ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
Ακρίβεια, απογοήτευση και θυμός. Πρόκειται για τις τρεις λέξεις που προσδιορίζουν οι έρευνες των τελευταίων ημερών και αποτυπώνουν τα συναισθήματα των πολιτών της χώρας, όπως διαμορφώνονται από την καθημερινότητα που βιώνουν.
Έκρυθμο το πολιτικό σκηνικό την τελευταία εβδομάδα λόγω της πρότασης μομφής και της συζήτησης που ακολούθησε στην βουλή, ωστόσο, έκρυθμη είναι η κατάσταση και στα νοικοκυριά που βλέπουν τα πορτοφόλια τους να αδειάζουν με μια επίσκεψη και μόνο στα σούπερ μάρκετ.
Την ίδια ώρα οι πλειστηριασμοί, η ανασφάλεια για το ΕΣΥ, η μη εμπιστοσύνη στην δικαιοσύνη, στην αστυνομία και γενικότερα στο όλο δημόσιο σύστημα, έρχεται να αποτυπώσει μια κατάσταση που αναπέμπει «κραυγή αγωνίας» από τον κόσμο που αισθάνεται βαθειά απογοήτευση.
ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ
Κοινωνική έρευνα του Ινστιτούτου ΕΝΑ που έγινε τον Φεβρουάριος που πέρασε αποτυπώνει ένα κράμα απογοήτευσης και θυμού, μαζί με ανασφάλεια , κυρίως ως προς την εργασία, τις αποδοχές και την υγεία.
Στα συναισθήματα κυριαρχούν τα αρνητικά: Απογοήτευση (50%) και θυμός (38%), ενώ μόλις 3η και 6η επιλογή αντίστοιχα είναι η αισιοδοξία (15%) και η ελπίδα (13%) . Η ποιότητα ζωής κρίνεται ως υποβαθμισμένη (43%) και ασφυκτική/πιεστική (30%). Ως σημαντικότερο πρόβλημα στη χώρα θεωρείται η ακρίβεια (70%), οι χαμηλοί μισθοί/συνθήκες εργασίας (29%), η υγεία/συνθήκες περίθαλψης εκτός COVID19 (29%).
Το 51% δεν έχει εμπιστοσύνη στο ΕΣΥ, ενώ το 66% δηλώνει δυσαρεστημένο και πολύ δυσαρεστημένο και μόλις το 10% ικανοποιημένο και πολύ ικανοποιημένο. Τo 77% θεωρεί -σίγουρα ναι και μάλλον ναι- υψηλό το κόστος που καταβάλλει για την υγεία στην Ελλάδα σε σχέση με το καθαρό μηνιαίο εισόδημά του.
Τo 77% θεωρεί υψηλό το κόστος που καταβάλλει για την υγεία στην Ελλάδα
Από όλα αυτά προκύπτει ότι κυριαρχεί η απογοήτευση για τους υλικούς όρους και την ποιότητα ζωής σήμερα στην Ελλάδα μαζί με μια κατά βάση αρνητική αξιολόγηση των ασκούμενων δημόσιων πολιτικών. Παράλληλα, αναδεικνύεται ότι δεν υπάρχει ικανοποίηση για βασικούς πυλώνες της κοινωνικής ζωής και οργάνωσης, όπως το ΕΣΥ και η δημόσια εκπαίδευση, για τους οποίους οι ερωτώμενοι απαντούν ότι οι υπηρεσίες που απολαμβάνουν δεν είναι ικανοποιητικές την ώρα που ήδη αισθάνονται ότι καταβάλλουν κόστη για αυτές που είναι δυσανάλογα με το εισόδημά τους .
Σε έναν χρόνο από σήμερα, το 55% εκτιμά ότι η κατάσταση της χώρας θα έχει χειροτερεύσει, το 28% ότι θα είναι η ίδια και μόνο το 15% ότι θα έχει βελτιωθεί.
