Κατακλυσμός: Ο λόγος που δεν στέλνει ένα νέο κατακλυσμό ο Θεός είναι γιατί δεν βγήκε τίποτα από τον πρώτο. (Chamfort)
Κολακεία: Οι άνθρωποι είναι σαν τα άλογα, τις γάτες και τα σκυλιά: τους αρέσει να τους χαϊδεύουν προς τη φορά του τριχώματος. (Gabriel Matzneff)
Κυβέρνηση: Κάθε κυβέρνηση έχει ένα μακρύ χέρι κι ένα κοντό. Το μακρύ χρησιμεύει στο να παίρνει και φτάνει παντού, ενώ το κοντό στο να δίνει, αλλά δεν μπορεί να φτάσει παρά μόνο όσους βρίσκονται δίπλα του. ( Ignazio Silone)
Κυνήγι: Όταν ένας άνθρωπος σκοτώνει μια τίγρη, αποκαλεί ετούτη την πράξη «άθλημα» ∙ απεναντίας, όταν μια τίγρη σκοτώνει έναν άνθρωπο, πρόκειται για «θηριωδία». (George Bernard Shaw)
Κυνικός: Είμαι κυνικός. Οι αξίες που διέπουν τη ζωή μας είναι όλες τους ψεύτικες, ενώ η ίδια η ζωή δεν είναι τίποτα παραπάνω από κοινή προσποίηση. Δεν γνωρίζω και δεν δίνω δεκάρα για το πού οδεύει ο κόσμος. Το μόνο που με κάνει ευτυχισμένο είναι το γεγονός ότι δεν θα είμαι εκεί για να το δώ. (George Sanders)
Κυριαρχία (Λαϊκή) : Δύο είναι οι μεγάλες αλήθειες που δεν πρέπει ποτέ κανείς να ξεχνάει σε τούτο τον κόσμο: α)πως η κυριαρχία ανήκει στο λαό και β)πως ο λαός δεν πρέπει ποτέ να την ασκεί. (Rivarol)
Νεόπλουτος: Το θράσος και η αλαζονεία του ευτυχισμένου νεόπλουτου δεν είναι παρά η αναγκαία κατάληξη της σταδιοδρομίας του πειναλέου βιοπαλαιστή. (W.M. Thackeray)
Παιδί: Στην αρχή, τα παιδιά αγαπούν τους γονείς τους. Εν συνεχεία, μεγαλώνοντας, τους κρίνουν, ενώ ενίοτε τους συγχωρούν κιόλας. (Oscar Wilde)
Πείρα: Η πείρα είναι για τον άνθρωπο ότι η χτένα για τον φαλακρό. (Κινέζικη παροιμία)
Πειρασμός: Ο μόνος τρόπος για να απαλλαχθεί κανείς από έναν πειρασμό είναι να υποκύψει. (Oscar Wilde)
Περιφρόνηση: Κάθε φορά που ο κύριος Λ. ήθελε να εκφράσει την περιφρόνησή του, χρησιμοποιούσε την εξής προσφιλή του φράση:
- Είναι ο προτελευταίος των ανθρώπων.
- Γιατί ο προτελευταίος; Τον ρωτούσαν.
- Για να μην αποθαρρύνω τους υπόλοιπους ∙ υπάρχει συνωστισμός βλέπετε!
