Η θλιβερή εικόνα που άφησε πίσω της η πυρκαγιά που κατέκαψε περισσότερα από 11.000 στρέμματα γης στο Αμάρι και η εντατικοποίηση της τοπικής Δημοτικής Αρχής αλλά και των συναρμόδιων φορέων και υπηρεσιών για να ανταποκριθούν στις ανάγκες που προκλήθηκαν, έρχονται να διαμορφώσουν τις συνθήκες της δύσκολης επόμενη ημέρας για την περιοχή που στο πέρασμα της πύρινης λαίλαπας, αποτελεί σήμερα «κρανίου τόπο».
Η άλλοτε καταπράσινη και εύφορη Αμπαδιά βιώνει μια ολέθρια κατάσταση. Υπολογίζεται πως περισσότερα από 7.000 καλλιεργήσιμα στρέμματα με ελαιώνες κάηκαν. Μεταξύ αυτών οι περίφημες υπεραιωνόβιες ελιές θρούμπα της Αμπαδιάς, που αποτελούσαν μια βασική οικονομική πηγή για τους κατοίκους και δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι αδύνατη η αποκατάσταση τους.
Η Δημοτική Αρχή του Αμαρίου, κινείται σε δύο κατευθύνσεις. Αφενός, για μια λεπτομερή καταγραφή των καταστροφών που υπέστησαν οι κάτοικοι και παραγωγοί της περιοχής, ώστε να λάβουν το συντομότερο δυνατό τις αποζημιώσεις που δικαιούνται και αφετέρου την λήψη ικανής χρηματοδότησης για να αποκατασταθούν οι δημοτικές και δημόσιες υποδομές που υπέστησαν δεινό πλήγμα.
Σε κάθε περίπτωση το Αμάρι βιώνει μια πρωτόγνωρα δύσκολη κατάσταση και ως ορεινός τόπος έχει μπροστά του ένα δύσκολο χειμώνα και προφανώς κάποια χρόνια που απαιτούν θυσίες και κόπους για να επανέλθει στην πρότερη της πυρκαγιάς κατάσταση.
Περίπου 20 ημέρες μετά την πυρκαγιά που ξέσπασε στις 7 Αυγούστου, ο Δήμαρχος Αμαρίου κ. Παντελής Μουρτζανός, απαντά στα τέσσερα βασικά ερωτήματα που θέτουν οι πολίτες για να ενημερωθούν και να κατατοπιστούν κατάλληλα για τις διαδικασίες που προωθούνται, τις δεσμεύσεις που έχουν γίνει και βεβαίως τον σχεδιασμό για την επούλωση των πληγών που άφησε πίσω της η φωτιά.
Περισσότερα στην συνέντευξη που ακολουθεί.
Ποιο είναι το μέγεθος της πραγματικής καταστροφής από την πυρκαγιά στο Αμάρι; Ποια είναι τα τελικά απολογιστικά στοιχεία;
Η πυρκαγιά που ξέσπασε στην περιοχή μας στις 7 Αυγούστου ήταν εξαιρετικά καταστροφική, αφήνοντας πίσω της εκτεταμένες ζημιές. Σύμφωνα με τα πρώτα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας, από το σύστημα Copernicus, κάηκαν περίπου 11.000 στρέμματα γης, εκ των οποίων τα 5.000 στρέμματα αφορούν ελαιώνες και τα υπόλοιπα βοσκότοπους, αμπέλια και άλλες καλλιέργειες. Υπολογίζεται ωστόσο ότι με την ολοκλήρωση της καταγραφής, αυτοί οι αριθμοί ενδέχεται να διαφοροποιούνται προς τα πάνω, αγγίζοντας τα 15.000 στρέμματα γης, εκ των οποίων τα 7.000 στρέμματα αφορούν ελαιώνες. Όπως ήταν αναμενόμενο, μια φωτιά τέτοιου μεγέθους προκάλεσε σημαντικές ζημιές στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο, ενώ σημειώθηκαν και ζημιές σε μεμονωμένες κατοικίες και αποθήκες. Η εκκένωση των οικισμών έγινε υποδειγματικά σε συνεργασία του Δήμου μας με τις αρχές και είναι πραγματικά ευτύχημα που δεν υπήρξαν απώλειες σε ανθρώπινες ζωές. Ωστόσο, οι καταστροφές στο περιβάλλον και σε υποδομές του Δήμου είναι ιδιαίτερα μεγάλες. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που άμεσα κινηθήκαμε, ζητώντας και επιτυγχάνοντας την κήρυξη των Δημοτικών Κοινοτήτων που επλήγησαν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, προκειμένου να διευκολυνθούν οι διαδικασίες αποκατάστασης.
