Για ακόμα μία χρονιά η παραγωγή του ελαιολάδου της Κρήτης βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής. Από την μια πλευρά αμφισβητείται έντονα η επάρκεια και η αποτελεσματικότητα των ψεκασμών κατά του δάκου και από την άλλη πλευρά, ανακοινώθηκαν προβλήματα με την εμφάνιση μυκήτων που αναμένεται να υποβαθμίσει την ποιότητα του λαδιού που θα παραχθεί και φέτος
Ειδικότερα, στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης με τίτλο «Εξειδικευμένη επιστημονική υποστήριξη και καινοτόμες δράσεις για τη φυτοπροστασία της ελιάς στην Περιφέρεια Κρήτης 2020-2021» που χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Κρήτης και υλοποιείται από Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ) και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνάς (ΙΤΕ) σε συνεργασία με τον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισμό ΔΗΜΗΤΡΑ (ΕΛΓΟ-Δήμητρα) ανακοινώθηκαν τα εξής: «Κατά το χρονικό διάστημα 24/8/2020 – 9/11/2020 πραγματοποιήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΔΑΟΚ) της Περιφέρειας Κρήτης συλλογή δειγμάτων ελαιοκάρπου, φύλλων και κλαδίσκων σύμφωνα με τις οδηγίες που εκδόθηκαν από τα αρμόδια Φυτοπαθολογικά Εργαστήρια του νησιού. Ειδικότερα, συλλέχθηκαν συνολικά 44 δείγματα από ισάριθμους ελαιώνες και από τις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες της Κρήτης. Τα δείγματα προσκομίστηκαν στο Εργαστήριο Μυκητολογίας του Ινστιτούτου Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών και Αμπέλου (ΙΕΛΥΑ) του ΕΛΓΟ-Δήμητρα και στο Εργαστήριο Φυτοπαθολογίας του ΕΛΜΕΠΑ για φυτοπαθολογική ανάλυση. Από τα αποτελέσματα των αναλύσεων διαπιστώθηκε η παρουσία των μυκήτων Botryosphaeria dothidea (Ξηροβούλα-Σαποβούλα, σε 36 δείγματα), Fusarium sp. (Σήψη από Φουζάριο, σε 36 δείγματα), Alternaria sp. (Αλτερναρίωση, σε 32 δείγματα), Capnodium sp. (Καπνιά, σε 27 δείγματα), Aspergillus sp. (σε 18 δείγματα), Pseudocercospora cladosporioides (Κερκοσπορίωση, σε 12 δείγματα) και Spilocea oleagina (Κυκλοκόνιο, σε 1 δείγμα).
Βάσει των αποτελεσμάτων και δεδομένου ότι πολλοί από τους προαναφερθέντες μύκητες μπορούν να υποβαθμίζουν την ποιότητα και ποσότητα του παραγόμενου ελαιοκάρπου και ελαιολάδου, συστήνεται στους ελαιοπαραγωγούς η εφαρμογή προστατευτικών χαλκούχων σκευασμάτων, ειδικά στις περιοχές που επικρατούν ευνοϊκές καιρικές συνθήκες δηλαδή υψηλές θερμοκρασίες και σχετική υγρασία σε συνδυασμό με υψηλή δακοπροσβολή.»
ΕΡΩΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΑΚΟΚΤΟΝΙΑ
Επερώτηση προς τον Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρο Αρναουτάκη, υπέβαλε ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης κ. Αλέξανδρος Μαρκογιαννάκης με τους Περιφερειακούς Συμβούλους της παράταξης «Η Κρήτη Μπροστά». Αντικείμενο της ερώτησης είναι το έργο καταπολέμησης του δάκου της ελιάς και το κείμενο που υποβλήθηκε προς απάντηση έχει εξής: «Η παραγωγή και εκμετάλλευση του ελαιολάδου αποτελεί έναν εκ των σημαντικότερων πυλώνων της Κρητικής οικονομίας.
Η προηγούμενη χρονιά υπήρξε εξαιρετικά άσχημη για το λάδι της Κρήτης, με αποτέλεσμα να πληγεί ανεπανόρθωτα η τοπική οικονομία. Στην ήδη επιβαρυμένη κατάσταση ήρθε να προστεθεί η πανδημία του covid-19 με όλα τα προβλήματα που έχει επιφέρει.
Υπό αυτές τις συνθήκες, στο πεδίο που μας αφορά και υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης, η Περιφέρεια οφείλει να είναι απόλυτα συνεπής κι αποτελεσματική. Η δακοκτονία πρέπει να εφαρμοστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, προκειμένου να διασφαλιστεί η φετινή παραγωγή ελαιοκάρπου και ελαιολάδου, ως προς την ποσότητα αλλά και την ποιότητα.
