Ήδη από το 1942η στρατιωτική κατάσταση για τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις δυσκολεύει σε όλα τα μέτωπα. Στη Βόρεια Αφρική οι συμμαχικές δυνάμεις αποτελούν ένα δύσκολο αντίπαλο ενώ ο κόκκινος στρατός παλεύει ηρωικά και εγκλωβίζει τις γερμανικές δυνάμεις στο Στάλινγκραντ. Η αντίσταση στην Ευρώπη γιγαντώνεται και οι υπόδουλοι λαοί βλέπουν μια αχτίδα ελπίδας. Η αρχή του τέλους για τη Ναζιστική Γερμανία είναι κοντά. Θα χυθούν όμως ποταμοί αίματος ακόμη πριν φτάσει το οριστικό τέλος.
Οι Γερμανικές δυνάμεις από το 1943 εντείνουν τις επιχειρήσεις για την καταπολέμηση των αντάρτικων ομάδων αλλά και της δράσης συμμάχων ανδρών των ειδικών επιχειρήσεων που έφταναν στην Κρήτη και ειδικότερα στα νότια παράλια του νησιού.
Η "εμπέδωση" της ασφάλειας γίνονταν με την έκδοση διαταγών προκηρύξεων και απαγορεύσεων που αφορούσαν περιοχές με έντονη αντάρτικη δραστηριότητα και συχνές περιπολίες και επισκέψεις σε χωριά. Εάν κάποιος ντόπιος εντοπίζονταν σε απαγορευμένη ζώνη, τυφεκίζονταν χωρίς προειδοποίηση.
Το αποκορύφωμα της επιτυχίας των συμμαχικών δυνάμεων στην Κρήτη ήταν η απαγωγή του στρατηγού Kreipe τον Απρίλιο του 1944.
Ένα ισχυρό πλήγμα για το γόητρο του κατοχικού στρατού. Η απαγωγή αυτή πυροδότησε μια σειρά εξελίξεων και γεγονότων. Με τη δικαιολογία της απαγωγής, οι δυνάμεις κατοχής ξεκίνησαν μια σειρά σκληρών αντιποίνων εκτελώντας κατοίκους και καταστρέφοντας χωριά. Στην πραγματικότητα τα σκληρά αυτά αντίποινα τα εφάρμοσαν για να λυγίσουν το αντιστασιακό φρόνημα του κρητικού λαού που είχε αρχίσει να γιγαντώνεται. Η απαγωγή του στρατηγού Kreipe και το πέρασμα του από κάποιες περιοχές , ήταν μια δικαιολογία που βόλεψε για την εφαρμογή των σκληρότερων αντιποίνων.
Στο παρακάτω ημερολόγιο από τα Γερμανικά αρχεία διαβάζουμε μια ενδιαφέρουσα αναφορά σχετικά με την Καταστροφή χωριών στο Ρέθυμνο και τη δυτική Κρήτη.
“Ως αντίμετρα για τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε πομπές
στρατιωτικών φορτηγών, μεταφορές ειδών συντήρησης-σίτισης, στρατιωτικά
καταλύματα και φρουρές στο πρώτο μισό του μήνα Αυγούστου, διεξήχθησαν στο
δεύτερο μισό του μήνα ορισμένες επιχειρήσεις κυρίως στην περιοχή της οροσειράς της
Ίδης και στην περιοχή εμφάνισης των συμμοριών στο δυτικό τμήμα του νησιού. Οι συμμορίες διέφυγαν από πολλές πλευρές και επέστρεψαν πίσω στα καταφύγια τους.
Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις μας επεκτάθηκαν κυρίως στους χώρους και χωριά, τα οποία αποδεδειγμένα έχουν διαρκώς και με κάθε τρόπο υποστηρίξει τις συμμορίες και εν μέρει συμμετάσχει στην απαγωγή του στρατηγού Kreipe.
Τα κάτωθι δεκατρία χωριά έχουν καταστραφεί: Κούνενι, Λίμνη, Φλώρια,
Ανώγια, Σοκαράς, Βρύσες, Κρύα Βρύση, Γουργούδι, Γερακάρι, Άνω Μέρος, Σιρικάρι,
Φαλεριανά, και Κοξαρέ.
Από τη χρονική περίοδο διεξαγωγής αυτών των δυναμικών μέτρων έχουν σχεδόν
τελείως παύσει οι αιφνιδιαστικές επιθέσεις και πράξεις τρομοκρατίας.”
(Freiburg, RW40-172, Μετάφραση Βικελαία βιβλιοθήκη)
Πρέπει να λεχθεί ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δει το φως πολεμικά ημερολόγια μονάδων του Γερμανικού στρατού κατοχής που περιγράφουν με αρκετές λεπτομέρειες τον τρόπο δράσης τους και τους αριθμούς των θυμάτων. Σε αυτά έρχεται να συμπληρώσει το παζλ της έρευνας, η φωτογραφική τεκμηρίωση των καταστροφών αυτών, που έρχεται στο φως μετά από 80 χρόνια και είναι αδιάψευστος μάρτυρας της Ναζιστικής θηριωδίας στο νησί.
Βιβλιογραφία:
Freiburg, RW40-172, Μετάφραση Βικελαία βιβλιοθήκη, Kriegstagebuch 3, III Gren. Regiment 733, αρχείο Δ. Σκαρτσιλάκη
Δημήτρης Σκαρτσιλάκης
Υποψήφιος Π.Ε Ρεθύμνου
1. Προκήρυξη που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 1944 μετά την απαγωγή του Στρατηγού Κράιπε.
Η απαγωγή αυτή θα είναι η δικαιολογία για τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής να προβούν σε σκληρά αντίποινα,
καταστρέφοντας χωριά και εκτελώντας δεκάδες ανθρώπους, στο τέλος του καλοκαιριού του 1944.
2. Γερμανικός στρατιωτικός χάρτης, που δείχνει την πορεία των Γερμανικών μονάδων που περικύκλωσαν τα Ανώγεια στις 13-8-1944. (Απο τα Ρωσικά αρχεία)
3. Τέλος καλοκαιριού 1944. Γερμανοί στρατιώτες κάνουν έρευνα σε ορεινό χωριό της Κρήτης, μέχρι στιγμής άγνωστο που.
(Αρχείο Δ. Σκαρτσιλάκη)
4. Άρρενες κάτοικοι σε κάποιο χωριό της Κρήτης κατά τη διάρκεια των "αντιανταρτικων" επιχειρήσεων όπως τις έλεγαν οι Γερμανοί, το καλοκαίρι του 1944. Μετά την κύκλωση του χωριού ακολουθεί ο διαχωρισμός ανδρών και γυναικών. Το μέλλον τους αβέβαιο. Πιθανό να πρόκειται για το χωριό Κρύα Βρύση. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.
5. Προπαγανδιστική φωτογραφία τραβηγμένη απο τον πολεμικό ανταποκριτή Segers.
πρόκειται για "Komando" δηλαδή μικρή εξοπλισμένη ομάδα προς αναζήτησης ανταρτών.
Οι συγκεκριμένοι άνδρες ανήκουν στην 22η αερομεταφερόμενη μεραρχία. Ο ιματισμός τους είναι θερινός.
