Η κιτριά και η παραγωγή κίτρου δεν σταμάτησαν επειδή έπαυσε η χρήση του προϊόντος ή η ζήτηση του σε όλο τον πλανήτη. Σταμάτησε αφενός γιατί δεν εντάχθηκε στα επιδοτούμενα προϊόντα και αφετέρου γιατί η Ένωση Κιτροπαραγωγών Κρήτης πτώχευσε για λόγους διαχείρισης. Σε αυτό δεν είχαν ευθύνες οι κιτροπαραγωγοί και σε κάθε περίπτωση – θα επαναλάβω – δεν τέθηκε ποτέ θέμα έλλειψης αγοράς!
Και ενώ υπάρχει τεράστια ζήτηση του προϊόντος, δυστυχώς σταματήσαμε να παράγουμε. Και αυτό έρχεται τώρα να προστεθεί στην μεγάλη έλλειψη οικονομικών πόρων για ένα τόπο και ένα νησί όπως η Κρήτη που έχουν ανάγκη από πολλούς και διαφορετικούς κλάδους δουλειάς για να μπορέσει να συνεχίσει με ασφάλεια στο μέλλον.
Θα πρέπει επιτέλους οι τοπικοί φορείς και η κυβέρνηση να αναλάβουν σοβαρές πρωτοβουλίες για επιστροφή στην καλλιέργεια της κιτριάς. Απαιτείται μια νέα σημαντική αρχή. Το φωνάζω πολλά χρόνια, έχω καταθέσει δεκάδες προτάσεις, έχω μιλήσει σε συνέδρια και ημερίδες, έκανα αγώνες και διατήρησα την γιορτή κίτρου στο Γαράζο ενώ ουσιαστικά δεν υπάρχει λόγος να διεξάγεται γιατί με το ζόρι βρίσκουμε κίτρα, αλλά συνεχίζεται η απόλυτη αδιαφορία από όλες τις πλευρές.
Ξέρω, όμως, πως έχω δίκιο και θα συνεχίσω να αγωνίζομαι και να διεκδικώ την «αναγέννηση» αυτής της καλλιέργειας, διότι μπορεί να προσθέσει στην διαμόρφωση μιας ισχυρής τοπικής οικονομίας.
Τονίζω δε, ότι η υλοποίηση της Παγκρήτιας Γιορτής Κίτρου στο Γαράζο έχει αποδείξει στην πράξη τα εξής:
1. Εκδηλώνεται παγκόσμιο ενδιαφέρον για τα προϊόντα κίτρου, τα οποία εκλείπουν από την αγορά. Ειδικά από την Σαγκάη έγινε δύο φορές επίσκεψη στο Γαράζο και τέθηκε το θέμα της παραγωγής αιθέριου ελαίου από τα φύλλα του δέντρου. Θεωρούν πως στο Γαράζο Μυλοποτάμου συνάντησαν το καλύτερο και ποιοτικότερο δέντρο για την παραγωγή αιθέριου ελαίου. Άρα, γίνεται αντιληπτό, πως ολόκληρη η κοιλάδα του Μυλοποτάμου μπορεί να έχει αυτή την ποιοτική παραγωγή. Και από την Σαγκάη μας είπαν: «Θέλουμε τόνους! Μπορούμε να αγοράσουμε όλο όσο θα παράγετε»!
2. Μεγάλοι ΣΕΦ από όλη την χώρα επικοινωνούν με τον Πολιτιστικό Σύλλογο γιατί θεωρούν κορυφαίας σημασία το προϊόν για την γαστρονομία. Το αγοράζουν από τρίτες χώρες και όχι στην ποιότητα που το βρίσκουν σε εμάς.
3. Εκδηλώνεται ενδιαφέρον από ξενοδόχους για τις κουζίνες τους αλλά και από τουριστικά γραφεία για εκδρομείς σε κιτροκαλλιέργειες αφού πουθενά αλλού δεν υπάρχουν για να δουν.
4. Γενικότερα γίνεται μια μεγάλη συζήτηση για την ανάγκη διάσωσης της καλλιέργειας, γεγονός, που όχι μόνο θεωρείται σπάνιο και ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος προϊόν αλλά με βάση το πώς διασώθηκε η μαστίχα Χίου και ο κρόκος Κοζάνης, μάλλον κρίνεται πως υπάρχει ιδιαίτερο πεδίο επιτυχημένης επανέναρξης της καλλιέργειας.
Ωστόσο, δεν υπάρχει κίτρο σήμερα για να ανταποκριθεί στην προαναφερόμενη ζήτηση. Και αυτό είναι πια τραγικό.
Υπενθυμίζω, ότι η σάρκα του κίτρου χρησιμοποιείται στη μαγειρική, στη ζαχαροπλαστική και στην αρτοποιία. Από το φλοιό του κίτρου κατασκευάζεται το ομώνυμο γλυκό κουταλιού και ποτό με το όνομα Cedratine στην Κορσική. Από τα φύλλα του κίτρου παρασκευάζονται στη Νάξο τρία είδη λικέρ ενώ στη Γαλλία χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην αρωματοποιία. Ο καρπός του κίτρου χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για παρασκευή του κιτρελαίου και του κιτρικού οξέος. Το αιθέριο έλαιο του κίτρου είναι το ανώτερο όλων των αιθέριων ελαίων και γενικότερα το άρωμα του το καθιστά «βασιλιά» των εσπεριδοειδών.