Οι τάσεις που αποτυπώνονται στην συγκεκριμένη έρευνα, αν διαβαστούν από κοινού και με άλλες που έχουν πραγματοποιήσει το ΕΝΑ και η Prorata και τα προηγούμενα χρόνια αλλά και σχετικά πρόσφατα, αντανακλούν μια ευρύτερη τάση αποσυνοχής που εδράζεται σε υλικούς όρους και μετουσιώνεται σε κρίση ευρύτερη κρίση εμπιστοσύνης της κοινωνίας προς τους θεσμούς της.
Να σημειωθεί ότι το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ αποτυπώνει τάσεις και η ερμηνεία του αναδεικνύει φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τις συνθήκες ζωής στην Ελλάδα σήμερα.
ΟΟΣΑ: ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΣΗ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ
Κάτω από τον μέσο όρο στους περισσότερους τομείς που ορίζουν μια καλή ποιότητα ζωής βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ. Μεγάλη ανεργία και μακροχρόνια ανεργία, σπίτια-φυλακές με έναν από τους μικρότερους μέσους όρους τετραγωνικών ανά άνθρωπο, ενώ η εκπαίδευση των παιδιών υπολείπεται του μέσου όρου παγκοσμίως, με μεγάλες διακρίσεις ανάμεσα στα αγόρια και τα κορίτσια.
Η Ελλάδα υπερέχει του μέσου όρου στην υγεία, εξαιτίας του υψηλού προσδόκιμου ζωής σε σχέση με άλλα κράτη. Υπολείπεται του μέσου όρου στο εισόδημα, τις θέσεις εργασίας, την εκπαίδευση, την ποιότητα του περιβάλλοντος, τις κοινωνικές σχέσεις, την εμπλοκή των πολιτών στην πολιτική και την ικανοποίηση από τη ζωή. Με την ακρίβεια να επηρεάζει πολλούς από τους δείκτες.
Σημειώνεται πως οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ βασίζονται σε αντικειμενικά χαρακτηριστικά με τις χώρες να εξετάζονται επί των ίδιων κριτηρίων.
Τα χρήματα παρότι δεν αγοράζουν την ευτυχία, αποτελούν μέσο ώστε ο μέσος πολίτης να κατακτήσει ένα υψηλότερο επίπεδο ζωής. Στην Ελλάδα, το μέσο κατά κεφαλήν καθαρό προσαρμοσμένο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών είναι 20.791 δολάρια ΗΠΑ ετησίως, αισθητά μικρότερο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι 30.490 δολάρια ΗΠΑ ετησίως.
Ο καθαρός πλούτος των νοικοκυριών είναι η συνολική αξία της χρηματοοικονομικής και μη χρηματοοικονομικής αξίας ενός νοικοκυριού, όπως χρήματα ή μετοχές που τηρούνται σε τραπεζικούς λογαριασμούς, η κύρια κατοικία, άλλα ακίνητα, οχήματα, τιμαλφή και άλλα μη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (π.χ. διαρκή καταναλωτικά αγαθά πλην όσων αναφέρθηκαν).
Στην Ελλάδα, ο μέσος καθαρός πλούτος των νοικοκυριών εκτιμάται σε 148.323 δολάρια ΗΠΑ, σημαντικά χαμηλότερος από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ που είναι 323.960 δολάρια ΗΠΑ. Αν λάβει κανείς υπ’ όψη τις τιμές των ακινήτων σε όσους διαθέτουν ιδιόκτητη κατοικία, καταλαβαίνει ότι οι πολίτες έχουν απολέσει τεράστιο μέρος της περιουσίας τους.
ΠΟΣΟ ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΡΑΦΙΑ ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑ
Με ρυθμό 2,75% «έτρεξε» ο πληθωρισμός στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ κατά τον Φεβρουάριο του 2024.