Πράγματι η καταπολέμηση του δάκου την παρούσα περίοδο έχει χαρακτηριστεί ιδιαίτερα δύσκολη, κυρίως λόγω των αυξημένων πληθυσμών του ήδη κατά το τέλος της προηγούμενης περιόδου αλλά και των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών για την ανάπτυξη του, πρέπει ωστόσο να γίνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό προς τούτο.
Η οικονομία της Κρήτης, υπό τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί λόγω κορονοϊού, δεν αντέχει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά να απολέσει έστω και μέρος της ελαιοπαραγωγής της.
Κατόπιν των ανωτέρω ερωτάσθε κ. Περιφερειάρχη:
1) Η δακοκτονία, όπου πραγματοποιήθηκε, έγινε τον κατάλληλο χρόνο και με τα κατάλληλα μέσα, ώστε να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά το φαινόμενο;
2) Υπήρχαν δημοτικές ενότητες ή δημοτικά διαμερίσματα όπου δεν πραγματοποιήθηκε δολωματικός ψεκασμός;
3) Ποιος είναι ο απολογισμός της φετινής εφαρμογής της δακοκτονίας εκ μέρους της Περιφέρειας Κρήτης;»
Προγραμματική σύμβαση για την φυτοπροστασία της ελιάς
Την προγραμματική σύμβαση με τίτλο «Εξειδικευμένη επιστημονική υποστήριξη και καινοτόμες δράσεις για τη φυτοπροστασία της ελιάς στην Περιφέρεια Κρήτης 2020-2021» συνυπέγραψαν σήμερα στη Περιφέρεια ο Περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, ο Πρόεδρος του ΙΤΕ Νεκτάριος Ταβερναράκης και ο Πρύτανης του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. Νίκος Κατσαράκης.
Το έργο, που έχει προϋπολογισμό 100.000 ευρώ και θα συμβάλει καθοριστικά να αποκτηθεί η απαιτούμενη γνώση ώστε :
1.να παραχθούν απτές και αποτελεσματικές λύσεις φυτοπροστασίας για τον Κρητικό ελαιοπαραγωγό και
2.να τεθούν οι σωστές βάσεις για την μελλοντική φυτοπροστασία στην ελιά.
Συγκεκριμένα, θα απαντηθούν σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη φυτοπροστασία στην ελιά και συγκεκριμένα:
• Πώς και πότε πρέπει να αντιμετωπίζονται τα στελέχη των νέων φυτοπαθογόνων μυκήτων, και
• Πότε και ποιες επεμβάσεις κάλυψης (θεραπευτικές) πρέπει να διενεργούνται από τους παραγωγούς συμπληρωματικά για τη βελτιστοποίηση της δακοκτονίας
Το έργο θα αναδείξει τα αποτελεσματικότερα φυτοφάρμακα για την επιτυχή αντιμετώπιση του δάκου και των μυκητολογικών ασθενειών και θα συντελέσει στην πρόβλεψη και αποτροπή αντίστοιχων εξάρσεων στο μέλλον. Η παροχή επιστημονικών συμβουλών στους ελαιοκαλλιεργητές, αναφορικά με τη χρονική περίοδο και τις καλλιεργητικές πρακτικές που πρέπει να εφαρμόσουν, θα συντελέσει στη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελαιολάδου περιορίζοντας σημαντικά τους παράγοντες που υποβαθμίζουν το ελαιόλαδο (αύξηση οξύτητας, μείωση φαινολικών ενώσεων, υποβάθμιση οργανοληπτικών χαρακτηριστικών, ανάπτυξη τοξικών ενώσεων-μυκοτοξινών στο ελαιόλαδο κ.α.) και επιβαρύνουν την υγεία του καταναλωτή. Επίσης, το έργο θα αξιολογήσει την δυνατότητα ανάπτυξης και επέκτασης της βιολογικής φυτοπροστασίας στην ελιά που ουσιαστικά αποτελεί μονόδρομο για το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας.
Στην υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης παρόντες ήταν επίσης:
-Ο Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενή Τομέα Μανόλης Χνάρης
-Ιωάννης Βόντας, Καθηγητής, ΙΤΕ
-Νίκος Κατσαράκης, Πρύτανης ΕΛΜΕΠΑ
-Δημήτρης Γκούμας, Καθηγητής ΕΛΜΕΠΑ
-Μανόλης Ροδιτάκης, Καθηγητής ΕΛΜΕΠΑ
-Κώστας Φωτάκης, διευθυντής Αγροτικής Οικονομίας Περιφέρειας Κρήτης.