(Chamfort)
Προσαρμογή: Ο λογικός άνθρωπος προσαρμόζεται στον κόσμο ∙ ο άφρων άνθρωπος επιμένει να θέλει να προσαρμόζει τον κόσμο στον εαυτό του. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, η πρόοδος δε μπορεί να προέλθει παρά μόνο από τον τελευταίο. (George Bernard Shaw)
Σύζυγος: Πιστεύω στους τυφλούς συζύγους, πιστεύω στους περιποιητικούς συζύγους, ακόμη και στους αδιάφορους. Πιστεύω επίσης σε όσους πεθαίνουν, σε όσους ζουν ∙ εν ολίγοις, πιστεύω σε όλα τα είδη συζύγων, αλλά δεν πιστεύω καθόλου σε εκείνους που θέλουν να μάθουν και δεν γνωρίζουν. ( Alfred Capus)
Τάξη(αστική): Ένας άνδρας ολίγον τίμιος, με μια γυναίκα ολίγον πιστή, αμφότεροι ολίγον πότες, σε ένα σπίτι ολίγον φωτεινό: ιδού η εικόνα της αστικής τάξης. (George Bernard Shaw)
Τρελός: Όταν ο τρελός αρχίζει να συμπεριφέρεται κατά τρόπο εντελώς λογικό, αυτό σημαίνει, πιστέψτε με, ότι ήρθε η μεγάλη στιγμή να του φορέσουν ζουρλομανδύα. (Edgar Allan Poe)
Φιλία: Η φιλία είναι ένα είδος συμβολαίου με το οποίο δεσμευόμαστε να παράσχουμε ταπεινές υπηρεσίες στους άλλους, περιμένοντας ως αντάλλαγμα άλλες μεγαλύτερες. (Montesquieu)
Φιλοδοξία: Συχνά, η φιλοδοξία οδηγεί τους ανθρώπους στο να αποδεχτούν ταπεινότατα αξιώματα ∙ διότι μαθαίνει κανείς να σέρνεται με την ίδια ευκολία που μαθαίνει να σκαρφαλώνει. (Jonathan Swift)
Φόνος: Σκοτώνουμε έναν άνθρωπο και θεωρούμαστε εγκληματίες ∙ σκοτώνουμε εκατομμύρια ανθρώπους και μας χρίζουν κατακτητές ∙ τους σκοτώνουμε όλους και γινόμαστε θεοί. (Jean Rostand)
Ψεύδεσθαι: Ο έντιμος παριζιάνος ψεύδεται δέκα φορές την ημέρα, ενώ η παριζιάνα είκοσι φορές την ημέρα. Ο κοσμοπολίτης άνδρας ψεύδεται εκατό φορές την ημέρα, ενώ για την κοσμοπολίτισσα γυναίκα έχει σταθεί μέχρι στιγμής αδύνατον να υπολογίσουμε πόσες φορές την ημέρα ψεύδεται. (Hippolyte Taine)
Ψεύτης : Είναι ένα από τα παράξενα της ανθρώπινης φύσης, ενώ όλοι οι άνθρωποι είναι ψεύτες, να μην ανέχεται κανείς να τον χαρακτηρίζουν έτσι. (Robert-Louis Stevenson)
Ψυχαναλυτής : Ο νευρωτικός χτίζει κάστρα στην Ισπανία ∙ ο ψυχωτικός πιστεύει ότι τα κατοικεί ∙ ο ψυχαναλυτής συλλέγει τα νοίκια. (Jacob Van Rillaer)
Αγνώμων: Οι αχάριστοι και οι αγνώμονες είναι πολύ λιγότεροι απ’ όσο πιστεύουμε, και τούτο διότι ακόμη λιγότεροι είναι οι γενναιόδωροι. (Saint-Evremond)
Αλήθεια: Σε αντίθεση με την παρήγορη πεποίθησή μας, η αλήθεια θριαμβεύει∙ αν μια πλάνη γίνει οικουμενική πεποίθηση, δεν πρόκειται ποτέ να καταλυθεί ∙ οι αντιλήψεις μεταδίδονται με κληρονομικό τρόπο, όπως τα κτήματα, οικοδομούμε σε αυτά και καταλήγουμε να κατασκευάζουμε ολόκληρες πολιτείες: και έτσι γράφεται η ιστορία. ( Remy de Gourmont )
Άμβλωση: Είμαι κατά της άμβλωσης. Είναι απαράδεκτο να σκοτώνεις ένα ανθρώπινο ον προτού καλά καλά γίνει βρέφος. Αν μη τι άλλο συνιστά ένδειξη ανυπομονησίας. (Roland Topor)
Αναγνώριση (κοινωνική): Το πρόβλημα με την κοινωνική αναγνώριση είναι ότι αποκρύπτει την αληθινή φύση της: είναι κανείς πλούσιος μονάχα στο μέτρο που τον φθονούν ή τον θαυμάζουν οι μη έχοντες. Κατ’ αυτή την έννοια, ευ ζην σημαίνει να αισθάνεσαι ότι η ζωή φέρθηκε σε σένα πιο απλόχερα απ’ ότι στους άλλους. (Marc Guyon)