Σύμφωνα με έρευνα του ΙΕΛΚΑ, οι τιμές των προϊόντων στα σουπερμάρκετ τον Φεβρουάριο 2024 αυξήθηκαν κατά μέσο όσο 2,75% σε σχέση με τον Φεβρουάριο 2023. Πάντως, η άνοδος κατά τον Ιανουάριο ήταν της τάξης του 3%.
Στο πλαίσιο στοχευμένης έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές πιέσεις στο λιανεμπόριο τροφίμων, εξετάστηκε η πορεία των τιμών ανάμεσα στον Φεβρουάριο 2024 και τον Φεβρουάριο 2023.
Από την έρευνα προέκυψαν τα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Η εμφανής συγκράτηση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σουπερμάρκετ τον Φεβρουάριο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι της τάξης του 2,75%, έναντι 3,00% τον Ιανουάριο 2024.
- Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Τυροκομικά: -3,70%
• Γαλακτοκομικά: -3,39%
• Χαρτικά, καλλυντικά & είδη προσωπικής υγιεινής: -1,22%
• Είδη μίας χρήσης: -0,37%
• Αυγά & βούτυρα: -0,10%
Σημειώνεται ότι στα γαλακτοκομικά, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία, όσο και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
3. Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Τροφές και είδη για κατοικίδια: +11,20 %
• Νερά και αναψυκτικά: +11,20%
• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά: +7,46%
• Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +6,78%
• Ξηροί καρποί και σνακ: +6,67%
Σημειώνεται ότι στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής, των ακραίων κλιματικών φαινομένων και των διεθνών τιμών πρώτων υλών. Η κατηγορία με τα σοκολατοειδή, έχει επηρεαστεί από τις αυξήσεις στις διεθνείς τιμές του κακάο και της ζάχαρης. Να σημειωθεί ότι η κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», η οποία περιλαμβάνει και τα έλαια, καταγράφει αύξηση κατά 4,41%. Η συγκρατημένη αύξησή της οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, αλλά και στα λοιπά προϊόντα που συμμετέχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).
ΑΚΡΙΒΗ ΜΟΥ ΒΕΝΖΙΝΗ…
Ακριβά πληρώνουν την βενζίνη οι Έλληνες το τελευταίο διάστημα, καθώς τόσο η τιμή της βενζίνης όσο και του πετρελαίου κίνησης στην ελληνική αγορά, κινούνται ανοδικά και σε κάποιες περιοχές της χώρας, ειδικά στα νησιά έχουν ξεπεράσει τα 2 ευρώ.
Η τάση αυτή οποία θα μπορούσε να συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα λόγω της ανοδικής πορείας του Brent, της γεωπολιτικής έντασης και των εκτιμήσεων για ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, παράγοντες που τροφοδοτούν την αβεβαιότητα στην αγορά και ασκούν ανοδικές πιέσεις στο Brent.
H διεθνής τιμή του πετρελαίου προσέγγισε τα 87 δολάρια τις τελευταίες ημέρες ενώ παράγοντες της διεθνούς αγοράς αναθεωρούν ανοδικά τις προβλέψεις τους για το 2024. Στην ελληνική αγορά, τις τελευταίες εβδομάδες τόσο η τιμή της βενζίνης όσο και του πετρελαίου κίνησης κινούνται ανοδικά και σε κάποιες περιοχές της χώρας, ειδικά στα νησιά έχουν ξεπεράσει τα 2 ευρώ. Ωστόσο, όπως εκτιμούν παράγοντες της ελληνικής αγοράς, και οι υπόλοιπες περιοχές της χώρας, όπου η τιμή είχε συγκρατηθεί σε κάπως πιο λογικά επίπεδα, ίσως να βρίσκονται μια ανάσα από τα 2 ευρώ.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, η μέση πανελλαδική τιμή της απλής αμόλυβδης διαμορφώνεται στα 1,934 ευρώ το λίτρο από 1,906 πριν από μία εβδομάδα, του diesel κίνησης στα 1,710 από 1,701 και του πετρελαίου θέρμανσης στα 1,332 από 1,322.