Ο Περιφερειάρχης Σταύρος Αρναουτάκης, καλωσορίζοντας τους εκπροσώπους των επιστημονικών μας ιδρυμάτων, ανέφερε ότι η Περιφέρεια Κρήτης συνεχίζει να συνεργάζεται με τα κορυφαία επιστημονικά ιδρύματα του νησιού μας, με στόχο να βγουν ωφελημένοι οι αγρότες μας, αντιμετωπίζοντας ένα σημαντικό πρόβλημα της ελαιοπαραγωγής μας που είναι ο δάκος. Η Περιφέρεια, ανέφερε ο κ. Αρναουτάκης, φέτος διέθεσε ένα σημαντικό κονδύλι από τον προϋπολογισμό της που διατέθηκε για την αγορά των κατάλληλων φαρμάκων για την δακοκτονία. Παράλληλα ευχαρίστησε τους παριστάμενους επιστήμονες για την συνεργασία η οποία στοχεύει στην αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος που λέγεται δάκος στην ελαιοκαλλιέργεια.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενή Τομέα Μανόλης Χνάρης σε δήλωση του επεσήμανε: «Υπογράψαμε σήμερα με το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και το ΙΤΕ μια σημαντική προγραμματική σύμβαση, μέσα από την οποία θέλουμε να αξιοποιηθεί η γνώση και η έρευνα των επιστημονικών ιδρυμάτων μας για τις ανάγκες του πρωτογενή τομέα και συγκεκριμένα για την προστασία της ελαιοκαλλιέργειας του νησιού μας. Η προγραμματική Σύμβαση σε συνδυασμό με τη σύσταση της επιστημονικής - συμβουλευτικής επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης, μας δίνει τη δυνατότητα έγκυρα και έγκαιρα να ενημερώνουμε τους παραγωγούς και να αντιμετωπίζουμε προβλήματα που παρουσιάζονται. 
Η προστασία της ελαιοκαλλιέργειας είναι μια συνεχής και δύσκολη προσπάθεια η οποία χρειάζεται τη συνεργασία όλων μας».
Ο Πρόεδρος του ΙΤΕ Νεκτάριος Ταβερναράκης τόνισε: «Η πρωτοποριακή συνεργασία μεταξύ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, της Περιφέρειας Κρήτης και του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, σε θέματα αντιμετώπισης σύγχρονων προκλήσεων που σχετίζονται με την φυτοπροστασία, πρόκειται να συνεισφέρει σημαντικά στην αποτελεσματικότερη και βιώσιμη ελαιοκαλλιέργεια στην Κρήτη. Η ανάπτυξη νέων δράσεων για την αντιμετώπιση του δάκου θα επιτευχθεί, μέσω καινοτόμων εργαλείων που θέτει η έρευνα και η τεχνολογία, στη διάθεση της κοινωνίας. Είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς, καθώς το κοινό αυτό εγχείρημα, επισφραγίζει την προηγούμενη εξαιρετικά γόνιμη συνεργασία μεταξύ του ΙΤΕ και της Περιφέρειας Κρήτης, σε θέματα του πρωτογενή τομέα».
Τέλος ο Πρύτανης του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. Νίκος Κατσαράκης ανέφερε: «Όπως είναι γνωστό είχαμε πολύ σημαντικά προβλήματα στην ελαιοπαραγωγή και στην ποιότητα του ελαιολάδου την περσινή χρονιά εξαιτίας του δάκου. Η Περιφέρεια λοιπόν Κρήτης θέλει να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα και για αυτό το λόγο ζήτησε την αρωγή των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, έτσι ώστε να ενημερώσει καταρχήν τους παραγωγούς για το πρόβλημα του δάκου, για το πότε πρέπει να αντιμετωπίσουν το ζήτημα αυτό και να γίνει η ελαιοκομία. Επίσης αυτό το οποίο θα κάνουμε στα εξειδικευμένα εργαστήρια μας είναι να εντοπίσουμε τους μύκητες οι οποίοι αλλοιώνουν την ελιά και κατά συνέπεια την ποιότητα του ελαιολάδου, να τους δούμε στο εργαστήριο, και να βρούμε και τρόπους έτσι ώστε να τους αντιμετωπίσουμε ελπίζοντας ότι την επόμενη χρονιά με τα μέτρα αυτά και οι ελαιοπαραγωγοί αλλά και η ποιότητα του ελαιολάδου στο νησί θα είναι πολύ μεγαλύτερη».