Ανοχή: Η ανεξικακία που παρατηρείται και τη οποία τόσο συχνά θαυμάζουμε στους μεγάλους άνδρες δεν είναι παρά το αποτέλεσμα της βαθιάς περιφρόνησης τους για την υπόλοιπη ανθρωπότητα: όταν ένα μεγάλο πνεύμα εμποτιστεί με αυτή την περιφρόνηση, παύει πλέον να αντιμετωπίζει τους άλλους ανθρώπους ως ομοίους του, καθώς γνωρίζει πως δεν μπορεί να έχει από αυτούς τις ίδιες απαιτήσεις που έχει από τους ομοίους τους. Έτσι, επιδεικνύει απέναντί τους την ίδια ανοχή που επιδεικνύει απέναντι σε όλα τα άλλα όντα του ζωικού βασιλείου, τα οποία δεν μπορούμε επ’ ουδενί να κατηγορήσουμε για το γεγονός ότι είναι ζώα. (Arthur Scopenhauer)
Απελπισία: Κατά ένα παράξενο τρόπο, οι άνθρωποι αισθάνονται ικανοποίηση όταν βυθίζονται στην απελπισία. Η άμετρη δυστυχία προσφέρει ένα είδος ασφάλειας, μερικές στιγμές χάριτος για την τσακισμένη ψυχή που δεν τολμά πια να ελπίζει. (Julien Green)
Αφέλεια: Τα ανθρώπινα όντα στην πλειονότητά τους παρασύρονται από την πλάνη μιας διπλής αφέλειας: πιστεύουν στην αιωνιότητα της μνήμης (των ανθρώπων, των πραγμάτων, των πράξεων, των εννοιών) και συνάμα στην άφεση (των αμαρτιών, των σφαλμάτων, των αρνησιδικιών). Αμφότερες είναι εξίσου ψευδείς. Η αλήθεια κείται στον αντίποδα αυτών των πεποιθήσεων: τίποτα δεν θα επανορθωθεί και όλα θα ξεχαστούν. (Milan Kundera)
Βάπτιση: Οι αυτόχθονες των νήσων Παλάου πιστεύουν πως αρκεί να τρυπήσουν τη μύτη τους για να απολαύσουν την αιώνια ευδαιμονία. Οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι πετυχαίνουν τον ίδιο στόχο με το να ρίχνουν νερό στο κεφάλι των παιδιών τους, ενόσω προφέρονται μερικά λόγια από το Ευαγγέλιο. Αυτά που πιστεύουν οι κάτοικοι της Ωκεανίας θεωρούνται προλήψεις ∙ απεναντίας, αυτά που πιστεύουν οι Ευρωπαίοι αποτελούν αλήθειες της πανίερης θρησκείας μας. ( Bertrand Russel)
Γάμος: Οι ψυχίατροι επεξεργάζονται περίπλοκες θεωρίες με σκοπό να εξηγήσουν γιατί παντρεύονται και χωρίζουν οι άνθρωποι, τη στιγμή που, για μένα τουλάχιστον, ο λόγος είναι αρκετά προφανής. Αυτό όμως που θα ήθελα πολύ να μου εξηγήσουν είναι γιατί ορισμένοι άνθρωποι μένουν παντρεμένοι. (Thomas Szasz)
Γηρατειά: Για τα γηρατειά ισχύει ό,τι και για το θάνατο. Ορισμένοι τα αντιμετωπίζουν με αδιαφορία, όχι επειδή είναι πιο θαρραλέοι από τους άλλους αλλά επειδή έχουν λιγότερη φαντασία.
Γυναίκα: Ανέκαθεν προτιμούσα τις μικροκαμωμένες από τις μεγαλόσωμες γυναίκες, διότι είναι πέρα ως πέρα λογικό να θες να αποφύγεις ένα μεγάλο κακό: ανάμεσα σε δύο κακά, να επιλέγεις πάντοτε το μικρότερο, είπε κάποτε ένας σοφός. Συνεπώς, η καλύτερη γυναίκα απ’ όλες είναι η πιο μικροκαμωμένη. (Raoul Ruiz)
Δημαγωγία: Δεν υπάρχει τίποτα πιο ποταπό και συνάμα περισσότερο ταιριαστό στο λαό, από το να μιλάς μεγαλόπρεπα για εκείνους που, πριν φτάσουν ψηλά, δεν τους είχες σε μεγάλη υπόληψη. (La Bruyere)