Έχετε προσδιορίσει τις βασικές κατευθύνσεις σε έργα και παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν και ποιες είναι αυτές;
Όπως ανέφερα νωρίτερα, ο Δήμος μας αντιμετώπισε μια από τις χειρότερες καταστροφές στην ιστορία του, με τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές να καταστρέφουν χιλιάδες στρέμματα αγροτικής και κτηνοτροφικής γης σε πολλές Δημοτικές Κοινότητες. Οι ζημιές στις δημόσιες υποδομές είναι επίσης τεράστιες, με κύρια προβλήματα στα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης, καθώς και στο δημοτικό αγροτικό οδικό δίκτυο.
Η άμεση προτεραιότητά μας είναι η αποκατάσταση αυτών των κρίσιμων υποδομών για να διασφαλιστεί η επιστροφή στην κανονικότητα των συμπολιτών μας. Ήδη, η Τεχνική Υπηρεσία έχει προχωρήσει στην πρώτη καταγραφή των ζημιών και έχουμε υποβάλει στο Υπουργείο Εσωτερικών τα αιτήματα για τις απαραίτητες χρηματοδοτήσεις μέσα από το Ταμείο Κρατικής Αρωγής, ώστε να προχωρήσουμε σε έργα αποκατάστασης. Επίσης, προγραμματίζουμε και αναγκαία αντιπλημμυρικά έργα, δεδομένου ότι ο χειμώνας πλησιάζει.
Παράλληλα, για την πρόληψη και την ενίσχυση των υπαρχουσών υποδομών πολιτικής προστασίας του Δήμου μας, πριν λίγες μέρες κατά την συνάντηση μας στην Αθήνα, κατέθεσα προς τον αρμόδιο Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, κ. Χρήστο Τριαντόπουλο, μια ολοκληρωμένη πρόταση χρηματοδότησης, οποία περιλαμβάνει κρίσιμες παρεμβάσεις που θα εκσυγχρονίσουν τις υφιστάμενες υποδομές και θα ενισχύσουν σημαντικά την ετοιμότητα και την ικανότητα του Δήμου μας να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως πυρκαγιές και φυσικές καταστροφές.
Στο πλαίσιο ζητούμε τη χρηματοδότηση προμήθειας εξοπλισμού και τεχνολογικών μέσων, όπως ένα νέο πυροφυλάκιο, δεξαμενές ανεφοδιασμού, οχήματα πολιτικής προστασίας, συστήματα πυρόσβεσης, εξοπλισμό εναέριας επιτήρησης και μετεωρολογικούς σταθμούς. Επίσης, περιλαμβάνει την ανάπτυξη μιας εφαρμογής ηλεκτρονικού μητρώου εθελοντών για την άμεση ενεργοποίησή τους σε έκτακτα συμβάντα, καθώς και την υποστήριξη των κατασκευαστικών έργων στις πληγείσες περιοχές. Συνολικά, το αίτημα χρηματοδότησης ανέρχεται στα 245.000 ευρώ και έχουμε την δέσμευση του Υφυπουργού ότι θα προχωρήσει, ενισχύοντας ουσιαστικά την πολιτική προστασία του Δήμου μας, διασφαλίζοντας την ασφάλεια και την προστασία των δημοτών μας σε δύσκολες στιγμές.
Ποιες ενέργειες γίνονται για την εξασφάλιση κονδυλίων για τα έργα αποκατάστασης; Τι προσβλέπετε σε χρηματοδοτήσεις και τι γνωρίζετε για τις αποζημιώσεις των πληγέντων;
«Όπως προκύπτει από τα συμφραζόμενα, ως διοίκηση έχουμε ενεργοποιήσει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την εξασφάλιση κονδυλίων που θα επιτρέψουν την άμεση αποκατάσταση των ζημιών από τις πρόσφατες πυρκαγιές.Σε συνεργασία με τον Υφυπουργό Εθνικής Άμυνας, κ. Γιάννη Κεφαλογιάννη, έχουμε ήδη έρθει σε επικοινωνία με τον Υπουργό Εσωτερικών, κ. Θεόδωρο Λιβάνιο, από τον οποίο έχουμε λάβει και τις σχετικές δεσμεύσεις ότι θα προχωρήσουν άμεσα, με τη θετική εισήγηση του Υπουργείο προς την αρμόδια Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής, οι διαδικασίες χρηματοδότησης των υποβληθέντων έργων. Το ύψος της αιτούμενης χρηματοδότησης ανέρχεται σε 1.380.000 ευρώ.
