Δεν ξέρω πόσους και ποιους εξέπληξε το χθεσινό περιστατικό (16/1/2024) ηλεκτροπληξίας εκπαιδευτικού του Πειραματικού Γυμνασίου Ρεθύμνου, την ώρα που προσπάθησε να βάλει ένα πολύπριζο στην πρίζα. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, που εν προκειμένω είναι οι εκπαιδευτικοί όλων των σχολικών μονάδων, Πρωτοβάθμιας αλλά και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σίγουρα δεν εκπλαγήκαμε.
Η κατάσταση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων των σχολικών κτηρίων του Ρεθύμνου, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους, αφού είναι πεπαλαιωμένες. Ευθύς εξαρχής θα πρέπει να τονίσω ότι δεν θέλω να δημιουργήσω εντυπώσεις ούτε να εκμεταλλευτώ το συγκεκριμένο περιστατικό του συναδέλφου για φτηνή δημοτική αντιπολίτευση. Άλλωστε, το γεγονός αυτό, εδώ και χρόνια, είναι σε γνώση του μέχρι πρότινος αντιδημάρχου Παιδείας κ. Γεωργαλή και είναι αλήθεια ότι έχουν καταβληθεί φιλότιμες προσπάθειες από το Τμήμα Παιδείας για εμβαλωματικές λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση, που όμως δεν αρκούσαν, αφού κατά τη γνωστή ατάκα της ελληνικής ταινίας: «είναι πολλά τα λεφτά Άρη».
Ας δούμε όμως από πού ξεκινάει το πρόβλημα. Τα περισσότερα σχολεία του Ρεθύμνου έχουν κατασκευαστεί σε παλαιότερες δεκαετίες. Ελάχιστες είναι οι σύγχρονες σχολικές μονάδες που έχουν ανεγερθεί τα τελευταία χρόνια και που πληρούν τις σύγχρονες προδιαγραφές και στο θέμα των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων. Σε πάρα πολλές σχολικές μονάδες, πέραν του βασικού κτηρίου, με την πάροδο του χρόνου έγιναν και άλλες προσθήκες αιθουσών για να αντιμετωπιστεί το στεγαστικό πρόβλημα. Προστέθηκαν αίθουσες προκάτ, λυόμενες αίθουσες, έγιναν διχοτομήσεις αιθουσών, κλείστηκαν διάδρομοι για να δημιουργηθούν αίθουσες διδασκαλίας. Αυτό από μόνο του σημαίνει επέκταση και της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης του διδακτηρίου, τις περισσότερες φορές χωρίς κάποιο σχέδιο, χωρίς έλεγχο των ηλεκτρικών φορτίων.
Έτσι, φτάνοντας στο σήμερα και κάνοντας μια επίσκεψη στα περισσότερα σχολεία, η εικόνα είναι η ίδια ή περίπου η ίδια. Δεκάδες εξωτερικά καλώδια στους τοίχους, που κανείς δεν ξέρει από πού ξεκινάνε και πού καταλήγουν. Κάθε ηλεκτρολόγος που καλείται για μια βλάβη ή για την τοποθέτηση μιας καινούργιας συσκευής, βάζει και από ένα καινούργιο καλώδιο. Το πόσοι ηλεκτρικοί πίνακες υπάρχουν σε κάθε σχολείο, κανείς δεν ξέρει! Ούτε καν ο Διευθυντής! Θα συναντήσει κανείς πίνακες ακόμα και στα πιο απίθανα μέρη! Πίσω από χάρτες, μέσα σε ντουλάπια, πίσω από πίνακες διδασκαλίας! Αν πέσει μια ασφάλεια, ξεκινά ένας αγώνας δρόμου να βρούμε από ποιον πίνακα έχει πέσει για να την σηκώσουμε! Και δεν μιλάμε για τα πολύμπριζα που υπάρχουν κατά δεκάδες σε κάθε σχολείο και συνδέεται το ένα με το άλλο για να δεχτούν τις κάθε λογής ηλεκτρικές ή ηλεκτρονικές συσκευές.
Και εδώ το δράμα συνεχίζεται. Υπάρχουν ακόμα ηλεκτρολογικοί πίνακες (ευτυχώς λίγοι) που έχουν ακόμα τηκόμενες ασφάλειες! Τεχνολογία που χρησιμοποιούταν τη δεκαετία του 1960. Το χειρότερο όμως όλων και που είναι και η αιτία του κάθε κακού που μπορεί να συμβεί, είναι ότι σε πολλούς πίνακες απουσιάζουν «ρελέ ασφαλείας», η ασφάλεια δηλαδή που θα πέσει μόνη της για την αποτροπή ηλεκτροπληξίας ή πυρκαγιάς. Είναι η ασφάλεια που ο κάθε ηλεκτρολόγος βάζει σήμερα πρώτη απ’ όλες σε κάθε καινούργιο ηλεκτρολογικό πίνακα.
Τα παλιότερα σχολεία είχαν συγκεκριμένες ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια. Μία λάμπα κρεμόταν από το ταβάνι και αυτό ήταν. Σήμερα έχουμε δεκάδες ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, ενεργοβόρες ή λιγότερο ενεργοβόρες, που είναι απαραίτητες σε κάθε σχολική μονάδα. Από φούρνους για ζέσταμα φαγητού, μέχρι κλιματιστικά, και σύνθετα ηλεκτρονικά συστήματα διδασκαλίας.
Όπως αντιλαμβανόμαστε, το πρόβλημα είναι τεράστιο και κοστοβόρο και υπερβαίνει κατά πολύ τον προϋπολογισμό του Τμήματος Παιδείας ενός Δήμου. Ακόμα και ένας Δήμος, όσο καλή πρόθεση και να έχει είναι πολύ δύσκολο να βρει τα κονδύλια από ίδιους πόρους για μια εκ βάθρων αντικατάσταση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων των σχολείων αρμοδιότητάς του, ώστε να καταστούν αυτές ασφαλείς. Το ίδιο, αναμφίβολα, συμβαίνει σε όλα τα σχολεία της ελληνικής επικράτειας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό.
Είναι ανάγκη λοιπόν οι Δήμοι, μέσω των ΠΕΔ και της ΚΕΔΕ να πιέσουν το Υπουργείο Εσωτερικών να εξευρεθεί μια λύση, σε βραχύ χρονικό ορίζοντα, προς αυτή την κατεύθυνση. Χθες είχαμε ένα πρώτο «καμπανάκι» στο Ρέθυμνο. Ας το ακούσουμε όλοι με προσοχή, πριν ο ήχος γίνει «καμπάνας».
Νίκος Δερεδάκης
Διευθυντής 8ου Δημ. Σχολείου Ρεθύμνου
Δημοτικός Σύμβουλος Ρεθύμνου