Δημιουργικότητα: Ο διαχρονικός μύθος του χαμένου παραδείσου μας αναγκάζει να αντιστρέφουμε τη χρονολογική σειρά και να θεωρούμε τη δημιουργικότητα και τη φαντασία παιδικές αρετές. Κι όμως, αρκεί να παρατηρήσουμε πώς συμπεριφέρονται τα παιδιά μεταξύ τους για να εννοήσουμε σε βάθος τα στοιχεία που τα διέπουν: ο κομφορμισμός, η αυταρχικότητα, η αλαζονεία, η πλεονεξία και η προδοσία. Το πνεύμα της ελευθερίας δεν είναι ποτέ έμφυτο, αλλά κατακτάται. Αναπαριστά τον απώτατο βαθμό ψυχικής ωριμότητας στην οποία δεν φτάνει κανείς παρά μόνο κατά περίπτωση, εκεί γύρω στα εξήντα. (Michel Thevoz)
Δημοκρατία: Η δημοκρατία επιτάσσει τη ανάληψη δημοσίων αξιωμάτων από έναν μικρό αριθμό διεφθαρμένων, βάσει της ψήφου ενός πλήθους ανικάνων. (George Bernard Shaw)
Διαφθορέας: Ο χρυσός κανόνας του πετυχημένου διαφθορέα: να προσποιείσαι ότι αντιμετωπίζεις τη γυναίκα ως ποθητό υποκείμενο και όχι ως επιθυμητό αντικείμενο. (Dominique – Antoine Grisoni)
Εγώ: Κοντολογίς, το «εγώ» έχει δύο ιδιότητες: είναι καθαυτό άδικο, διότι επιζητεί να είναι το κέντρο των πάντων και επιπλέον είναι ενοχλητικό για τους άλλους, διότι τους θέλει υποτελείς: κι όλα αυτά επειδή, κάθε «εγώ» είναι ένας εν δυνάμει εχθρός στο βαθμό που θέλει να κυριαρχήσει επί των άλλων «εγώ». (Blaise Pascal)
Εμπιστοσύνη: Η εμπιστοσύνη μας προς τους ανθρώπους συνήθως δεν έχει άλλα αίτια από την φυγοπονία, τον εγωισμό και την ματαιοδοξία: φυγοπονία, όταν η απροθυμία μας να σκεφτούμε ή να πράξουμε μας ωθεί να εμπιστευθούμε κάποιον ∙ εγωισμό, όταν η ανάγκη να μιλήσουμε για τις υποθέσεις που μας αφορούν μας παρακινεί να τις εκμυστηρευτούμε κάπου ∙ τέλος, ματαιοδοξία, όταν από έπαρση και μόνο εκμυστηρευόμαστε κάτι που μας κάνει να πλεονεκτούμε έναντι των άλλων. Σε κάθε περίπτωση, απαιτούμε να μας αποδίδουν τιμές επειδή δείχνουμε εμπιστοσύνη. (Arthur Schopenhauer)
Επιτυχία: Η επιτυχία, οι τιμές και οι δόξες συγχωρούνται μόνο όταν αυτός που τις απολαμβάνει διαισθάνεται πως θα έχει άσχημο τέλος. Θα τις δεχτεί λοιπόν αποκλειστικά και μόνο για να απολαύσει όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωτικά τη στιγμή της πτώσης του. (Cioran)
Ερωμένη: Τι είναι η ερωμένη; Μια γυναίκα πλάι στην οποία ξεχνάει κανείς αυτό που γνωρίζει από πρώτο χέρι: ήτοι, τα ελαττώματα του φύλου της. (Chamfort)
Εχθρός: Επιλέγω τους φίλους μου με κριτήριο το ωραίο παρουσιαστικό τους, τους γνωστούς μου με γνώμονα τον καλό χαρακτήρα τους και τέλος τους εχθρούς μου για την ευφυΐα τους. Δεν πρέπει να έχει κανείς πολλές απαιτήσεις από τους εχθρούς του. (Oscar Wilde)
Ιστορία: Δύο είναι τα μεγάλα ρεύματα στην ιστορία της ανθρωπότητας: η ποταπότητα που γεννά τον συντηρητισμό και η ζηλοφθονία που γεννά το επαναστατικό πνεύμα. (Edmond de Concourt)
Καλοσύνη: Ένας δύστυχος, πεινασμένος ανθρωπάκος εκλιπαρεί τον βαρόνο de Rothschild: «Κύριε, πάνε τρεις μέρες που δεν έχω βάλει μπουκιά στο στόμα μου!» ∙ του απαντά ο βαρόνος: «Θα πρέπει να πιέσετε τον εαυτό σας να φάει!». (Ernst Junger)
