουλακάκης. «Στο εργαστήριο υπάρχει βιοανθρωπολόγος ο οποίος μπορεί από την κατάσταση που βρίσκεται ένα οστό να καταλάβει αν τα οστά αυτά ανήκουν στο ίδιο άτομο και την ηλικία περίπου του ανθρώπου όταν πέθανε. Δηλαδή ένας συνδυασμός αυτών των δύο τεχνικών μας οδήγησε στην πλήρη ταυτοποίηση και των 18 θυμάτων».
Απαντώντας σε σχετικό ερώτημα με τις ηλικίες των θυμάτων σημείωσε: «Ήταν από ανηλίκους 16 χρόνων έως και 60 χρονών. Υπήρχαν πατέρας και γιος και υπήρχαν αρκετοί που ήταν συγγενείς. Όλα αυτά δημιουργούσαν παραπάνω δυσκολία γιατί όσο πιο συγγενικά είναι τα δείγματα μεταξύ τους, τόσο περισσότερη πληροφορία χρειάζεσαι να έχεις, για να μπορέσεις να ξεκαθαρίσεις την πραγματική συγγένεια.»
Συγκίνηση στην τοπική κοινωνία
«Καθημερινά από την ημέρα που άρχισαν να βγαίνουν τα πρώτα αποτελέσματα, τα ευχαριστώ και η συγκίνηση που βλέπαμε στα πρόσωπα των ανθρώπων που σχετίζονται με τους εκτελεσθέντες στο Άδελε ήταν εντυπωσιακή», υπογράμμισε ο ίδιος«κι αυτό μας χαροποίησε, παρόλο που πρόκειται για ένα τόσο θλιβερό γεγονός. Τουλάχιστον ολοκληρώθηκε αυτή η ηθική υποχρέωση που είχαμε όλοι μας και περισσότερο οι συγγενείς και οι κάτοικοι του χωριού να αποδώσουν στους νεκρούς,γνωρίζοντας τα ονόματά τους,τις τιμές που τους αξίζει».
Αναφερόμενος στη συνέχεια στο χρόνο που διήρκεσε αυτή η εργασία, είπε: «Η διαδικασία ξεκίνησε το 2021.Λόγω γραφειοκρατίας χρειάστηκε περίπου ένας χρόνος για να μπορέσουμε να κάνουμε τη λήψη του αίματος και των κρανίων από την περιοχή και στη συνέχεια η εργαστηριακή δουλειά που χρειάστηκε ήταν περίπου 6 μήνες».
Ο ΔρΠουλακάκης μάλιστα, υπογράμμισε ότι στην Ελλάδα εφαρμόζεται για πρώτη φοράαυτή η μέθοδος«και ο συνδυασμός αυτός που κάναμε εμείς στο εργαστήριο που στοχεύσαμε ολόκληρο το γονιδίωμα με μία συγκεκριμένη προσέγγιση εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο».
Μάλιστα, όπως ανέφερε η μεθοδολογία είναι παρόμοιαμε αυτή που ακολουθούν τα εγκληματολογικά εργαστήρια.«Η λογική είναι παρόμοια, το DNA από τα οστά παίρνουν και στις εγκληματολογικές υπηρεσίες και τις συσχετίζουν με εν ζωή απογόνους για να δούμε τη σχέση τους. Απλά μεθοδολογικά τροποποιούμε εμείς το πρωτόκολλο το οποίο χρησιμοποιήσαμε και τα δεδομένα τα οποία παράγονται είναι με διαφορετικό τρόπο, αλλά η λογική είναι αυτή, βασίζεται στο DNA και στις δύο περιπτώσεις.
Κλείνοντας ο ίδιος ανέφερε ότι η μεθοδολογία αυτή μπορεί να ακολουθηθεί και σε άλλες περιπτώσεις θυμάτων. «Αν το ελληνικό κράτος επιθυμεί, αν οι τοπικές αρχές το επιθυμούν μπορούμε να συνδράμουμε σε όποια περίπτωση υπάρχει ανάλογη με το Άδελε.Δηλαδή ομαδικοί τάφοι από εκτελεσθέντες ή οποιοδήποτε άλλο τέτοιο γεγονός. Για το ηθικό του θέματος και την αποκατάσταση των ονομάτων, νομίζουμε είναι ένα χρέος μας να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε όλες τις περιπτώσεις που υπάρχουν στην Κρήτη και όχι μόνο, για την αποκατάσταση της τιμής και της μνήμης των θυμάτων.»
Τέλος, θα πρέπει να αναφερθεί και η μεγάλη συμβολή του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι Δρ. Γεωργίου Αλεξανδράκη στην υλοποίηση της έρευνας. Ο Δρ Αλεξανδράκης, εκείνη την ημέρα, έχασε στη Σαρακίνατον πατέρα του και τον παππού του, που ήταν μεταξύ των 18 εκτελεσθέντων ανδρών.
