Επιμέλεια Χρύσα Σιδηροπούλου
Φιλόλογος Πανεπιστημίου Κρήτης, με επιμόρφωση σε Μαθησιακές Δυσκολίες-Δυσλεξία από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ο όρος «μαθησιακές δυσκολίες» αναφέρεται σε μια ανομοιογενή ομάδα διαταραχών που αφορά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος κατά τη διαδικασία της μάθησης και της επικοινωνίας. Εκδηλώνονται ως δυσχέρεια ανταπόκρισης σε συγκεκριμένες εκπαιδευτικές απαιτήσεις, ενώ τα μαθησιακά προβλήματα μπορεί να εκδηλωθούν μέσα από ποικίλα συμπτώματα αποκλίνουσας συμπεριφοράς και ως αποτέλεσμα γνωστικών- μαθησιακών δυσλειτουργιών που επηρεάζουν την ικανότητα εκμάθησης του γραπτού λόγου, την προσοχή, τη μνήμη και την απόκτηση μεταγνωστικών δεξιοτήτων.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι μελετητές των μαθησιακών δυσκολιών διαφωνούν ως προς το σύστημα κατηγοριοποίησης τους και αυτό οφείλεται στους διαφορετικούς ορισμούς που δίδονται σ’ αυτές, όπως επίσης και στην υιοθέτηση ξεχωριστών κριτηρίων ταξινόμησης. Επιπροσθέτως η κατηγοριοποίηση μεταβάλλεται εξαιτίας της συνεχούς προόδου των επιστημών και της μεταβολής των κοινωνικών αντιλήψεων. Συγκεντρώνοντας λοιπόν τις διαφορετικές ταξινομήσεις της βιβλιογραφίας, παρατηρούμε την επικρατέστερη διάκριση των μαθησιακών δυσκολιών σε γενικές, αυτές δηλαδή που επηρεάζουν την ικανότητα πρόσκτησης γενικών γνώσεων, δεξιοτήτων και εμπειριών, και σε ειδικές, αυτές που συνδέονται με δυσχέρειες στην απόκτηση συγκεκριμένων μαθησιακών ικανοτήτων.
Οι γενικές μαθησιακές δυσκολίες αφορούν μαθησιακά προβλήματα που προκαλούνται από παράγοντες που επηρεάζουν γενικά τις γνωστικές ικανότητες του ατόμου, όπως η νοητική υστέρηση, αισθητηριακά ή κινητικά προβλήματα, σοβαρά προβλήματα υγείας, χρόνια νοσήματα ή ψυχικές διαταραχές. Δεν αφορούν μόνο δυσκολίες που παρουσιάζονται σε σχολικό επίπεδο, αλλά αδυναμίες που εμφανίζονται σε όλους τους τομείς της ζωής.
Από την άλλη οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες δεν οφείλονται σε κάποια μορφή νοητικής υστέρησης και επικεντρώνονται σε τομείς σχετικούς με την επεξεργασία του γραπτού λόγου. Εκφράζονται με έντονη δυσκολία του μαθητή να κατακτήσει τις διαδικασίες της ανάγνωσης, της ορθογραφημένης γραφής και της μαθηματικής ικανότητας σε βαθμό ανάλογο με τη χρονολογική του ηλικία, τη νοημοσύνη του και την εκπαίδευση που έχει λάβει. Η δυσαναγνωσία, η δυσαριθμησία , η ειδική διαταραχή της γραπτής έκφρασης και η δυσλεξία ανήκουν στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Για την τελευταία θα γίνει λόγος σε επόμενες αναρτήσεις.