Κηδεία: Η κηδεία αποτελεί τμήμα μιας καθ’ όλα σεβαστής παράδοσης, και όλοι οι νεκροί μηδενός εξαιρουμένου θα πρέπει να υφίστανται αυτή τη διαδικασία. Είναι ωστόσο δυνατόν να αποφευχθεί τόσο η εκζήτηση όσο και το κακό γούστο και η τελετή να πάρει έναν πρωτότυπο χαρακτήρα, εφόσον κατά βάθος πρόκειται για μια μετακόμιση με την προοπτική της εγκατάστασης στην τελευταία κατοικία. (Andre Ruellan)
Κοινωνικότητα: Οι πονηροί και ποταποί άνθρωποι είναι πάντα κοινωνικοί. Απεναντίας, το βασικό αναγνωριστικό σημάδι από το οποίο μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι ένας άνθρωπος διαθέτει κάποια ευγένεια χαρακτήρα είναι η μηδαμινή ευχαρίστηση που αντλεί από κάθε είδους συναναστροφή.(Arthur Schopenhauer)
Κλινική(ψυχιατρική): Τα φρενοκομεία αποτελούνται από τροφίμους και εσωτερικούς ιατρούς. Έχω αρκετά συναναστραφεί αμφότερες αυτές τις τάξεις ανθρώπων και οφείλω – με κάθε ειλικρίνεια – να ομολογήσω πως η μόνη διαφορά μεταξύ τους είναι ότι οι πρώτοι δεν έχουν πτυχίο. (Alphonse Allais)
Κτηνωδία: Συναντάμε συχνά ανθρώπους που φέρουν στην όψη τους τη σφραγίδα μιας κτηνωδίας τόσο αθεράπευτης, που μας είναι αδύνατον να αποδεχτούμε πως μέσα τους εμφωλεύει μια ψυχή. (Pierre Loti)
Μετεμψύχωση: Όποιος, έχοντας συναναστραφεί τους ανθρώπους, απατάται έστω και ελάχιστα σχετικά με τη φύση τους, θα ‘πρεπε να τιμωρηθεί με την ποινή της αναγκαστικής μετεμψύχωσης, προκειμένου να μάθει να παρατηρεί και να βλέπει, έτσι για να είναι λίγο περισσότερο ενημερωμένος. (Cioran)
Όλεθρος: Από τους τριάντα έξι τρόπους που υπάρχουν για να αποφύγεις μια καταστροφή, ο πιο ασφαλής είναι να το βάλεις στα πόδια προτού ξεσπάσει. (Κινέζικη παροιμία)
Πεθερά: Σχέδιο χρήσης της πεθεράς: το σχέδιο συνίσταται στην τοποθέτηση της πάνω σε γυάλινη επιφάνεια με την προσδοκία να ξεσπάσει καταιγίδα: τότε, αν ο καλός Θεός το θελήσει, θα χτυπηθεί από κεραυνό. Όταν πια γίνει αλοιφή, μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε για να γυαλίσετε τα μπρούτζα, αναφωνώντας: « Καλή ήταν, το μόνο δύσκολο ήταν να βρούμε τι να την κάνουμε». (Alphonse Allais)
Συνείδηση: Αν μπορούσαν οι άνθρωποι να δουν από ποια υλικά είναι φτιαγμένο αυτό το πράγμα που ονομάζουν «συνείδηση» - για την οποία έχουν τόσο μεγάλη ιδέα – θα σάστιζαν: μια δόση δειλίας, μια δόση θρησκευτικού φόβου, μια δόση προκατάληψης, μια δόση ματαιοδοξίας και μια τελευταία συνήθειας. Πόσο δίκιο είχε αυτός ο Άγγλος όταν έλεγε: «Δεν είμαι αρκετά πλούσιος ώστε να μπορώ να συντηρήσω μια συνείδηση. (Arthur Schopenhauer)
Φιλανθρωπία: Πετάω μερικά κέρματα στους ζητιάνους για να με απαλλάξουν από την παρουσία τους. Δίνω κάποια άλλα στις Αδελφές του Πτωχοκομείου, γιατί δεν αντέχω την άθλια όψη τους. Πηγαίνω σε όλες τις εκδηλώσεις του φιλόπτωχου ταμείου, για τις ωραίες κοπέλες που κάθονται πίσω από τους πάγκους. Δεν χάνω δεξίωση για δεξίωση για να επιδείξω το φράκο μου, να απολαύσω ένα ωραίο θέαμα, μια απαστράπτουσα αίθουσα. Κατά τα άλλα, είμαι φιλάνθρωπος. ( Claude Aveline)
Πηγή: «Λεξικό Κυνισμού»
Roland Jaccard
Εκδόσεις «Ποταμός» 2009