Μία ξεχωριστή εκδήλωση την Κυριακή 2 Ιουνίου
Ο Αντίδημαρχος Παιδείας του δήμου Ρεθύμνου Νεκτάριος Παπαδογιάννης αναφερόμενος στην εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 2 Ιουνίου υπογράμμισε μεταξύ άλλων: «Η συνεργασία των ακαδημαϊκών φορέων για την απόδοση τιμής στους νεκρούς αυτούς είναι ένα φωτεινό παράδειγμα.Το ΙΤΕ, το εργαστήριο αρχαίου DNAτον κ.Πουλακάκη που τον ευχαριστούμε πολύ ως δήμος Ρεθύμνης, που πήρε DNA από τους συγγενείς, τους χωριανούς και βρήκε ακριβώς σε ποιον ανήκειτο κάθε κρανίο».
Και πρόσθεσε: «Σε αυτή την ξεχωριστή εκδήλωση ο Δήμος Ρεθύμνου είναι ο διοργανωτής, με συνδιοργανωτές τον Πολιτιστικό Σύλλογο Άδελε, Αγίας Παρασκευής και την Περιφέρεια Κρήτης, την αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου που μας βοηθάει πραγματικά σε αυτές τις εκδηλώσεις. Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν από το πρωί.Μετά τη θεία λειτουργία θα πραγματοποιηθεί το ετήσιο μνημόσυνο των εκτελεσθέντων και θα υπάρχει μία σύντομη αναφορά στο ιστορικό της ημέρας από τον Παρασκευά Συριανόγλου.
Θα ακολουθήσει στις 11:00, ο λεγόμενος Σαρακίνειος δρόμος, ο δρόμος Θυσίας.
Οι αθλητές θα περάσουν από όλα τα μαρτυρικά χωριά του Αρκαδίου, που είχαν νεκρούς, εκτελεσθέντες από τους ναζί για λόγους αντιποίνων.
Ο δρόμος θα έχει αφετηρία το Αστέρι και στη συνέχεια Χαμαλεύρι, Παγκαλοχώρι, Λούτρα, Πηγή κτλ. Οι αθλητές θα τερματίσουν στην πλατεία του Άδελε, προς τιμήν όλων των εκτελεσθέντων της περιοχής και θα γίνουν οι απονομές μεταλλίων.
Στο απογευματινό πρόγραμμα θα γίνει συγκέντρωση στο Πολιτιστικό Κέντρο Κωστής Γιαμπουδάκης και πεζή πορεία στον τόπο της Θυσίας της Σαρακίνας, (περίπου 1 χλμ). Στις 6:30 περίπου θα υπάρξει η άφιξη της πορείας κι εκεί θα είναι όλοι οι προσκεκλημένοι. Θα υπάρχει παρουσία της φιλαρμονικής του Δήμου Ρεθύμνου και Στρατιωτικού Αγήματος. Επίσης, θα πραγματοποιηθεί αρχιερατική επιμνημόσυνη δέηση, ονομαστικό προσκλητήριο των νεκρών. Θα γίνει παρουσίαση των ονομάτων των κρανίων μετά την ταυτοποίηση και θα γίνει ατομική απόδοση τιμών από το άγημα και κατάθεση στεφάνων. Θα ακολουθήσει πεζή πορεία με τη φιλαρμονική του Δήμου, συνοδεία όμως και ριζίτικου τραγουδιού από τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Μέρωνα του δήμου Αμαρίου.
Ακολουθούν τρεις ομιλίες. Θα μιλήσει ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Μανούσος Παραγιουδάκης για τη μάχη της Κρήτης όπως και ο δρΠαναγιώτης Παρασκευάςπου ζει στο Άδελε για τη Μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο.
Στη συνέχει η κυρία ομιλία, θα ξεκινήσει με την ιδέα της ταυτοποίησης από τον ομότιμο καθηγητή του πανεπιστημίου του Μαϊάμι τον Γιώργο Αλεξανδράκη εκ μέρους των συγγενών των θυμάτων και θα ακολουθήσει η ομιλία του κ.Νίκου Πουλακάκη για το πώς έγινε η ταυτοποίηση των εκτελεσθέντων στο Άδελε, με την βοήθεια των τεχνικών αρχαίου DNA.
Η εκδήλωση θα κλείσει με την προβολή ενός αποσπάσματος του ντοκιμαντέρ «2 Ιουνίου ήτανε» που έχει τη σκηνοθεσία η κα Εύα Λαδιά, σε ποίηση Κωστή Μεργέμογλου και μουσική ΜπάμπηΠραγματευτάκη.»