Επιπλέον, από την πρώτη στιγμή είμασταν και παραμένουμε σε διαρκή επαφή με τον διευθυντή του ΕΛΓΑ Κρήτης, κ. Νίκο Δασκαλάκη, ο οποίος παρέστη δύο φορές σε συσκέψεις και αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στις πληγείσες περιοχές, να προχωρήσουν ταχύτατα οι απαραίτητες αναγγελίες και στη πορεία οι δηλώσεις ζημιών των παραγωγών, για να ακολουθήσουν οι απαραίτητες αυτοψίες και αποζημιώσεις μέσω των Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος υλοποιείται από τον ΕΛΓΑ. Η διαδικασία για ότι αφορά το ζωικό κεφάλαιο έχει ήδη ολοκληρωθεί, ενώ για το φυτικό κεφάλαιο βρίσκεται σε εξέλιξη, καθώς μετά από αίτημα που καταθέσαμε, δόθηκαν μερικές μέρες παράταση προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι πληγέντες.
Αντίστοιχα, την περασμένη Τετάρτη πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας με τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, κ. Χρήστο Τριαντόπουλο, παρουσία του Υφυπουργού Εθνικής Άμυνας και Βουλευτή Ρεθύμνου, κ. Γιάννη Κεφαλογιάννηκαι της Αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου κας Μαίρης Λιονή, προκειμένου να επιτευχθεί η άμεση ενεργοποίηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου κρατικής αρωγής για τη στήριξη των πυρόπληκτών περιοχών που επλήγησαν από την πυρκαγιά της 7ης Αυγούστου 2024. Όπως μας ενημέρωσε ο αρμόδιος Υφυπουργός, σύντομα αναμένεται υπουργική απόφαση για τη δημιουργία ενός νέου σχήματος κάλυψης ζημιών για τις πυρκαγιές, το οποίο εκμεταλλευόμενο το θεσμικό πλαίσιο για την κρατική αρωγή, θα επιταχύνει τις διαδικασίες, επιτυγχάνοντας την καταβολή μεγαλύτερων αποζημιώσεων μέσω του ΥΠΑΑΤ μέχρι το τέλος του 2024.
Εμείς από τη πλευρά μας, ως δημοτική αρχή, προσβλέπουμε σε ταχύτατη ανταπόκριση από τις αρμόδιες αρχές, καθώς, όπως καταλαβαίνετε, η εξασφάλιση των απαραίτητων χρηματοδοτήσεων είναι κρίσιμη για να ξεκινήσουμε άμεσα τα έργα αποκατάστασης σε ότι αφορά το Δήμο, αλλά και κομβική σε ότι αφορά τις αποζημιώσεις για τους πληγέντες».
Η καταστροφή των αιωνόβιων ελιών της Αμπαδιάς, θεωρείται ως ένα από τα πιο σοβαρά πλήγματα για την περιοχή. Τι ακριβώς έχει καταγραφεί και τι σκέφτεστε να κάνετε για αυτό, αν βεβαίως μπορεί να γίνει κάτι;
Η καταστροφή των αιωνόβιων δέντρων της χοντροελιάς στην Αμπαδιά αποτελεί, όντως, ένα από τα πιο σοβαρά πλήγματα για την περιοχή μας. Η απώλεια αυτών των υπεραιωνόβιων δέντρων είναι πραγματικά θλιβερή. Αυτά τα δέντρα δεν ήταν απλώς μέρος της φυσικήςμας κληρονομιάς, αλλά είχαν και τεράστια πολιτιστική και οικονομική σημασία για τους κατοίκους.
Από την πρώτη στιγμή, βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τον επιστημονικό σύμβουλο του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ) κ. Δρ. γεωπόνο κ. Νίκο Μιχελάκη, ο οποίος διαθέτει την απαραίτητη εμπειρία, για να συντονίσουμε τις ενέργειές μας. Στόχος μας είναι η άμεση πραγματοποίηση αυτοψίας στην περιοχή από εξειδικευμένο προσωπικό του ΣΕΔΗΚ και του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου. Η επίσκεψη αυτή, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, είναι κρίσιμη για να καταγράψουμε λεπτομερώς τις ζημιές και να εξετάσουμε τις δυνατότητες αποκατάστασης μέρους των ελαιόδεντρων.
Προτεραιότητά μας είναι να παράσχουμε στους παραγωγούς τις απαραίτητες οδηγίες και υποστήριξη για την αναβίωση των ελαιώνων. Θα εξετάσουμε όλες τις πιθανές λύσεις για την επανόρθωση των ζημιών, γνωρίζοντας καλά πως η πλήρης αποκατάσταση τέτοιων δέντρων είναι δύσκολη έως αδύνατη, αλλά θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να στηρίξουμε τους αγρότες και να διατηρήσουμε αυτή την πολύτιμη κληρονομιά.
